Organisatie van justitie/rechtsstelsels

Het rechtsstelsel in Tsjechië bestaat uit het Tsjechisch Grondwettelijk Hof en het 'gewone' stelsel van rechtspleging.

Het gewone stelsel van rechtspleging bestaat uit het Hooggerechtshof, het Administratief Hooggerechtshof, de hoge rechtbanken, de regionale rechtbanken en de districtsrechtbanken.

Beheer van de rechtbanken

De centrale administratieve overheidsinstantie voor de rechtspleging is het Tsjechisch ministerie van Justitie.

Het ministerie van Justitie beheert de hoge rechtbanken, de regionale rechtbanken en de districtsrechtbanken binnen het toepassingsgebied van Wet nr. 6/2002 betreffende rechtbanken en rechters, en zulks rechtstreeks of via de voorzitters van de rechtbanken; de districtsrechtbanken kunnen ook worden beheerd door het ministerie van Justitie via de voorzitters van de regionale rechtbanken.

Een aantal centrale overheidstaken wordt uitgevoerd door de voorzitter van het Tsjechisch Hooggerechtshof (of, in voorkomend geval, de vicevoorzitter) en de voorzitter van het Tsjechisch Administratief Hooggerechtshof (of, in voorkomend geval, de vicevoorzitter).

Het beheer door de overheid van de rechtbanken wordt uitgevoerd met inachtneming van de opmerkingen van de relevante Justitieraden die zijn opgericht binnen het Tsjechisch Hooggerechtshof, het Tsjechisch Administratief Hooggerechtshof, de hoge rechtbanken, de regionale rechtbanken en de grootste districtsrechtbanken.

Bepaalde administratieve werkzaamheden worden uitgevoerd door de administratieve directeur van de rechtbank, die ressorteert onder de voorzitter van de rechtbank.

Soorten rechtbanken - korte beschrijving

Het gewone stelsel van rechtspleging bestaat uit vier organisatorische pijlers:

• de districtsrechtbanken - de kantonrechtbanken in de hoofdstad Praag en de Gemeentelijke Rechtbank in Brno worden gelijkgesteld met districtsrechtbanken;
• de regionale rechtbanken in Brno, České Budějovice, Hradec Králové, Ostrava, Plzeň, Praag, Ústí nad Labem en de Gemeentelijke Rechtbank in Praag;
• de hoge rechtbanken in Praag en Olomouc;
• het Hooggerechtshof en het Administratief Hooggerechtshof in Brno.

Het speciale stelsel van rechtspleging bestaat alleen uit het Tsjechisch Grondwettelijk Hof

Rechtbankenhiërarchie

Tsjechië heeft een stelsel met twee instanties, wat een bepalende factor is in de hiërarchische organisatie van het rechtsmiddelenstelsel. Uit dit oogpunt bestaat de hiërarchische relatie tussen de rechtbanken, die is gebaseerd op het niveau van de betrokken pijler binnen het rechtsstelsel, uit drie niveaus.

Nadere informatie wordt verstrekt in het deel over het gewone stelsel van rechtspleging in Tsjechië.

Uit hoofde van Wet nr. 6/2002 betreffende rechtbanken en rechters:

Districtsrechtbanken

(a) doen uitspraak als rechtbanken van eerste aanleg, tenzij in de wetgeving inzake gerechtelijke procedures anders is bepaald;

(b) doen uitspraak over andere in de wet bedoelde gevallen.

Regionale rechtbanken

(a) doen als rechtbanken van tweede aanleg uitspraak over de in de wet inzake gerechtelijke procedures bedoelde gevallen waarover in eerste aanleg is beslist door de districtsrechtbanken die tot hun rechtsgebied behoren;

(b) doen als rechtbanken van eerste aanleg uitspraak over de in de wet inzake gerechtelijke procedures bedoelde gevallen;

(c) doen uitspraak over administratieve justitiële aangelegenheden in de in de wetgeving bedoelde gevallen;

(d) doen uitspraak over andere in de wet bedoelde gevallen.

Hoge rechtbanken

(a) doen als rechtbanken van tweede aanleg uitspraak over de in de wet inzake gerechtelijke procedures bedoelde gevallen waarover in eerste aanleg is beslist door de regionale rechtbanken die tot hun rechtsgebied behoren;

(b) doen uitspraak over andere in de wet bedoelde gevallen.

Hooggerechtshof van Tsjechië

Als de hoogste gerechtelijke autoriteit in aangelegenheden met betrekking tot de jurisdictie van de rechtbanken in burgerlijke en strafrechtelijke procedures waarborgt het Tsjechisch Hooggerechtshof de eenvormigheid en wettigheid van beslissingen door

(a) uitspraak te doen over buitengewone beroepen in de in de wetgeving inzake gerechtelijke procedures bedoelde gevallen;

(b) uitspraak te doen in andere gevallen bedoeld in specifieke wetgeving of in een internationaal verdrag dat is bekrachtigd door het parlement, bindend is voor Tsjechië en is gepubliceerd.

Het Hooggerechtshof doet ook uitspraak over:

(a) de erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen van buitenlandse rechtbanken, indien voorgeschreven door specifieke wetgeving of door een internationaal verdrag dat is bekrachtigd door het parlement, bindend is voor Tsjechië en is gepubliceerd;

(b) andere gevallen bedoeld in specifieke wetgeving of in een internationaal verdrag dat is bekrachtigd door het parlement, bindend is voor Tsjechië en is gepubliceerd.

Het Hooggerechtshof controleert en beoordeelt de eindvonnissen van rechtbanken in burgerlijke en strafrechtelijke procedures, en brengt op basis daarvan en in het belang van een eenvormige rechtspraak adviezen uit over de wijze waarop rechtbanken recht spreken in bepaalde soorten gevallen.

Uit hoofde van Wet nr. 150/2002, de code inzake administratieve procedures:

Administratief Hooggerechtshof van Tsjechië

Als de hoogste gerechtelijke autoriteit in administratieve justitiële aangelegenheden waarborgt het Administratief Hooggerechtshof de eenvormigheid en wettigheid van beslissingen door uitspraak te doen over verzoeken tot herziening in de in de wet bedoelde gevallen en door uitspraak te doen in andere gevallen bepaald door deze of een specifieke wet.

Het Administratief Hooggerechtshof controleert en beoordeelt de eindvonnissen van administratieve rechtbanken en brengt op basis daarvan en in het belang van een eenvormige rechtspraak adviezen uit over de wijze waarop rechtbanken recht spreken in bepaalde soorten gevallen.

In het belang van de wettigheid en de eenvormigheid van de besluiten van administratieve autoriteiten kan het Administratief Hooggerechtshof in de in deze wet bedoelde gevallen en in het kader van de in die wet vastgestelde procedure in zijn uitspraken beslissen over fundamentele kwesties.

Juridische gegevensbanken

Portaal van justitie

Portaal van de overheid

Is de toegang tot de gegevensbank kosteloos?

Beide internetportalen kunnen kosteloos worden geraadpleegd.

Korte beschrijving van de inhoud

Het Portaal van justitie bevat informatie over het ministerie van Justitie, afzonderlijke rechtbanken, de Officier van Justitie en hun contactgegevens.

Op het officiële overheidsportaal kan de in de Staatscourant gepubliceerde Tsjechische wetgeving worden teruggevonden.