Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe

Francja
Autor treści:
European Judicial Network
Europejska sieć sądowa (w sprawach cywilnych i handlowych)

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Terminy procesowe, w tym terminy przedawnienia, upływające między 12 marca a dniem przypadającym po upływie miesiąca od dnia zakończenia stanu wyjątkowego ulegają przedłużeniu. Po zakończeniu tego okresu zwykły bieg wszystkich terminów zostanie wznowiony, ale musi to nastąpić w ciągu 2 miesięcy. Przedłużenie terminów pozostaje jednak bez wpływu – w możliwie największym zakresie – na prawa stron do dochodzenia ochrony prawnej lub wniesienia środka zaskarżenia w dowolny sposób podczas stanu wyjątkowego.

Co do zasady zobowiązania umowne do świadczenia i terminy umowne pozostają bez zmian i będą miały zastosowanie przepisy prawa krajowego obowiązujące w wyjątkowych okolicznościach (np. w przypadku działania siły wyższej). Przewidziane w umowach sankcje za niewykonanie zobowiązań przez dłużnika (np. klauzula dotycząca kar umownych czy klauzula dotycząca rozwiązania umowy) zostają jednak tymczasowo zniesione z uwagi na trudności związane z egzekucją.

Zawiesza się również kary za niedotrzymanie umowy, możliwości odnowienia umowy i okresy wypowiedzenia przewidziane w przepisach prawa lub wydłuża się odpowiednio ich terminy.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

W okresie od 17 marca do 10 maja sądy rozpoznawały wyłącznie sprawy pilne (przeprowadzały rozprawy w sprawach cywilnych dotyczących wolności obywatelskiej i pieczy, w postępowaniach egzekucyjnych, w postępowaniach dotyczących ochrony dziecka, w sprawach pilnych przed sądami rodzinnymi, w tym dotyczących nakazów ochrony, oraz w postępowaniach w przedmiocie środków zabezpieczających powództwo).

Od 11 maja sądy stopniowo wznawiają działalność we wszystkich rodzajach spraw.

Jeżeli sąd właściwy nie może pracować, do rozpoznania spraw pilnych może zostać wyznaczony inny sąd.

Strony są zawiadamiane o orzeczeniach sądu za pośrednictwem wszystkich środków komunikacji, w szczególności pocztą elektroniczną lub telefonicznie (orzeczenia nie będą uznawane za doręczone odbiorcy).

Jeżeli chodzi o środki zabezpieczające na rzecz osób małoletnich i pełnoletnich, okres obowiązywania środków wygasających podczas stanu wyjątkowego ulega automatycznemu przedłużeniu, chyba że sędzia postanowi inaczej.

Terminy na odbycie konsultacji i mediacji zawiesza się, a termin ich przeprowadzenia przedłuża się o dodatkowe trzy miesiące począwszy od 23 czerwca 2020 r.

Prezesi sądów będą mogli regulować napływ osób do budynku sądu i określić liczbę osób upoważnionych do wejścia na salę rozpraw, aby zapewnić przestrzeganie zasad zachowania bezpiecznej odległości.

Osoby chcące wziąć udział w rozprawie, w przypadku której podjęto decyzję o ograniczeniu prawa wstępu na salę rozpraw, mogą również zwrócić się do prezesa sądu ze stosownym wnioskiem.

Jeżeli rozprawę przeprowadza się z wykorzystaniem środków audiowizualnych lub innych elektronicznych środków komunikacji, rozprawa nie musi zostać zorganizowana w tym samym miejscu.

Warto również przypomnieć, że wykorzystywane środki komunikowania muszą gwarantować poufność wymienianych informacji.

1.3 Współpraca sądowa UE

Jeżeli chodzi o współpracę sądową, wnioski rozpoznaje się w trybie zwykłym.

Współpraca w sprawach rodzinnych (rozporządzenie nr 2201/2003): W sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę i ochrony dzieci pracownik merytoryczny francuskiego organu centralnego przez większość czasu pracuje zdalnie i pojawia się w biurze przynajmniej raz w tygodniu. Oznacza to, że wszystkie nowe wnioski można przesyłać pocztą tradycyjną, faksem lub pocztą elektroniczną.

Przeprowadzanie dowodów (rozporządzenie nr 1206/2001): Wnioski rozpoznaje się w trybie zwykłym. Czas przetwarzania wniosków może być nieznacznie dłuższy, ponieważ pracownik merytoryczny pracuje zdalnie i pojawia się w biurze raz w tygodniu, aby rozpoznać wnioski przesyłane pocztą tradycyjną lub faksem.

Doręczanie dokumentów (rozporządzenie nr 1393/2007): W obecnych okolicznościach pisma mogą być doręczane z opóźnieniem. Doręczenie drogą elektroniczną jest możliwe, o ile odbiorca uprzednio wyraził na to zgodę.

Na potrzeby wspomnianych trzech rozporządzeń (nr 2201/2003, 1206/2001 i 1393/2007) z francuskim organem centralnym można nadal kontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej (entraide-civile-internationale@justice.gouv.fr), jak również pocztą tradycyjną lub faksem.

Na potrzeby rozporządzenia nr 4/2009 dotyczącego zobowiązań alimentacyjnych z francuskim organem centralnym można skontaktować się za pośrednictwem poczty elektronicznej: obligation.alimentaire@diplomatie.gouv.fr

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

-

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

-

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Rozporządzenie 2020-596 stanowi, że dłużnik może zwrócić się do prezesa sądu o ogólne zawieszenie postępowania na czas prowadzenia postępowania pojednawczego. W toku tego postępowania przyjmuje się również domniemanie spełnienia warunków uprawniających do przyznania okresu odroczenia.

Zob. rozporządzenie 2020-596 z dnia 20 maja 2020 r.

Przypomnienie (środki niemające bezpośredniego związku z sytuacją zaistniałą w wyniku pandemii COVID-19):

W toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédures de sauvegarde ou de redressement judiciaire) dopuszcza się możliwość ogólnego zawieszenia indywidualnych czynności egzekucyjnych (z zastrzeżeniem określonych wyjątków).

Przed wszczęciem postępowania likwidacyjnego (procédure de liquidation judiciaire) lub postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédure de sauvegarde ou redressement judiciaire) dłużnik może wystąpić z wnioskiem o wszczęcie nieformalnego, poufnego postępowania (postępowanie pojednawcze). Jeżeli wierzyciel zdecyduje się wszcząć postępowanie pozasądowe lub sądowe przeciwko dłużnikowi podczas trwania postępowania pojednawczego, dłużnik może zwrócić się do prezesa sądu o odroczenie takiego postępowania.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Przypomnienie (środki niemające bezpośredniego związku z sytuacją zaistniałą w wyniku pandemii COVID-19):

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych w toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej (procédures de sauvegarde ou de redressement judiciaire) wierzyciele nie mogą wypowiadać ani zmieniać umów niezbędnych do zapewnienia ciągłości działania jednostki ze szkodą dla dłużnika.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

-

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Zgodnie z rozporządzeniem 2020-596 sąd może przyznać dłużnikowi prawo do wprowadzenia zmian w planie restrukturyzacji sądowej oraz do przedłużenia okresu takiej restrukturyzacji.

Podmioty udzielające nowego lub tymczasowego finansowania w toku postępowania mającego na celu przeprowadzenie restrukturyzacji sądowej mogą być upoważnione do określonego uprzywilejowanego traktowania (pierwszeństwo w zaspokajaniu wierzytelności w przypadku późniejszej upadłości). Sąd może objąć podmiot takim uprzywilejowanym traktowaniem, o ile spełniono określone warunki.

Wprowadzono rozwiązania ułatwiające przeprowadzanie uproszczonych postępowań likwidacyjnych w odniesieniu do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i małych przedsiębiorstw.

Zob. rozporządzenie 2020-596 z dnia 20 maja 2020 r.

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Wśród najistotniejszych środków należy wymienić:

środki gospodarcze i finansowe służące wsparciu działalności gospodarczej: nowe pożyczki pieniężne udzielane przez instytucje finansowe są obecnie objęte nowym systemem gwarancji państwowych (po spełnieniu określonych warunków);

środki natury socjalnej: przedsiębiorstwa mogą zgłosić się do programu ograniczenia działalności gospodarczej w nietypowych okolicznościach.

Więcej informacji można znaleźć pod adresem: https://www.economie.gouv.fr/covid19-soutien-entreprises/les-mesures

Ostatnia aktualizacja: 26/10/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.