Rejestr sądowy (Sudski registar)

Rejestr sądowy to księga, która zawiera dane i dokumenty dotyczące podmiotów podlegające wpisowi do rejestru na podstawie przepisów prawa. Każdy sąd, który dokonuje rejestracji, jest odpowiedzialny za wiarygodność wpisów do rejestru. Wpisowi do rejestru podlegają następujące podmioty: spółki handlowe (javna trgovačka društva), spółki komandytowe (komanditna društva), ugrupowania interesów gospodarczych (gospodarska interesna udruženja), spółki akcyjne (dionička društva), spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (društva s ograničenom odgovornošću), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (trgovci pojedinci), spółki europejskie (SEs), europejskie ugrupowania interesów gospodarczych (EEIGs), spółdzielnie europejskie (SCEs), instytucje (ustanove), zrzeszenia instytucji (zajednice ustanova), spółdzielnie (zadruge), związki spółdzielni (savezi zadruga), kasy oszczędnościowo-kredytowe (kreditne unije), uproszczone spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (jednostavna društva s ograničenom odgovornošću (j.d.o.o.)) oraz inne podmioty, które nie podlegają wpisowi do rejestru. Spółki zależne są wpisywane do rejestru, gdy jest to wymagane przepisami prawa.

Do rejestru nie wpisuje się rzemieślników lub stowarzyszeń.

Aby uzyskać wgląd do rejestru, nie trzeba wykazać interesu prawnego. Wgląd do rejestru ogólnego, dokumentów, na których podstawie dokonano wpisu, innych dokumentów i informacji przechowywanych w zbiorze akt (z wyjątkiem dokumentów, które na podstawie przepisów prawa nie należą do sfery publicznej) jest nieograniczony. Każdy może złożyć wniosek o wydanie wyciągu, poświadczonego odpisu lub transkrypcji dokumentów i danych przechowywanych w zbiorze dokumentów.

Rejestr

Informacje dotyczące wpisu do rejestru i podania do wiadomości publicznej danych podmiotów wpisanych do rejestru

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi tworzenie podmiotów podlegających wpisowi i dokonywanie tych wpisów są: ustawa o rejestrze sądowym (Zakon o sudskom registru, zwana dalej „ZSR”), ustawa o spółkach handlowych (Zakon o trgovačkim društvima, zwana dalej „ZTD”) i okólnik dotyczący zasad dokonywania wpisu w rejestrze sądowym (Pravilnik o načinu upisa u sudski registar). Na podstawie tych przepisów do rejestru wpisuje się określone dane oraz wprowadza zmiany dotyczące tych danych.

Dane dotyczące podmiotów, które zostały wpisane do rejestru, są dostępne 24 godz. na dobę i można uzyskać do nich bezpłatny wgląd na stronie internetowej rejestru sądowego.

Wszczęcie postępowania rejestrowego

Postępowanie rejestrowe wszczyna się w drodze złożenia pisemnego wniosku o wpis danych bądź dokonanie zmian we wpisie. Wniosek składa się w wersji papierowej lub elektronicznej do sądu rejestrowego. Wniosek należy złożyć w sądzie w terminie 15 dni od dnia spełnienia warunków wpisu, o ile prawo nie stanowi inaczej. Sąd może wszcząć postępowanie z urzędu, jeżeli prawo tak stanowi.

Notariusze mogą komunikować się elektronicznie z sądem, który prowadzi postępowanie rejestrowe, w granicach swoich uprawnień i zgodnie z przepisami ustawy o rejestrze sądowym.

Przepisy przewidują postępowanie uproszczone na potrzeby rejestracji uproszczonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółki, w której wspólnikami są nie więcej niż 3 osoby; w której funkcjonuje jednoosobowy zarząd i w której minimalny kapitał podstawowy wynosi 10,00 HRK). Aby zawiązać uproszczoną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, osoby zainteresowane muszą skorzystać z formularzy sporządzonych przez notariusza.

Wnioski do rejestru mogą składać:

• notariusze (którzy są uprawnieni do składania wniosków elektronicznie i do wydawania wyciągów, odpisów i transkrypcji na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o rejestrze sądowym);
• osoby, które są uprawnione na podstawie przepisów prawa do występowania o dokonanie wpisu (osobiście bądź za pośrednictwem prokurentów);
• osoby pracujące w urzędach HITRO.HR (które są uprawnione do składania wniosków o utworzenie spółek handlowych poprzez system e-Tvrtka zgodnie z uprawnieniami określonym w odrębnych przepisach).

Skuteczność wpisów

Wpis wywołuje skutki prawne w dniu następującym po dniu jego dokonania (o ile prawo nie stanowi inaczej) oraz wywołuje skutki wobec osób trzecich w dniu, w którym został on podany do wiadomości publicznej.

Nie można powołać się na nieznajomość danych wpisanych do księgi ogólnej rejestru, które zostały podane do wiadomości publicznej w sposób wskazany w ustawie o rejestrze sądowym.

Każda osoba może powołać się na wpis dotyczący stanu prawnego i okoliczności prawnych, dokonany zgodnie z prawem, z wyjątkiem sytuacji, w których okazało się, że osoba trzecia wiedziała, że dane we wpisie do rejestru nie odpowiadają stanowi faktycznemu. W przypadku czynności dokonanych przez osoby trzecie przed upływem szesnastego dnia następującego po dacie publikacji wpisu do rejestru nie można powołać się na dane wpisane do rejestru i dokumenty wymienione w publikacji, jeżeli osoby trzecie udowodnią, że nie miały na ich temat wiedzy.

Osoba działająca w dobrej wierze jest chroniona przepisami prawa w przypadku dokonania czynności prawnej w oparciu o wpis do rejestru, który nie był zgodny z rzeczywistym stanem prawnym.

Przestępstwa karne i administracyjne oraz kary nakładane przez sądy rejestrowe

Przestępstwa karne i administracyjne oraz sankcje nakładane przez sądy rejestrowe są określone w art. 624–632 ustawy o spółkach handlowych. Wszczęcie postępowania wobec osób, które miały prawny obowiązek złożenia wniosku o dokonanie wpisu w rejestrze, regulują art. 81–81a ustawy o spółkach handlowych.