Mandat ta' arrest Ewropew

Kif taħdem

Talba tintbagħat minn awtorità ġudizzjarja f’pajjiż tal-UE biex tiġi arrestata persuna, li tinsab fi Stat Membru ieħor, u tiġi kkonsenjata għall-prosekuzzjoni, jew biex tiġi eżegwita sentenza ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni maħruġa fl-ewwel pajjiż. Il-mekkaniżmu huwa bbażat fuq il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji. Huwa operattiv fil-pajjiżi kollha tal-UE permezz ta’ kuntatti diretti bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji.

Fl-applikazzjoni tal-mandat, l-awtoritajiet iridu jirrispettaw id-drittijiet proċedurali tal-persuni suspettati jew akkużati — bħad-dritt għall-informazzjoni, id-dritt għal avukat, u possibbilment għal interpretu, u għall-għajnuna legali kif stipulat mil-liġi fil-pajjiż fejn ikunu ġew arrestati.

Kif inhu differenti mill-estradizzjoni tradizzjonali?

1. Limiti ta’ żmien stretti
   l-pajjiż fejn il-persuna tiġi arrestata, l-istat eżekutorju, irid jieħu deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-MAE fi żmien 60 jum wara l-arrest tal-persuna.
   Jekk il-persuna tagħti l-kunsens tagħha għaċ-ċessjoni, id-deċiżjoni taċ-ċessjoni trid tittieħed fi żmien 10 ijiem.
   Il-persuna rikjesta trid tiġi kkonsenjata malajr kemm jista’ jkun f’data miftiehma bejn l-awtoritajiet ikkonċernati, u mhux aktar tard minn 10 jum wara d-deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-MAE.
2. Verifika tal-kriminalità doppja — m’għadhiex meħtieġa għal 32 kategoriji ta’ reati
   Għal 32 kategoriji ta’ reati, ma hemm l-ebda verifika dwar jekk l-att huwiex reat kriminali fiż-żewġ pajjiżi. L-uniku rekwiżit huwa li l-att irid ikun punibbli b’perjodu massimu ta’ mill-inqas 3 snin priġunerija fl-istat emittenti.
   Għal reati oħra, il-konsenja tista’ tkun soġġetta għall-kondizzjoni li l-att jikkostitwixxi reat fl-istat ta’ eżekuzzjoni.
3. L-ebda Deċiżjoni ta’
   involviment politikuma ssir mill-awtoritajiet ġudizzjarji waħedhom, mingħajr ma jkunu involuti kunsiderazzjonijiet politiċi.
4. Il-konsenja ta’ ċittadini ta’pajjiżi
   tal-UE ma jistgħux jibqgħu jirrifjutaw li jikkonsenjaw iċ-ċittadini tagħhom stess, sakemm ma jieħdux f’idejhom l-eżekuzzjoni tas-sentenza ta’ ħabs kontra l-persuna rikjesta.
5. Garanziji
   L-awtorità ġudizzjarja eżekutorja tista’ titlob garanziji li:
   A. wara ċertu perjodu l-persuna jkollha d-dritt li titlob rieżami, jekk il-piena imposta tkun sentenza ta’ għomor il-ħabs.
   b. il-persuna mfittxija tista’ tagħmel kwalunkwe żmien li jirriżulta fil-ħabs fil-pajjiż ta’ eżekuzzjoni, jekk tkun ċittadin jew resident abitwali ta’ dak il-pajjiż.

Raġunijiet limitati għar-rifjut
L-awtorità ġudizzjarja eżekutorja tista’ tirrifjuta l-konsenja tal-persuna rikjesta biss jekk tapplika waħda mir-raġunijiet għan-nuqqas ta’ eżekuzzjoni obbligatorja jew fakultattiva:
Raġunijiet obbligatorji

• amnestija (il-pajjiż eżekutorju seta’ jipproċedi kontriha, u r-reat huwa kopert minn amnestija f’dak il-pajjiż).
• il-persuna kienet diġà ġġudikata fuq l-istess reat (ne bis in idem)
• minuri (il-persuna ma tkunx għadha laħqet l-età ta’ responsabilità penali fil-pajjiż eżekutorju)

Raġunijiet fakultattivi — bħal:

• nuqqas ta’ kriminalità doppja għal reati minbarra t-32 elenkati fl-Artikolu 2(2) tad-Deċiżjoni Kwadru dwar il-MAE
• ġuriżdizzjoni territorjali
• proċedura kriminali pendenti fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni
• preskrizzjonijiet, eċċ.

Manwal dwar kif jinħareġ u jiġi eżegwit MAE

Fis-17 ta’ Novembru 2023, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet edizzjoni ġdida tal-Manwal dwar kif jinħareġ u jiġi eżegwit Mandat ta’ Arrest Ewropew (MAE). Bl-għan li l-prattikanti legali Ewropej jiffaċilitaw u jissimplifikaw ix-xogħol ta’ kuljum tal-awtoritajiet ġudizzjarji kkonċernati. Il-manwal jipprovdi gwida dettaljata dwar il-passi proċedurali għall-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ MAE u jgħin lill-prattikanti legali matul kull pass tal-proċedura ta’ konsenja. Din il-verżjoni riveduta tal-2023 tirrifletti wkoll il-ġurisprudenza tal-QĠUE li qed tevolvi malajr dwar il-MAE u l-bidliet fis-sistema tas-SIS.

Il-manwal fil-lingwi kollha jinsab hawnhekk: Link permanenti tal-EUR-Lex

Statistika dwar l-operat tal-MAE

Fl-2018, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens — fi żmien 16,4 jum
• mingħajr kunsens — fi żmien 45 jum.

Fl-2019, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens — fi żmien 16,7 jum
• mingħajr kunsens — fi żmien 55,75 jum.

Fl-2020, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens — fi żmien 21,25 jum
• mingħajr kunsens — fi żmien 72,45 jum.

Fl-2021, bħala medja, il-persuni rikjesti ġew ikkonsenjati:

• Bil-kunsens — fi żmien 20,14 jum
• Mingħajr kunsens — 53,72 jum.

Tweġibiet għall-kwestjonarju dwar il-MAE: 2014  (1 582 KB)  | 2015  (1479 Kb)  | 2016  (1732 Kb)  | 2017  (1268 Kb)  | 2018  (1552 Kb)  | 2019  (1082 Kb)  | 2020  (1479 Kb)  | 2021  (1450 Kb) 

Id-data mhix disponibbli għall-pajjiżi kollha; madankollu, id-data tal-MAE maħruġa hija kompluta għall-2015, l-2016 u l-2017.

Proġetti ffinanzjati taħt il-Programm Ġustizzja

Il-proġett ta’ riċerka InAbsentiEAW huwa studju legali komparattiv dwar il-MAE dwar persuni li ma kinux preżenti fil-proċeduri li wasslu għall-kundanna tagħhom (proċedimentiin absentia). Il-prattika turi li spiss ikun hemm problemi fil-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ tali MAE. L-għan tal-proġett ta’ riċerka kien li jiġu analizzati l-kawżi għal dawn il-problemi u li jiġu fformulati standards komuni għall-ħruġ ta’ tali MAE biex tiġi żgurata l-eżekuzzjoni bla xkiel u ġusta tagħhom. Ir-riċerka twettqet permezz ta’ studji ta’ każijiet mill-Belġju, l-Ungerija, l-Irlanda, in-Netherlands, il-Polonja u r-Rumanija.

Il-MAE u l-Kundizzjonijiet ta’ Detenzjoni

Għalkemm l-Istati Membri kollha jridu jikkonformaw mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem (KEDB), fil-prattika hemm differenzi sinifikanti fir-rigward tal-arrest preventiv, u l-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni jvarjaw ħafna bejn l-Istati Membri. Kif rikonoxxut mill-QĠUE fis-sentenza Aranyosi/Căldăraru, dawn id-differenzi fil-kundizzjonijiet ta’ detenzjoni għandhom impatt reali fuq il-fiduċja reċiproka bejn l-Istati Membri u l-operat tal-MAE. Mill-2016, l-eżekuzzjoni ta’ MAE ġiet ittardjata jew irrifjutata għal raġunijiet ta’ riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali fi kważi 300 każ.

Sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali u jittejbu l-kundizzjonijiet tad-detenzjoni madwar l-UE, il-Kummissjoni adottat Rakkomandazzjoni dwar id-drittijiet proċedurali tal-persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar il-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni fit-8 ta’ Diċembru 2022. Din ir-Rakkomandazzjoni tipprovdi ħarsa ġenerali konsolidata lejn l-istandards minimi Ewropej magħżula għall-kundizzjonijiet materjali tad-detenzjoni u d-drittijiet proċedurali fl-arrest preventiv b’enfasi fuq oqsma ta’ prijorità ewlenin għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-priġunieri.

Links relatati

Deċiżjoni Kwadru dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew

Rapport dwar l-implimentazzjoni tad-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew u l-proċeduri ta’ ċediment bejn l-Istati Membri

Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar id-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni

Dokument informali ĠAI mill-Kummissjoni fil-kuntest tal-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar id-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar kondizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni