Κληρονομική διαδοχή

 

Το δελτίο αυτό εκπονήθηκε σε συνεργασία με το Συμβούλιο των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων της ΕΕ (CNUE).

 

1 Πως συντάσσεται η διάταξη τελευταίας βουλήσεως (διαθήκη, συνδιαθήκη, κληρονομική σύμβαση);

Η κατάρτιση συνδιαθήκης και κληρονομικής σύμβασης απαγορεύονται από το ρουμανικό δίκαιο.

Τα δύο είδη τακτικής διαθήκης είναι η ιδιόγραφη και η γνήσια διαθήκη.

Η ιδιόγραφη διαθήκη συντάσσεται, χρονολογείται και υπογράφεται από τον διαθέτη και, για να ολοκληρωθεί η κατάρτισή της, προσκομίζεται σε συμβολαιογράφο προκειμένου να σφραγιστεί και να επικυρωθεί νομίμως.

Η γνήσια διαθήκη καταρτίζεται από συμβολαιογράφο ή άλλο πρόσωπο που έχει σχετική δημόσια εξουσία. Ο διαθέτης υπαγορεύει το περιεχόμενο της διαθήκης στον συμβολαιογράφο, ο οποίος το καταγράφει και εν συνεχεία το διαβάζει στον διαθέτη, επισημαίνοντας τις σχετικές διατυπώσεις. Εάν η διαθήκη είχε ήδη συνταχθεί από τον διαθέτη, ο συμβολαιογράφος τη διαβάζει μεγαλόφωνα και ο διαθέτης δηλώνει ότι το περιεχόμενό της συνιστά την τελευταία του βούληση. Η διαθήκη υπογράφεται από τον διαθέτη, ενώ η επικύρωση της γνησιότητας υπογράφεται από τον συμβολαιογράφο. Κατά την επικύρωση της γνησιότητας, εκτός από τον διαθέτη, μπορούν να παρίστανται ένας ή δύο μάρτυρες.

Η έκτακτη διαθήκη συντάσσεται σε ειδικές περιστάσεις από ορισμένα νομιμοποιούμενα συναφώς πρόσωπα, παρουσία δύο μαρτύρων και έχει την αποδεικτική ισχύ δημοσίου εγγράφου.

Στην περίπτωση που κληροδοτούνται χρηματικά ποσά σε ειδικά ιδρύματα, πρέπει να τηρηθούν οι ειδικές τυπικές απαιτήσεις που καθορίζονται στους ειδικούς νόμους που διέπουν τη λειτουργία των εν λόγω ιδρυμάτων.

Η διαθήκη περιέχει διατάξεις σχετικά με τον καθορισμό του άμεσου (ή έμμεσου) κληροδόχου, τη διανομή της κληρονομιαίας περιουσίας, την αποκλήρωση, τον διορισμό εκτελεστών της διαθήκης, τα βάρη της κληρονομίας, την ανάκληση κληροδοσίας κ.λπ.

Οι διατάξεις που αφορούν τη μεταβίβαση της περιουσίας / περιουσιακών στοιχείων του θανόντος καλούνται κληροδοσίες. Οι κληροδοσίες διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: καθολικές κληροδοσίες ή κληροδοσίες δυνάμει καθολικού/ειδικού τίτλου. Με την καθολική κληροδοσίααπονέμεται δικαίωμα επί του συνόλου της κληρονομίας, ενώ με την κληροδοσία δυνάμει καθολικού τίτλου απονέμονται δικαιώματα σε τμήμα της κληρονομίας.

Βλ. άρθρα 1034 επ. του αστικού κώδικα.

2 Πρέπει η διάταξη να καταχωρίζεται, και εάν ναι, πως;

Ο συμβολαιογράφος που επικυρώνει τη διαθήκη πρέπει να την καταχωρίσει στο Εθνικό Συμβολαιογραφικό Μητρώο Δικαιοπραξιών από Ελευθεριότητα (Registrul național notarial de evidență a liberalităților — RNNEL), στο οποίο καταχωρίζονται και οι δωρεές.

Βλ. το άρθρο 1046 του αστικού κώδικα και το άρθρο 164 του νόμου 36/1995 για τους συμβολαιογράφους και τις δραστηριότητες των συμβολαιογράφων, όπως έχει αναδημοσιευτεί.

3 Υφίστανται περιορισμοί επί της ελευθερίας διάθεσης αιτία θανάτου (π.χ. νόμιμη μοίρα);

Η νόμιμη μοίρα στην κληρονομία είναι το τμήμα της κληρονομιαίας περιουσίας το οποίο δικαιούνται οι αναγκαίοι κληρονόμοι (ο/η επιζών/-ώσα σύζυγος, οι κατιόντες και οι προνομιούχοι ανιόντες – γονείς του θανόντος) ακόμη και στην περίπτωση που ο θανών είχε εκφράσει διαφορετική βούληση. Η νόμιμη μοίρα κάθε αναγκαίου κληρονόμου συνίσταται στο ήμισυ της εξ αδιαθέτου μερίδας του, εφόσον δεν υφίστανται δικαιοπραξίες από ελευθεριότητα και η διαθήκη δεν περιέχει διατάξεις αποκλήρωσης.

Βλ. τα άρθρα 1086 επ. του αστικού κώδικα.

4 Ελλείψει διάταξης τελευταίας βουλήσεως, ποιος κληρονομεί και τι;

Η κληρονομία περιέρχεται στους νόμιμους κληρονόμους, δηλαδή στον/στην επιζώντα/-ώσα σύζυγο και στους συγγενείς του θανόντος, κατά την ακόλουθη σειρά:

• κατιόντες – πρώτη τάξη κληρονόμων
• ανιόντες και προνομιούχοι εκ πλαγίου συγγενείς – δεύτερη τάξη κληρονόμων
• κοινοί ανιόντες – τρίτη τάξη κληρονόμων
• κοινοί εκ πλαγίου συγγενείς – τέταρτη τάξη κληρονόμων

Οι κατιόντες και οι ανιόντες έχουν δικαίωμα στην κληρονομία ανεξαρτήτως του βαθμού συγγένειας με τον θανόντα, ενώ οι εκ πλαγίου συγγενείς κληρονομούν μόνο εφόσον συνδέονται με τον θανόντα με συγγένεια έως και τον τέταρτο βαθμό.

Μόνο οι κατιόντες των τέκνων του θανόντος και οι κατιόντες των αδελφών του θανόντος μπορούν να κληθούν ως κληρονόμοι δυνάμει δικαιώματος υποκατάστασης. Στην περίπτωση αυτή, η κληρονομία κατανέμεται κατά ρίζες. Εάν μια ρίζα έχει περισσότερους κλάδους, η κατανομή γίνεται κατ’ ισομοιρία εντός της ίδιας ρίζας.

Ο/Η επιζών/-ώσα σύζυγος καλείται στην κληρονομική διαδοχή μαζί με οποιαδήποτε τάξη εξ αδιαθέτου κληρονόμων με βάση τα ακόλουθα μερίδια:

• 1/4 της κληρονομιαίας περιουσίας, εφόσον το υπόλοιπο περιέρχεται στους κατιόντες
• 1/3 της κληρονομιαίας περιουσίας, εφόσον το υπόλοιπο περιέρχεται στους προνομιούχους ανιόντες και τους προνομιούχους εκ πλαγίου συγγενείς
• 1/2 της κληρονομιαίας περιουσίας, εφόσον το υπόλοιπο περιέρχεται είτε στους προνομιούχους ανιόντες είτε στους προνομιούχους εκ πλαγίου συγγενείς
• 3/4 της κληρονομιαίας περιουσίας, εφόσον το υπόλοιπο περιέρχεται στους κοινούς ανιόντες ή στους κοινούς εκ πλαγίου συγγενείς.

Ο/Η επιζών/-ώσα σύζυγος ενδέχεται να έχει το δικαίωμα παραμονής στη συζυγική οικία, ενώ μπορεί επίσης να κληρονομήσει την οικοσκευή και τις κοινές οικιακές συσκευές.

Οι κατιόντες, τα τέκνα του θανόντος και οι σε ευθεία γραμμή κατιόντες αυτών, αποκλείουν όλους τους κληρονόμους των άλλων τάξεων και καλούνται στην κληρονομία με βάση τον βαθμό συγγένειας. Εάν στην κληρονομία καλείται ο/η επιζών/-ώσα σύζυγος, οι κατιόντες κληρονομούν από κοινού τα 3/4 της κληρονομίας.

Προνομιούχοι ανιόντες είναι ο πατέρας και η μητέρα του θανόντος, οι οποίοι κληρονομούν κατ’ ισομοιρία.

Προνομιούχοι εκ πλαγίου συγγενείς είναι οι αδελφοί του θανόντος και οι κατιόντες αυτών, έως τον τέταρτο βαθμό συγγένειας.

Εάν ο/η επιζών/-ώσα σύζυγος καλείται στην κληρονομία μαζί τόσο με προνομιούχους ανιόντες όσο και με προνομιούχους εκ πλαγίου συγγενείς, οι κληρονόμοι της δεύτερης τάξης κληρονομούν τα 2/3 της κληρονομίας· η μερίδα των κληρονόμων της δεύτερης τάξης ισούται με το 1/2 της κληρονομίας, εφόσον υπάρχουν προνομιούχοι ανιόντες ή προνομιούχοι εκ πλαγίου συγγενείς, όχι όμως συγγενείς και των δύο κατηγοριών.

Η κληρονομία που περιέρχεται στους προνομιούχους ανιόντες και τους προνομιούχους εκ πλαγίου συγγενείς κατανέμεται σε αυτούς ανάλογα με τον αριθμό των προνομιούχων ανιόντων. Εάν βρίσκεται ένας γονέας εν ζωή, λαμβάνει το 1/4, ενώ οι προνομιούχοι εκ πλαγίου συγγενείς δικαιούνται τα 3/4. Εάν βρίσκονται αμφότεροι οι γονείς εν ζωή, λαμβάνουν από κοινού το 1/2, ενώ οι προνομιούχοι εκ πλαγίου συγγενείς δικαιούνται το υπόλοιπο 1/2.

Η κληρονομία που περιέρχεται στους προνομιούχους εκ πλαγίου συγγενείς κατανέμεται σε αυτούς κατ’ ισομοιρία, ενώ αν καλούνται στην κληρονομία δυνάμει δικαιώματος υποκατάστασης, κατανέμεται κατά ρίζες. Στην περίπτωση που υπάρχουν διαφορετικές εκ πλαγίου συγγένειες, η κληρονομία κατανέμεται κατ’ ισομοιρία μεταξύ της μητρικής και της πατρικής γραμμής, κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω κανόνων. Οι εκ πλαγίου συγγενείς οι οποίοι συνδέονται με τον θανόντα μέσω και των δύο γραμμών λαμβάνουν σωρευτικά μερίδια.

Εάν δεν υπάρχουν κληρονόμοι, η κληρονομία είναι σχολάζουσα και περιέρχεται στον δήμο ή στην κοινότητα στην οποία βρίσκεται η κληρονομιαία περιουσία κατά τον χρόνο επαγωγής της κληρονομίας.

Βλ. άρθρα τα 970 έως 983 και τα άρθρα 1135 έως 1140 του αστικού κώδικα.

5 Ποια είναι η αρμόδια αρχή:

5.1 σε υποθέσεις διαδοχής αιτία θανάτου;

Η αρμόδια αρχή για τις διαδικασίες μη αμφισβητούμενης κληρονομικής διαδοχής είναι οι συμβολαιογράφοι, ενώ τα ειρηνοδικεία είναι αρμόδια για τις υποθέσεις αμφισβητούμενης κληρονομικής διαδοχής.

Ο κληρονόμος ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσφύγει απευθείας στο δικαστήριο υποβάλλοντας βεβαίωση ελέγχου του μητρώου κληρονομιών επικυρωμένη από συμβολαιογράφο.

Βλ. τα άρθρα 103 επ. του νόμου αριθ. 36/1995 και το άρθρο 193 του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

5.2 για την κατάθεση δήλωσης αποδοχής ή αποποίησης κληρονομίας;

Κληρονόμος αποδέχεται την κληρονομία εφόσον αναλαμβάνει ρητά τον τίτλο / την ιδιότητα του κληρονόμου. Σιωπηρή αποδοχή της κληρονομίας επέρχεται με πράξη/ενέργεια στην οποία μπορεί να προβεί μόνο πρόσωπο το οποίο έχει την ιδιότητα του κληρονόμου (άρθρο 1108 του αστικού κώδικα).

Η δήλωση αποποίησης κληρονομίας υποβάλλεται ενώπιον συμβολαιογράφου ή διπλωματικής αποστολής ή προξενικής αντιπροσωπείας της Ρουμανίας [άρθρο 1120 παράγραφος 2 του αστικού κώδικα)].

Όλα τα συμβολαιογραφικά έγγραφα που αφορούν την αποδοχή ή την αποποίηση κληρονομίας καταχωρίζονται στο Εθνικό Συμβολαιογραφικό Μητρώο Κληρονομικών Δικαιωμάτων (Registrul național notarial de evidență a opțiunilor succesorale — RNNEOS).

5.3 για την κατάθεση δήλωσης αποδοχής ή αποποίησης κληροδοσίας;

Βλ. 5.2.

5.4 για την κατάθεση δήλωσης αποδοχής ή αποποίησης νόμιμης μοίρας;

Βλ. 5.2.

Αφού επέλθει η κληρονομική διαδοχή, τυχόν δικαιοπραξίες από ελευθεριότητα που παραβιάζουν τη νόμιμη μοίρα υπόκεινται σε μείωση κατόπιν αίτησης των αναγκαίων κληρονόμων, των διαδόχων και των ανέγγυων πιστωτών των αναγκαίων κληρονόμων. Στην περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι αναγκαίοι κληρονόμοι, η μείωση εφαρμόζεται μόνο εντός των ορίων της νόμιμης μοίρας που αντιστοιχεί στον αιτούντα και αποκλειστικά προς όφελός του. Η μείωση μπορεί να συνεπάγεται την ακυρότητα κληροδοσιών και την ακύρωση δωρεών.

Βλ. τα άρθρα 1092 έως 1097 του αστικού κώδικα.

6 Σύντομη περιγραφή της διαδικασίας για την επίλυση κληρονομικής διαδοχής βάσει του εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της εκκαθάρισης της περιουσίας και της διανομής των περιουσιακών στοιχείων (συμπεριλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με το εάν η διαδικασία κληρονομικής διαδοχής κινείται αυτεπαγγέλτως από δικαστήριο ή άλλη αρμόδια αρχή)

Η συμβολαιογραφική διαδικασία κληρονομικής διαδοχής κινείται κατόπιν αιτήματος. Το αίτημα καταχωρίζεται στο αρχείο κληρονομιών του συμβολαιογράφου στο μητρώο κληρονομιών του επιμελητηρίου των συμβολαιογράφων. Ο συμβολαιογράφος που επιλήφθηκε της διαδικασίας ελέγχει ότι είναι κατά τόπον αρμόδιος και παραγγέλλει την κλήτευση των προσώπων που έχουν κληρονομικό δικαίωμα και, αν υπάρχει διαθήκη, κλητεύει τον κληροδόχο, τον εκτελεστή της διαθήκης, τον νόμιμο εκπρόσωπο κληρονόμου που είναι δικαιοπρακτικά ανίκανος, το εποπτικό όργανο (αν συντρέχει περίπτωση), τον εκπρόσωπο της δημόσιας διοίκησης (στην περίπτωση σχολάζουσας κληρονομίας). Ο συμβολαιογράφος ελέγχει την ιδιότητα των κληρονόμων και των κληροδόχων, την έκταση των δικαιωμάτων τους και τη σύνθεση της κληρονομιαίας περιουσίας.

Ο αριθμός και η ιδιότητα των κληρονόμων και/ή ο τίτλος των κληροδόχων εξακριβώνονται βάσει πιστοποιητικών προσωπικής κατάστασης, μέσω της διαθήκης και με τη συνδρομή μαρτύρων. Τα περιουσιακά στοιχεία αποδεικνύονται μέσω επίσημων εγγράφων / άλλων αποδεικτικών μέσων που αναγνωρίζονται από τον νόμο.

Βλ. τα άρθρα 103 έως 120 του αναδημοσιευθέντος νόμου αριθ. 36/1995.

Ο κληρονόμος ή άλλο πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσφύγει απευθείας στο αρμόδιο δικαστήριο υποβάλλοντας βεβαίωση ελέγχου του μητρώου κληρονομιών επικυρωμένη από συμβολαιογράφο. Δικαστική διανομή μπορεί να λάβει χώρα με συμφωνία των μερών. Εάν δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση για τη διανομή των περιουσιακών στοιχείων και τον προσδιορισμό των κληρονόμων, των μεριδίων στην κληρονομιαία περιουσία, των απαιτήσεων, των χρεών και των υποχρεώσεων. Το δικαστήριο μπορεί επίσης να αποφασίσει τη μείωση του αντικειμένου δικαιοπραξιών από ελευθεριότητα και την αναστροφή δωρεών. Η διανομή των περιουσιακών στοιχείων πραγματοποιείται σε είδος, με τη διαμόρφωση μεριδίων ή με την παραχώρηση επιμέρους περιουσιακών στοιχείων σε έναν από τους κληρονόμους υπό τον όρο καταβολής αποζημίωσης στους υπόλοιπους κληρονόμους. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την πώληση της περιουσίας με τη συναίνεση των μερών ή μέσω δημόσιου πλειστηριασμού που διενεργείται από δικαστικό επιμελητή. Το δικαστήριο αποφαίνεται με σχετική διάταξη, τα δε ποσά τα οποία έχουν κατατεθεί από έναν κληρονόμο για τους υπόλοιπους και εκείνα που προκύπτουν από την πώληση διανέμονται από το δικαστήριο.

Βλ. το άρθρο 110 του νόμου αριθ. 36/1995 και το άρθρο 193 παράγραφος 3 του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Με τη συναίνεση όλων των κληρονόμων, ο συμβολαιογράφος μπορεί να προβεί σε εκκαθάριση των κληρονομικών υποχρεώσεων, δηλαδή σε είσπραξη των απαιτήσεων, εξόφληση των χρεών και υποχρεώσεων, πώληση των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων και εκτέλεση συγκεκριμένων κληροδοσιών.

Κατά την υποχρεωτική προκαταρκτική διαδικασία, ο συμβολαιογράφος εκδίδει πιστοποιητικό εκκαθάρισης της κληρονομίας, στο οποίο αναφέρονται η κληρονομιαία περιουσία (ενεργητικό και παθητικό), οι κληρονόμοι και τα αντίστοιχα κληρονομικά μερίδια, και γίνεται μνεία της συναίνεσής τους όσον αφορά τους τρόπους εκκαθάρισης των υποχρεώσεων, τον διορισμό εκκαθαριστή και την προθεσμία για την περάτωση της διαδικασίας.

Ο εκκαθαριστής εισπράττει τις απαιτήσεις της κληρονομίας, εξοφλεί τα χρέη και πωλεί τα περιουσιακά στοιχεία. Επίσης, συντάσσει έκθεση προς τον αρμόδιο συμβολαιογράφο, στην οποία αναφέρει τις ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν για την είσπραξη των απαιτήσεων και τις ρυθμίσεις για τη διευθέτηση των χρεών. Μετά το πέρας της εκκαθάρισης, ο συμβολαιογράφος εκδίδει πιστοποιητικό κληρονομίας και σημειώνει το καθαρό προϊόν της εκκαθάρισης στην κληρονομιαία περιουσία.

Βλ. τα άρθρα 121 έως 134 του νόμου αριθ. 36/1995 και το άρθρο 1114 του αστικού κώδικα.

Η διανομή της κληρονομιαίας περιουσίας μεταξύ των κληρονόμων λαμβάνει χώρα μετά την έκδοση του πιστοποιητικού κληρονομίας μετά το πέρας της εκκαθάρισης. Η διανομή της περιουσίας μπορεί να είναι εκούσια. Η αναστροφή των δωρεών συνίσταται σε υποχρέωση του/της επιζώντος/-ώσας συζύγου και των κατιόντων του θανόντος που έχουν νόμιμο κληρονομικό δικαίωμα να επιστρέψουν τυχόν περιουσιακά στοιχεία που είχαν αποτελέσει το αντικείμενο δωρεάς και δεν εξαιρούνταν από αυτή την υποχρέωση.

Εξόφληση υποχρεώσεων. Εξαιρέσεις στη νόμιμη διανομή των υποχρεώσεων της κληρονομίας

Οι καθολικοί διάδοχοι και οι κληρονόμοι δυνάμει καθολικού τίτλου υποχρεούνται να συνεισφέρουν στην εξόφληση των χρεών και των υποχρεώσεων της κληρονομίας κατά την αναλογία του κληρονομικού τους μεριδίου.

Οι προσωπικοί πιστωτές των κληρονόμων και κάθε πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να ζητήσει τη διανομή της κληρονομιαίας περιουσίας και να ασκήσει το δικαίωμά του να παρίσταται στην εκούσια διανομή ή να παρέμβει στη διανομή. Οι αιτήσεις των πιστωτών καταχωρίζονται στο Εθνικό Συμβολαιογραφικό Μητρώο Πιστωτών Φυσικών Προσώπων και Ανακοπών κατά Κληρονομικής Διανομής (RNNEC – Registrul național notarial de evidență a creditorilor persoanelor fizice și a opozițiilor la efectuarea partajului succesoral).

Καθολικός διάδοχος / κληρονόμος δυνάμει καθολικού τίτλου που κατέβαλε πλεονάζον τμήμα του κοινού χρέους έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των υπολοίπων, μόνο όμως για το τμήμα του κοινού χρέους που αντιστοιχεί σε κάθε κληρονόμο, ακόμη και αν είχαν υποκατασταθεί στα δικαιώματα των πιστωτών.

Διανομή των περιουσιακών στοιχείων των ανιόντων

Οι ανιόντες μπορούν να διανείμουν τα περιουσιακά τους στοιχεία μεταξύ των κατιόντων δυνάμει δωρεάς ή διαθήκης. Εάν σε αυτή τη διανομή δεν έχουν συμπεριληφθεί όλα τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομίας, τα περιουσιακά στοιχεία που εξαιρέθηκαν διανέμονται σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος.

Βλ. τα άρθρα 669 έως 686 και τα άρθρα 1143 έως 1163 του αστικού κώδικα.

7 Πως και πότε καθίσταται ένα πρόσωπο κληρονόμος ή κληροδόχος;

Κληρονόμος μπορεί να καταστεί πρόσωπο που βρίσκεται εν ζωή κατά τον χρόνο επαγωγής της κληρονομίας και/ή έχει την ικανότητα να λαμβάνει παροχές από ελευθεριότητα, έχει κληρονομικό δικαίωμα, δεν έχει κηρυχθεί ανάξιο και δεν έχει αποκληρωθεί.

Το πρόσωπο που καλείται στην κληρονομία μπορεί να αποδεχτεί ή να αποποιηθεί την κληρονομία. Κληροδόχος ο οποίος είναι επίσης εκ του νόμου κληρονόμος μπορεί να ασκήσει το κληρονομικό του δικαίωμα υπό οποιαδήποτε από τις δύο ιδιότητες. Εάν, χωρίς να έχει παραβιαστεί η νόμιμη μοίρα, προκύπτει από τη διαθήκη ότι πρόθεση του διαθέτη ήταν να μειωθεί το μερίδιο που καταλείπεται στον κληροδόχο υπό την ιδιότητά του ως εκ του νόμου κληρονόμου, ο τελευταίος μπορεί να ενεργεί μόνο ως κληροδόχος.

Βλ. τα άρθρα 957 έως 963, 987, 989, 993, 1074 έως 1076, 1100 και 1102 του αστικού κώδικα.

8 Φέρουν οι κληρονόμοι την ευθύνη για τα χρέη του αποθανόντος, και εάν ναι, υπό ποιους όρους;

Ναι, βλ. ερώτηση 6.

9 Ποια είναι τα έγγραφα και/ή οι πληροφορίες που συνήθως απαιτούνται για την καταχώριση ακίνητης περιουσίας;

Η αίτηση μεταγραφής στο κτηματολόγιο πρέπει να συνοδεύεται από το πρωτότυπο έγγραφο ή από αντίγραφό του επικυρωμένο από συμβολαιογράφο και, στην περίπτωση δικαστικής απόφασης, από επικυρωμένο αντίγραφο με την ένδειξη «οριστική». Το ακίνητο καταχωρίζεται στο κτηματολόγιο εφόσον το έγγραφο πληροί ορισμένες τυπικές προϋποθέσεις: περιέχει στοιχεία ταυτοποίησης του προσώπου και του ακινήτου· συνοδεύεται από μετάφραση επικυρωμένη από συμβολαιογράφο (στην περίπτωση δημόσιου συμβολαιογραφικού εγγράφου, πρέπει να έχει εκδοθεί από συμβολαιογράφο της Ρουμανίας)· συνοδεύεται από κτηματολογικά αποσπάσματα και αποδείξεις καταβολής των σχετικών τελών κ.λπ. Η πρώτη μεταγραφή του ακινήτου στο ενοποιημένο σύστημα πληροφοριών του κτηματολογίου και υποθηκοφυλακείου μπορεί να διενεργηθεί επίσης με βάση το πιστοποιητικό κληρονομίας και τα κτηματολογικά έγγραφα.

9.1 Είναι ο διορισμός διαχειριστή κληρονομίας υποχρεωτικός ή καθίσταται υποχρεωτικός μετά από αίτηση; Εάν είναι υποχρεωτικός ή καθίσταται υποχρεωτικός μετά από αίτηση, ποιες είναι οι απαιτούμενες ενέργειες;

Οικειοθελής διορισμός

Ο διαθέτης μπορεί να διορίσει ένα ή περισσότερα πρόσωπα ως εκτελεστές της διαθήκης. Ο εκτελεστής της διαθήκης διαχειρίζεται την κληρονομιαία περιουσία για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη από τον χρόνο της επαγωγής της κληρονομίας. Το ανωτέρω χρονικό διάστημα μπορεί να παραταθεί με δικαστική απόφαση.

Υποχρεωτικός διορισμός

Εάν ο οφειλέτης αποβιώσει πριν από τον διορισμό δικαστικού επιμελητή ως υπεύθυνου εκτέλεσης, δεν είναι δυνατή η κίνηση διαδικασίας εκτέλεσης. Αν ο οφειλέτης αποβιώσει μετά την κίνηση της διαδικασία εκτέλεσης, η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί έως την αποδοχή της κληρονομίας ή έως τον διορισμό κηδεμόνα / ειδικού κηδεμόνα για τη διοίκηση της κληρονομίας. Εάν ο πιστωτής ή ο δικαστικός επιμελητής στον οποίο έχει ανατεθεί η εκτέλεση λάβει γνώση του θανάτου του οφειλέτη, οφείλει να υποβάλει αίτηση στο επιμελητήριο συμβολαιογράφων της περιφέρειας της τελευταίας κατοικίας του θανόντος προκειμένου να καταχωριστεί η διαδικασία εκτέλεση και να εκδοθεί σχετικό πιστοποιητικό. Στο πιστοποιητικό πρέπει να αναφέρεται αν έχει διευθετηθεί η κληρονομική διαδοχή και, σε καταφατική περίπτωση, να καταγράφονται οι κληρονόμοι και να διευκρινίζεται αν έχει διοριστεί κηδεμόνας για το διάστημα έως την αποδοχή της κληρονομίας.

Εάν υπάρχει κίνδυνος εκποίησης, απώλειας, αντικατάστασης ή καταστροφής των περιουσιακών στοιχείων, ο συμβολαιογράφος τα σφραγίζει ή τα παραδίδει σε θεματοφύλακα.

Για το χρονικό διάστημα που προηγείται της αποδοχής της κληρονομίας ή σε περίπτωση που ο κληρονόμος είναι άγνωστος, ο συμβολαιογράφος μπορεί να ορίσει ειδικό κηδεμόνα για τη διοίκηση της κληρονομίας προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα του δυνητικού κληρονόμου.

Βλ. το άρθρο 686 του κώδικα πολιτικής δικονομίας και το άρθρο 1117 παράγραφος 3, το άρθρο 1136 και τα άρθρα 1077 έως 1085 του αστικού κώδικα.

9.2 Ποιος έχει το δικαίωμα να αναλάβει την εκτέλεση της διάταξης τελευταίας βουλήσεως του θανόντος και/ή να διαχειριστεί την περιουσία;

Ο εκτελεστής της διαθήκης, ο εκκαθαριστής, οι εξ αδιαθέτου (εκ του νόμου) κληρονόμοι / κληρονόμοι εκ διαθήκης, ο διορισμένος θεματοφύλακας/κηδεμόνας (βλ. σημείο 9.1).

Ο εκκαθαριστής, ο οποίος εκτελεί τα καθήκοντά του υπό την εποπτεία του συμβολαιογράφου, μπορεί να διοριστεί από τον κληρονομούμενο, τους κληρονόμους ή από το δικαστήριο.

Βλ. το άρθρο 124 του νόμου αριθ. 36/1995, το άρθρο 1117 παράγραφος 3 του κώδικα πολιτικής δικονομίας και το άρθρο 1136 του αστικού κώδικα.

9.3 Ποιες εξουσίες έχει ο διαχειριστής;

Βλ. σημείο 9.1.

Ο εκτελεστής της διαθήκης επιθέτει τις σφραγίδες, διενεργεί απογραφή, αιτείται από το δικαστήριο την έγκριση της πώλησης των περιουσιακών στοιχείων, εξοφλεί τα χρέη της κληρονομίας και εισπράττει τις απαιτήσεις.

Βλ. τα άρθρα 1077 έως 1085 του αστικού κώδικα και τα άρθρα 103 έως 134 του νόμου αριθ. 36/1995.

10 Ποια είναι τα τυπικά έγγραφα που εκδίδονται βάσει του εθνικού δικαίου στη διάρκεια ή στο τέλος της διαδικασίας κληρονομικής διαδοχής, για να αποδειχθεί η ιδιότητα και τα δικαιώματα των δικαιούχων; Έχουν τα εν λόγω έγγραφα ειδική αποδεικτική ισχύ;

Ο συμβολαιογράφος συντάσσει αιτιολογημένα συμπεράσματα και, μετά τη διευθέτηση της κληρονομικής διαδοχής, εκδίδει οριστικό πιστοποιητικό βάσει του οποίου εκδίδεται το πιστοποιητικό κληρονομίας/κληροδοσίας.

Το πιστοποιητικό κληρονομίας περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για τον καθορισμό της έκτασης των δικαιωμάτων και αποδεικνύει την ιδιότητα των κληρονόμων και τα κληρονομικά τους δικαιώματα. Ο συμβολαιογράφος μπορεί να εκδώσει πιστοποιητικό κληρονομικής ιδιότητας στο οποίο αναφέρεται ο αριθμός των κληρονόμων, η ιδιότητά τους και η έκταση των δικαιωμάτων τους, όχι όμως και η κληρονομιαία περιουσία.

Εάν δεν υπάρχουν κληρονόμοι, η κληρονομία θεωρείται σχολάζουσα και εκδίδεται πιστοποιητικό σχολάζουσας κληρονομίας.

Ο συμβολαιογράφος μπορεί να συνεχίσει τη διαδικασία προκειμένου να εκδώσει οριστικό πιστοποιητικό για τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία παραλείφθηκαν και εκδίδει συμπληρωτικό πιστοποιητικό κληρονομίας.

Οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο θεωρεί ότι έχει υποστεί ζημία μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο επιδιώκοντας την ακύρωση του πιστοποιητικού και την αναγνώριση των δικαιωμάτων του. Σε περίπτωση ακύρωσης του πιστοποιητικού, ο συμβολαιογράφος εκδίδει νέο πιστοποιητικό κληρονομίας με βάση την οριστική απόφαση του δικαστηρίου. Πρόσωπα που έχουν έννομο συμφέρον μπορούν επίσης να ζητήσουν από τον συμβολαιογράφο τη σύνταξη δημόσιου εγγράφου με το οποίο πιστοποιείται η επίτευξη φιλικού διακανονισμού για την επίλυση της διαφοράς. Στην περίπτωση αυτή, εκδίδεται νέο πιστοποιητικό κληρονομίας. Έως ότου επιτευχθεί φιλικός διακανονισμός για την επίλυση της διαφοράς μέσω συμβολαιογραφικής πράξης ή έως ότου ακυρωθεί το πιστοποιητικό κληρονομίας από το δικαστήριο, το νέο πιστοποιητικό χρησιμεύει ως απόδειξη της ιδιότητας του εξ αδιαθέτου (εκ του νόμου) κληρονόμου ή του κληρονόμου εκ διαθήκης, καθώς και των περιουσιακών δικαιωμάτων των κληρονόμων που αποδέχτηκαν τα στοιχεία της κληρονομιαίας περιουσίας κατ’ αναλογία προς το κληρονομικό τους μερίδιο.

Οι καθολικοί διάδοχοι / κληρονόμοι δυνάμει καθολικού τίτλοι μπορούν να ζητήσουν οποτεδήποτε την αναγνώριση της ιδιότητάς τους έναντι οποιουδήποτε προσώπου στην κατοχή του οποίου βρίσκονται, χωρίς νόμιμο τίτλο, περιουσιακά στοιχεία της κληρονομιαίας περιουσίας, ασκώντας αγωγή περί κλήρου.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας αμφισβητούμενης κληρονομικής διαδοχής, τα δικαστήρια εκδίδουν διατάξεις και αποφάσεις. Η απόφαση διανομής έχει διαπλαστικό αποτέλεσμα και καθίσταται εκτελεστή μόλις τελεσιδικήσει.

Βλ. τα άρθρα 1130 έως 1134 και 1635 έως 1639 του αστικού κώδικα και τα άρθρα 113 έως 120 και επόμενα του νόμου αριθ. 36/1995.

 

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.