Παραπομπή υπόθεσης στο δικαστήριο

1 Είμαι αναγκασμένος να προσφύγω σε δικαστήριο ή υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση;

Το ιταλικό νομικό σύστημα εξασφαλίζει τη δυνατότητα προσφυγής στα δικαστήρια ως γενικό δίαυλο προστασίας των δικαιωμάτων.

Ωστόσο, σε ορισμένες υποθέσεις απαιτείται προηγουμένως να επιχειρήσετε την επίλυση της διαφοράς μέσω διαμεσολάβησης, με τη συνδρομή του δικηγόρου σας, και μόνον εφόσον αποτύχει αυτή η οδός μπορείτε να προσφύγετε στο δικαστήριο. Οι εν λόγω υποθέσεις αφορούν τους ακόλουθους τομείς: διαφορές συνιδιοκτησίας, δικαιώματα ιδιοκτησίας, κατανομή περιουσιακών στοιχείων, κληρονομικά ζητήματα, οικογενειακές συμβάσεις, ενοίκια ή μισθώματα, χρησιδάνεια, μισθώσεις επιχειρηματικής δραστηριότητας, αγωγές αποζημίωσης λόγω ιατρικής αμέλειας, δυσφήμηση στον Τύπο ή σε άλλα μέσα ενημέρωσης, καθώς και διαφορές σχετικές με ασφαλιστήρια συμβόλαια, τραπεζικές και χρηματοοικονομικές συμβάσεις κ.λπ.

Άλλη εναλλακτική επιλογή είναι η διαιτησία, στο πλαίσιο της οποίας η διαφορά κρίνεται από διαιτητή ιδιωτικού δικαίου που ορίζεται από τα μέρη της διαφοράς. Η προσφυγή στη διαιτησία ως εναλλακτική λύση της δικαστικής προσφυγής πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ των μερών.

2 Υπάρχει προθεσμία προσφυγής στο δικαστήριο;

Ανάλογα με τον τύπο της αγωγής, ισχύουν συγκεκριμένες προθεσμίες παραγραφής. Η συνήθης προθεσμία παραγραφής ανέρχεται σε 10 έτη, αλλά ορισμένοι τύποι αγωγής διέπονται από συντομότερες προθεσμίες (άρθρα 2934-2961 του Αστικού Κώδικα).

3 Πρέπει να απευθυνθώ σε δικαστήριο του παρόντος κράτους μέλους;

Για την έκδοση οριστικής απόφασης επί της διαφοράς, πρέπει να προσφύγετε σε δικαστήριο. Για να βρείτε ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο, πρέπει να εξετάσετε το είδος της διαφοράς, καθώς και τους εθνικούς και ενωσιακούς κανόνες δικαιοδοσίας.

4 Αν ναι, σε ποιο συγκεκριμένο δικαστήριο του παρόντος κράτους μέλους πρέπει να απευθυνθώ σε συνάρτηση με τον τόπο κατοικίας μου και τον τόπο κατοικίας του αντιδίκου ή με άλλα στοιχεία της υπόθεσής μου;

Σύμφωνα με τον βασικό κανόνα, αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας του εναγομένου πρόκειται για τον κανόνα της κατά τόπο αρμοδιότητας, ο οποίος ορίζει την επιλεγόμενη γενική δωσιδικία του φυσικού προσώπου (foro generale delle persone fisiche). Ανάλογα με την αξία της διαφοράς, ή με τη συγκεκριμένη επίδικη υπόθεση, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε συγκεκριμένο δικαστήριο για τον αντίστοιχο τομέα (στο Ειρηνοδικείο (giudice di pace) ή στο μονομελές ή πολυμελές γενικό δικαστήριο (tribunale)) ή, αντιθέτως, σε δικαστήριο εκτός της γενικής δωσιδικίας του φυσικού προσώπου (οπότε στην περίπτωση αυτή, θεωρείται ότι υπάρχει υποχρεωτική κατά τόπο αρμοδιότητα (competenza per territorio inderogabile)).

Βλέπε το ενημερωτικό δελτίο με τίτλο «Δικαιοδοσία».

5 Σε ποιο συγκεκριμένο δικαστήριο του παρόντος κράτους μέλους πρέπει να απευθυνθώ ενόψει του είδους της υπόθεσής μου και του επίδικου ποσού:

Αγωγές που αφορούν κινητή περιουσία της οποίας η αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των 5 000 ευρώ πρέπει να εκδικάζονται από το Ειρηνοδικείο (giudice di pace). Το Ειρηνοδικείο είναι επίσης αρμόδιο για αγωγές αξίας έως 20 000 ευρώ, εφόσον πρόκειται για υποθέσεις αποζημίωσης για ζημίες οφειλόμενες στην κυκλοφορία οχημάτων και σκαφών. Αγωγές των οποίων το επίδικο ποσό είναι υψηλότερο εκδικάζονται από το μονομελές τμήμα γενικού δικαστηρίου (tribunale). Η εκδίκαση ορισμένων υποθέσεων ανατίθεται είτε στην αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου, ανεξαρτήτως της αξίας τους (άρθρο 7 παράγραφος 3 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας), είτε στην αρμοδιότητα του μονομελούς γενικού δικαστηρίου (άρθρο 409 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) ή του πολυμελούς γενικού δικαστηρίου (άρθρο 50α του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Βλέπε το ενημερωτικό δελτίο με τίτλο «Δικαιοδοσία».

6 Μπορώ να απευθυνθώ στο δικαστήριο μόνος ή χρειάζεται να χρησιμοποιήσω κάποιον ενδιάμεσο, για παράδειγμα, δικηγόρο;

Κατά κανόνα, πρέπει να παρίστασθε διά δικηγόρου: η παράσταση επαγγελματία νομικού είναι υποχρεωτική (obbligo di difesa tecnica). Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει για αγωγές αποζημίωσης που αφορούν μικρά ποσά (αγωγές ύψους μέχρι 1 100 ευρώ ενώπιον του Ειρηνοδικείου) ή εάν είστε εσείς ο ίδιος δικηγόρος με τα απαιτούμενα προσόντα (άρθρο 86 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

7 Για την κίνηση της διαδικασίας, σε ποιον συγκεκριμένα πρέπει να απευθυνθώ: στην υποδοχή, στη γραμματεία του δικαστηρίου ή σε κάποια άλλη υπηρεσία;

Η αγωγή πρέπει να απευθύνεται στον αντίδικο και πρέπει να κατατεθεί στην αρμόδια γραμματεία του δικαστηρίου.

8 Σε ποια γλώσσα πρέπει να διατυπώσω την αίτησή μου; Μπορώ να την υποβάλω προφορικά ή πρέπει να την υποβάλω οπωσδήποτε εγγράφως; Μπορώ να την υποβάλω με τηλεομοιοτυπία ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο;

Η αίτηση αγωγής μπορεί να υποβληθεί προφορικώς μόνο σε υποθέσεις των οποίων επιλαμβάνεται το Ειρηνοδικείο (άρθρο 316 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις πρέπει να υποβάλλεται εγγράφως, στην ιταλική γλώσσα. Η αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί μέσω τηλεομοιοτυπίας ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

9 Υπάρχουν ειδικά έντυπα για την άσκηση αγωγής; Αν όχι, πώς κινείται η διαδικασία; Ο φάκελος της αγωγής πρέπει να περιλαμβάνει υποχρεωτικά ορισμένα στοιχεία;

Δεν υπάρχουν τυποποιημένα έντυπα στην αίτηση αγωγής πρέπει να αναφέρονται οι διάδικοι, το δικαστήριο, το αντικείμενο της αγωγής και η θεματική επικεφαλίδα.

10 Χρειάζεται να καταβληθούν τέλη στο δικαστήριο; Αν ναι, πότε; Η αμοιβή του δικηγόρου προκαταβάλλεται;

Απαιτείται η καταβολή τέλους στο Δημόσιο, το ύψος του οποίου εξαρτάται από το ποσό της αξίωσης και καταβάλλεται κατά την υποβολή της αίτησης αγωγής (ενιαίο τέλος δυνάμει του κωδικοποιημένου νόμου περί δικαστικών δαπανών, προεδρικό διάταγμα αριθ. 115/2002).

Το ποσό και ο χρόνος καταβολής της αμοιβής του δικηγόρου εξαρτάται από τον διακανονισμό που έχετε κάνει απευθείας με τον δικηγόρο σας.

11 Μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής;

Τόσο οι ιταλοί υπήκοοι όσο και οι αλλοδαποί πολίτες μπορούν να ζητήσουν να τους δοθεί νομική συνδρομή, εφόσον πληρούν τις εκ του νόμου απαιτήσεις περί ατομικού εισοδήματος (κωδικοποιημένος νόμος περί δικαστικών δαπανών, προεδρικό διάταγμα αριθ. 115/2002).

12 Από ποιο χρονικό σημείο και εξής η αγωγή μου θεωρείται επισήμως ασκηθείσα; Θα μου δώσουν οι αρχές πληροφορίες για το κατά πόσον η αγωγή μου έχει ασκηθεί εγκύρως;

Η αγωγή θεωρείται ασκηθείσα

• Αφ’ ης στιγμής επιδίδεται στον εναγόμενο, στην περίπτωση της επίδοσης κλήτευσης στον αντίδικο (atto di citazione),
• Αφ’ ης στιγμής υποβάλλεται στη γραμματεία του δικαστηρίου, στην περίπτωση της άσκησης αγωγής ενώπιον του δικαστηρίου (ricorso).

Το δικαστήριο προβαίνει στον έλεγχο του κύρους της αγωγής μόνον αφού ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης, στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας παρουσία αμφότερων των διαδίκων.

13 Θα λάβω λεπτομερείς πληροφορίες για το χρονοδιάγραμμα των γεγονότων που θα ακολουθήσουν την προσφυγή στο δικαστήριο (π.χ. όσον αφορά το πότε θα πρέπει να εμφανιστώ στο δικαστήριο);

Η προθεσμία εμφάνισης, καθώς και ο χρόνος των λοιπών διαδικασιών που πρέπει να ακολουθήσουν οι διάδικοι ή το δικαστήριο καθορίζεται στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Κάθε δικαστήριο εφαρμόζει είτε σταδιακά τους εν λόγω κανόνες, από τη μία διαδικασία της προσφυγής στην επόμενη, είτε καταρτίζοντας το χρονοδιάγραμμα για την δίκη (άρθρο 81α του διατάγματος για την εφαρμογή του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).

Σχετικά παραρτήματα

Άρθρα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περί προσφυγής σε δικαστήριο  (84 Kb)