Νομική συνδρομή

1 Ποια έξοδα συνεπάγονται οι νομικές διαδικασίες και ποιος πρέπει να τα επωμισθεί κανονικά;

Τα έξοδα εξαρτώνται από τη φύση της υπόθεσης. Τα έξοδα μπορεί να περιλαμβάνουν την αμοιβή του δικηγόρου (solicitor) που ενεργεί για λογαριασμό του δικαιούχου της νομικής συνδρομής (γνωστής και ως «ευεργέτημα πενίας»), καθώς και δαπάνες όπως τα δικαστικά έξοδα και τα έξοδα για γνωματεύσεις πραγματογνωμόνων.

Στο τέλος της υπόθεσης, το δικαστήριο αποφασίζει ποιος διάδικος θα πρέπει να καταβάλει τα έξοδα. Γενικά, ο νικήσας διάδικος καλείται να καταβάλει τα έξοδα του ηττηθέντος διαδίκου, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις από την αρχή αυτή. Αν ο δικαιούχος νομικής συνδρομής ηττηθεί ή ο αντίδικος καταδικαστεί να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα, αλλά δεν το κάνει, ο δικαιούχος νομικής συνδρομής θα φέρει τα δικαστικά του έξοδα.

2 Τι είναι ακριβώς το ευεργέτημα της πενίας;

Η από δημόσιους πόρους χρηματοδοτούμενη νομική βοήθεια (στο εξής: νομική συνδρομή) επιτρέπει στα άτομα να επιδιώξουν ή να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους ή να πληρώσουν για την υπεράσπισή τους, όταν δεν θα είχαν διαφορετικά την οικονομική δυνατότητα να κάνουν. Το σύστημα νομικής συνδρομής το διαχειρίζεται στη Σκωτία το Scottish Legal Aid Board (SLAB-Σκωτικό Συμβούλιο Νομικής Συνδρομής), δημόσιος φορέας μη υπαγόμενος σε υπουργείο, ο οποίος χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση της Σκωτίας.

Υπάρχουν τρία είδη νομικής συνδρομής:

• Παροχή συμβουλών και βοήθειας σε αστικές υποθέσεις: Παροχή προφορικών ή γραπτών συμβουλών σχετικά με την εφαρμογή του σκωτικού δικαίου σε οποιεσδήποτε ειδικές περιστάσεις έχουν προκύψει σε σχέση με το πρόσωπο που ζητά συμβουλή. Οι συμβουλές παρέχονται από δικηγόρο (solicitor) και, κατά περίπτωση, από νομικό σύμβουλο (counsel).
• Παροχή συμβουλών μέσω εκπροσώπησης (ABWOR): Κατηγορία συμβουλών και βοήθειας που επιτρέπει την εκπροσώπηση από δικηγόρο (solicitor) και, κατά περίπτωση, από νομικό σύμβουλο (counsel) σε αστικές διαδικασίες σε καθορισμένα δικαστήρια στη Σκωτία.
• Νομική συνδρομή σε αστικές υποθέσεις: Χωριστό σύστημα που επιτρέπει την εκπροσώπηση από δικηγόρο (solicitor) και, κατά περίπτωση, από νομικό σύμβουλο (counsel) σε αστικές διαδικασίες σε άλλα καθορισμένα δικαστήρια στη Σκωτία.

3 Δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την παροχή νομικής συνδρομής σε αστικές υποθέσεις χαρακτηρίζονται από συνέπεια και διαφάνεια, ενώ τα σχετικά αιτήματα υποβάλλονται σε ελέγχους που προβλέπονται από τον νόμο. Οι δύο πρώτοι δύο έλεγχοι αφορούν το νόμω βάσιμο του αιτήματος. Πρέπει να αποδεικνύεται ότι η υπόθεση για την οποία ζητείται νομική συνδρομή στηρίζεται σε νομική βάση («βάσιμο λόγο») και ότι είναι εύλογη η χρήση δημόσιων πόρων για τη στήριξη της υπόθεσης. Ο τρίτος έλεγχος αφορά την οικονομική κατάσταση του αιτούντος.

Η παροχή συμβουλών και βοήθειας από δικηγόρο (solicitor) μπορεί να εγκριθεί αν διαπιστωθεί ότι ο αιτών είναι οικονομικά επιλέξιμος και το θέμα για το οποίο ζητά συμβουλές αφορά το δίκαιο της Σκωτίας. Ο δικηγόρος (solicitor) μπορεί να παρέχει συμβουλές και βοήθεια έως ένα ορισμένο επίπεδο δαπανών. Κάθε εργασία που υπερβαίνει το αρχικό ύψος δαπανών πρέπει να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το SLAB, όπως και κάθε εργασία που απαιτεί εκπροσώπηση.

Η διαμονή στη Σκωτία δεν αποτελεί προϋπόθεση για την υποβολή αιτήματος νομικής συνδρομής σύμφωνα με τον σκωτικό νόμο περί νομικής συνδρομής του 1986 [Legal Aid (Scotland) Act 1986]. Παρέχονται συμβουλές και βοήθεια για ζητήματα που άπτονται της εφαρμογής του δικαίου της Σκωτίας (καθώς και του δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου που ισχύει στη Σκωτία). Παρέχεται νομική συνδρομή για διαδικασίες ενώπιον των δικαστηρίων της Σκωτίας.

4 Το ευεργέτημα της πενίας χορηγείται για όλα τα είδη διαδικασιών;

Βλ. ανωτέρω ερώτηση 2.

Παρέχονται συμβουλές και βοήθεια σε αστικές υποθέσεις για θέματα που συνεπάγονται την εφαρμογή του δικαίου της Σκωτίας.

Η ABWOR είναι διαθέσιμη για αστικές διαδικασίες σε ορισμένα δικαστήρια τα οποία ορίζονται στη νομοθεσία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα Immigration Appeal Tribunals (Εφετεία για Θέματα Μετανάστευσης) και τα Employment Tribunals (Εργατοδικεία).

Νομική συνδρομή σε αστικές υποθέσεις παρέχεται για αστικές υποθέσεις σε ορισμένα άλλα δικαστήρια, τα οποία ορίζονται στη νομοθεσία. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται το Sheriff Court και το Court of Session, τα κύρια δικαστήρια της Σκωτίας για αστικές υποθέσεις. Νομική συνδρομή παρέχεται επίσης σε ορισμένα δικαστήρια όπως τα δικαστήρια των Social Security Commissioners (δικαστήρια για θέματα κοινωνικής ασφάλισης) και τα Employment Appeal Tribunals (δευτεροβάθμια εργατοδικεία).

Δεν μπορεί να χορηγηθεί νομική συνδρομή σε αστικές υποθέσεις για διαδικασίες που αφορούν εν όλω ή εν μέρει δυσφήμιση· εκλογικές διαφορές· απλουστευμένες αιτήσεις διαζυγίου ενώπιον του Court of Session ή του Sheriff Court· και αιτήσεις του οφειλέτη για θέση της περιουσίας του υπό μεσεγγύηση. Δεν μπορεί να υπάρξει νομική συνδρομή για υποθέσεις που εκδικάζονται από το δικαστήριο μικροδιαφορών (δηλαδή όταν η αξία της απαίτησης είναι μικρότερη των 3000 λιρών, εκτός αν η απαίτηση αφορά σωματική βλάβη).

Ωστόσο, ο δικηγόρος σας μπορεί να σας παράσχει συμβουλές και βοήθεια σχετικά με τα θέματα αυτά.

5 Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες σε περιπτώσεις ανάγκης;

Ο δικηγόρος (solicitor) μπορεί, στο πλαίσιο της διαδικασίας, να προβεί σε ορισμένες επείγουσες ενέργειες προκειμένου να προστατεύσει τη θέση του αιτούντος πριν το SLAB αποφανθεί για την αίτηση παροχής νομικής συνδρομής.

6 Πώς μπορώ να λάβω το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το SLAB δέχεται μόνο αιτήσεις που υποβάλλονται από δικηγόρο (solicitor) ο οποίος ενεργεί για λογαριασμό του αιτούντος.

7 Ποια έγγραφα πρέπει να υποβληθούν μαζί με το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Ο δικηγόρος σας θα σας ενημερώσει για τα έγγραφα που απαιτούνται για την αξιολόγηση της οικονομικής σας επιλεξιμότητας και της ουσίας της υπόθεσής σας.

8 Πού πρέπει να υποβάλω την αίτηση για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το SLAB δέχεται μόνο αιτήσεις που υποβάλλονται από δικηγόρο (solicitor) ο οποίος ενεργεί για λογαριασμό του αιτούντος και όχι αιτήσεις που υποβάλλονται απευθείας από τους αιτούντες.

Αν δεν μπορείτε να βρείτε δικηγόρο για να σας εκπροσωπήσει, η Law Society of Scotland (Δικηγορικός Σύλλογος της Σκωτίας) παρέχει στον ιστότοπό της έναν σύνδεσμο για την εξεύρεση δικηγόρου. Ο σύνδεσμος αυτός παρέχει η δυνατότητα αναζήτησης δικηγόρου εξουσιοδοτημένου για την παροχή νομικής συνδρομής. Μπορείτε επίσης να καλέσετε την Law Society στον αριθμό 0131 226 7411.

9 Πώς μπορώ να μάθω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Ο δικηγόρος σας θα σας ενημερώσει για το αν δικαιούστε να λάβετε νομικές συμβουλές και νομική συνδρομή.

Για την παροχή νομικής συνδρομής, ο δικηγόρος σας πρέπει να υποβάλει σχετική αίτηση εξ ονόματός σας και το SLAB θα αποστείλει επιστολή και στους δύο σας μόλις αξιολογηθεί η αίτησή σας για παροχή νομικής συνδρομής σε αστικές υποθέσεις. Το SLAB έχει επίσης στον ιστότοπό του ορισμένους αξιολογητές επιλεξιμότητας που μπορούν να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τι μπορεί να δικαιούστε.

10 Τι πρέπει να κάνω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Ο δικηγόρος σας θα σας συμβουλεύσει για τις δέουσες ενέργειες.

11 Ποιος επιλέγει τον/τη δικηγόρο μου αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Θα πρέπει να συμβουλευτείτε δικηγόρο προτού υποβάλετε αίτηση παροχής συμβουλών και βοήθειας ή νομικής συνδρομής.

Αν δεν μπορείτε να βρείτε δικηγόρο για να σας εκπροσωπήσει, η Law Society of Scotland παρέχει στον ιστότοπό της έναν σύνδεσμο για την εξεύρεση δικηγόρου. Ο σύνδεσμος αυτός παρέχει η δυνατότητα αναζήτησης δικηγόρου εξουσιοδοτημένου για την παροχή νομικής συνδρομής. Μπορείτε επίσης να καλέσετε την Law Society στον αριθμό 0131 226 7411.

Εναλλακτικά, το SLAB παρέχει πληροφορίες σχετικά με τους πλησιέστερους δικηγόρους που παρέχουν τις υπηρεσίες τους μέσω νομικής συνδρομής ή σχετικά με άλλους παρόχους συμβουλών που χρηματοδοτούνται από το SLAB. Για αστικές υποθέσεις, είναι δυνατή η αναζήτηση ανά είδος υπόθεσης. Ακόμη και αν μια εταιρεία είναι καταχωρισμένη ως πάροχος νομικής συνδρομής, δεν υποχρεούται να παράσχει υπηρεσίες σε κανέναν πελάτη ούτε να προσφερθεί να αναλάβει υπόθεση στο πλαίσιο του συστήματος της νομικής συνδρομής.

12 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει όλα τα έξοδα των διαδικασιών;

Βλ. ανωτέρω ερώτηση 1.

Η νομική συνδρομή καλύπτει μόνο τα έξοδα του δικηγόρου σας και άλλα έξοδα που σχετίζονται με την υπόθεσή σας, όπως τα δικαστικά έξοδα και τα έξοδα για γνωματεύσεις πραγματογνωμόνων. Η νομική συνδρομή δεν καλύπτει τα έξοδα του αντιδίκου.

Αν είστε επιλέξιμος για λήψη νομικής συνδρομής, μπορεί να σας ζητηθεί να καταβάλετε συμμετοχή στα έξοδα της υπόθεσης. Το ύψος της συμμετοχής σας θα βασίζεται στην οικονομική σας κατάσταση.

13 Ποιος επωμίζεται τα λοιπά έξοδα, αν δικαιούμαι μερική χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Αν δικαιούστε μερική χορήγηση της νομικής συνδρομής (του ευεργετήματος πενίας), θα πρέπει να καλύψετε εσείς ο ίδιος τα υπόλοιπα έξοδα της υπόθεσης. Αν χρειαστεί να πληρώσετε συμμετοχή, το ποσό θα εξαρτηθεί από το διαθέσιμο εισόδημά σας, τις αποταμιεύσεις σας και την περιουσία σας. Το SLAB λαμβάνει υπόψη του το εισόδημά σας από την ημερομηνία της αίτησης και το κεφάλαιο που διαθέτετε (αποταμιεύσεις και αντικείμενα αξίας που κατέχετε) για όσο διάστημα διαρκεί η δίκη.

14 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει και τα ένδικα μέσα;

Το αρχικό πιστοποιητικό νομικής συνδρομής δεν καλύπτει τα ένδικα μέσα κατά της απόφασης που θα εκδοθεί στην υπόθεση. Πρέπει να υποβληθεί νέα αίτηση νομικής συνδρομής και το SLAB πρέπει να πειστεί ότι πληρούνται τα κριτήρια που προβλέπει ο νόμος σε σχέση με το ένδικο μέσο.

15 Μπορεί το ευεργέτημα της πενίας να ανακληθεί πριν από την ολοκλήρωση των διαδικασιών (ή ακόμη και να αρθεί μετά την περάτωση των διαδικασιών);

Το SLAB μπορεί -και το κάνει περιστασιακά- να αναστείλει τη χορήγηση της νομικής συνδρομής για διάφορους λόγους, όπως στην περίπτωση που ο δικηγόρος δεν ανταποκρίνεται σε αίτημα παροχής πρόσθετων πληροφοριών. Σύμφωνα με τα κριτήρια επιλεξιμότητας που προβλέπονται στον νόμο, το SLAB οφείλει να λαμβάνει υπόψη του τη συνεχή αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης του ατόμου και να εξετάζει κατά πόσον εξακολουθεί να είναι εύλογη η χορήγηση νομικής συνδρομής. Μια πτυχή του ελέγχου του εύλογου χαρακτήρα αφορά το ότι ένα άτομο που λαμβάνει νομική συνδρομή αναμένεται να συμμορφώνεται με τις δικαστικές εντολές.

Η νομική συνδρομή μπορεί επίσης να διακοπεί αν το πρόσωπο που τη λαμβάνει παράσχει ψευδείς πληροφορίες ή δεν αποκαλύψει ουσιώδεις πληροφορίες. Στην περίπτωση αυτή, το SLAB μπορεί επίσης να επιδιώξει την ανάκτηση των τυχόν καταβληθέντων ποσών.

16 Μπορώ να προσβάλω την άρνηση χορήγησης ευεργετήματος της πενίας;

Σε περίπτωση άρνησης χορήγησης νομικής συνδρομής, το SLAB οφείλει να προσδιορίσει τον/τους λόγο/-ους της άρνησης. Μπορεί να ζητηθεί επανεξέταση της υπόθεσης, ιδίως σε περίπτωση μεταβολής των συνθηκών. Κάθε επιμέρους περίπτωση μπορεί να συζητηθεί με το SLAB μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (general@slab.org.uk) ή τηλεφωνικώς. Το τηλεφωνικό κέντρο (0131 226 7061) λειτουργεί από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή, από τις 8.30 έως τις 17.00.