Κατηγορίες νομικών επαγγελμάτων

Τσεχία

Στην παρούσα ενότητα παρέχεται επισκόπηση των νομικών επαγγελμάτων στην Τσεχική Δημοκρατία.

Περιεχόμενο που παρέχεται από
Τσεχία

Νομικά επαγγέλματα — εισαγωγή

Τα νομικά επαγγέλματα περιλαμβάνουν τους δικαστές τους εισαγγελείς, τους δικηγόρους, τους συμβολαιογράφους και τους δικαστικούς επιμελητές.

Εισαγγελείς

Οργάνωση

Οι εισαγγελείς είναι επαγγελματίες του νομικού κλάδου που εργάζονται στις εισαγγελίες. Οι εισαγγελίες είναι δημόσιοι οργανισμοί που εκπροσωπούν το κράτος για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος σε συγκεκριμένα θέματα. Οι εισαγγελείς χειρίζονται υποθέσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της εισαγγελίας. Κανένας άλλος οργανισμός ή πρόσωπο δεν μπορεί να αναμιχθεί στον τομέα αρμοδιότητάς τους ή να τους αντικαταστήσει ή να τους εκπροσωπήσει κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Οι εισαγγελίες έχουν την ίδια οργάνωση με τα δικαστήρια (τοπικές, περιφερειακές και ανώτατες). Στην ανώτερη βαθμίδα του συστήματος βρίσκεται η Ανώτατη Εισαγγελία με έδρα το Μπρνο, η οποία είναι αρμόδια για την κεντρική οργάνωση των εισαγγελέων και τη ρύθμιση του επαγγέλματος. Η κυβέρνηση διορίζει και παύει τον Ανώτατο Εισαγγελέα μετά από σύσταση του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Επαγγελματικές ενώσεις

Η τσεχική Ένωση Εισαγγελέων (Unie státních zástupců České republiky) είναι προαιρετική, επαγγελματική ένωση, σκοπός της οποίας είναι να συνδράμει τις εισαγγελίες κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και να προωθεί το κράτος δικαίου με τη λήψη ανεπηρέαστων αποφάσεων. Η Ένωση συμμετέχει επίσης στην κατάρτιση των εισαγγελέων και των ασκούμενων εισαγγελέων και εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εισαγγελέων.

Το λειτούργημα του εισαγγελέα διέπεται από τον Κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας εισαγγελέων.

Κατάλογος εισαγγελέων, ανάλογα με τις εισαγγελίες στις οποίες έχουν τοποθετηθεί, δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Δικαιοσύνης: Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Αποστολή και καθήκοντα των εισαγγελιών

Οι εισαγγελείς είναι δημόσιοι λειτουργοί, έργο των οποίων είναι να εκπροσωπούν το κράτος για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, ιδίως ασκώντας ποινικές διώξεις και εξασφαλίζοντας ότι τηρείται ο νόμος όσον αφορά την προσωρινή κράτηση, τη φυλάκιση, τη διαταχθείσα από το δικαστήριο ιατρική περίθαλψη, τα κέντρα κράτησης νέων και τα ιδρύματα παροχής φροντίδας, την πρόληψη του εγκλήματος και την παροχή βοήθειας στα θύματα εγκληματικών πράξεων.

Εξουσίες σε ποινικές διαδικασίες

Οι εισαγγελείς έχουν την εξουσία να ενεργούν ως αρχή επιβολής του νόμου σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας. Ο εισαγγελέας απολαύει ορισμένων δικονομικών δικαιωμάτων και υπόκειται σε αντίστοιχες διαδικαστικές υποχρεώσεις.

Η εισαγγελία λειτουργεί σύμφωνα με τον νόμο 283/1993. Ειδικότερα, είναι αρμόδια για την άσκηση ποινικής δίωξης και για ορισμένα άλλα καθήκοντα τα οποία προβλέπει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας. Επίσης, παρακολουθεί την τήρηση του νόμου όσον αφορά την προσωρινή κράτηση, τη φυλάκιση, τη διαταχθείσα από το δικαστήριο ιατρική περίθαλψη, την κράτηση σε σωφρονιστικό κατάστημα, τα κέντρα κράτησης νέων και τα ιδρύματα παροχής φροντίδας, και άλλες περιπτώσεις στις οποίες ο νόμος επιτρέπει περιορισμούς της προσωπικής ελευθερίας, ενώ ενεργεί και σε μη ποινικές δίκες και εκτελεί άλλα ειδικά καθήκοντα τα οποία προβλέπει ο νόμος.

Οι εισαγγελείς εξασφαλίζουν ότι τηρείται ο νόμος κατά την ποινική προδικασία. Σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (νόμος αριθ. 141/1961), ορισμένες ενέργειες σε αυτό το στάδιο αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο του εισαγγελέα.

Πριν την άσκηση ποινικής δίωξης, πρέπει να έχουν γνωστοποιηθεί στον εισαγγελέα τα πραγματικά περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι έχει τελεστεί έγκλημα (άρθρο 158 παράγραφος 2 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας).

Ο εισαγγελέας απαγγέλλει κατηγορία (προτείνοντας ποινή), με την οποία τίθεται σε κίνηση η διαδικασία για την παραπομπή μιας πράξης στο αρμόδιο δικαστήριο. Οι εισαγγελείς πρέπει να παρίστανται κατά την κύρια επ' ακροατηρίου συζήτηση, κατά την οποία εκθέτουν τις κατηγορίες και κλείνουν με την τελική τους αγόρευση.

Οι εισαγγελείς έχουν επίσης αρμοδιότητες σχετικά με την επίτευξη συμφωνίας για την ενοχή και την ποινή.

Ο εισαγγελέας μπορεί να ασκήσει έφεση για τον λόγο ότι η απόφαση που εκδόθηκε ήταν εσφαλμένη. Οι εφέσεις είναι δυνατόν να είναι υπέρ ή εις βάρος του κατηγορουμένου.

Ο ανώτατος εισαγγελέας μπορεί να ασκήσει αναίρεση.

Ο εισαγγελέας μπορεί επίσης να συστήσει αναθεώρηση της δίκης υπέρ ή εις βάρος του κατηγορουμένου.

Σε δίκη κατά ανηλίκου, ο εισαγγελέας πρέπει να είναι πάντα παρών, όχι μόνο κατά την κύρια συζήτηση, αλλά και κατά τις δημόσιες συζητήσεις (νόμος 218/2003 για τις δίκες σε υποθέσεις ανηλίκων).

Μια από τις αποκλειστικές αρμοδιότητες του εισαγγελέα είναι η λήψη αποφάσεων για την εναλλακτική επίλυση διαφοράς στο στάδιο της προδικασίας.

Ενέργειες της εισαγγελίας σε μη ποινικές υποθέσεις

Η εισαγγελία μπορεί επίσης να συστήσει την άσκηση αστικής αγωγής ή να παρέμβει σε αστικές δίκες που έχουν ήδη αρχίσει, αλλά μόνο όπου το επιτρέπει ο νόμος.

Η ανάμιξη της εισαγγελίας σε αστικές υποθέσεις θεμελιώνεται στο άρθρο 80 του τσεχικού Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι η εισαγγελία μπορεί να επιτελεί και άλλα καθήκοντα που προβλέπονται από τον νόμο, εκτός από την άσκηση ποινικών διώξεων. Σύμφωνα με τον νόμο περί εισαγγελιών, η εισαγγελία μπορεί να ενεργεί σε άλλες διαδικασίες, εκτός από τις ποινικές υποθέσεις. Οι αρμοδιότητες αυτές διέπονται λεπτομερέστερα από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο οποίος διευκρινίζει πότε μπορεί η εισαγγελία να παρέμβει σε εκκρεμείς δίκες.

Εκτός από τη δυνατότητα να καταστεί διάδικος σε αστικές δίκες, η εισαγγελία μπορεί να συστήσει την άσκηση αγωγής από τον Ανώτατο Εισαγγελέα, για παράδειγμα σε περιπτώσεις άρνησης της πατρότητας, στο πλαίσιο του οικογενειακού νόμου.

Προσόντα και άλλες απαιτήσεις για τους εισαγγελείς

Οι εισαγγελείς αναλαμβάνουν καθήκοντα με τον διορισμό τους. Διορίζονται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, μετά από σύσταση του Ανώτατου Εισαγγελέα, για αόριστο χρόνο. Ορκίζονται ενώπιον του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Για να διοριστεί κανείς ως εισαγγελέας πρέπει να έχει την τσεχική ιθαγένεια, καθώς και:

  • να έχει δικαιοπρακτική ικανότητα·
  • να έχει λευκό ποινικό μητρώο·
  • να έχει ηλικία τουλάχιστον 25 ετών κατά τον χρόνο διορισμού·
  • να διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών νομικής από τσεχικό πανεπιστήμιο·
  • να έχει επιτύχει στις τελικές εξετάσεις·
  • να διαθέτει τα ηθικά προσόντα που εξασφαλίζουν ότι θα εκπληρώσει τα καθήκοντά του προσηκόντως και
  • να δεχθεί τον διορισμό του σε θέση εισαγγελέα και την τοποθέτησή του σε εισαγγελία.

Οι εισαγγελείς διορίζονται για αόριστο χρόνο, αλλά η άσκηση των καθηκόντων τους μπορεί να ανασταλεί με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης. Η θητεία τους λήγει όταν φθάσουν την ηλικία των 70 ετών, εάν αποβιώσουν ή κηρυχθούν νεκροί ή εάν, για παράδειγμα, η δικαιοπρακτική τους ικανότητα χαθεί ή περιοριστεί, εάν αρνηθούν να ορκιστούν, εάν χάσουν την τσεχική υπηκοότητα, εάν αναλάβουν καθήκοντα ασύμβατα με τα καθήκοντα του εισαγγελέα, εάν κριθούν ένοχοι εγκληματικής πράξης, εάν κριθούν ανίκανοι για την άσκηση των καθηκόντων τους ή εάν η άσκηση των καθηκόντων τους καθίσταται αδύνατη λόγω διαρκούς αναπηρίας. Η θητεία τους λήγει επίσης εάν τους επιβληθεί το πειθαρχικό μέτρο της παύσης ή εάν παραιτηθούν.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης ορίζει τον προϋπολογισμό της εισαγγελίας. Το λειτούργημα του εισαγγελέα διέπεται από τον νόμο αριθ. 283/1993.

Ασυμβίβαστα

Με την εξαίρεση των περιπτώσεων που αυτό προβλέπεται ρητώς από τον νόμο, ο εισαγγελέας δεν μπορεί να ενεργεί ως διαιτητής ή ως διαμεσολαβητής για την επίλυση νομικών διαφορών, να εκπροσωπεί διαδίκους ή να ενεργεί ως αντιπρόσωπος αιτούντα ή διαδίκου σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία. Εκτός από την ιδιότητα του εισαγγελέα, του προϊσταμένου ή του αναπληρωτή προϊσταμένου εισαγγελέα ή από την άσκηση των καθηκόντων που απορρέουν από προσωρινή τοποθέτηση στο Υπουργείο ή στη Δικαστική Ακαδημία, οι εισαγγελείς δεν μπορούν να κατέχουν αμειβόμενη θέση ή να αναλάβουν άλλη κερδοφόρο δραστηριότητα, εκτός από τη διαχείριση της περιουσίας τους, την επιτέλεση πανεπιστημιακού, διδακτικού, λογοτεχνικού, δημοσιογραφικού ή καλλιτεχνικού έργου ή τη συμμετοχή σε συμβουλευτικά όργανα του Υπουργείου ή της κυβέρνησης ή σε κοινοβουλευτικά όργανα.

Αμοιβή

Η αμοιβή των εισαγγελέων προβλέπεται από τον νόμο και καταβάλλεται από το κράτος.

Επαγγελματική ευθύνη

Όπως ορίζεται σε ειδικό νόμο, το Δημόσιο ευθύνεται για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που οφείλεται σε παράνομες αποφάσεις ή διαδικαστικές πλημμέλειες των εισαγγελέων.

Οι εισαγγελείς ευθύνονται επίσης για πειθαρχικά αδικήματα.

Δικαστές

Οργάνωση

Η βασική διάταξη που διέπει το λειτούργημα των δικαστών είναι το άρθρο 82 παράγραφος 1 του τσεχικού Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι οι δικαστές πρέπει να είναι ανεξάρτητοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και ότι κανείς δεν πρέπει να υπονομεύει την αμεροληψία τους. Περαιτέρω κανόνες προβλέπονται από τον νόμο 6/2002 περί δικαστηρίων και δικαστών.

Διορισμός και θητεία

Εφόσον πληρούν όλες τις προϋποθέσεις, οι δικαστές διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους μόλις ορκιστούν. Εντούτοις, δεν υπάρχει έννομο δικαίωμα διορισμού σε θέση δικαστή.

Η προετοιμασία για τον διορισμό σε θέση δικαστή, απαιτεί τριετή άσκηση στα δικαστήρια. Μετά την ολοκλήρωση της προπαρασκευαστικής υπηρεσίας, οι ασκούμενοι λαμβάνουν μέρος σε ειδικές δικαστικές εξετάσεις.

Οι δικαστές διορίζονται για αόριστο χρόνο, αλλά μπορούν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους προσωρινά από τον Υπουργό Δικαιοσύνης. Η θητεία των δικαστών λήγει στο τέλος του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το 70ό έτος ηλικίας, εάν αποβιώσουν ή κηρυχθούν νεκροί, εάν κηρυχθούν επισήμως ακατάλληλοι για την εκτέλεση των καθηκόντων τους ή εάν παραιτηθούν.

Προσόντα και άλλες απαιτήσεις για τους δικαστές

Για να διοριστεί κανείς ως δικαστής πρέπει:

  • να έχει την τσεχική ιθαγένεια·
  • να έχει δικαιοπρακτική ικανότητα·
  • να έχει λευκό ποινικό μητρώο·
  • να έχει ηλικία τουλάχιστον 30 ετών·
  • να διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών νομικής από τσεχικό πανεπιστήμιο·
  • να έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τις ειδικές εξετάσεις για δικαστές·
  • να διαθέτει την πείρα και τα ηθικά προσόντα που εξασφαλίζουν ότι θα εκπληρώσει τα καθήκοντά του προσηκόντως και
  • να δεχθεί τον διορισμό του σε θέση δικαστή και την τοποθέτησή του σε δικαστήριο.

Οι λαϊκοί δικαστές είναι κοινοί άνθρωποι (που έχουν λευκό ποινικό μητρώο). Ορκίζονται ενώπιον του προέδρου του δικαστηρίου και η θητεία τους είναι τετραετής.

Ασυμβίβαστα

Εκτός από τη θέση του προέδρου ή του αντιπροέδρου δικαστηρίου, οι δικαστές δεν μπορούν να αναλάβουν άλλη αμειβόμενη δραστηριότητα, εκτός από τη διαχείριση της περιουσίας τους, την επιτέλεση πανεπιστημιακού, διδακτικού, λογοτεχνικού, δημοσιογραφικού ή καλλιτεχνικού έργου ή τη συμμετοχή σε συμβουλευτικά όργανα του Υπουργείου ή της κυβέρνησης ή σε κοινοβουλευτικά όργανα.

Αμοιβή

Το ύψος της αμοιβής των δικαστών προβλέπεται από τον νόμο.

Αποστολή και υποχρεώσεις

Το βασικό δικαίωμα και υποχρέωση των δικαστών είναι να παραμένουν ανεξάρτητοι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους και να δεσμεύονται μόνον από τον νόμο, τον οποίο ερμηνεύουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και σύμφωνα με τη συνείδησή τους. Δεν πρέπει να επηρεάζονται π.χ. από τα συμφέροντα πολιτικών κομμάτων, την κοινή γνώμη ή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η υπονόμευση ή η απειλή της ανεξαρτησίας των δικαστών απαγορεύεται.

Οι δικαστές πρέπει να εκδίδουν τις αποφάσεις τους σε εύλογο χρόνο και χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και να δίδουν στους διαδίκους και στους εκπροσώπους τους τη δυνατότητα να προβάλουν τα δικαιώματά τους, αλλά δεν μπορούν να διαπραγματεύονται μαζί τους σχετικά με την ουσία της υπόθεσης ή με δικονομικά θέματα που είναι δυνατόν να επηρεάσουν την υπόθεση.

Ακόμα και μετά το πέρας της θητείας τους, οι δικαστές δεν πρέπει να αποκαλύπτουν θέματα των οποίων έλαβαν γνώση κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους· η υποχρέωση αυτή αίρεται σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις.

Κατάλογος δικαστών και των δικαστηρίων στα οποία υπηρετούν διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Δικαιοσύνης: Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Η Ένωση Δικαστών Soudcovská unie δεν εκπροσωπεί όλους τους δικαστές, καθώς η συμμετοχή σε αυτήν είναι προαιρετική. Η γενική συνέλευσή της έχει εγκρίνει κώδικα συμπεριφοράς για δικαστές, ο οποίος περιέχει τις δεοντολογικές αρχές που διέπουν το δικαστικό σώμα.

Κατηγορίες και ειδίκευση των δικαστών

Οι δικαστές, εκτός από το να κρίνουν υποθέσεις, μπορούν να υπηρετούν ως πρόεδροι ή αντιπρόεδροι δικαστηρίων. Διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (Ανώτατο Δικαστήριο και Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο) ή από τον Υπουργό Δικαιοσύνης (ανώτερα, περιφερειακά και τοπικά δικαστήρια). Στα κύρια καθήκοντά τους περιλαμβάνεται η διοίκηση των δικαστηρίων.

Οι δικαστές μπορούν επίσης να προεδρεύουν τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου ή του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου ή να προεδρεύουν πολυμελούς δικαστηρίου.

Στο εσωτερικό επίπεδο, τα τοπικά, περιφερειακά και ανώτερα δικαστήρια είναι βασικά οργανωμένα σε ειδικευμένα ποινικά, πολιτικά και διοικητικά τμήματα για τα διάφορα είδη υποθέσεων.

Επαγγελματική ευθύνη των δικαστών

Το κράτος ευθύνεται για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που απορρέει από εσφαλμένη κρίση, απόφαση στέρησης της ελευθερίας, καταδίκη ή ασφαλιστικό μέτρο ή από διαδικαστική πλημμέλεια. Ο δικαστής μπορεί να εξαναγκαστεί σε αποζημίωση μόνον εάν κριθεί ένοχος πειθαρχικού ή ποινικού αδικήματος. Οι δικαστές είναι υπόλογοι για τον επαγγελματισμό τους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Λοιπό δικαστικό προσωπικό

Βοηθός δικαστή / βοηθός εισαγγελέα  PDF (374 Kb) en

Ασκούμενος  PDF (422 Kb) en

Ανώτερος δικαστικός γραμματέας / ανώτερος γραμματέας της εισαγγελίας  PDF (372 Kb) en

Συμβολαιογράφοι

Οργάνωση

Οι συμβολαιογράφοι και οι δραστηριότητές τους διέπονται από τον νόμο 358/1992 περί των συμβολαιογράφων και των δραστηριοτήτων τους (Συμβολαιογραφικός Κώδικας).

Οι συμβολαιογράφοι πρέπει να ανήκουν στον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο (Notářská komora), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διοίκηση του επαγγέλματος. Ο Σύλλογος οργανώνει επίσης την επαγγελματική κατάρτιση και τις εξετάσεις των ασκούμενων συμβολαιογράφων. Κατάλογος των συμβολαιογράφων ανά περιφέρεια δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου.

Διορισμός και θητεία

Οι συμβολαιογράφοι διορίζονται σε κενή θέση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, μετά από σύσταση του Συλλόγου και επιτυχία σε διαγωνισμό. Ο συμβολαιογράφος αναλαμβάνει καθήκοντα αφού καταχωρηθεί στο μητρώο συμβολαιογράφων, το οποίο τηρεί ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος.

Ο ασκούμενος συμβολαιογράφος προετοιμάζεται για την άσκηση του επαγγέλματος δουλεύοντας υπό την επίβλεψη συμβολαιογράφου. Κατά επόμενο στάδιο προετοιμασίας, ο ασκούμενος αποκτά την ιδιότητα του υποψηφίου συμβολαιογράφου, μετά την ολοκλήρωση άσκησης τριών τουλάχιστον ετών και την επιτυχία στον διαγωνισμό συμβολαιογράφων.

Η θητεία του συμβολαιογράφου δεν είναι χρονικά περιορισμένη, αλλά μπορεί να ανασταλεί. Η θητεία των συμβολαιογράφων λήγει όταν φθάσουν το 70ό έτος ηλικίας, εάν αποβιώσουν ή κηρυχθούν νεκροί, λόγω παραίτησης, απώλειας της τσεχικής ιθαγένειας, της δικαιοπρακτικής ικανότητας ή, για παράδειγμα, εάν αρνηθούν να ορκιστούν ή εάν η κατάσταση της υγείας τους καθιστά αδύνατη την άσκηση των καθηκόντων τους μακροπρόθεσμα.

Ο αριθμός συμβολαιογραφείων στην περιφέρεια κάθε τοπικού δικαστηρίου ορίζεται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, μετά από διαβούλευση με τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο.

Οι συμβολαιογράφοι είναι ανεξάρτητοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Δεσμεύονται μόνον από τον νόμο. Η άσκηση του επαγγέλματος του συμβολαιογράφου είναι ασυμβίβαστη με κάθε άλλη αμειβόμενη δραστηριότητα (εκτός εάν ο νόμος ορίζει διαφορετικά).

Προσόντα και άλλες απαιτήσεις για τους συμβολαιογράφους

Για να αποκτήσει κανείς την ιδιότητα του συμβολαιογράφου, πρέπει:

  • να έχει την τσεχική ιθαγένεια·
  • να έχει δικαιοπρακτική ικανότητα·
  • να έχει λευκό ποινικό μητρώο·
  • να διαθέτει πτυχίο πανεπιστημίου·
  • να έχει ολοκληρώσει πρακτική άσκηση πέντε τουλάχιστον ετών·
  • να ολοκληρώσει επιτυχώς τον διαγωνισμό συμβολαιογράφων.

Για να αρχίσει κανείς να εργάζεται ως συμβολαιογράφος, πρέπει:

  • να διοριστεί ως συμβολαιογράφος·
  • να ορκιστεί ενώπιον του Υπουργού Δικαιοσύνης, εάν αυτό δεν έχει γίνει ήδη·
  • να αποκτήσει την επίσημη συμβολαιογραφική σφραγίδα·
  • να συνάψει ασφάλιση ευθύνης για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που μπορεί να προκληθεί κατά την άσκηση του επαγγέλματός του.

Ασυμβίβαστα

Οι συμβολαιογράφοι δεν μπορούν να αναλάβουν άλλη κερδοφόρο δραστηριότητα εκτός από τη διαχείριση της περιουσίας τους. Εντούτοις, μπορούν να αναλάβουν έναντι αμοιβής πανεπιστημιακό, συγγραφικό, διδακτικό, ερμηνευτικό, καλλιτεχνικό έργο ή έργο πραγματογνώμονα.

Αμοιβή

Σύμφωνα με τον Συμβολαιογραφικό Κώδικα, οι συμβολαιογράφοι παρέχουν τις υπηρεσίες τους έναντι αποζημίωσης, η οποία περιλαμβάνει κυρίως αμοιβή, αποζημίωση για τον χρόνο που δαπανήθηκε και απόδοση δαπανών. Την αμοιβή καταβάλλει το πρόσωπο που ζητά τη συνδρομή του συμβολαιογράφου. Οι συμβολαιογράφοι δικαιούνται να ζητήσουν εύλογη προκαταβολή για την αμοιβή και τα έξοδά τους. Λεπτομερείς κανόνες για την αμοιβή των συμβολαιογράφων προβλέπονται από την ειδική νομοθεσία.

Αποστολή και υποχρεώσεις των συμβολαιογράφων

Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, οι συμβολαιογράφοι πρέπει να συμμορφώνονται με τους νόμους και τις υπόλοιπες νομικές διατάξεις γενικής εφαρμογής. Κατά την παροχή νομικής συνδρομής δεσμεύονται επίσης από τις οδηγίες των πελατών τους. Έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν να κάνουν ό,τι τους ζητείται μόνον εάν αυτό συγκρούεται με τη γενικά εφαρμοστέα νομοθεσία, εάν οι ίδιοι ή πρόσωπα του στενού τους περιβάλλοντος εμπλέκονται στην υπόθεση, εάν έχουν ήδη παράσχει νομική συνδρομή για την ίδια υπόθεση σε άλλο πρόσωπο με συγκρουόμενα συμφέροντα ή εάν το πρόσωπο που ζητά συνδρομή δεν καταβάλει την εύλογη προκαταβολή χωρίς αιτιολογία. Ο συμβολαιογράφος έχει το δικαίωμα να αποσυρθεί από σύμβαση με πελάτη ή άτομο που ζητά συμβουλές, εφόσον έχει πληγεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να μην κοινολογούν πληροφορίες των οποίων λαμβάνουν γνώση κατά την εκτέλεση του έργου τους και είναι δυνατόν να επηρεάσουν τα έννομα συμφέροντα των πελατών τους ή των προσώπων που ζητούν συμβουλές. Μόνον ο ενδιαφερόμενος μπορεί να τους απαλλάξει από την υποχρέωση αυτή.

Οι νομικές και άλλες υπηρεσίες που παρέχουν οι συμβολαιογράφοι περιλαμβάνουν:

  • τη διενέργεια πράξεων εντεταλμένου δικαστή, δηλ. εκπροσώπου του δικαστηρίου σε κληρονομικά θέματα·
  • σύνταξη συμβολαιογραφικών εγγράφων – επίσημης καταγραφής δικαιοπραξιών, ετήσιων γενικών συνελεύσεων και συνελεύσεων νομικών προσώπων, άλλων πράξεων και καταστάσεων·
  • κατάρτιση συμβάσεων·
  • συμβολαιογραφική μεσεγγύηση·
  • κατάρτιση εκτελεστών συμβολαιογραφικών πράξεων·
  • σύνταξη και κατάθεση διαθηκών·
  • σύνταξη προγαμιαίων συμφώνων (τα οποία πρέπει να περιβάλλονται τον συμβολαιογραφικό τύπο), συμβάσεις εγγύησης και καταχώρισης της εγγύησης·
  • επικύρωση εγγράφων.

Επίσης, εκδίδουν αποσπάσματα από το τσεχικό κτηματολόγιο κ.λπ.

Επαγγελματική ευθύνη των συμβολαιογράφων

Οι συμβολαιογράφοι ευθύνονται έναντι των πελατών τους, των ατόμων που ζητούν συμβουλές ή άλλων ενδιαφερομένων για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που ενδέχεται να προκαλέσουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Επίσης, ευθύνονται έναντι του προσωπικού τους για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που ενδέχεται να υποστεί κατά την εργασία του. Για την κάλυψη του κινδύνου, είναι υποχρεωμένοι να συνάψουν ασφάλιση ευθύνης.

Οι συμβολαιογράφοι υπέχουν επίσης πειθαρχική ευθύνη.

Αρμόδιο για την κρατική επίβλεψη των συμβολαιογράφων είναι το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο τσεχικός Συμβολαιογραφικός Σύλλογος και οι τοπικοί συμβολαιογραφικοί σύλλογοι.

Επαγγελματικές ενώσεις

Οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι, οι οποίοι λειτουργούν στην περιφέρεια κάθε περιφερειακού δικαστηρίου και του δημοτικού δικαστηρίου Πράγας, έχουν ως μέλη όλους τους συμβολαιογράφους που είναι εγκατεστημένοι στην περιφέρεια του κάθε συλλόγου. Κάθε συμβολαιογραφικός σύλλογος διαθέτει νομική προσωπικότητα και έχει δικά του έσοδα και όργανα.

Ο τσεχικός Συμβολαιογραφικός Σύλλογος (Notářská komora ČR) είναι ο κεντρικός αυτοδιοικούμενος επαγγελματικός οργανισμός στον οποίο συμμετέχουν οι μεμονωμένοι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι. Διαθέτει νομική προσωπικότητα και έχει δικά του έσοδα και όργανα. Στα καθήκοντά του περιλαμβάνεται η τήρηση και η διαχείριση του κεντρικού μητρώου διαθηκών, ενός μη δημόσιου καταλόγου σε ηλεκτρονική μορφή, στον οποίο καταχωρούνται οι διαθήκες, οι πράξεις αποκλήρωσης και οι πράξεις ανάκλησής τους, οι πράξεις διορισμού και παύσης εκτελεστών διαθήκης. Ο τσεχικός Συμβολαιογραφικός Σύλλογος τηρεί επίσης μητρώο ασφαλειών.

Οργάνωση του νομικού επαγγέλματος: επαγγελματίες του νομικού κλάδου

Δικηγόροι

Οι δικηγόροι πρέπει να είναι μέλη του τσεχικού Δικηγορικού Συλλόγου (Česká advokátní komora), του κεντρικού, αυτοδιοικούμενου, μη κυβερνητικού οργανισμού που είναι αρμόδιος για το επάγγελμα.

Η παροχή υπηρεσιών από δικηγόρους διέπεται από τον νόμο αριθ. 85/1996 για τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου.

Απαιτήσεις για τους δικηγόρους

Για να ασκήσει κανείς το λειτούργημα του δικηγόρου, πρέπει να είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο δικηγόρων που τηρεί ο τσεχικός Δικηγορικός Σύλλογος. Για να εγγραφεί κανείς στο μητρώο, πρέπει να υποβάλει γραπτή αίτηση και:

Στην Τσεχική Δημοκρατία υπάρχει ένα μόνο είδος δικηγόρου, χωρίς καμία διάκριση. Οι μεμονωμένοι δικηγόροι εξειδικεύονται σε ένα κλάδο του δικαίου μόνο στο πλαίσιο της άσκησης του επαγγέλματός τους.

Δικαιώματα και υποχρεώσεις των δικηγόρων

Οι δικηγόροι αναλαμβάνουν καθήκοντα μετά την εγγραφή τους στο μητρώο.

Ο υποψήφιος δικηγόρος προετοιμάζεται για την άσκηση του επαγγέλματος δουλεύοντας ως ασκούμενος υπό την καθοδήγηση δικηγόρου.

Η εγγραφή δεν είναι χρονικά περιορισμένη, αλλά το δικαίωμα άσκησης της δικηγορίας μπορεί να ανασταλεί στις περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος ή μετά από απόφαση του τσεχικού Δικηγορικού Συλλόγου.

Το δικαίωμα άσκησης της δικηγορίας παύει όταν ο δικηγόρος διαγραφεί από το μητρώο για τους λόγους που προβλέπει ο νόμος, όπως όταν αποβιώσει ή κηρυχθεί νεκρός, λόγω απώλειας ή περιορισμού της δικαιοπρακτικής ικανότητας, διαγραφής από το μητρώο λόγω πειθαρχικού παραπτώματος, πτωχεύσεως, ή μετά από αίτηση του ίδιου. Ο τσεχικός Δικηγορικός Σύλλογος μπορεί επίσης να αποφασίσει να διαγράψει δικηγόρο από το μητρώο.

Ασυμβίβαστα

Σύμφωνα με τον νόμο, όποιος ασκεί δικηγορία δεν μπορεί συγχρόνως να εργάζεται ως μισθωτός ή να κατέχει ανάλογη θέση, εκτός από θέση πανεπιστημιακού, και δεν μπορεί να αναλάβει δραστηριότητα που δεν συνάδει με το δικηγορικό λειτούργημα.

Αμοιβή

Οι δικηγόροι γενικά ενεργούν μετά την καταβολή αμοιβής από τον πελάτη. Ο δικηγόρος μπορεί να ζητήσει εύλογη προκαταβολή. Η μέθοδος καθορισμού της αμοιβής του δικηγόρου για νομικές υπηρεσίες, απόδοση δαπανών και αμοιβή για τον χρόνο που δαπανήθηκε διέπεται από γενικά δεσμευτική διάταξη. Κατά κανόνα, η αμοιβή για την παροχή νομικών υπηρεσιών ορίζεται σε σύμβαση με τον πελάτη («συμβατική αμοιβή»). Σε διαφορετική περίπτωση, καθορίζεται σύμφωνα με την κλίμακα μη συμβατικών αμοιβών των δικηγόρων. Εάν ο δικηγόρος διοριστεί για την παροχή νομικών υπηρεσιών, τα έξοδα καταβάλλονται από το κράτος.

Επαγγελματικές ενώσεις

Ο τσεχικός Δικηγορικός Σύλλογος, με έδρα την Πράγα και παράρτημα στο Μπρνο, είναι ο αυτοδιοικούμενος επαγγελματικός οργανισμός όλων των δικηγόρων. Έχει δικά του όργανα και εκδίδει δεσμευτικούς επαγγελματικούς κανόνες για τους δικηγόρους που δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα του τσεχικού Δικηγορικού Συλλόγου.

Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνουν κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας και κανόνες ανταγωνισμού που δεσμεύουν τους δικηγόρους της Τσεχικής Δημοκρατίας.

Επαγγελματική ευθύνη

Οι δικηγόροι ευθύνονται έναντι των πελατών τους για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που είναι δυνατόν να προκαλέσουν οι ίδιοι, το προσωπικό ή οι εκπρόσωποί τους κατά την εκτέλεση της εργασίας τους. Οι δικηγόροι υποχρεούνται να ασφαλίζονται γι' αυτή την ευθύνη.

Οι δικηγόροι ευθύνονται επίσης για πειθαρχικά αδικήματα που αφορούν σοβαρές ή επανειλημμένες παραβιάσεις των υποχρεώσεών τους.

Νομική βάση δεδομένων

Κατάλογος δικηγόρων δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο του τσεχικού Δικηγορικού Συλλόγου. Στον κατάλογο αυτό μπορείτε να αναζητήσετε δικηγόρους όχι μόνο ανά τοποθεσία, αλλά και ανά ειδικότητα και γλώσσες τις οποίες γνωρίζουν.

Παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στη βάση δεδομένων;

Ναι, η πρόσβαση σε αυτή τη βάση δεδομένων είναι δωρεάν.

Δικηγόροι ειδικευμένοι στο εμπορικό δίκαιο/νομικές συμβουλές

Στην Τσεχική Δημοκρατία υπάρχει ένα μόνον είδος δικηγόρου.

Άλλα νομικά επαγγέλματα

Δικαστικοί επιμελητές

Ο δικαστικός επιμελητής είναι ανεξάρτητος επαγγελματίας του νομικού κλάδου που προβαίνει στην εκτέλεση σύμφωνα με τον Κώδικα Αναγκαστικής Εκτέλεσης. Όλοι οι δικαστικοί επιμελητές πρέπει να ανήκουν στον αυτοδιοικούμενο Σύλλογο δικαστικών επιμελητών.

Το επάγγελμα διέπεται από τον νόμο 120/2001 περί δικαστικών επιμελητών και εκτέλεσης (Κώδικας Εκτέλεσης).

Οι δικαστικοί επιμελητές διορίζονται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης.

Στην Τσεχική Δημοκρατία ο δικαστικός επιμελητής είναι δημόσιος λειτουργός και οι πράξεις του θεωρείται ότι είναι πράξεις των δικαστηρίων.

Για να διοριστεί κανείς ως δικαστικός επιμελητής, πρέπει να έχει την τσεχική ιθαγένεια και:

Διορισμός και θητεία

Μετά την ορκωμοσία του, ο δικαστικός επιμελητής διορίζεται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης σε κενή θέση, μετά από δημόσια διαδικασία επιλογής. Με τον διορισμό του, καθίσταται μέλος του Συλλόγου δικαστικών επιμελητών. Για να προετοιμαστεί κανείς για το λειτούργημα του δικαστικού επιμελητή, πρέπει να εργαστεί ως ασκούμενος υπό την εποπτεία δικαστικού επιμελητή. Το επόμενο στάδιο είναι αυτό του υποψήφιου δικαστικού επιμελητή· οι υποψήφιοι πρέπει να ολοκληρώσουν άσκηση τουλάχιστον τριών ετών και να επιτύχουν στις εξετάσεις δικαστικών επιμελητών ώστε να τους επιτραπεί να εγγραφούν στο μητρώο.

Ο δικαστικός επιμελητής διορίζεται για αόριστο χρόνο, αλλά ο Υπουργός Δικαιοσύνης μπορεί να αναστείλει την άδεια άσκησης επαγγέλματος δικαστικού επιμελητή. Κατά την περίοδο αναστολής, ο δικαστικός επιμελητής δεν μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του και διορίζεται αντικαταστάτης του. Το ίδιο ισχύει για κάθε χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του (π.χ. ασθένεια, διακοπές).

Η ιδιότητα του δικαστικού επιμελητή παύει μόλις ο ενδιαφερόμενος παύσει να είναι μέλος του Συλλόγου δικαστικών επιμελητών. Αυτό συμβαίνει εάν ο ενδιαφερόμενος αποβιώσει, κηρυχθεί νεκρός, παραιτηθεί, χάσει την τσεχική ιθαγένεια ή εάν χαθεί ή περιοριστεί η δικαιοπρακτική του ικανότητα.

Ασυμβίβαστα

Οι δικαστικοί επιμελητές δεν μπορούν να αναλάβουν κερδοφόρο δραστηριότητα, εκτός από τη διαχείριση της περιουσίας τους. Εντούτοις, μπορούν να αναλάβουν έναντι αμοιβής πανεπιστημιακό, συγγραφικό, διδακτικό, ερμηνευτικό, καλλιτεχνικό έργο ή έργο πραγματογνώμονα.

Αμοιβή

Οι δικαστικοί επιμελητές εκτελούν πράξεις εκτέλεσης και άλλες πράξεις έναντι αποζημίωσης η οποία περιλαμβάνει κυρίως την αμοιβή του δικαστικού επιμελητή, την απόδοση δαπανών, αποζημίωση για τον χρόνο που δαπανήθηκε και απόδοση δαπανών για την κοινοποίηση εγγράφων. Η αμοιβή του δικαστικού επιμελητή μπορεί να συμφωνηθεί μεταξύ του ίδιου και του ενδιαφερομένου. Εάν δεν υπάρχει συμφωνία, η αμοιβή καθορίζεται σύμφωνα με τις γενικά εφαρμοστέες νομοθετικές διατάξεις. Οι δικαστικοί επιμελητές δικαιούνται να ζητήσουν την καταβολή εύλογης προκαταβολής έναντι του κόστους εκτέλεσης.

Επαγγελματική ευθύνη:

Οι δικαστικοί επιμελητές ευθύνονται για τυχόν ζημία, βλάβη ή απώλεια που προκαλούν κατά τη διενέργεια πράξεων εκτέλεσης, τόσο οι ίδιοι όσο και το προσωπικό τους. Πρέπει να καλύπτονται από ασφάλιση ευθύνης.

Οι δικαστικοί επιμελητές και οι υποψήφιοι δικαστικοί επιμελητές υπέχουν επίσης πειθαρχική ευθύνη, εάν παραβιάσουν τις έννομες υποχρεώσεις τους ή εάν πλήξουν σοβαρά ή επανειλημμένα την αξιοπρέπεια του επαγγέλματος.

Περισσότερες λεπτομέρειες δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του Συλλόγου δικαστικών επιμελητών.

Οργανώσεις που παρέχουν νομικές υπηρεσίες δωρεάν

Ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις παρέχουν δημόσια νομική συνδρομή σε διάφορους τομείς: Για παράδειγμα, υπηρεσίες περιβαλλοντικού δικαίου, ΜΚΟ Iuridicum remedium.

Ο τσεχικός Δικηγορικός Σύλλογος παρέχει επίσης δωρεάν νομικές συμβουλές σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Ο Σύλλογος δικαστικών επιμελητών Τσεχίας παρέχει δωρεάν νομικές συμβουλές για ζητήματα εκτέλεσης.

Τελευταία επικαιροποίηση: 10/01/2022

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.