Ποια είναι τα στάδια της ποινικής ανάκρισης;
Σκοπός της προπαρασκευαστικής διαδικασίας είναι να εξετασθεί κατά πόσον έχει διαπραχθεί ένα αδίκημα και ποιος είναι ο πιθανός δράστης (στάδιο εξέτασης) και στη συνέχεια να εξασφαλισθούν αποδεικτικά στοιχεία και να γίνει η προετοιμασία για την εκδίκαση της υπόθεσης (στάδιο ανάκρισης).
Η προπαρασκευαστική διαδικασία διενεργείται από την αστυνομία, την οποία επιβλέπει στο έργο της η κατηγορούσα αρχή, που αποφασίζει κατά πόσον η διαδικασία διενεργήθηκε προσηκόντως.
Μερικές ενέργειες μπορούν να αναληφθούν μόνον από την κατηγορούσα αρχή ή εξαρτώνται από απόφασή της (όπως η περάτωση της προπαρασκευαστικής διαδικασίας), ενώ ο δικαστής έχει την εξουσία να αποφασίζει για ορισμένες άλλες ενέργειες (όπως την προσωρινή κράτηση, τη σύλληψη, την κατ’ οίκον έρευνα και την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών του υπόπτου).
Κάντε κλικ στους ακόλουθους συνδέσμους για λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τα στάδια της διερεύνησης προ της δίκης.
Διαδικασία πριν από την κίνηση ποινικής δίωξης – εξέταση (1)
Ποιος είναι σκοπός της εξέτασης;
Προκειμένου να εξακριβώσει τη φύση του αδικήματος και τον δράστη, η αστυνομία μπορεί:
- να λαμβάνει καταθέσεις,
- να ζητεί τη γνώμη εμπειρογνωμόνων,
- να εξετάζει έγγραφα,
- να κάνει έρευνα για αντικείμενα και έρευνα στον τόπο του αδικήματος,
- να καταρτίζει αστυνομικά πρακτικά, να λαμβάνει δακτυλικά αποτυπώματα, να προβαίνει σε σωματικές μετρήσεις, να ερευνά υπόπτους,
- να εκτελεί επείγουσες ενέργειες,
- να συλλαμβάνει υπόπτους,
- να εφαρμόζει άλλες ανακριτικές μεθόδους, κατά περίπτωση.
Η εξέταση περατώνεται με την απόφαση κίνησης ποινικής δίωξης κατά συγκεκριμένου προσώπου ή με διάφορους άλλους τρόπους (αναβολή, προσωρινή αναβολή, περάτωση χωρίς ποινική δίκη).
Ποιες προθεσμίες ισχύουν για το συγκεκριμένο στάδιο;
Η προθεσμία είναι δύο, τριών ή έξι μηνών, ανάλογα με τη βαρύτητα της υπόθεσης. Εάν δεν είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί η εξέταση, η κατηγορούσα αρχή μπορεί να μεταβάλει ή να παρατείνει την προθεσμία βάσει έγγραφης αιτιολόγησης.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Δεν θα ενημερωθείτε για τα όσα συμβαίνουν στο παρόν στάδιο, προτού χρειαστεί να εμπλακείτε άμεσα στη διαδικασία.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τη γλώσσα;
Εάν σας ζητηθεί να παράσχετε εξηγήσεις για ορισμένα γεγονότα, η αστυνομία θα εξασφαλίσει διερμηνέα, ο οποίος θα μεταφράσει τις ερωτήσεις, τις απαντήσεις σας και στη συνέχεια την έγγραφη έκθεση, προτού σας ζητηθεί να την υπογράψετε.
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Μπορείτε να καλέσετε τον δικηγόρο σας να παραστεί κατά την παροχή εξηγήσεων. Η συμμετοχή δικηγόρου στο στάδιο αυτό δεν είναι υποχρεωτική, και δεν θα διοριστεί δικηγόρος για λογαριασμό σας, εάν δεν επιλέξατε να επικοινωνήσετε ο ίδιος με κάποιον. Μπορείτε να ζητήσετε τη συμβουλή δικηγόρου, αλλά όχι σχετικά με το πώς πρέπει να απαντήσετε σε μια ερώτηση που σας υποβλήθηκε ήδη. Στο παρόν στάδιο, πρέπει να εξασφαλίσετε ο ίδιος διερμηνέα για να βοηθήσει εσάς και τον δικηγόρο σας.
Θα μου ζητηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες; Πρέπει να δώσω οποιεσδήποτε πληροφορίες;
Στο στάδιο αυτό, η αστυνομία μπορεί να σας ζητήσει εξηγήσεις για τα πραγματικά περιστατικά τα οποία διερευνά. Έχετε καθήκον να δώσετε αληθείς εξηγήσεις. Μπορείτε να αρνηθείτε να δώσετε εξηγήσεις εάν εσείς (ή ένα πρόσωπο που συνδέεται με εσάς) κινδυνεύετε να σας απαγγελθούν κατηγορίες βάσει της δήλωσής σας. Μπορείτε επίσης να αρνηθείτε, εάν η απάντησή σας παραβιάζει υποχρέωση εχεμύθειας.
Τι θα γίνει εάν πω κάτι που βλάπτει την υπόθεσή μου;
Η δήλωσή σας θα χρησιμοποιηθεί μόνον προκειμένου να αποφασισθεί κατά πόσον θα κινηθεί ποινική δίωξη κατά συγκεκριμένου προσώπου για συγκεκριμένο αδίκημα. Εάν η ποινική διαδικασία έχει ξεκινήσει, η δήλωσή σας θα θεωρηθεί κατάθεση μάρτυρα μόνον εάν έγινε νωρίς και δεν μπορούσε να επαναληφθεί αργότερα. Επίσης, η δήλωσή σας πρέπει να έγινε ενώπιον δικαστή. Διαφορετικά, η κατάθεσή σας πρέπει να δοθεί εκ νέου, σε μεταγενέστερο στάδιο της ποινικής διαδικασίας (κατά κανόνα, ενώπιον δικαστηρίου).
Μπορώ να επικοινωνήσω με συγγενή ή φίλο;
Κατόπιν αιτήματός σας, η αστυνομία θα ενημερώσει έναν συγγενή ή έναν φίλο σας για την κράτησή σας, εφόσον κάτι τέτοιο δεν εμποδίζει την αστυνομική ανάκριση και δεν είναι υπερβολικά δύσκολο.
Μπορώ να εξεταστώ από ιατρό, εάν το χρειάζομαι;
Η αστυνομία θα φροντίσει για την ιατρική εξέτασή σας και θα εξασφαλίσει τη γνωμάτευση ιατρού σχετικά με την ιατρική σας κατάσταση κατά την προσαγωγή σας για εξέταση ή κατά την κράτησή σας. Πρέπει να αφεθείτε αμέσως ελεύθερος, εάν ο ιατρός το κρίνει αναγκαίο, και, εφόσον απαιτείται, η αστυνομία θα σας μεταφέρει σε νοσοκομείο.
Μπορώ να επικοινωνήσω με την πρεσβεία της χώρας μου, εάν κατάγομαι από άλλη χώρα;
Μπορείτε να απαιτήσετε να επικοινωνήσετε με την πρεσβεία της χώρας σας και να συζητήσετε κατ’ ιδίαν με εκπρόσωπο της πρεσβείας σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας.
Διαμένω σε άλλη χώρα. Πρέπει να παρίσταμαι κατά την ανάκριση;
Δικαστής μπορεί να διατάξει την ακρόασή σας, προτού αναχωρήσετε, εάν αυτό είναι απαραίτητο για την υπόθεση και την αποφυγή απώλειας αποδεικτικών στοιχείων. Η ακρόασή σας μπορεί να πραγματοποιηθεί και αφού αναχωρήσετε από τη χώρα, εάν υποβληθεί σχετικό αίτημα στις αρμόδιες αρχές της χώρας στην οποία διαμένετε.
Μπορεί να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Όχι, στο παρόν στάδιο.
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Εάν η παρουσία σας κρίνεται απαραίτητη, θα προσαχθείτε στο δικαστήριο ή θα τεθείτε υπό κράτηση. Εάν δεν σας απαγγελθεί κατηγορία ακολούθως ή εάν δεν προσαχθείτε ενώπιον του δικαστή εντός 48 ωρών από την κράτησή σας για τη λήψη απόφασης περί της προσωρινής κράτησης, πρέπει υποχρεωτικά να αφεθείτε ελεύθερος.
Επιτρέπεται να φύγω από τη χώρα κατά την ανάκριση;
Ναι.
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά;
Εάν αυτό απαιτείται για να εξακριβωθεί η ταυτότητά σας ή για να διαπιστωθεί κατά πόσον υπάρχουν στο σώμα σας ίχνη του αδικήματος ή για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων, μπορούν να ληφθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγμα γενετικού υλικού (DNA), αίμα, βιολογικό υλικό, εξωτερικές μετρήσεις του σώματός σας ή να διενεργηθεί σωματική ή άλλη παρόμοια έρευνα.
Κάθε φυσική αντίσταση από μέρους σας μπορεί να κατανικηθεί με τη συγκατάθεση της κατηγορούσας αρχής. Σε περίπτωση άρνησης, μπορεί να σας επιβληθεί πρόστιμο ύψους έως 50 000 τσεχικών κορωνών.
Εάν οι πληροφορίες που αποκτώνται με τον τρόπο αυτό δεν απαιτούνται πλέον για περαιτέρω διαδικασίες ή για τον σκοπό της πρόληψης, της διερεύνησης ή του εντοπισμού αξιόποινων δραστηριοτήτων, θα καταστραφούν.
Μπορώ να παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Εάν η παραδοχή της ενοχής σας θεωρηθεί αξιόπιστη, μπορεί να αποτελέσει λόγο κίνησης της ποινικής δίωξης ή λήψης απόφασης για συνοπτική διαδικασία.
Θα ενημερωθώ σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον μου και σχετικά με άλλα αποδεικτικά στοιχεία;
Στο παρόν στάδιο της διαδικασίας, δεν θα λάβετε καμία από τις πληροφορίες αυτές.
Θα ζητηθούν πληροφορίες σχετικά με το ποινικό μου μητρώο;
Ναι, η αστυνομία θα εξασφαλίσει αντίγραφο του ποινικού σας μητρώου.
Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2)
Ποιος είναι ο σκοπός του συγκεκριμένου σταδίου;
Κατά την ανάκριση, η αστυνομία αναζητεί και εξετάζει αποδεικτικά στοιχεία τα οποία έχουν σημασία για την υπόθεση. Η αστυνομία αναζητεί αποδεικτικά στοιχεία ευνοϊκά ή επιβαρυντικά για τον κατηγορούμενο.
Ισχύουν προθεσμίες για την ανάκριση;
Η προθεσμία είναι δύο, τριών ή έξι μηνών, ανάλογα με τη βαρύτητα της υπόθεσης. Η προθεσμία μπορεί να παραταθεί από την κατηγορούσα αρχή βάσει έγγραφης αιτιολογίας από την αστυνομία. Ωστόσο, η κατηγορούσα αρχή πρέπει να επαληθεύει τους λόγους σε κάθε υπόθεση τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Η αστυνομία πρέπει να ενεργήσει όσο το δυνατόν ταχύτερα. Εάν επηρεάζεστε αρνητικά από μια καθυστέρηση, μπορείτε να ζητήσετε από την κατηγορούσα αρχή να επιλύσει το πρόβλημα. Εάν οι καθυστερήσεις οφείλονται στην κατηγορούσα αρχή, μπορείτε να προσφύγετε στην προϊσταμένη αρχή ζητώντας την επίλυση του προβλήματος.
Ο κατηγορούμενος μπορεί επίσης να αξιώσει αποζημίωση για τις μη οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από καθυστερήσεις στη διαδικασία καθώς και την αποζημίωση ζημιών. Κατά την επιβολή ποινής, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τυχόν καθυστερήσεις στην παρούσα φάση.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Θα λάβετε βούλευμα σχετικά με την κίνηση ποινικής δίωξης, το οποίο θα περιγράφει την πράξη για την οποία κατηγορείστε, τη νομική βάση και τους λόγους της. Μπορείτε να εναντιωθείτε στο βούλευμα αυτό εντός προθεσμίας τριών ημερών, και στη συνέχεια η κατηγορούσα αρχή θα εκδώσει απόφαση σχετικά με την ένστασή σας.
Εσείς ή ο συνήγορος υπεράσπισής σας θα ενημερωθείτε για τις διαδικασίες της ανάκρισης και θα έχετε το δικαίωμα να συμμετάσχετε σε αυτές, μέσω του συνηγόρου υπεράσπισής σας, να υποβάλετε ερωτήσεις στους μάρτυρες και να προτείνετε αποδεικτικά στοιχεία. Ενδέχεται να απαγορευθεί η πρόσβαση στον φάκελό σας σε εσάς και στον συνήγορο υπεράσπισής σας κατά την ανάκριση, εάν συντρέχουν νόμιμοι λόγοι για κάτι τέτοιο.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τη γλώσσα;
Κατά την εξέταση, εάν δεν μιλάτε τσεχικά θα σας παρασχεθεί διερμηνέας για γλώσσα την οποία μιλάτε ή για τη μητρική σας γλώσσα.
Θα σας παρασχεθεί επίσης διερμηνέας κατά τις διαδικασίες ανάκρισης. Στο παρόν στάδιο, η αστυνομία θα επιτρέψει τη συμμετοχή σας και την υποβολή ερωτήσεων από σας, εάν το επιθυμείτε.
Κατόπιν αιτήματός σας, θα σας παρασχεθεί γραπτή μετάφραση της απόφασης κίνησης της ποινικής δίωξης, της απόφασης για την προσωρινή κράτηση ή της απόφασης για την υπό όρους αναστολή της ποινικής δίωξης.
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Αυτό μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, και η εμπιστευτικότητα της συνομιλίας πρέπει να διασφαλίζεται. Θα σας παρασχεθεί διερμηνέας, εάν το ζητήσει ο δικηγόρος. Μπορείτε να επιλέξετε δικηγόρο ο ίδιος (βλέπε 
Δελτίο 1).
Θα μου ζητηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες; Πρέπει να δώσω οποιεσδήποτε πληροφορίες;
Δικαιούστε να διατυπώσετε τη γνώμη σας σχετικά με την υπόθεση και έχετε επίσης το δικαίωμα να μην πείτε τίποτε.
Μπορώ να εγείρω ενστάσεις κατά του αστυνομικού που διενεργεί την ανάκριση, της κατηγορούσας αρχής ή δικαστή;
Μπορείτε να εγείρετε ένσταση κατά του αστυνομικού ή της κατηγορούσας αρχής καθώς και κατά του πρακτικογράφου, του υπεύθυνου για την επιτήρησή σας, του γραμματέα του δικαστηρίου, δικαστικού εμπειρογνώμονα και διερμηνέα και κατά του δικαστή, εάν πιστεύετε ότι είναι προκατειλημμένοι – δηλαδή εάν πιστεύετε ότι συντρέχει στο πρόσωπό τους σύγκρουση συμφερόντων σε σχέση με την υπόθεσή σας ή σε σχέση με οποιονδήποτε διάδικο ή αντιπρόσωπό του, η οποία τον εμποδίζει να αποφασίσει αμερόληπτα.
Γενικά, ένα πρόσωπο θεωρείται επίσης προκατειλημμένο εάν έχει ήδη συμμετάσχει στη διαδικασία υπό διαφορετικό διαδικαστικό ρόλο. Για παράδειγμα, ένας δικαστής δεν μπορεί να εκδώσει καταδικαστική απόφαση και να αποφασίσει την ποινή, εάν ο ίδιος δικαστής εξέδωσε απόφαση σχετικά με την προσωρινή κράτηση κατά την προπαρασκευαστική διαδικασία, απόφαση σχετικά με την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών και ούτω καθεξής.
Το πρόσωπο που κρίνει πρώτο την ένστασή σας είναι εκείνο κατά του οποίου εγείρατε ένσταση μεροληψίας.
Εάν δεν είστε ικανοποιημένος με την απόφασή του, μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή κατά της απόφασης του εν λόγω προσώπου εντός τριών ημερών, και μια ανώτερη αρχή θα λάβει τότε απόφαση. Οι διαδικαστικές αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται από προκατειλημμένο πρόσωπο δεν εφαρμόζονται στην ποινική διαδικασία.
Τι θα γίνει εάν πω κάτι που βλάπτει την υπόθεσή μου;
Οτιδήποτε πείτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπέρ ή εναντίον σας. Η κατάθεσή σας στο παρόν στάδιο της διαδικασίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό στοιχείο.
Μπορώ να επικοινωνήσω με συγγενή ή φίλο;
Η αστυνομία θα αποφασίσει κατά πόσον μπορείτε να επικοινωνήσετε με συγγενείς ή φίλους κατά την εξέταση, την κράτηση και τη σύλληψη. Εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση, έχετε το δικαίωμα να γράψετε επιστολές (οι επιστολές διαβάζονται από την υπηρεσία σωφρονιστικών ιδρυμάτων της Τσεχικής Δημοκρατίας, εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση επειδή υπάρχει κίνδυνος να επηρεάσετε μάρτυρες, καθώς και από την κατηγορούσα αρχή, η οποία νομιμοποιείται να λογοκρίνει τις επιστολές σας).
Δικαιούστε επισκέπτες κάθε δύο εβδομάδες ενώ βρίσκεστε στο σωφρονιστικό ίδρυμα, αλλά, εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση επειδή υπάρχει κίνδυνος να επηρεάσετε μάρτυρες, οι επισκέψεις πραγματοποιούνται υποχρεωτικά παρουσία τρίτου.
Μπορώ να εξεταστώ από ιατρό, εάν το χρειάζομαι;
Εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση, θα σας εξετάσει ο ιατρός του σωφρονιστικού ιδρύματος, ο οποίος υποχρεούται να σας παράσχει κατάλληλη ιατρική φροντίδα. Εάν προσαχθήκατε για εξέταση ή εάν συλληφθήκατε, βλέπε #Podstránka_1εδώ.
Μπορώ να επικοινωνήσω με την πρεσβεία της χώρας μου, εάν κατάγομαι από άλλη χώρα;
Ναι, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Κάθε συνάντηση με υπάλληλο του προξενείου είναι εμπιστευτική. Με τη συγκατάθεσή σας, το δικαστήριο θα ενημερώσει το προξενείο σας ότι τελείτε υπό προσωρινή κράτηση.
Διαμένω σε άλλη χώρα. Πρέπει να είμαι παρών κατά την ανάκριση;
Η παρουσία σας δεν είναι απαραίτητη, εάν η εξέτασή σας πραγματοποιήθηκε και δεν επιθυμείτε να παρίστασθε στην ανάκριση. Εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής σας, θα τεθείτε υπό προσωρινή κράτηση ή θα αφεθείτε ελεύθερος αφού υποσχεθείτε γραπτώς ότι θα επιστρέψετε όταν κληθείτε.
Μπορεί να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Ναι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την έκδοση ή για την παράδοσή σας για ποινική δίωξη ή για να εκτίσετε την ποινή σας σε άλλη χώρα, και η διαδικασία αυτή δεν απαγορεύεται από τον νόμο.
Επιτρέπεται να φύγω από τη χώρα κατά την ανάκριση;
Ναι, αλλά υποχρεούστε να έχετε έγκυρη ταχυδρομική διεύθυνση ή να είστε σε επαφή με άλλον τρόπο με τις αρμόδιες για την ποινική διαδικασία αρχές. Διαφορετικά, θα συλληφθείτε και θα τεθείτε υπό προσωρινή κράτηση.
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά; Υπάρχει περίπτωση να υποβληθώ σε σωματική έρευνα;
Εάν απαιτείται, ναι. Υποχρεούστε να συμμορφωθείτε με τα αιτήματα αυτά.
Μπορεί να ερευνηθούν το σπίτι μου, ο επιχειρηματικός χώρος μου, το αυτοκίνητό μου ή άλλα περιουσιακά στοιχεία μου κ.λπ.;
Ναι, το σπίτι σας μπορεί να ερευνηθεί βάσει εντάλματος που εκδίδεται από δικαστή. Για άλλους χώρους, αυτό μπορεί να γίνει βάσει εντάλματος που εκδίδεται από την κατηγορούσα αρχή ή την αστυνομία.
Μπορώ να παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Ναι, κατά την εξέταση από την αστυνομία.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Όχι, μόνον η νομική περιγραφή της κατηγορίας ενδέχεται να αλλάξει. Η απαγγελία κατηγορίας εναντίον σας για διαφορετική πράξη πρέπει να ξεκινήσει με νέα απόφαση για την κίνηση ποινικής δίωξης.
Επιτρέπεται να κατηγορηθώ για αδίκημα για το οποίο έχω ήδη κατηγορηθεί σε άλλο κράτος μέλος;
Ναι. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει, εάν η ποινική δίωξη στο άλλο κράτος μέλος όσον αφορά την υπόθεσή σας περατώθηκε βάσει απόφασης, ανεστάλη, περατώθηκε με έγκριση διακανονισμού ή υποβλήθηκε σε επανεξέταση ως παράβαση και όχι ως αδίκημα.
Θα ενημερωθώ σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον μου;
Μπορείτε να πληροφορηθείτε την ταυτότητα και το περιεχόμενο της κατάθεσής τους εξετάζοντας τη δικογραφία της υπόθεσης ή εάν εσείς ή ο συνήγορος υπεράσπισής σας παρίστασθε κατά την εξέτασή τους. Η ταυτότητα μυστικών μαρτύρων δεν θα σας γνωστοποιηθεί.
Θα μου δοθούν πληροφορίες για άλλα στοιχεία σε βάρος μου;
Ναι, μόλις εσείς και ο συνήγορος υπεράσπισής σας αποκτήσετε το δικαίωμα εξέτασης της δικογραφίας της υπόθεσης.
Θα ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό μου μητρώο;
Ναι.
Προσωρινή κράτηση (3)
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Μόνον πρόσωπο στο οποίο έχει απαγγελθεί κατηγορία μπορεί να τεθεί υπό προσωρινή κράτηση.
Εάν προσαχθείτε στο δικαστήριο με αίτημα θέσης υπό προσωρινή κράτηση εντός 48 ωρών από την κράτησή σας ή 24 ωρών από τη σύλληψή σας, το δικαστήριο θα αποφασίσει κατά πόσον θα τεθείτε υπό προσωρινή κράτηση ή όχι.
Οι λόγοι που δικαιολογούν την προσωρινή κράτηση είναι οι ακόλουθοι:
- το ενδεχόμενο να διαφύγετε την ποινική δίωξη ή την ποινή (προσωρινή κράτηση λόγω κινδύνου φυγοδικίας),
- το ενδεχόμενο να παρεμποδίσετε την ανάκριση, για παράδειγμα επηρεάζοντας μάρτυρες (προσωρινή κράτηση λόγω κινδύνου συμπαιγνίας), ή
- το ενδεχόμενο να ολοκληρώσετε το αδίκημα που ξεκινήσατε ή να διαπράξετε νέο αδίκημα (προληπτική προσωρινή κράτηση).
Εάν οι λόγοι για την προσωρινή κράτηση δεν συντρέχουν ή δεν ισχύουν πλέον, θα αφεθείτε ελεύθερος βάσει απόφασης της κατηγορούσας αρχής.
Επίσης, πρέπει να αφεθείτε ελεύθερος μετά την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας. Σε περίπτωση προσωρινής κράτησης λόγω κινδύνου συμπαιγνίας, η προθεσμία είναι 3 μήνες. Σε περίπτωση προσωρινής κράτησης λόγω κινδύνου φυγοδικίας και προληπτικής προσωρινής κράτησης, η προθεσμία είναι ένα έτος σε υποθέσεις που επισύρουν ενδεχόμενη ποινή φυλάκισης έως 5 ετών, δύο έτη σε υποθέσεις που επισύρουν ενδεχομένως μεγαλύτερη ποινή, τρία έτη για ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα και τέσσερα έτη εάν μπορούν να επιβληθούν εξαιρετικές ποινές για το αδίκημα.
Ωστόσο, από τις προθεσμίες αυτές μόνον το ένα τρίτο εφαρμόζεται στην προπαρασκευαστική διαδικασία και τα δύο τρίτα παρακρατούνται για τη διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου.
Οι λόγοι για τους οποίους τεθήκατε υπό προσωρινή κράτηση εξετάζονται συνεχώς. Ωστόσο, η κατηγορούσα αρχή πρέπει να εκδώσει νέα απόφαση όταν συμπληρώσετε τρεις μήνες υπό προσωρινή κράτηση, καθώς και μετά την παρέλευση 30 ημερών από την απαγγελία κατηγορίας, και οπωσδήποτε κάθε τρεις μήνες από τη θέση σε ισχύ της προηγούμενης απόφασης.
Πώς μπορώ να αφεθώ ελεύθερος;
Δικαιούστε πάντοτε να ζητήσετε να αφεθείτε ελεύθερος δεκατέσσερις ημέρες μετά τη θέση σε ισχύ της τελευταίας απόφασης περί προσωρινής κράτησης. Ωστόσο, εάν μπορείτε να επικαλεστείτε άλλους λόγους στο αίτημά σας, μπορείτε να ζητήσετε να αφεθείτε ελεύθερος οποτεδήποτε.
Δικαιούστε να ζητήσετε την αντικατάσταση της προσωρινής κράτησης λόγω κινδύνου φυγοδικίας και της προληπτικής προσωρινής κράτησης με:
- έγγραφη υπόσχεσή σας ότι θα τηρείτε τον νόμο και θα προσέλθετε στο δικαστήριο όταν σας ζητηθεί·
- την καταβολή χρηματικής εγγύησης, η οποία καθορίζεται από το δικαστήριο·
- τη θέση υπό επίβλεψη από υπάλληλο επιτήρησης·
- την παροχή εγγύησης από ενδιαφερόμενη ομάδα πολιτών ή άλλο αξιόπιστο πρόσωπο.
Σε περίπτωση προληπτικής προσωρινής κράτησης για ορισμένα αδικήματα που προβλέπονται από τον νόμο, δεν γίνεται δεκτή η χρηματική εγγύηση. Η χρηματική εγγύηση δεν απαιτείται να καταβληθεί από εσάς.
Απόφαση στην προπαρασκευαστική διαδικασία - κατηγορία (4)
Ποιος είναι ο σκοπός του συγκεκριμένου σταδίου;
Με το παρόν στάδιο περατώνεται η διερεύνηση της ποινικής υπόθεσης και η κατηγορούσα αρχή αποφασίζει για την επόμενη διαδικασία:
- ενδεχόμενη υποβολή της υπόθεσης σε άλλη αρχή·
- παύση ποινικής δίωξης·
- παύση της ποινικής δίωξης υπό όρους·
- έγκριση διακανονισμού· ή
- απαγγελία κατηγορίας εναντίον σας στο δικαστήριο.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Η απόφαση της κατηγορούσας αρχής ή η κατηγορία θα σας επιδοθούν. Δικαιούστε να εναντιωθείτε:
- στην απαγγελία της κατηγορίας εναντίον σας,
- στην αναστολή της ποινικής δίωξης,
- στην υπό όρους αναστολή της ποινικής δίωξης, και
- στον διακανονισμό.
Η απόφαση σχετικά με την ένστασή σας θα ληφθεί από ανώτερη κατηγορούσα αρχή.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τσεχικά;
Βλέπε Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Βλέπε #Podstránka_2Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Εάν οι λόγοι για τη θέση υπό κράτηση εξακολουθούν να ισχύουν και εάν δεν έχει λήξει η προθεσμία για τη θέση υπό κράτηση, η απαγγελία της κατηγορίας δεν επηρεάζει τη διάρκεια της προσωρινής κράτησης.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Η κατηγορία καθώς και η απόφαση της κατηγορούσας αρχής στο παρόν στάδιο πρέπει να βασίζονται στα πραγματικά περιστατικά που στοιχειοθέτησαν την κατηγορία. Ωστόσο, η νομική περιγραφή μπορεί να αλλάξει, εάν η κατηγορούσα αρχή αποφασίσει ότι ενδείκνυται κάτι τέτοιο.
Μπορώ να καταδικαστώ και μπορεί η ποινή μου να καθορισθεί χωρίς δίκη;
Σε λιγότερο σοβαρές υποθέσεις, ο δικαστής μπορεί να σας επιδώσει ποινική διάταξη, η οποία περιγράφει την καταδικαστική απόφαση και την ποινή σας, χωρίς τη διεξαγωγή δίκης.
Η ποινική διάταξη μπορεί να επιβάλει:
- ποινή φυλάκισης υπό όρους ή περιορισμό κατ’ οίκον διάρκειας ενός έτους,
- κοινωνική εργασία,
- απαγόρευση ορισμένων δραστηριοτήτων για διάστημα 5 ετών,
- χρηματική ποινή,
- απαγόρευση διαμονής για διάστημα έως 5 ετών,
- απέλαση για διάστημα έως 5 ετών, ή
- παρόμοια ποινή.
Εάν δεν εναντιωθείτε στη διάταξη εντός 8 ημερών από την παραλαβή της, αυτή τίθεται σε ισχύ και είναι εκτελεστή. Εάν εναντιωθείτε εντός της προθεσμίας ή εάν η ποινική διάταξη δεν είναι δυνατόν να επιδοθεί, θα διεξαχθεί δίκη. Βλέπε Δελτίο 3.
Θα μου δοθούν πληροφορίες για άλλα στοιχεία σε βάρος μου;
Η κατηγορία περιέχει τα αποδεικτικά στοιχεία τα οποία θα παρουσιάσει η κατηγορούσα αρχή στη δίκη. Περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία περιέχονται στη δικογραφία της υπόθεσης ή ενδέχεται να προκύψουν κατά την εκδίκαση της υπόθεσης.
Θα μου ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό μου μητρώο;
Θα περιλαμβάνονται ήδη στη δικογραφία.
Συντομευμένη προπαρασκευαστική διαδικασία (5)
Σκοπός του συγκεκριμένου σταδίου
Εάν ένας ύποπτος συλληφθεί επ’ αυτοφώρω ενώ διαπράττει ένα αδίκημα για το οποίο μπορεί να καταδικασθεί σε ποινή φυλάκισης κάτω των 3 ετών ή εάν είναι πιθανό να διεξαχθεί δίκη εντός 2 εβδομάδων, μπορεί να εφαρμοσθεί συντομευμένη προπαρασκευαστική διαδικασία.
Στη διαδικασία αυτή, η αστυνομία ενημερώνει τον ύποπτο για το αδίκημα για το οποίο θεωρείται ύποπτος, χωρίς να κινήσει ποινική δίωξη. Εάν η συντομευμένη προπαρασκευαστική διαδικασία ολοκληρωθεί εντός δύο εβδομάδων, η κατηγορούσα αρχή μπορεί να υποβάλει αίτημα στο δικαστήριο ζητώντας την επιβολή ποινής στον δράστη.
Ποια ενημέρωση θα λάβω σχετικά με το τι συμβαίνει;
Θα ενημερωθείτε για τις λεπτομέρειες του εικαζόμενου αδικήματος το αργότερο κατά την έναρξη της εξέτασής σας. Θα ενημερωθείτε για τα δικαιώματά σας.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα σε περίπτωση που δεν μιλώ τη γλώσσα;
Ναι, θα είναι παρών διερμηνέας ο οποίος μιλά γλώσσα που μιλάτε ή τη μητρική σας γλώσσα. Το έγγραφο αίτημα για την επιβολή της ποινής σας θα μεταφρασθεί.
Σε ποιο στάδιο θα μπορέσω να μιλήσω με δικηγόρο;
Οποτεδήποτε, εάν επιλέξετε δικηγόρο. Εάν δεν αφεθείτε ελεύθερος μετά την εξέτασή σας, το δικαστήριο θα διορίσει αυτεπαγγέλτως δικηγόρο για λογαριασμό σας, εάν δεν διαθέτετε ήδη δικηγόρο.
Θα μου ζητηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες; Πρέπει να δώσω οποιεσδήποτε πληροφορίες;
Βλέπε Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Τι θα γίνει εάν πω κάτι που βλάπτει την υπόθεσή μου;
Η θέση σας μπορεί να επιδεινωθεί με αποτέλεσμα την έκδοση καταδικαστικής απόφασης.
Μπορώ να επικοινωνήσω με συγγενή ή φίλο; Μπορώ να εξεταστώ από ιατρό, εάν το χρειάζομαι;
Βλέπε Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Μπορώ να επικοινωνήσω με την πρεσβεία της χώρας μου, εάν κατάγομαι από άλλη χώρα;
Βλέπε Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Κατάγομαι από άλλη χώρα. Πρέπει να παρίσταμαι κατά την ανάκριση;
Εάν αφεθείτε ελεύθερος, η παρουσία σας δεν είναι αναγκαία. Ωστόσο, είναι σκόπιμο να παραμείνετε σε επικοινωνία με τις αρμόδιες για την ποινική διαδικασία αρχές και να παράσχετε μια έγκυρη ταχυδρομική διεύθυνση, ώστε η απουσία σας να μην θεωρηθεί διαφυγή για την οποία μπορεί να τιμωρηθείτε.
Μπορεί να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Ναι, εάν το δικαστήριο σας επιβάλει ως ποινή την απέλαση.
Θα τεθώ υπό κράτηση ή θα αφεθώ ελεύθερος;
Εάν συντρέχουν λόγοι προσωρινής κράτησης, θα τεθείτε υπό κράτηση. Βλέπε Προσωρινή κράτηση (3).
Θα μου ζητηθούν δακτυλικά αποτυπώματα, δείγματα γενετικού υλικού (DNA) (π.χ. τρίχες, σάλιο) ή άλλα σωματικά υγρά; Υπάρχει περίπτωση να υποβληθώ σε σωματική έρευνα; Μπορεί να ερευνηθούν το σπίτι μου, ο επιχειρηματικός χώρος μου, το αυτοκίνητό μου ή άλλα περιουσιακά στοιχεία μου κ.λπ.;
Βλέπε #Podstránka_2Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).
Μπορώ να παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Ναι, κατά την πρώτη εξέταση ή όταν το δικαστήριο εξετάζει την υπόθεσή σας στο πλαίσιο συντομευμένης διαδικασίας.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες πριν από τη δίκη;
Δεν είναι δυνατόν να προστεθούν νέα πραγματικά περιστατικά στην κατηγορία. Ωστόσο, η νομική βάση μπορεί να αλλάξει.
Επιτρέπεται να κατηγορηθώ για αδίκημα για το οποίο έχω ήδη κατηγορηθεί σε άλλο κράτος μέλος;
Βλέπε Κίνηση ποινικής δίωξης – ανάκριση (2).#Podstránka_2
Θα ενημερωθώ σχετικά με τους μάρτυρες που κατέθεσαν εναντίον μου; Θα μου δοθούν πληροφορίες για άλλα στοιχεία σε βάρος μου;
Ναι, όταν θα σας παρασχεθεί πρόσβαση στη δικογραφία της υπόθεσης (συνήθως κατά την κίνηση της συντομευμένης διαδικασίας) ή κατά τις διαδικασίες εξέτασης, εφόσον είστε παρών.
Θα ζητηθούν πληροφορίες για το ποινικό μου μητρώο;
Ναι.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Κώδικας Ποινικής Δικονομίας
Υπουργείο Δικαιοσύνης
Νομικές πληροφορίες για όλους
Ποινικός Κώδικας
Νόμος αριθ. 273/2008 για την αστυνομία της Τσεχικής Δημοκρατίας
Σύμβαση της Βιέννης περί των προξενικών σχέσεων της 24.4.1963
Νόμος αριθ. 101/2000 για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
Θεμελιώδη δικαιώματα
Κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας δικαιούστε:
- να αναμένετε από τις αρμόδιες για την ποινική διαδικασία αρχές να εργάζονται όσο το δυνατόν ταχύτερα και να σέβονται πλήρως τα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες σας·
- να απαιτείτε από τις αρμόδιες για την ποινική διαδικασία αρχές να ενεργήσουν έτσι ώστε να μην υπάρχει καμία εύλογη αμφιβολία σχετικά με τα πραγματικά περιστατικά που είναι απαραίτητα για την έκδοση ορθής απόφασης. Πρέπει να μεριμνούν εξίσου για την αξιολόγηση τόσο των αποδεικτικών στοιχείων που σας ευνοούν όσο και εκείνων που σας επιβαρύνουν·
- να ενημερωθείτε από τις αρμόδιες για την ποινική διαδικασία αρχές σχετικά με τα δικαιώματά σας και να εξασφαλίσετε την πλήρη εφαρμογή των εν λόγω δικαιωμάτων·
- να διατυπώσετε την άποψή σας για όλες τις εναντίον σας κατηγορίες και για τα αποδεικτικά στοιχεία που τις στηρίζουν·
- να αρνηθείτε να καταθέσετε·
- να εξετάσετε φακέλους, να εξασφαλίσετε αποσπάσματα και να λάβετε σημειώσεις καθώς και να κάνετε αντίγραφα με δικά σας έξοδα·
- να συμμετάσχετε στη συζήτηση της υπόθεσης κατά τη διάρκεια της δίκης και των δημόσιων συνεδριάσεων που πραγματοποιούνται κατά την εκδίκαση έφεσης·
- να κάνετε τελική δήλωση κατά τη διάρκεια της δίκης και σε δημόσια συνεδρίαση κατά την εκδίκαση έφεσης καθώς και να υποβάλετε τελικό αίτημα·
- να παρουσιάσετε περιστάσεις και αποδεικτικά στοιχεία για την υπεράσπισή σας·
- να υποβάλετε αιτήματα (σχετικά με την εξέταση αποδεικτικών στοιχείων και τις μεθόδους λήψης αποφάσεων) και να καταθέσετε αιτήσεις·
- να ασκήσετε ένδικα μέσα (συνήθως πρόκειται για καταγγελία· προσφυγή, ανακοπή και εξαιρετικό αίτημα αναψηλάφησης)· να υποβάλετε προσφυγή λόγω παράβασης του νόμου· και να ασκήσετε έφεση·
- να επιλέξετε συνήγορο υπεράσπισης (εάν δεν επιλέξετε έναν ο ίδιος, ο συνήγορος υπεράσπισης μπορεί να επιλεγεί από συγγενή σας ή άλλον συμμετέχοντα στη διαδικασία) και να ζητείτε τις συμβουλές του ακόμη και σε πράξεις τις οποίες εκτελεί μόνον η αρμόδια για την ποινική διαδικασία αρχή·
- να μιλάτε με τον συνήγορο υπεράσπισής σας κατ’ ιδίαν, εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση ή εάν εκτίετε ποινή φυλάκισης·
- να απαιτήσετε να σας ανακρίνουν παρουσία του συνηγόρου υπεράσπισής σας και να συμμετάσχει ο εν λόγω συνήγορος υπεράσπισης σε άλλα μέρη της προπαρασκευαστικής διαδικασίας·
- να χρησιμοποιήσετε τη μητρική σας γλώσσα ή άλλη γλώσσα την οποία μιλάτε ενώπιον των αρμόδιων για την ποινική διαδικασία αρχών, εάν δηλώσετε ότι δεν μιλάτε την τσεχική γλώσσα.
Η δίκη
Προκαταρκτική συζήτηση της κατηγορίας
Εάν απαγγελθεί κατηγορία, αυτή θα εξετασθεί από τον προεδρεύοντα δικαστή, ο οποίος θα κρίνει κατά πόσον απαιτείται προκαταρκτική συζήτηση ή κατά πόσον μπορεί να διαταχθεί η διεξαγωγή δίκης.
Η έκβαση της προκαταρκτικής συζήτησης της κατηγορίας μπορεί να είναι απόφαση του δικαστηρίου όσον αφορά:
- την παραπομπή της υπόθεσης στο δικαστήριο για έκδοση απόφασης·
- την παραπομπή της υπόθεσης σε άλλη αρχή (εάν δεν συνιστά ποινικό αδίκημα, αλλά μπορεί να είναι παράβαση κ.λπ.)·
- την παύση της ποινικής δίωξης·
- την αναστολή της ποινικής δίωξης·
- την αναπομπή της υπόθεσης στην κατηγορούσα αρχή για περαιτέρω διερεύνηση·
- την αναστολή της ποινικής δίωξης υπό όρους ή την έγκριση διακανονισμού.
Πού θα διεξαχθεί η δίκη;
Ανάλογα με τη σοβαρότητα τους αδικήματος, η πρωτοβάθμια δίκη θα διεξαχθεί ενώπιον του τοπικού ή του περιφερειακού δικαστηρίου της δικαιοδοσίας του τόπου στον οποίο διαπράχθηκε το αδίκημα ή της κατοικίας του κατηγορουμένου ή του τόπου στον οποίο ανακαλύφθηκε το αδίκημα.
Θα είναι η δίκη δημόσια;
Ναι, η δίκη διεξάγεται δημόσια. Ωστόσο, το κοινό μπορεί να απαγορευθεί σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ποιος θα κρίνει την υπόθεση;
Την υπόθεση θα κρίνει επιτροπή δικαστών ή ένας μόνον δικαστής.
Μπορώ να εγείρω ένσταση κατά του δικαστή;
Ναι, βλέπε Δελτίο 2.
Είναι δυνατόν να αλλάξουν οι κατηγορίες κατά τη διάρκεια της δίκης;
Η δίκη διεξάγεται μόνον για να κριθεί η πράξη που περιγράφεται στην κατηγορία. Ωστόσο, εάν καταστεί φανερό ότι διαπράξατε και άλλες πράξεις, ενδέχεται να αποφασισθεί κατά την προκαταρκτική συζήτηση της κατηγορίας ή στο τέλος της δίκης ότι η υπόθεση θα αναπεμφθεί στην κατηγορούσα αρχή για περαιτέρω διερεύνηση.
Η αναθεωρημένη κατηγορία θα περιέχει τους νέους ισχυρισμούς. Το δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί ότι για την πράξη για την οποία δικάζεστε πρέπει να απαγγελθεί ηπιότερη ή αυστηρότερη κατηγορία από εκείνη που απήγγειλε η κατηγορούσα αρχή.
Τι θα συμβεί εάν παραδεχθώ ενοχή για όλες ή ορισμένες από τις κατηγορίες κατά τη διάρκεια της δίκης;
Εάν παραδεχτείτε την ενοχή σας, το δικαστήριο θα εξετάσει και θα αξιολογήσει παρ’ όλα αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία των προσώπων που καταθέτουν υπέρ σας.
Ποια είναι τα δικαιώματά μου κατά τη διάρκεια της δίκης;
Βλέπε Θεμελιώδη δικαιώματα στην αρχή του παρόντος δελτίου. Υπάρχουν και άλλα συγκεκριμένα δικαιώματα, τα οποία εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες διαδικαστικές καταστάσεις.
Πρέπει να είμαι παρών στη δίκη; Μπορεί να πραγματοποιηθεί η δίκη χωρίς να είμαι παρών;
Η δίκη μπορεί να διεξαχθεί ερήμην σας, αλλά όχι εάν:
- τελείτε υπό προσωρινή κράτηση·
- εκτίετε ποινή φυλάκισης·
- η υπόθεση αφορά αδίκημα το οποίο επισύρει δυνητική ποινή φυλάκισης άνω των 5 ετών. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να είστε παρών στη δίκη ακόμη και για τον συγκεκριμένο τύπο υπόθεσης, εάν ζητήσετε από το δικαστήριο να διεξαγάγει τη δίκη ερήμην σας.
Σε υποθέσεις στις οποίες απαιτείται συνήγορος υπεράσπισης (βλέπε Δελτίο 1), η δίκη δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί χωρίς την παρουσία συνηγόρου υπεράσπισης.
Εάν διαμένω σε άλλο κράτος μέλος, μπορώ να συμμετάσχω μέσω βιντεοδιάσκεψης;
Δεν είναι δυνατή η συμμετοχή στη δίκη κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Θα παρίσταμαι καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης;
Θα παρίστασθε καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης. Δεν υποχρεούστε να παρίστασθε στις διαδικασίες οι οποίες πραγματοποιούνται εκτός της δίκης. Ωστόσο, εσείς ή ο συνήγορος υπεράσπισής σας έχετε το δικαίωμα να συμμετάσχετε σε αυτές, εάν το επιθυμείτε.
Θα έχω στη διάθεσή μου διερμηνέα εάν δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει;
Ναι, βλέπε Θεμελιώδη δικαιώματα στην αρχή του παρόντος δελτίου.
Πρέπει να έχω δικηγόρο; Θα οριστεί δικηγόρος για να με εκπροσωπήσει; Μπορώ να αλλάξω δικηγόρο;
Ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας καθορίζει τις υποθέσεις στις οποίες απαιτείται συνήγορος υπεράσπισης. Βλέπε Δελτίο 1.
Μπορώ να μιλήσω κατά τη δίκη; Είμαι υποχρεωμένος να μιλήσω κατά τη δίκη;
Κατά τη διάρκεια της δίκης έχετε δικαίωμα υπεράσπισης, δηλαδή έχετε το δικαίωμα να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας ο ίδιος ή μέσω του συνηγόρου υπεράσπισής σας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης, το δικαστήριο θα επιτρέπει σε εσάς ή στον δικηγόρο υπεράσπισής σας να διατυπώνετε τη γνώμη σας για όλα τα διαδικαστικά βήματα που πραγματοποιούνται. Δεν είστε υποχρεωμένος να κάνετε χρήση του δικαιώματος υπεράσπισης του εαυτού σας και μπορείτε να αρνηθείτε να καταθέσετε.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες εάν δεν πω την αλήθεια κατά τη διάρκεια της δίκης;
Ως κατηγορούμενος, δεν υποχρεούστε να πείτε την αλήθεια. Ωστόσο, εάν αναφέρετε σκόπιμα ψευδή πραγματικά περιστατικά προκειμένου να επιτύχετε την ποινική δίωξη άλλου, μπορεί να κατηγορηθείτε αργότερα για συκοφαντία.
Ποια είναι τα δικαιώματά μου σε σχέση με τα εις βάρος μου αποδεικτικά στοιχεία;
Δικαιούστε να διατυπώσετε τη γνώμη σας σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία και να προτείνετε πρόσθετα στοιχεία ή στοιχεία που υποστηρίζουν την υπεράσπισή σας.
Θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε μια τελική δήλωση για να διατυπώσετε τη γνώμη σας σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία, αφού εξετασθεί κάθε επιμέρους αποδεικτικό στοιχείο.
Τι είδους αποδεικτικά στοιχεία μπορώ να παρουσιάσω προς υπεράσπισή μου; Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορώ να παρουσιάσω αυτά τα στοιχεία;
Εκτός από την κατάθεσή σας, μπορείτε να προτείνετε αποδεικτικά στοιχεία τα οποία μπορούν να αντικρούσουν ή να μειώσουν την ενοχή σας, συμπεριλαμβανομένων για παράδειγμα της εξέτασης μαρτύρων, της αμφισβήτησης αποδεικτικών στοιχείων, της αναγνώρισης μαρτύρων, της αναπαράστασης του εγκλήματος, της ακρόασης εμπειρογνωμόνων, της υποβολής έγγραφων αποδεικτικών στοιχείων, της διεξαγωγής έρευνας και ούτω καθεξής.
Δικαιούστε να προτείνετε στο δικαστήριο την εξέταση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων. Το δικαστήριο θα αποφασίσει κατά πόσον θα πράξει κάτι τέτοιο. Μόλις ο προεδρεύων δικαστής κηρύξει την ολοκλήρωση της διεξαγωγής των αποδείξεων, δεν επιτρέπεται η παρουσίαση περαιτέρω αποδεικτικών στοιχείων στη δίκη.
Μπορώ να χρησιμοποιήσω γραφείο ιδιωτικών ερευνών για την εξασφάλιση αποδεικτικών στοιχείων;
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες γραφείου ιδιωτικών ερευνών. Ωστόσο, οι υπάλληλοί του πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με τον νόμο προκειμένου τα συλλεγέντα αποδεικτικά στοιχεία να μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τη δίκη. Το γραφείο ιδιωτικών ερευνών δεν επιτρέπεται να επηρεάσει τους μάρτυρες.
Μπορώ να καλέσω μάρτυρες υπεράσπισης;
Μπορείτε να προτείνετε την εξέταση συγκεκριμένου προσώπου, εάν πιστεύετε ότι τα στοιχεία που διαθέτει το εν λόγω πρόσωπο θα ωφελήσουν την υπόθεσή σας, αλλά δεν μπορείτε να επηρεάσετε τους μάρτυρες.
Θα ληφθούν υπόψη οι πληροφορίες σχετικά με το ποινικό μου μητρώο;
Το ποινικό μητρώο σας θα ληφθεί υπόψη κατά την απαγγελία της ποινής, εφόσον η καταδίκη σας δεν έχει ήδη λήξει.
Τι θα συμβεί στο τέλος της δίκης;
Η δίκη μπορεί να περατωθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
- η υπόθεση μπορεί να αναπεμφθεί στην κατηγορούσα αρχή για περαιτέρω διερεύνηση·
- εάν η πράξη δεν είναι αδίκημα, αλλά μπορεί να είναι παράβαση, η υπόθεση μπορεί να διαβιβασθεί αλλού. Η ποινική δίωξη μπορεί να περατωθεί·
- η ποινική δίωξη μπορεί να περατωθεί υπό όρους ή μπορεί να εγκριθεί διακανονισμός·
- το δικαστήριο μπορεί να κρίνει τον κατηγορούμενο ένοχο ή να τον απαλλάξει.
Ποινές, δικαιώματα του θύματος
Τι είδους ποινή μπορεί να μου επιβληθεί;
Βάσει του Ποινικού Κώδικα, εάν διαπράξετε ένα αδίκημα μπορούν να σας επιβληθούν οι ακόλουθες ποινές:
- φυλάκιση, η οποία, εκτός εάν ο νόμος ορίζει κάτι διαφορετικό, μπορεί να είναι χωρίς όρους, με όρους ή με όρους και επίβλεψη. Ενδέχεται επίσης να επιβληθεί εξαιρετική ποινή, δηλαδή ποινή φυλάκισης διάρκειας είκοσι έως τριάντα ετών ή ισόβια κάθειρξη·
- κατ’ οίκον περιορισμός,
- κοινωνική εργασία,
- δήμευση περιουσιακών στοιχείων,
- χρηματική ποινή,
- δήμευση αντικειμένου ή άλλου περιουσιακού στοιχείου,
- απαγόρευση ορισμένων δραστηριοτήτων,
- απαγόρευση διαμονής,
- απαγόρευση εισόδου σε αθλητικές, πολιτιστικές και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις,
- απώλεια τιμητικών τίτλων ή βραβείων,
- απώλεια στρατιωτικού βαθμού,
- απέλαση.
Ποιος είναι ο ρόλος του θύματος κατά τη διάρκεια της δίκης;
Το θύμα, δηλαδή το πρόσωπο που εθίγη, που υπέστη ζημία στα περιουσιακά στοιχεία ή στο πρόσωπό του ή άλλη ζημία λόγω της διάπραξης ενός αδικήματος, δικαιούται:
- να εκπροσωπηθεί από πληρεξούσιο δικηγόρο· εάν το θύμα αποδείξει ότι δεν διαθέτει χρήματα, μπορεί να του παρασχεθεί δωρεάν νομική αρωγή από δικηγόρο·
- να υποβάλει αιτήματα για περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία·
- να εξετάσει τη δικογραφία·
- να συμμετάσχει στη δίκη και σε δημόσια συνεδρίαση κατά την εκδίκαση έφεσης·
- να διατυπώσει τη γνώμη του σχετικά με την υπόθεση πριν από το τέλος της δίκης·
- εάν το θύμα δικαιούται βάσει του νόμου αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη και ο κατηγορούμενος κριθεί ένοχος, το θύμα μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να υποχρεώσει τον κατηγορούμενο να καταβάλει αποζημίωση. Το αίτημα πρέπει να υποβληθεί το αργότερο πριν από την έναρξη της παρουσίασης αποδεικτικών στοιχείων στη δίκη·
- εάν το θύμα διατρέχει δυνητικό κίνδυνο από την αποφυλάκιση του κατηγορουμένου ή του καταδικασθέντος, το θύμα δικαιούται να απαιτήσει την παροχή έγκαιρης ενημέρωσης σχετικά με την αποφυλάκιση ή διαφυγή του κατηγορουμένου ή άλλες παρόμοιες περιστάσεις.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Υπουργείο Δικαιοσύνης
Ποινικό δίκαιο για το ευρύ κοινό
Βοήθεια στα θύματα αδικημάτων
Μπορώ να ασκήσω έφεση;
Ναι, μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης που εκδόθηκε στην υπόθεσή σας, εάν τα πορίσματά της περιέχουν σφάλματα που σχετίζονται άμεσα με το πρόσωπό σας. Μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της καταδικαστικής απόφασης, της ποινής ή/και της επιδικασθείσας στο θύμα αποζημίωσης, ή μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά όλων των πορισμάτων του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Πρέπει να ασκήσετε την έφεση:
- εγγράφως·
- στο δικαστήριο το οποίο εξέδωσε την απόφαση·
- εντός οκτώ ημερών από την επίδοση αντιγράφου της απόφασης (εάν το αντίγραφο επιδοθεί τόσο σε εσάς όσο και στον συνήγορο υπεράσπισής σας, η προθεσμία αρχίζει να τρέχει από την τελευταία από τις δύο ημερομηνίες επίδοσης).
Στην έφεσή σας πρέπει να καθίσταται σαφές ποιες πτυχές της απόφασης προσβάλλετε και να προσδιορίζονται τα συγκεκριμένα ελαττώματα της απόφασης ή/και της προηγούμενης διαδικασίας. Μπορείτε επίσης να ασκήσετε έφεση χωρίς συγκεκριμένους λόγους υποβάλλοντας αίτηση στον προεδρεύοντα δικαστή του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ζητώντας του να παρατείνει την προθεσμία υποβολής των συγκεκριμένων λόγων.
Ποιοι είναι οι λόγοι έφεσης;
Μπορείτε να ασκήσετε έφεση επικαλούμενος σφάλματα σε οποιοδήποτε πόρισμα της απόφασης το οποίο σχετίζεται άμεσα με το πρόσωπό σας ή επειδή ένα συγκεκριμένο πόρισμα δεν περιλήφθηκε στην απόφαση. Μπορείτε επίσης να βασίσετε την έφεσή σας σε νέα πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία.
Τι γίνεται εάν ασκήσω έφεση;
Έως ότου ληφθεί απόφαση από το εφετείο, η απόφαση δεν τίθεται σε ισχύ ούτε καθίσταται εκτελεστή. Εάν τελείτε υπό προσωρινή κράτηση, δεν θα αφεθείτε ελεύθερος αυτοδικαίως, απλώς και μόνον επειδή ασκήσατε έφεση.
Τι γίνεται κατά την εκδίκαση της έφεσης;
Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον η έφεσή σας περιέχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Εάν όχι, το δικαστήριο θα ζητήσει από εσάς και τον συνήγορο υπεράσπισής σας να θεραπεύσετε τις ελλείψεις αυτές εντός προθεσμίας πέντε ημερών (οκτώ ημερών, εάν δεν διαθέτετε συνήγορο υπεράσπισης και ο προεδρεύων δικαστής παρέχει οδηγίες απευθείας σε εσάς).
Αντίγραφο της έφεσης και των λόγων της θα επιδοθεί στα άλλα μέρη που εμπλέκονται στην υπόθεση και ολόκληρη η δικογραφία θα διαβιβασθεί στο εφετείο.
Το ανώτερο περιφερειακό δικαστήριο θα κρίνει την έφεση κατά απόφασης τοπικού δικαστηρίου, και το Ανώτατο Δικαστήριο θα κρίνει την προσφυγή κατά απόφασης του περιφερειακού δικαστηρίου.
Μετά την κίνηση της διαδικασίας του εφετείου, θα παρουσιασθεί η αμφισβητούμενη απόφαση και θα υποβληθεί έκθεση σχετικά με την υπόθεση.
Ακολούθως, θα υποβάλετε και θα αιτιολογήσετε την έφεσή σας. Εάν δεν είστε παρών ούτε εσείς ούτε ο συνήγορος υπεράσπισής σας, αυτό θα γίνει από τον προεδρεύοντα δικαστή.
Στη συνέχεια, η κατηγορούσα αρχή και κάθε πρόσωπο το οποίο αφορά άμεσα η απόφαση του εφετείου θα παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους.
Αφού υποβληθούν τα αιτήματα, το εφετείο θα εξετάσει τις αναγκαίες αποδείξεις προκειμένου να εκδώσει απόφαση επί της έφεσης, εκτός εάν η εξέταση των αποδεικτικών στοιχείων θα πρέπει να είναι τόσο εκτενής ώστε να ισοδυναμεί με επανάληψη του έργου που ήδη πραγματοποίησε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο.
Το εφετείο μπορεί:
- να απορρίψει την έφεση (εάν η έφεση δεν είναι εύλογη, εάν είναι εκπρόθεσμη, εάν κατατέθηκε από μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο ή για παρόμοιους λόγους), αλλά αυτό γίνεται πάντοτε σε δημόσια συνεδρίαση·
- να απορρίψει την έφεση (εάν το περιεχόμενό της δεν πληροί τις απαιτήσεις της έφεσης)·
- να διακόψει την ποινική δίωξη·
- να ανατρέψει την αμφισβητούμενη απόφαση ή μέρος αυτής·
- να αποφασίσει να υποβάλει την υπόθεση για έκδοση απόφασης σχετικά με τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου·
- να διαβιβάσει την υπόθεση σε διαφορετική αρχή·
- να παύσει την ποινική δίωξη (εάν το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έπρεπε ήδη να είχε κάνει κάτι τέτοιο)·
- να διακόψει την ποινική δίωξη (εάν το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έπρεπε ήδη να είχε κάνει κάτι τέτοιο).
Μπορεί επίσης να ανατρέψει την αμφισβητούμενη απόφαση λόγω θεμελιωδών σφαλμάτων στη διαδικασία:
- ελαττώματα στην απόφαση (αμφισημία, ατελή πορίσματα στην υπόθεση)·
- αμφιβολίες όσον αφορά την ορθότητα των πορισμάτων στην υπόθεση ή αναγκαιότητα επανάληψης της διεξαγωγής αποδείξεων·
- παράβαση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα·
- ακαταλληλότητα της ποινής·
- εσφαλμένη απόφαση όσον αφορά τα δικαιώματα του θύματος.
Μετά την ανατροπή της απόφασης, το εφετείο:
- αναπέμπει την υπόθεση στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο·
- εκδίδει την απόφασή του στην υπόθεση πάντοτε σε δημόσια συνεδρίαση· ή
- παύει την ποινική δίωξη.
Τι γίνεται εάν η έφεση είναι ανεπιτυχής;
Εκτός εάν την έφεση κατά της απόφασης άσκησε η κατηγορούσα αρχή, το εφετείο δεν μπορεί να εκδώσει απόφαση η οποία επιδεινώνει τη θέση σας.
Πότε η καταδικαστική απόφαση είναι οριστική και τελεσίδικη;
Εάν το εφετείο δεν αναπέμψει την υπόθεση στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, η απόφασή του περατώνει την υπόθεση και καθίσταται οριστική και τελεσίδικη μόλις ανακοινωθεί. Η απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου καθίσταται επίσης οριστική και τελεσίδικη, εκτός εάν ασκηθεί εναντίον της έφεση εμπρόθεσμα.
Από τη στιγμή που η απόφαση τίθεται σε ισχύ μπορείτε:
- να ασκήσετε έκτακτη έφεση·
- να υποβάλετε αίτηση στο υπουργείο Δικαιοσύνης για να καταθέσετε καταγγελία για παράβαση της νομοθεσίας στο Ανώτατο Δικαστήριο·
- να υποβάλετε αίτηση άδειας αναψηλάφησης.
Εάν η αρχική απόφαση αποδειχθεί εσφαλμένη, θα λάβω οποιαδήποτε αποζημίωση;
Μπορείτε να υποβάλετε αίτημα αποζημίωσης στο υπουργείο Δικαιοσύνης βάσει του Νόμου για τις ζημίες που προκαλούνται από δημόσια αρχή.
Εάν η έφεσή μου είναι επιτυχής, η καταδικαστική απόφαση θα καταχωρηθεί σε αρχείο;
Τα πρακτικά ποινικής καταδίκης καταρτίζονται μόνον αφού η απόφαση καταστεί οριστική και τελεσίδικη. Όταν η καταδικαστική απόφαση καταστεί οριστική και τελεσίδικη, γίνεται η σχετική καταχώριση στο ποινικό μητρώο. Εάν ένα έκτακτο ένδικο μέτρο είναι επιτυχές, η καταχώριση αυτή διαγράφεται.
Κατάγομαι από άλλο κράτος μέλος. Είναι δυνατόν να με στείλουν πίσω στη χώρα μου μετά τη δίκη;
Ναι, μπορεί να εκδοθείτε για να εκτίσετε την ποινή σας, εάν η εναπομένουσα διάρκειά της είναι τουλάχιστον 4 μήνες.
Η αρμόδια αρχή της οικείας χώρας πρέπει να ζητήσει την έκδοσή σας και η έκδοση πρέπει να είναι σύμφωνη προς τους συνταγματικούς κανόνες και τις υποχρεώσεις και τις διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.
Το δικαστήριο μπορεί επίσης να διατάξει την έκδοσή σας στο πλαίσιο της καταδικαστικής απόφασης.
Μπορώ να ασκήσω έφεση κατά της απόφασης να με στείλουν πίσω στη χώρα μου;
Μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης όταν σας επιδοθεί η ειδοποίηση για την έκτιση της ποινής. Μπορείτε να ασκήσετε έφεση κατά της απόφασης έκδοσης.
Εάν καταδικαστώ, υπάρχει περίπτωση να δικαστώ ξανά για το ίδιο αδίκημα;
Όχι, ούτε καν σε άλλο κράτος μέλος, εκτός εάν δοθεί άδεια επανάληψης της διαδικασίας.
Θα καταχωρηθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες σχετικά με τις κατηγορίες ή/και την καταδίκη στο ποινικό μου μητρώο;
Ναι, το ποινικό μητρώο περιέχει πρακτικά των νομικών καταδικών βάσει των πληροφοριών που παρέχουν τα δικαστήρια. Οι πληροφορίες διατηρούνται για εκατό έτη από την ημερομηνία γέννησής σας.
Εάν η καταδίκη αρθεί, οι πληροφορίες διαγράφονται από το ποινικό μητρώο. Μπορείτε να αποκτήσετε απόσπασμα του ποινικού μητρώου κατόπιν αίτησης. Ανάλογα με τη βαρύτητά της, η καταδίκη μπορεί να διαγραφεί σύμφωνα με τις προθεσμίες που καθορίζονται στο νόμο, οι οποίες κυμαίνονται από ένα έτος έως δεκαπέντε έτη από την επίδοση της απόφασης.
Οι πληροφορίες θα τηρηθούν ανεξάρτητα από τη συγκατάθεσή σας.
Μπορώ να εναντιωθώ στην τήρηση των πληροφοριών αυτών;
Μπορείτε να ασκήσετε διοικητική προσφυγή στο δημοτικό δικαστήριο της Πράγας.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Ποινικό δίκαιο για το ευρύ κοινό
Υπουργείο Δικαιοσύνης
