Mandat ta' arrest Ewropew

Kif jaħdem

Il-MAE huwa talba minn awtorità ġudizzjarja f’pajjiż tal-UE għall-arrest ta’ persuna f’pajjiż ieħor u biex din tiġi kkonsenjata għall-prosekuzzjoni, jew għall-eżekuzzjoni ta’ sentenza ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni fl-ewwel pajjiż. Il-mekkaniżmu huwa bbażat fuq il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji. Il-MAE jopera fil-pajjiżi kollha tal-UE

Dan jopera permezz ta’ kuntatti diretti bejn l-awtoritajiet ġudizzjarji.

Fl-applikazzjoni tal-MAE, l-awtoritajiet iridu jirrispettaw id-drittijiet proċedurali tal-persuni suspettati jew akkużati – bħad-dritt għall-informazzjoni, id-dritt għal avukat, u għal interpretu, u għall-għajnuna legali kif stipulat mil-liġi fil-pajjiż fejn jiġu arrestati.

Kif inhu differenti mill-estradizzjoni tradizzjonali?

1. Limiti ta’ żmien stretti
   Il-pajjiż fejn il-persuna tiġi arrestata jrid jieħu deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-mandat ta’ arrest Ewropew fi żmien 60 jum mill-arrest tal-persuna.
   Jekk il-persuna taqbel mal-konsenja, id-deċiżjoni tal-konsenja tkun trid tittieħed fi żmien għaxart ijiem.
   Il-persuna rikjesta tkun trid tiġi kkonsenjata mill-aktar fis f’data miftiehma bejn l-awtoritajiet ikkonċernati, u mhux aktar tard minn 10 ijiem mid-deċiżjoni finali dwar l-eżekuzzjoni tal-mandat ta’ arrest Ewropew.
2. Verifika tal-kriminalità doppja – mhijiex aktar meħtieġa għal 32 kategorija ta’ reati
   Għal 32 kategorija ta’ reati, ma hemm l-ebda verifika dwar jekk l-att huwiex reat kriminali fiż-żewġ pajjiżi. L-uniku rekwiżit hu li jkun punibbli b’piena ta’ perjodu massimu ta’ mill-inqas tliet snin priġunerija fil-pajjiż emittenti.
   Għal reati oħrajn, il-konsenja tista’ tkun soġġetta għall-kundizzjoni li l-att jikkostitwixxi reat fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni.
3. Ebda involviment politiku
   Id-deċiżjonijiet jittieħdu mill-awtoritajiet ġudizzjarji waħedhom, mingħajr ebda konsiderazzjoni politika involuta.
4. Konsenja ta’ ċittadini
   Il-pajjiżi tal-UE ma għadhomx jistgħu jirrifjutaw li jikkonsenjaw liċ-ċittadini tagħhom stess, sakemm ma jeżegwixxux is-sentenza ta’ priġunerija huma stess kontra l-persuna mfittxija.
5. Garanziji
   Il-pajjiż li jeżegwixxi l-MAE jista’ jirrikjedi garanziji li:
   a. wara ċertu perjodu l-persuna jkollha d-dritt li titlob rieżami, jekk il-piena imposta tkun ta’ għomor priġunerija.
   b. il-persuna mfittxija tista’ tiskonta kwalunkwe żmien ta’ priġunerija li jirriżulta fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni, jekk tkun ċittadina jew resident abitwali f’dak il-pajjiż.

Raġunijiet limitati għaċ-ċaħda
Pajjiż jista’ jiċħad il-konsenja tal-persuna rikjesta biss jekk tapplika waħda mir-raġunijiet għal ċaħda obbligatorja jew fakultattiva:
Raġunijiet obbligatorji

• il-persuna tkun diġà għaddiet ġuri għall-istess reat (ne bis in idem)
• minorenni (il-persuna ma tkunx għadha laħqet l-età ta’ responsabbiltà kriminali fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni)
• amnestija (il-pajjiż tal-eżekuzzjoni seta’ jipproċedi kontriha, u r-reat huwa kopert minn amnestija f’dak il-pajjiż).

Raġunijiet fakultattivi – bħal:

• nuqqas ta’ kriminalità doppja għal reati minbarra t-32 reat elenkati fl-Artikolu 2(2) tad-Deċiżjoni Qafas dwar il-MAE
• ġuriżdizzjoni territorjali
• proċedura kriminali pendenti fil-pajjiż tal-eżekuzzjoni
• preskrizzjonijiet, eċċ.

Manwal dwar kif toħroġ u teżegwixxi MAE

Il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat Manwal dwar kif toħroġ u teżegwixxi mandat ta’ arrest Ewropew   (2002 Kb), biex tiffaċilita u tissimplifika l-ħidma ta’ kuljum tal-awtoritajiet ġudizzjarji kkonċernati. Il-Manwal jipprovdi gwida dettaljata dwar il-passi proċedurali għall-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ MAE. Il-Manwal jipprovdi wkoll spjegazzjoni sħiħa tal-ġurisprudenza l-aktar importanti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea li tinterpreta dispożizzjonijiet partikolari tad-Deċiżjoni Qafas dwar il-MAE.

Il-Manwal bil-lingwi kollha jinsab hawn: BG  (2700 Kb) , CS  (1854 Kb) , DA  (1766 Kb) , DE  (1659 Kb) , ET  (1783 Kb) , EL  (2439 Kb) , ES  (1649 Kb) , FR  (1892 Kb) , HR  (1789 Kb) , IT  (2141 Kb) , LV  (2158 Kb) , LT  (1865 Kb) , HU  (1908 Kb) , MT  (2560 Kb) , NL  (2047 Kb) , PL  (2200 Kb) , PT  (1968 Kb) , RO  (1926 Kb) , SL  (1797 Kb) , SK  (1977 Kb) , FI  (2172 Kb) , SV  (1591 Kb) .

Statistika dwar l-użu tal-MAE

Fl-2018, bħala medja, il-persuni mfittxija ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens – f’16.4-il jum
• mingħajr kunsens – f’45 jum.

Fl-2019, bħala medja, il-persuni mfittxija ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens – f’16.7-il jum
• mingħajr kunsens – f’55.75 jum.

Fl-2020, bħala medja, il-persuni mfittxija ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens – f’21.25-il jum
• mingħajr kunsens – f’72.45 jum.

Fl-2021, bħala medja, il-persuni mfittxija ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens – f’20.14-il jum
• mingħajr kunsens – f’53.72 jum.

Fl-2022, bħala medja, il-persuni mfittxija ġew ikkonsenjati:

• bil-kunsens – f’20.48-il jum
• mingħajr kunsens – f’57.29 jum.

Tweġibiet għall-kwestjonarju dwar il-MAE: 2014  (1582 Kb)  | 2015  (1479 Kb)  | 2016  (1732 Kb)  | 2017  (1268 Kb)  | 2018  (1552 Kb)  | 2019  (1082 Kb)  | 2020  (1479 Kb)  | 2021 | 2022  (1011 Kb) 

Id-data mhix disponibbli għall-pajjiżi kollha; madankollu, id-data li nħarġet dwar il-MAE hija kompluta għall-2015, l-2016 u l-2017.

Proġetti ffinanzjati permezz tal-Programm Ġustizzja

Il-proġett ta’ riċerka InAbsentiEAW huwa studju legali komparattiv dwar il-Mandati ta’ Arrest Ewropej (EAW) relatati ma’ persuni li ma kinux preżenti għall-proċedimenti li wasslu għall-kundanna tagħhom (proċedimenti in absentia). Il-prattika turi li spiss ikun hemm problemi bil-ħruġ u l-eżekuzzjoni ta’ tali MAE. Il-għan tal-proġett ta’ riċerka kien li jiġu analizzati l-kawżi ta’ dawn il-problemi u jiġu fformulati standards komuni għall-ħruġ ta’ tali MAE sabiex tiġi żgurata l-eżekuzzjoni bla xkiel u ġusta tagħhom. Ir-riċerka saret permezz ta’ studji tal-każ mill-Belġju, l-Ungerija, l-Irlanda, in-Netherlands, il-Polonja u r-Rumanija.

Il-MAE u l-Kundizzjonijiet ta’ Detenzjoni

Għalkemm l-Istati Membri kollha jridu jikkonformaw mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem (KEDB), fil-prattika hemm differenzi sinifikanti fir-rigward tad-detenzjoni ta’ qabel il-proċess, u l-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni jvarjaw ħafna. Kif rikonoxxut mill-QĠUE fis-sentenza Aranyosi/Căldăraru, dawn id-differenzi fil-kundizzjonijiet ta’ detenzjoni għandhom impatt reali fuq il-fiduċja reċiproka bejn l-Istati Membri u l-operazzjoni tal-MAE. Mill-2016, l-eżekuzzjoni ta’ MAE ġiet ittardjata jew irrifjutata għal raġunijiet ta’ riskju reali ta’ ksur tad-drittijiet fundamentali fi kważi 300 każ.

Sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali u jittejbu l-kundizzjonijiet ta’ detenzjoni madwar l-UE, il-Kummissjoni adottat Rakkomandazzjoni dwar id-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar il-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni fit-8 ta’ Diċembru 2022. Din ir-Rakkomandazzjoni tipprovdi ħarsa ġenerali konsolidata tal-istandards minimi Ewropej magħżula għall-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni u d-drittijiet proċedurali fl-arrest preventiv b’enfażi fuq oqsma ta’ prijorità ewlenin għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-priġunieri.

Links relatati

Id-Deċiżjoni Kwadru dwar il-Mandat ta’ Arrest Ewropew

Ir-Rapport dwar l-Implimentazzjoni tad-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill dwar il-mandat ta’ arrest Ewropew u l-proċeduri ta’ konsenja bejn l-Istati Membri

Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar id-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar il-kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni

Dokument informali tal-ĠAI mill-Kummissjoni fil-kuntest tal-adozzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar id-drittijiet proċedurali ta’ persuni suspettati u akkużati soġġetti għal arrest preventiv u dwar kundizzjonijiet materjali ta’ detenzjoni