Għodda Interattiva dwar id-Drittijiet Fundamentali

Dawn huma għal meta int tkun ittrattat ħażin, miżmum inġustament, ittorturat, jew tkun vittma ta' piena jew trattament degradanti jew inuman, skjavitù, jew xogħol forzat, jew traffikar tal-bnedmin. Dawn japplikaw ukoll għal każijiet fejn pereżempju jinqatel qarib tiegħek.

Dawn huma għal meta tiġi ttrattat differenti fuq il-bażi tas-sess, ir-razza jew l-oriġini etnika, l-età, id-diżabbiltà, l-orjentament sesswali (għal nies leżbjani, omosesswali, bisesswali, transesswali jew intersesswali), ir-reliġjon u t-twemmin tiegħek, jew għal raġunijiet oħra bħall-edukazzjoni, l-impjieg, is-sigurtà soċjali, il-kura tas-saħħa, l-aċċess għall-prodotti u s-servizzi jew l-abitazzjoni. Dawn japplikaw ukoll jekk tkun vittma ta' reat ta' mibegħda - reat motivat minn razziżmu, ksenofobija, intolleranza reliġjuża, jew minn diżabbiltà reali jew perċepita, orjentament sesswali jew identità tal-ġeneru.

Dawn huma għal meta tkun ristretta l-libertà tiegħek li jkollok opinjoni, u li tirċievi u tittrażmetti informazzjoni u ideat, inkluż onlajn. Dawn ikopru wkoll attivitajiet bħall-ħolqien, il-prestazzjoni, id-distribuzzjoni jew l-eżibizzjoni liberi ta' xogħlijiet artistiċi.

Dawn huma għal meta ma titħallilekx il-libertà tal-għaqda paċifika, jew ma titħalliex tifforma partit politiku jew tingħaqad ma' trade union jew kwalunkwe assoċjazzjoni oħra. Dawn japplikaw ukoll jekk id-dritt tiegħek li tivvota jew li toħroġ bħala kandidat f'elezzjoni jkunu ristretti. Jekk tiġi miċħud minn protezzjoni diplomatika jew konsulari mill-awtoritajiet nazzjonali tiegħek, dan ikun kopert ukoll.

Dawn huma, pereżempju, għal meta ma titħalliex tiċċaqlaq jew tirrisjedi liberament fl-Unjoni Ewropea, biex taħdem, tistudja, tiftaħ negozju jew takkumpanja membru tal-familja.

Dawn huwa għal meta tkun tixtieq tqajjem kwistjoni dwar amministrazzjoni ħażina, bħal meta l-kwistjonijiet tiegħek ma jiġux ttrattati b'mod imparzjali, ġust jew fi żmien raġonevoli minn uffiċċju governattiv, awtorità lokali jew kwalunkwe istituzzjoni pubblika oħra.

Dawn huma għal meta l-ħajja privata jew tal-familja tiegħek ma tiġix rispettata. Dawn jinkludu l-identità personali tiegħek (eż l-għażla tal-isem, kif tilbes, l-identità sesswali), it-trattamenti mediċi (negliġenti jew bla kunsens), segwiment bil-moħbi (inkluż cyberstalking), tfittxijiet fuq il-persuna bla ġustifikazzjoni jew teħid tal-marki tas-swaba' mill-pulizija, ir-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal, ir-relazzjoni bejnek u sieħbek/seħbitek (inkluża sħubija tal-istess sess), l-adozzjonijiet, eċċ. Dawn jinkludu wkoll sitwazzjonijiet fejn titkeċċa għal raġuni marbuta mal-maternità u d-dritt għal liv tal-maternità u tal-ġenituri bi ħlas.

Dawn huma dwar il-ġbir tad-data personali tiegħek, l-aċċess għaliha u l-użu minnha (kulma jidentifikak, bħal ismek, in-numri tat-telefown, id-data tat-twelid jew ir-ritratti) minn oħrajn (individwi, kumpaniji, awtoritajiet pubbliċi, il-gvern, aġenziji jew kwalunkwe korp ieħor), inkluż onlajn. Dawn jinkludu wkoll telefonati jew posta ta' promozzjoni kummerċjali diretta li ma tkunx trid tirċievi.

Dawn huma għal meta ma titħalliex tgawdi l-proprjetà tiegħek, inklużi l-artijiet, il-flettijiet, il-karozzi eċċ. Dawn japplikaw ukoll jekk, bħala awtur jew inventur, tixtieq tipproteġi l-kreazzjoni tiegħek u l-qligħ minnha. Dawn jistgħu jkunu relatati ma' xogħlijiet koperti minn drittijiet tal-awtur kif ukoll privattivi, marki kummerċjali, u metodi tan-negozju u proċessi industrijali oriġinali.

Dawn huma għal meta ma titħalliex tagħżel impjieg liberament, taħdem, jew tiftaħ jew tmexxi negozju liberament. Dawn ikopru wkoll id-drittijiet tiegħek bħala ħaddiem għal informazzjoni u konsultazzjoni fuq il-post tax-xogħol, id-dritt ta' negozjar kollettiv u azzjoni, il-ħarsien minn tkeċċija inġusta kif ukoll id-dritt għal kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti. Ikopru wkoll in-nuqqas ta' protezzjoni taż-żgħażagħ fix-xogħol u t-tħaddim tat-tfal.

Dawn huma għal meta ma titħalliex taċċessa l-intitolamenti tas-sigurtà soċjali u l-assistenza soċjali, l-iktar waqt maternità, mard, aċċident, telf ta' impjieg jew minħabba l-età. Dawn ikopru d-drittijiet tiegħek għal aċċess għal kura u trattament mediċi bażiċi, u għal assistenza soċjali u għall-abitazzjoni inkluż appoġġ finanzjarju. Dawn ikopru wkoll problemi ta' aċċess għal edukazzjoni obbligatorja kif ukoll edukazzjoni superjuri u ulterjuri, inkluż taħriġ vokazzjonali u universitarju jew nuqqas ta' rispett minn faċilitajiet edukattivi għall-konvinzjonijiet reliġjużi, filosofiċi u pedagoġiċi tal-ġenituri. Dawn japplikaw ukoll għal problemi b'aċċess għal servizzi ġenerali bħal servizzi postali, telekomunikazzjonijiet jew trasport.

Dawn huma għal meta tħabbat wiċċek ma' trattament inġust int u tixtri prodott jew servizz (inkluż xiri onlajn), jew meta dak li tixtri jkun ta' standard baxx. Ikopru wkoll kwistjonijiet bħal klawżoli kuntrattwali inġusti jew jekk tkun imqarraq mir-reklamar jew jekk l-operatur tal-pakkett tal-ivvjaġġar tiegħek ifalli.

Dawn huma għal meta l-ambjent fejn tgħix ma jiġix preżervat u mħares kif xieraq. Ikopruk ukoll jekk ikollok tbati t-tniġġis, bħal kwalità tal-arja ħażina jew kimiċi tossiċi.

Dawn huma għal meta ma tkunx tista' tirrikorri għall-ġustizzja, meta s-smigħ tiegħek ikun inġust jew immexxi ħażin fil-privat, il-qorti ma tkunx indipendenti, it-tul tal-proċedimenti ma jkunux raġonevoli jew jekk ma tirċevix għajnuna legali jew rappreżentanza legali. Japplikaw ukoll jekk tkun ittrattat bħala ħati qabel ma l-ħtija tiġi ppruvata f'qorti, jekk tinsab ħati ta' att li mhux reat kriminali, il-piena tkun ħarxa żżejjed jew qed tiġi kkastigat darbtejn fi proċedimenti kriminali għall-istess att.

Dawn huma għal meta ma titħalliex titlob ażil jew jekk titneħħa, titkeċċa jew tiġi estradit lejn pajjiż fejn hemm riskju serju li tista' tkun soġġett għall-piena tal-mewt, għat-tortura jew għal pieni jew trattamenti inumani jew degradanti oħrajn.

Dawn huma għal meta ma titħalliex taċċessa l-benefiċċji soċjali (bħall-pensjoni tad-diżabbiltà) jew meta l-parteċipazzjoni tiegħek fil-ħajja soċjali, kulturali u politika tkun ipperikolata minħabba li int tifel jew tifla, persuna anzjana jew m'intix protett speċifikament bħala membru tal-gruppi li ġejjin: tfal, anzjani jew persuni b'diżabbiltà.