Kif nirrapporta reat kriminali?
Tista’ tressaq kwerela lill-pulizija jew lill-ġendarmerija, li jressquh lill-prosekutur pubbliku tal-post fejn ikun twettaq ir-reat kriminali jew il-post ta’ residenza jew ta’ arrest tal-awtur.
Tista’ tikkuntattja lill-prosekutur pubbliku direttament permezz ta’ ittra sempliċi li tispjega d-danni li tkun ġarrabt, filwaqt li tagħti d-dati u l-postijiet tal-atti, u tispeċifika ismek u l-indirizz tiegħek.
Kull min mhux vittma jista’ jirrapporta reat skont l-istess kundizzjonijiet.
Kif nista’ nsir naf x’inhu jiġri mill-kawża?
Informazzjoni għall-vittma dwar il-progress tal-investigazzjoni
Vittma tista’ tistaqsi lill-pulizija jew lill-ġendarmerija, lill-prosekutur jew lill-imħallef inkwirenti (jekk il-kawża tiġi riferita), dwar il-progress tal-investigazzjoni li taffettwaha.
Fil-każ ta’ delitt, u għal ċerti reati, vittma li tkun parti ċivili fil-proċedimenti tirċievi rapport dwar il-progress mill-imħallef inkwirenti kull sitt xhur
Informazzjoni għall-vittma dwar l-eżitu ta’ investigazzjoni
Meta l-investigazzjoni tintemm, il-vittma tiġi infurmata bid-deċiżjoni li tkun ittieħdet: għeluq tal-każ, alternattiva għall-prosekuzzjoni, ftuħ ta' inkjesta ġudizzjarja, is-sejħa tal-imputat il-qorti. Jekk ikun se jseħħ proċess kriminali, il-vittma tiġi infurmata bil-bidliet imressqa kontra s-suspettat, u bid-data u l-post tas-smigħ.
Informazzjoni għall-kwerelant
Kull min jirrapporta reat kriminali jiġi infurmat mill-prosekutur pubbliku bis-segwitu.
Jien intitolat għal għajnuna legali (matul l-investigazzjoni jew il-proċess kriminali)? X’inhuma l-kundizzjonijiet?
Jekk ma għandekx avukat, tista’ tikseb l-informazzjoni dwar id-drittijiet u l-obbligi tiegħek billi tmur il-qrati, iċ-ċentri tal-liġi (maisons de la justice et du droit), l-uffiċċji tal-informazzjoni legali (points d’accès au droit), ċentri muniċipali u ċentri tal-komunità fejn assoċjazzjonijiet ta’ appoġġ għall-vittmi jorganizzaw sessjonijiet drop-in. Tista’ tibbenefika wkoll minn pariri legali mingħajr ħlas, irrispettivament mill-età, min-nazzjonalità jew mill-mezzi finanzjarji tiegħek, ipprovduti minn professjonisti legali, inklużi avukati f’dawn il-postijiet.
Tista’ tibbenefika minn għajnuna legali jekk tissodisfa l-kundizzjonijiet li ġejjin:
- int ċittadin Franċiż jew ċittadin ta’ Stat Membru tal-Unjoni Ewropea jew ta’ Stat li ffirma konvenzjoni internazzjonali ma’ Franza, jew normalment tirrisjedi fi Franza u tkun fil-pajjiż legalment (din il-kundizzjoni ma tapplikax jekk int minuri jew parti ċivili);
- ir-riżorsi finanzjarji tiegħek [1] ma jaqbżux livell limitu massimu, kif iddeterminat mill-Att dwar il-Finanzjament. Din il-kundizzjoni ma tapplikax jekk int vittma ta’ reat kriminali serju partikolari (attentat volontarju fuq ħajtek, tortura jew atti ta’ moħqrija, att ta’ terroriżmu, stupru, eċċ.), jekk tibbenefika minn introjtu ta’ solidarjetà attiva (RSA) jew il-provvediment ta’ solidarjetà għall-anzjani u ma għandek l-ebda sors ta’ dħul ieħor, jew jekk is-sitwazzjoni tiegħek tidher partikolarment notevoli fid-dawl tas-suġġett tat-tilwima jew l-ispejjeż probabbli tal-proċedimenti.
L-għajnuna legali tkopri:
- id-dritt tal-avukat;
- id-dritt tal-marixxall, jekk ikun hemm;
- spejjeż għal perizji, eċċ.;
- kwalunkwe depożitu li jaf ikollok tħallas.
L-għajnuna legali tista’ tkun totali jew parzjali. Huwa importanti li tapplika għall-għajnuna legali mill-bidu tal-proċedimenti minħabba li l-ispejjeż imġarrba qabel l-applikazzjoni ma jiġux rimborżati.
Tista’ tikseb informazzjoni u l-formola ta’ applikazzjoni għall-għajnuna legali mingħand l-avukat tiegħek, f’ċentru tal-liġi, fiċ-ċentru muniċipali, f’qorti fil-post ta’ residenza tiegħek jew f’qorti li tkun qed tisma’ l-kawża. Il-formola tista’ wkoll titniżżel minn fuq il-link li ġejja: https://www.service-public.fr/particuliers/vosdroits/R1444.
[1] Kundizzjonijiet ta’ riżorsi finanzjarji għall-ksib ta’ għajnuna legali:
Sabiex jivvalutaw il-ħtiġijiet tal-għajnuna legali tiegħek, l-awtoritajiet iqisu r-riżorsi li tirċievi bejn l-1 ta’ Jannar u l-31 ta’ Diċembru tas-sena qabel l-applikazzjoni tiegħek. Dawn ir-riżorsi jinkludu introjtu ta’ kull tip, minħabba l-benefiċċji tal-familja u ċerti benefiċċji soċjali. Barra minn hekk jitqiesu wkoll ir-riżorsi tal-konjuġi, tas-sieħeb/sieħba, it-tfal dipendenti tiegħek u kull persuna li normalment tgħix taħt l-istess saqaf miegħek.
Nista’ nitlob l-ispejjeż (għall-parteċipazzjoni fl-investigazzjoni/fil-proċess kriminali)? Taħt liema kundizzjonijiet?
L-ispejjeż relatati mal-proċedimenti jistgħu, skont ċerti kundizzjonijiet, ikunu koperti mill-assigurazzjoni tal-protezzjoni legali tiegħek jekk din tkopri wħud mit-tariffi legali jew it-tariffi legali kollha, l-ispejjeż tal-marixxall, l-ispejjeż tal-proċedimenti jew tat-tranżazzjonijiet jew ta’ spejjeż ta’ perizji.
Jekk dan ma jsirx, meta titħabbar is-sentenza, u matul il-likwidazzjoni tad-danni mill-qorti, tali spejjeż ikollhom jitħallsu mill-parti kkundannata fuq talba tiegħek.
Nista’ nappella jekk il-kawża tiegħi tingħalaq qabel tmur il-qorti?
Jekk il-prosekutur pubbliku jiddeċiedi li jagħlaq il-każ fi tmiem l-investigazzjoni, tista’ tressaq appell billi tressaq rikors quddiem il-prosekutur ġenerali tal-qorti tal-appell fil-ġuriżdizzjoni fejn tkun tinsab il-qorti li għalqet il-każ.
Jekk il-prosekutur ġenerali jemmen li jkunu meħtieġa proċedimenti legali, hu jista’ jordna lill-prosekutur biex jibda prosekuzzjoni. Jekk il-prosekutur ġenerali jqis li t-talba tiegħek ma tkunx ġustifikata, tiġi infurmat li ma tkunx se tittieħed azzjoni ulterjuri dwar l-appell tiegħek.
Barra minn hekk, jekk kwerela mressqa quddiem il-prosekutur pubbliku tkun ġiet miċħuda, jew jekk ikun għadda perjodu ta’ tliet xhur minn din il-kwerela, tista’ tressaq kwerela direttament quddiem l-imħallef investigattiv kompetenti, billi ssir parti ċivili.
Fl-aħħar nett, tista’ tħarrek lill-allegat trażgressur direttament quddiem il-qorti billi titlob lil marixxall biex jinnotifikah b’taħrika, f’liema każ ikollok tħallas depożitu, li l-valur tiegħu jiġi stabbilit mill-qorti skont ir-riżorsi finanzjarji tiegħek.
Nista’ nkun involut fil-proċess kriminali?
Int tiġi nnotifikat bid-data tal-proċess kriminali u tista’ tattendi s-seduta. F’ċerti każijiet, il-proċess kriminali ma jkunx pubbliku, u tkun tista’ tibqa’ fil-kamra biss għad-durata tax-xhieda tiegħek. Ma tkunx tista’ tattendi l-proċess kriminali kollu jekk dan ma jkunx pubbliku (bil-bibien magħluqa), sakemm ma tkunx parti ċivili fil-proċedimenti.
Għandek id-dritt inkondizzjonat li tiġi assistit tul il-proċess kriminali minn assoċjazzjoni ta' appoġġ għall-vittmi. Il-membri ta’ dawn l-assoċjazzjonijiet jistgħu jgħinuk meta tressaq rikors biex issir parti ċivili, jistgħu jkunu preżenti matul diversi seduti u jistgħu jgħinuk tifhem l-atti u d-deċiżjonijiet tal-maġistrati.
Jekk għandek diffikultà biex tifhem jew tesprimi ruħek bil-Franċiż jista’ jinġieblek interpretu.
Fis-seduta, il-parti ċivili tista’ ssejjaħ xhieda jew toġġezzjona għal ċerti xhieda li jkunu qed jinstemgħu.
Il-vittma jew il-parti ċivili tista’ tagħmel mistoqsijiet lix-xhieda u lill-akkużat/intimat permezz tal-President tal-qorti.
Fl-aħħar nett, tista’ tressaq konklużjonijiet (rimarki bil-miktub) dwar l-aspetti tekniċi tal-proċedimenti, il-liġi u/jew il-fatti tal-każ, li għalihom irid iwieġeb l-imħallef;
X’inhu r-rwol uffiċjali tiegħi fis-sistema ġudizzjarja? Pereżempju, jiena meqjus jew nista’ nagħżel li nkun meqjus bħala: vittma, xhud, parti ċivili jew prosekutur privat?
Ladarba tinġibed l-attenzjoni tas-sistema tal-ġustizzja jew tal-pulizija u tal-ġendarmerija lejn il-fatti, il-vittma tiġi kkuntattjata għal interrogazzjoni.
Il-vittma mhix responsabbli għas-sejbien tal-akkużat jew li dan jinstab ħati. Dak huwa r-rwol tal-prosekutur pubbliku. Madanakollu, il-vittma tista’ tintalab tipprovdi kwalunkwe dettall jew evidenza biex tgħin biex tiġi stabbilita l-verità (ċertifikati mediċi, identitajiet tax-xhieda eċċ...)
Il-vittma tista’ tagħżel li ssir parti ċivili, li tagħtiha d-dritt li titlob kumpens finanzjarju għad-danni li ġarrbet u li tiġi assistita minn avukat.
X’inhuma d-drittijiet u l-obbligi tiegħi f’dan ir-rwol?
Hekk kif l-investigazzjoni tiġi riferita lill-pulizija jew lill-ġendarmerija dawn jinterrogaw lill-vittma. F’din l-okkażjoni dawn jinfurmawha bid-dritt tagħha:
- Li tikseb kumpens għad-danni jew kumpens ieħor għat-telf tagħha, inkluż, fejn xieraq, miżura ta’ ġustizzja riparatriċi.
- Li ssir parti ċivili fil-kuntest ta’ azzjoni mibdija mill-prosekutur pubbliku, jew b’taħrika diretta tal-awtur quddiem il-qorti kompetenti jew kwerela ppreżentata quddiem l-imħallef inkwirenti;
- Jekk tkun tixtieq issir parti ċivili, biex tiġi assistita minn avukat tal-għażla tagħha jew maħtur, fuq talba tagħha, mill-president tal-kamra tal-avukati fil-qorti kompetenti, bl-ispejjeż jiġu mġarrba mill-vittma, sakemm ma jkunux jissodisfaw il-kundizzjonijiet għall-aċċess għall-għajnuna legali jew ikollhom assigurazzjoni tal-ispejjeż legali;
- Li tkun assistita minn servizz li jappartjeni għal awtorità pubblika waħda jew aktar jew minn assoċjazzjoni ta’ appoġġ għall-vittmi;
- Li fejn xieraq ressaq talba lill-bord ta’ kumpens għall-vittmi ta’ reati kriminali, fil-każ ta’ ċerti reati;
- Li tkun infurmata bil-miżuri protettivi disponibbli għaliha, inkluż ordnijiet ta’ protezzjoni. Il-vittmi jistgħu jiġu infurmati wkoll dwar il-pieni mġarrba mill-awturi tal-vjolenza u l-kundizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni tal-kundanni possibbli li jistgħu jiġi imposti;
- Għall-vittmi li ma jifhmux il-Franċiż, li jibbenefikaw minn interpretu u traduzzjoni tal-informazzjoni essenzjali għall-eżerċitar tad-drittijiet tagħhom;
- Għal kull waħda, biex fuq talba tagħhom jiġu akkumpanjati, matul l-istadji kollha tal-proċedura, mir-rappreżentant legali u minn adult tal-għażla tagħhom, sakemm ma jiġix deċiż b’mod raġonevoli mod ieħor mill-awtorità ġudizzjarja kompetenti;
- Li tiddikjara bħala l-indirizz tagħha l-indirizz ta’ parti terza, soġġett għall-ftehim espress tal-aħħar.
Il-vittma trid tidher il-qorti u tixhed jekk tissejjaħ bħala xhud.
Parti ċivili ma għandhiex għalfejn tkun preżenti jekk tiġi rrappreżentata minn avukat. Madanakollu, jekk parti ċivili tkun assenti u ma tkunx rappreżentata, jiġi preżunt li din irrinunzjat il-pretensjoni tagħha, sakemm ma tiktibx lill-qorti biex tispjega l-pretensjoni tagħha.
Parti ċivili, u vittma msejħa biex tixhed quddiem il-qorti, jistgħu jieħdu lura l-ispejjeż biex jattendu s-seduta jekk jitolbu dan matul il-proċess kriminali.
Nista’ nagħmel stqarrija matul il-proċess jew nixhed? Taħt liema kundizzjonijiet?
Tista’ tagħmel stqarrijiet fis-smigħ u tippreżenta evidenza; madanakollu din trid tirrispetta l-prinċipju tal-kontradittorju u tintbagħat lid-difiża minn qabel (l-allegat awtur u/jew l-avukat tiegħu) kif ukoll lill-prosekutur pubbliku.
Tista’ ssir parti ċivili waħdek jew bl-għajnuna ta’ avukat.
Trid tikkwantifika l-pretensjoni tiegħek għad-danni/imgħax (somma ta’ flus intiża għat-tiswija ta’ danni materjali, tbatija, ħin mitluf b'riżultat tal-atti li int kont vittma tagħhom). Assoċjazzjoni tal-appoġġ għall-vittmi tista’ tiggwidak tul dan il-proċess.
X’informazzjoni nirċievi matul il-proċess kriminali?
Matul il-proċess kriminali l-vittma tiġi infurmata bid-dritt tagħha li ssir parti ċivili, li tibbenefika mill-assistenza ta’ avukat u li taħt ċerti kundizzjonijiet tibbenefika minn għajnuna legali, kif ukoll bil-possibbiltà li tkun akkumpanjata minn assoċjazzjoni ta’ appoġġ għall-vittmi.
Vittma li tkun stabbilita bħala parti ċivili tiġi infurmata li f’ċerti każijiet tista’ tapplika mal-bord ta’ kumpens għall-vittmi ta’ reati kriminali (CIVI) għal pagament għad-danni u mgħax jekk il-qorti tiddeċiedi dan.
Nista’ nikseb aċċess għall-fajls tal-qorti?
Fil-Qorti Kriminali u l-Qorti tal-Pulizija, ma tistax tikseb aċċess għall-fajls direttament; trid qabelxejn tikseb il-kunsens tal-Prosekutur.
Madanakollu, jekk int parti ċivili, tista’ tikkonsultahom direttament jew permezz tal-avukat tiegħek skont il-każ, jew titlob kopja tagħhom.
Fil-Qorti tal-Assizes, tista’ tikseb kopji mingħajr ħlas tar-rapporti tal-pulizija li jirrekordjaw ir-reat kriminali, dikjarazzjonijiet tax-xhieda bil-miktub u perizji u tikseb kopji tad-dokumenti l-oħra fir-rigward tal-proċedimenti.