Informacje ogólne
Ważnym krokiem ułatwiającym dziedziczenie o charakterze międzynarodowym stanowiło przyjęcie w dniu 4 lipca 2012 r. nowych unijnych przepisów na potrzeby uproszczenia formalności prawnych dotyczących międzynarodowych spadków, z którymi to formalnościami muszą sobie radzić obywatele. Przepisy te mają zastosowanie w przypadku dziedziczenia po osobach zmarłych począwszy od 17 sierpnia 2015 r.
Przepisy rozporządzenie gwarantują, że międzynarodowe sprawy spadkowe będą traktowane w sposób spójny oraz rozpatrywane zgodnie z prawem jednego państwa i przez jeden organ. Co do zasady, prawo właściwe dla poszczególnych spraw spadkowych i sąd właściwy ustala się na podstawie ostatniego miejsca zwykłego pobytu zmarłego. Obywatele mogą jednak zdecydować, że prawem właściwym dla ich sprawy spadkowej powinno być prawo państwa, którego obywatelstwo posiadają. W międzynarodowej sprawie spadkowej stosowanie prawa jednego państwa przez jeden organ zapobiega przypadkom prowadzenia równoległych postępowań i wydawania sprzecznych orzeczeń sądowych. Gwarantuje to również, że orzeczenia wydane w poszczególnych państwach członkowskich są uznawane na terytorium Unii bez potrzeby przeprowadzania specjalnej procedury.
Rozporządzenie wprowadza także europejskie poświadczenie spadkowe. Ten dokument wydawany przez organ prowadzący postępowanie w sprawie spadkowej na potrzeby spadkobierców, zapisobierców, wykonawców testamentu lub zarządców majątku spadkowego można wykorzystać, gdy zachodzi konieczność udowodnienia ich praw i uprawnień w innych państwach członkowskich. Z chwilą jego wydania europejskie poświadczenie spadkowe jest uznawane we wszystkich państwach członkowskich bez konieczności przeprowadzania specjalnej procedury.
W dniu 9 grudnia 2014 r. Komisja przyjęła rozporządzenie wykonawcze wprowadzające formularze, które mają być stosowane do celów wykonywania rozporządzenia w sprawie spadków:
Portal „e-Sprawiedliwość” oferuje możliwość wypełnienia tutaj w trybie online i zapisania w formacie PDF formularza V (europejskie poświadczenie spadkowe).
W Danii i Irlandii nie stosuje się powyższego rozporządzenia. W konsekwencji postępowanie w sprawach dotyczących międzynarodowych spadków prowadzone przez organy tych dwóch państw w dalszym ciągu będzie regulowane ich przepisami krajowymi.
Z zakresu rozporządzenia wyłączono zagadnienia związane z podatkiem spadkowym.
Na tej stronie dostępne są informacje o nowych unijnych przepisach prawa spadkowego.
Aby zapoznać się z arkuszami informacyjnymi dotyczącymi materialnych i procesowych aspektów krajowego prawa spadkowego w poszczególnych państwach członkowskich, proszę kliknąć na flagę odpowiedniego państwa umieszczoną na niniejszej stronie. Arkusze informacyjne zostały opracowane w ramach europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych (EJN-sprawy cywilne) we współpracy z Radą Notariatów UE (CNUE).
Spadki w Europie to strona internetowa prowadzona przez Radę Notariatów UE. Strona umożliwia znalezienie informacji na temat postępowania spadkowego w 22 państwach członkowskich.
Aby znaleźć notariusza w danym państwie członkowskim, można skorzystać z narzędzia umożliwiającego wyszukiwanie notariuszy (Znajdź notariusza). Narzędzie to udostępnia Komisja Europejska we współpracy z uczestniczącymi w projekcie stowarzyszeniami notarialnymi.
Między przepisami krajowymi dotyczącymi testamentów istnieją znaczne różnice. W niektórych państwach członkowskich osoba sporządzająca testament (zwana spadkodawcą) musi go zarejestrować. W innych państwach członkowskich zaleca się rejestrację jedynie niektórych rodzajów testamentów. W kilku państwach członkowskich nie istnieją rejestry testamentów.
Jeżeli trzeba zarejestrować testament w danym państwie członkowskim lub dowiedzieć się, czy zmarły sporządził testament, warto zapoznać się z arkuszami informacyjnymi dla obywateli Unii lub dla przedstawicieli zawodów prawniczych przygotowanymi przez Stowarzyszenie Europejskiej Sieci Rejestrów Testamentowych (ENRWA) i dostępnymi w 3 lub 4 językach. W arkuszach informacyjnych wyjaśniono, jak w poszczególnych państwach członkowskich można zarejestrować testament lub sprawdzić, czy testament został sporządzony.
Powiązane strony
Poradnik dla obywateli : jak przepisy UE upraszczają międzynarodowe sprawy spadkowe
EU-ADAPT jest narzędziem informatycznym, które ma pomóc sędziom, notariuszom i innym przedstawicielom zawodów prawniczych zajmującym się transgranicznymi sprawami spadkowymi w znalezieniu najbardziej odpowiedniego prawa rzeczowego. Użytkownik może wskazać w tym narzędziu (i) prawo państwa członkowskiego mające zastosowanie do dziedziczenia (lex successionis), (ii) istniejące w tym prawie prawo rzeczowe oraz (iii) prawo państwa członkowskiego, w którym powołano się na dane prawo rzeczowe (lex rei sitae). Narzędzie dostarczy następnie wskazówek i zaproponuje prawo rzeczowe, które powinno być odpowiednie na mocy prawa państwa członkowskiego, w którym powołano się na prawo rzeczowe nieznane w danym systemie prawnym.
Wnioski wypływające z projektu „Dalsze zmiany w dziedzinie interoperacyjności rejestrów testamentów”dotyczącego możliwości usprawnienia postępowania spadkowego za pośrednictwem środków elektronicznych; projekt prowadzony przez estońskie Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy ze Stowarzyszeniem Europejskiej Sieci Rejestrów Testamentów, Radą Notariatów Unii Europejskiej, estońską Izba Notarialną, estońskim Centrum Rejestrów i Systemów Informatycznych oraz państwami członkowskimi Unii Europejskiej: