1 Fejn għandi nippreżenta rikors: quddiem qorti ċivili ordinarja jew quddiem qorti speċjalizzata (pereżempju qorti industrijali)?
Il-biċċa l-kbira tal-kawżi li jinvolvu materji ċivili jew kummerċjali għandhom jinbdew fil-Qorti Suprema ta’ Ġibiltà (Supreme Court of Gibraltar). Il-Qorti Suprema hija maqsuma f’diversi ġurisdizzjonijiet iżda minħabba d-daqs ta’ Ġibiltà, hemm reġistru wieħed biss. [Il-Qorti tal-Maġistrati (Maġistrates Court) għandha ġurisdizzjoni limitata f’ċerti materji tal-familja.]
Għal ċerti materji relatati mal-liġi dwar l-impjiegi, il-kawża tiegħek tista’ titressaq quddiem il-Qorti Industrijali (Industrial Tribunal). Qrati speċjalizzati oħra huma stabbiliti f’oqsma bħas-saħħa mentali, l-appelli tat-taxxa fuq id-dħul u l-appelli tas-sigurtà soċjali.
Tista’ tinkiseb gwida ulterjuri mis-Supreme Court Registry, 277 Main Street, Gibraltar, numru tat-telefown (+350) 200 75608.
2 Meta l-qrati ċivili ordinarji jkollhom il-ġuriżdizzjoni (jiġifieri jkunu l-qrati responsabbli għal każijiet bħal dawn) kif nista’ nkun naf f’liema qorti għandi nagħmel ir-rikors?
2.1 Issir distinzjoni bejn il-qrati ċivili ordinarji inferjuri u superjuri (pereżempju qrati distrettwali bħala qrati inferjuri u qrati reġjonali bħala qrati superjuri) u jekk issir, liema qorti tkun kompetenti biex tisma’ l-każ tiegħi?
Prinċipalment hija biss il-Qorti Suprema (Supreme Court) ta’ Ġibiltà li tittratta materji ċivili. [Il-Qorti tal-Maġistrati (Maġistrates Court) għandha ġurisdizzjoni limitata f’ċerti materji tal-familja.]
2.2 Ġuriżdizzjoni territorjali (liema qorti tkun kompetenti biex tisma' l-każ tiegħi, il-qorti tal-belt A jew dik tal-belt B?)
2.2.1 Ir-regola bażika tal-ġuriżdizzjoni territorjali
Minħabba d-daqs ta’ Ġibiltà, il-kwistjoni ta’ ġurisdizzjoni territorjali interna ma teżistix.
2.2.2 Eċċezzjonijiet għar-regola bażika
2.2.2.1 Meta nkun nista’ nagħżel bejn il-qorti fil-post fejn jgħix l-intimat (il-qorti li tiġi ddeterminata skont l-applikazzjoni tar-regola bażika) u qorti oħra?
Hemm biss Qorti Suprema (Supreme Court) waħda f’Ġibiltà.
2.2.2.2 Meta jkun meħtieġ li nagħżel qorti differenti minn dik fil-post fejn jgħix l-intimat (il-qorti ddeterminata skont l-applikazzjoni tar-regola bażika)?
Hemm biss Qorti Suprema (Supreme Court) waħda f’Ġibiltà.
2.2.2.3 Il-partijiet jistgħu jagħtu l-ġuriżdizzjoni lil qorti li altrimenti ma tkunx kompetenti?
Hemm biss Qorti Suprema (Supreme Court) waħda f’Ġibiltà.
3 Meta l-ġuriżdizzjoni tkun tal-qrati speċjalizzati, kif nagħmel biex inkun naf quddiem liema qorti għandi nippreżenta r-rikors?
Il-qrati speċjalizzati huma mwaqqfa bi statut. Inti għandek tikseb parir mingħand avukat lokali jew mill-Uffiċċju tal-Pariri taċ-Ċittadini (Citizens Advice Bureau) jekk taħseb li tista’ tressaq talba quddiem qorti speċjalizzata.