Przejdź do treści

Pomoc prawna

Flag of Netherlands
Niderlandy
Autor treści:
European Judicial Network
(in civil and commercial matters)

1 Jakie są koszty postępowania sądowego i kto je zazwyczaj ponosi?

Aby wnieść sprawę do sądu, powód musi uiścić opłaty sądowe oraz wszelkie opłaty za pomoc adwokata (w sprawach o wartości przedmiotu sporu powyżej 25 000 euro opłaty sądowe ponosi również pozwany). W przypadku rozstrzygnięcia na korzyść powoda sąd zwykle nakłada na stronę przegrywającą obowiązek zwrotu kosztów procesu powoda. W takim przypadku strona przegrywająca pokrywa koszty, które poniósł powód w związku z wniesieniem sprawy do sądu.

2 Na czym polega pomoc prawna?

(Subsydiowana) pomoc prawna to pomoc prawna świadczona na rzecz strony w związku z interesem prawnym, który bezpośrednio dotyczy jej osobiście, o ile ustawa lub związane z nią przepisy przewidują taką pomoc prawną.

3 Komu przysługuje pomoc prawna?

Zależy to od dochodu strony i rodzaju interesu prawnego, którego ochrony się dochodzi. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Rady Pomocy Prawnej (Raad voor Rechtsbijstand).

4 Czy pomoc prawna przysługuje we wszystkich rodzajach postępowań?

Tak. W Niderlandach (subsydiowana) pomoc prawna jest przyznawana na etapie porady prawnej i we wszystkich rodzajach postępowań. Zobacz jednak również odpowiedź na poprzednie pytanie. W Niderlandach można również skorzystać z subsydiowanej mediacji.

5 Czy istnieje odrębna procedura odnosząca się do sytuacji wyjątkowych?

Na gruncie prawa cywilnego można wszcząć postępowanie uproszczone. Na gruncie prawa administracyjnego o zastosowanie środka tymczasowego można wnieść na każdym etapie postępowania – zarówno w przypadku pozwu, jak i odwołania w pierwszej lub drugiej instancji.

6 Gdzie można uzyskać formularz wniosku o pomoc prawną?

W Niderlandach wniosek o przyznanie subsydiowanej pomocy prawnej składa co do zasady adwokat. Adwokat musi być zarejestrowany w Radzie Pomocy Prawnej. Osoby z innego państwa członkowskiego UE mogą złożyć wniosek za pośrednictwem organu przekazującego w swoim państwie członkowskim (zwykle jest to Ministerstwo Sprawiedliwości, sąd lub inna specjalnie wyznaczona organizacja). Wniosek zostanie przekazany organowi przyjmującemu w Niderlandach – Radzie Pomocy Prawnej.

7 Jakie dokumenty należy załączyć do wniosku o pomoc prawną?

Stosuje się kryterium dochodowe i kryterium interesu prawnego. Aby przeprowadzić ocenę kryterium dochodowego, Rada Pomocy Prawnej musi dysponować informacjami o wysokości rocznego dochodu wnioskodawcy sprzed dwóch lat. Jeżeli wnioskodawca jest w stanie wykazać, że kwalifikuje się do otrzymania subsydiowanej pomocy prawnej w swoim państwie członkowskim, będzie to wystarczające dla Rady Pomocy Prawnej.

Na potrzeby oceny kryterium interesu prawnego należy przedstawić dokumenty potwierdzające interes prawny w sprawie, np. jaka jest wartość przedmiotu sporu, czy sprawa dotyczy interesów firmy wnioskodawcy lub jakie kroki zostały przedsięwzięte w celu rozwiązania sporu.

8 Gdzie należy złożyć wniosek o pomoc prawną?

Raad voor Rechtsbijstand

Postbus 70503

5201 CD Den Bosch

Holandia

9 W jaki sposób można się dowiedzieć o zakwalifikowaniu do uzyskania pomocy prawnej?

Wnioskodawca oraz, w stosownych przypadkach, jego adwokat otrzymają pisemną decyzję w sprawie ewentualnego uwzględnienia wniosku. Od decyzji odmownej można się odwołać.

10 Co należy zrobić w razie zakwalifikowania się do uzyskania pomocy prawnej?

Wnioskodawca musi zapłacić składkę na poczet honorarium adwokata, której wysokość określa Rada Pomocy Prawnej.

11 Kto wybiera adwokata lub radcę prawnego dla osoby, której przyznano pomoc prawną?

Adwokata w Niderlandach można wybrać samodzielnie. Musi być on jednak zarejestrowany w Radzie Pomocy Prawnej. Więcej informacji można znaleźć na stronie: Znajdź adwokata – Niderlandzka Izba Adwokacka (Zoek een advocaat – Nederlandse Orde van Advocaten).

W razie potrzeby Rada Pomocy Prawnej, jako organ przyjmujący, może zwrócić się do miejscowego dziekana Niderlandzkiej Izby Adwokackiej o wyznaczenie adwokata.

12 Czy pomoc prawna obejmuje wszystkie koszty postępowania?

Nie. Trzeba będzie zapłacić składkę na poczet honorarium adwokata. W przypadku wniesienia sprawy do sądu należy także uiścić opłaty sądowe. Ponadto mogą być pobierane opłaty za korzystanie z usług zewnętrznych biegłych lub komornika. Wreszcie, w przypadku przegrania sprawy, powód może zostać obciążony kosztami procesu (w tym kosztami poniesionymi przez stronę przeciwną).

13 Kto ponosi pozostałe koszty w razie zakwalifikowania się do uzyskania częściowej pomocy prawnej?

Wnioskodawca. Może istnieć możliwość ubiegania się o dofinansowanie w państwie członkowskim pochodzenia.

14 Czy pomoc prawna obejmuje również koszty odwołań?

Tak.

15 Czy pomoc prawna może zostać cofnięta przed zakończeniem postępowania (lub nawet odwołana po zakończeniu postępowania)?

Jeśli okaże się, że w wyniku postępowania powód otrzyma (lub będzie mu przysługiwało roszczenie o) kwotę, która przekracza połowę kwoty wolnej od podatku obowiązującej w tym okresie, Rada Pomocy Prawnej może podjąć decyzję o pozbawieniu powoda prawa do subsydiowanej pomocy prawnej. W takim przypadku uznaje się, że dana osoba jest w stanie samodzielnie pokryć koszty pomocy prawnej.

16 Czy można zaskarżyć odmowę udzielenia pomocy prawnej?

Od decyzji Rady Pomocy Prawnej dotyczącej uprawnienia do otrzymania pomocy prawnej można wnieść sprzeciw do Rady Pomocy Prawnej. Od decyzji w sprawie takiego sprzeciwu można się odwołać do sądu okręgowego (rechtbank), a w drugiej instancji do Wydziału Sądownictwa Administracyjnego (Afdeling bestuursrechtspraak) Rady Stanu (Raad van State).

Moje prawa po zakończeniu procesu

A) Czy mam prawo do odwołania się od orzeczenia sądu?

Po wniesieniu aktu oskarżenia sąd może wydać orzeczenie w postaci wyroku nakazowego bez przeprowadzania rozprawy. Jeżeli sąd wyda wyrok nakazowy, skazany może wnieść sprzeciw w terminie 8 dni od dnia otrzymania powiadomienia o wydaniu wyroku. W przypadku wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc i sąd przeprowadza rozprawę.

Od wyroku sądu pierwszej instancji można odwołać się bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku lub w terminie 15 dni od tej daty. Jeżeli skazany nie był obecny na rozprawie, musi wnieść apelację w terminie 15 dni od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia od sądu, który wydał wyrok. Skazany może wnieść apelację od wyroku w całości lub wyłącznie od jego części.

W przypadku wniesienia apelacji wyrok nie uprawomocni się i nie będzie wykonalny do chwili rozpoznania apelacji przez sąd apelacyjny.

Sąd apelacyjny odrzuci apelację, jeżeli skazany wniesie ją po upływie wyznaczonego terminu lub jeżeli pozwany zrzeknie się prawa do wniesienia apelacji, albo oddali ją, jeżeli uzna wyrok sądu pierwszej instancji za prawidłowy i prawomocny. Orzeczenie sądu apelacyjnego jest prawomocne i wykonalne.

Sąd apelacyjny może ewentualnie uchylić wyrok i przekazać sprawę sądowi niższej instancji do ponownego rozpoznania albo wydać orzeczenie co do istoty sprawy.

B) Jakie mam inne możliwości zaskarżenia orzeczenia?

Od orzeczenia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek zaskarżenia.

Skazany może wnieść kasację (dovolanie) do Sądu Najwyższego, zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o wniesienie kasacji do Sądu Najwyższego lub wystąpić z wnioskiem o wznowienie postępowania. Prawomocne orzeczenie sądu apelacyjnego pozostaje jednak ważne i wykonalne. Oskarżony, który został skazany na karę pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności z dozorem kuratora sądowego ani warunkowego zwolnienia, musi rozpocząć odbywanie kary w zakładzie karnym.

Skazany może wnieść kasację do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu, który rozpoznawał sprawę w pierwszej instancji, w ciągu 3 lat od dnia otrzymania na piśmie prawomocnego wyroku kończącego postępowanie w sprawie. Kasację do Sądu Najwyższego można wnieść wyłącznie po spełnieniu określonych przesłanek przewidzianych w kodeksie postępowania karnego.

Skazany może wystąpić z wnioskiem o wznowienie postępowania w przypadku ujawnienia nowych okoliczności faktycznych, które nie były znane w czasie prowadzenia postępowania sądowego, jeżeli takie nowe okoliczności są na tyle istotne, że mogłyby doprowadzić do uchylenia prawomocnego wyroku.

C) Jakie skutki będzie mieć dla mnie wyrok skazujący?

(i) Rejestr karny

Jeżeli oskarżony zostanie uznany za winnego popełnienia przestępstwa, w rejestrze karnym dokonuje się stosownego wpisu. O dokonanie takiego wpisu mogą wystąpić różne organy państwowe, np. do celów związanych z innym postępowaniem karnym. Odpis (odpis) z rejestru karnego zawiera informacje o wszystkich skazaniach, natomiast wyciąg (výpis) z rejestru karnego nie zawiera informacji o skazaniach zatartych.

(v) Wykonanie kary, przekazywanie więźniów, warunkowe zwolnienie i kary alternatywne

Z chwilą gdy wyrok sądu skazujący oskarżonego na karę pozbawienia wolności stanie się wykonalny, sąd nakazuje skazanemu stawić się w zakładzie karnym w celu odbycia kary lub nakazuje doprowadzenie skazanego do zakładu karnego.

Skazany może wystąpić do sądu o odroczenie rozpoczęcia odbywania kary pozbawienia wolności w przypadku poważnej choroby. Jeżeli wymiar kary pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku, sąd może – z uzasadnionych przyczyn – odroczyć rozpoczęcie jej odbywania o maksymalnie 3 miesiące (lub, w wyjątkowych okolicznościach, o dłuższy okres).

Jeżeli wobec oskarżonego zapadł wyrok w zawieszeniu przewidujący warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności z dozorem kuratora sądowego, skazany musi poddać się takiemu dozorowi i sąd będzie monitorował zachowanie skazanego w wyznaczonym okresie objęcia dozorem. Sąd może wydać postanowienie stwierdzające, że skazany spełnił warunki zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności z dozorem kuratora sądowego bądź ich nie spełnił – w tym drugim przypadku sąd nakazuje skazanemu odbycie kary w zakładzie karnym.

Kary alternatywne to środki karne, które sąd może nałożyć zamiast kary pozbawienia wolności. Ich celem jest zagwarantowanie ochrony społeczeństwa przy jednoczesnym uniknięciu konieczności umieszczenia skazanego w zakładzie karnym.

Wyróżnia się następujące kary alternatywne: areszt domowy, praca na cele społeczne, grzywny, warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności oraz warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności z dozorem kuratora sądowego.

Zgłoś problem techniczny/problem z treścią lub prześlij opinię o tej stronie.