Wideokonferencje – dla kogo i po co?
Wideokonferencja jest narzędziem o ogromnym potencjale w kontekście UE i jej 27 państw członkowskich.
Wiele państw członkowskich posiada praktyczne doświadczenie w organizacji wideokonferencji z udziałem organów różnych regionów w obrębie jednego państwa, bądź organów różnych państw.
W ramach europejskiego projektu „e-sprawiedliwość” państwa członkowskie UE podjęły się współpracy w zakresie propagowania wideokonferencji oraz wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk. Taka współpraca odbywa się w istniejących ramach prawnych, z poszanowaniem gwarancji proceduralnych na szczeblu państw członkowskich oraz UE.
W sprawach transgranicznych zasadnicze znaczenie ma komunikacja między organami sądowymi różnych państw członkowskich. Wideokonferencje to jedna z metod uproszczenia tej komunikacji i zachęcania do niej.
Dzięki urządzeniom wideokonferencyjnym sądy zyskują większą elastyczność co do terminów i sposobu składania wymaganych w sprawie zeznań świadków lub opinii biegłych z innych państw członkowskich.
- Z punktu widzenia świadka lub biegłego taki sposób składania zeznań może być wygodniejszy – nie wymaga odbywania podróży
- U świadków szczególnie wrażliwych lub zastraszanych zmniejsza się stres związany z koniecznością zeznawania na sali rozpraw pełnej ludzi
- Jeżeli zajdzie potrzeba, za pomocą wideokonferencji można przeprowadzić tłumaczenie
- Wideokonferencja obniża również koszty ponoszone przez wszystkie zaangażowane osoby.
Ramy legislacyjne
W istniejącym prawodawstwie Unii Europejskiej istnieje wiele możliwości organizacji transgranicznych wideokonferencji, zwłaszcza przesłuchań tą metodą świadków, biegłych lub pokrzywdzonych zgodnie z unormowaniami zawartymi w instrumentach prawnych takich jak:
- Konwencja o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (art. 10)
- Rozporządzenie Rady w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (art. 10 ust. 4 i art. 17 ust. 4)
- Dyrektywa Rady odnosząca się do kompensaty dla ofiar przestępstw (art. 9 ust. 1)
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (art. 8 i art. 9 ust. 1)
- Decyzja ramowa Rady w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym (art. 11 ust. 1)
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych.
Krótki przegląd ram prawnych został zawarty w załączonej broszurze — a szczegółowe informacje można znaleźć w podręczniku.
Plany na przyszłość
Państwa członkowskie uzgodniły, że należy kontynuować współpracę ułatwiającą stosowanie wideokonferencji. W przyszłości w europejskim portalu „e-sprawiedliwość” powinny znaleźć się, w stosownych przypadkach, inne odpowiednie narzędzia do tego celu. Plany na przyszłość obejmują w szczególności:
- zamieszczenie łączy do prawodawstwa UE oraz państw członkowskich regulującego stosowanie wideokonferencji;
- stworzenie zbioru informacji o wszystkich sądach wyposażonych w urządzenia do wideokonferencji w państwach członkowskich;
- utworzenie narzędzi służących do praktycznej organizacji wideokonferencji (formularze elektroniczne, a w dłuższej perspektywie być może odpowiedni system rezerwacji);
- zamieszczenie łączy do krajowych instrukcji lub podręczników, w miarę ich dostępności;
- zamieszczenie przeglądu przykładowych wideokonferencji w postępowaniach transgranicznych oraz zbioru najlepszych praktyk;
- zamieszczenie informacji o szkoleniach oraz modułów szkoleniowych online;
- zamieszczenie łącza do połączonych ze sobą baz danych tłumaczy ustnych.