1 Istnienie postępowania w sprawie wydania nakazu zapłaty
1.1 Zakres i postępowanie
1.1.1 Jakie rodzaje roszczeń są kwalifikowalne (np. tylko roszczenia pieniężne, tylko roszczenia wynikające ze zobowiązań umownych itp.)?
Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych.
1.1.2 Czy istnieje górny pułap wartości roszczenia (wartości przedmiotu sporu)?
Nakaz zapłaty może być wydany bez względu na wysokość roszczenia.
1.1.3 Czy skorzystanie z postępowania jest fakultatywne czy obligatoryjne?
Postępowanie jest fakultatywne. Sąd wydaje nakaz zapłaty na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.
1.1.4 Czy możliwe jest zastosowanie postępowania, jeżeli pozwany mieszka w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim?
Tak, możliwość wydania nakazu zapłaty w takich przypadkach wynika pośrednio z art. 4802 § 2 k.p.c.
1.2 Sąd właściwy
Postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych.
1.3 Wymogi formalne
1.3.1 Czy skorzystanie ze standardowego formularza jest obowiązkowe? (Jeżeli tak, gdzie można pobrać taki formularz?)
Nie ma standardowego formularza.
1.3.2 Czy istnieje przymus adwokacki?
W postępowaniu nakazowym nie ma przymusu adwokackiego.
1.3.3 Jak bardzo szczegółowo należy opisać roszczenie?
Pozew powinien zawierać dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych, które żądanie uzasadniają.
1.3.4 Czy konieczne jest przedstawienie dowodów pisemnych dotyczących danego roszczenia? Jeżeli tak, jakie dokumenty są dopuszczalne jako dowody?
Okoliczności uzasadniające żądanie muszą być udowodnione dołączonym do pozwu :
a) dokumentem urzędowym;
b) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
c) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W przypadku przejścia na powoda praw z weksla lub czeku, do wydania nakazu niezbędne jest również przedstawienie dokumentów uzasadniających roszczenie, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla lub czeku. Jeżeli dłużnikiem jest konsument, niezbędne jest przedstawienie wraz z pozwem umowy, z której wynika roszczenie zabezpieczone wekslem, wraz z deklaracją wekslową i załącznikami. W treści pozwu skierowanego przeciwko osobie fizycznej zamieszcza się oświadczenie o tym, czy roszczenie dochodzone pozwem powstało w związku z umową zawartą z konsumentem.
Sąd wydaje także nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a (świadczenie pieniężne - wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej) ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1790), odsetek w transakcjach handlowych określonych w tej ustawie lub rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów odzyskiwania należności, jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 tej ustawy.
1.4 Odrzucenie pozwu
Sąd odrzuci pozew:
-
jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna;
-
jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona;
-
jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.
1.5 Odwołanie
Patrz pkt 1.6.
1.6 Sprzeciw
Od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym pozwany może wnieść zarzuty. Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, fakty z których wywodzi żądania, i dowody na wykazanie każdego z nich.
1.7 Skutek wniesienia sprzeciwu
W razie prawidłowego wniesienia zarzutów, jeżeli zachodzą podstawy do odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania, sąd z urzędu postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i wydaje odpowiednie rozstrzygnięcie. W innym przypadku sąd wydaje wyrok, którym w całości lub części utrzymuje nakaz zapłaty w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu.
1.8 Skutek niewniesienia sprzeciwu
Nakaz zapłaty, od którego nie wniesiono środka zaskarżenia (zarzutów), ma skutki prawomocnego wyroku.
1.8.1 Co należy zrobić, aby nakaz zapłaty stał się tytułem wykonawczym?
Co do zasady prawomocny nakaz zapłaty powinien zostać zaopatrzony w klauzulę wykonalności na podstawie art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. Przepis art. 492 § 3 k.p.c. przewiduje jednak natychmiastową wykonalność nakazu zapłaty wydanego na podstawie weksla lub czeku, powstającą z upływem terminu do zaspokojenia roszczenia. Samo wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty nie ma wpływu na wykonalność nakazu zapłaty. Jedynie na wniosek pozwanego sąd może wstrzymać wykonanie nakazu zapłaty. Natychmiastowa wykonalność oznacza zdatność nakazu zapłaty do wykonania w drodze egzekucji sądowej przed jego uprawomocnieniem się. Zgodnie z art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. natychmiast wykonalny nakaz zapłaty jest tytułem egzekucyjnym, który po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności stanowi podstawę egzekucji sądowej.
Wyjątek dotyczy nakazu zapłaty wydanego przeciwko Skarbowi Państwa – nie staje się on natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia.
1.8.2 Czy orzeczenie to jest prawomocne czy nadal istnieje możliwość, aby pozwany odwołał się od tego orzeczenia?
Patrz pkt 1.8.