1 Czy istnieje możliwość przeprowadzenia dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji z udziałem sądu we wzywającym państwie członkowskim albo bezpośrednio przez sąd tego państwa członkowskiego? Jeżeli tak, jakie obowiązują w tym względzie procedury lub przepisy krajowe?
Dowód z przesłuchania za pośrednictwem wideokonferencji może przeprowadzić bezpośrednio sąd wzywającego państwa członkowskiego zgodnie z wnioskami składanymi na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów. Właściwy organ może wyznaczyć sąd maltański, który ma uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu na podstawie art. 19 ust. 4 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów. Wówczas sąd maltański może wyznaczyć w tym celu asystenta sędziego w rozumieniu art. 97A ust. 3 kodeksu organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty).
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów sąd wezwany może według własnego uznania zezwolić na przeprowadzenie dowodu za pośrednictwem wideokonferencji z zastrzeżeniem obowiązku przestrzegania wszelkich warunków i wytycznych, które uzna za konieczne. Zagadnienie to reguluje art. 622B ust. 2 kodeksu organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty). Zgodnie z tym przepisem sąd wezwany może również w stosownych przypadkach zarządzić przeprowadzenie dowodu za pośrednictwem wideokonferencji przy udziale sądu wzywającego.
2 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do rodzaju osób, jakie można przesłuchać w drodze wideokonferencji – np. czy w ten sposób można przesłuchać wyłącznie świadków, czy też inne osoby, np. biegłych lub strony?
Nie przewidziano żadnych tego rodzaju ograniczeń. Za pośrednictwem wideokonferencji można przesłuchać zarówno świadków, jak i biegłych oraz strony, chyba że byłoby to sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa krajowego. Te same zasady dotyczące zdolności świadków do zeznawania stosuje się niezależnie od tego, czy świadka przesłuchuje się bezpośrednio czy za pośrednictwem wideokonferencji.
3 Jakie ewentualne ograniczenia istnieją w odniesieniu do rodzaju dowodu, jaki można przeprowadzić w drodze wideokonferencji?
Nie przewidziano żadnych tego rodzaju ograniczeń, o ile wniosek o przeprowadzenie dowodu nie jest sprzeczny z podstawowymi zasadami prawa krajowego.
4 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do miejsca przesłuchania osoby przy wykorzystaniu wideokonferencji – np. czy musi się ono odbyć w sądzie?
W art. 622B ust. 2 kodeksu organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty) pozostawiono do uznania sądu wezwanego wybór miejsca, w którym ma odbyć się przesłuchanie za pośrednictwem wideokonferencji. W praktyce wideokonferencję często organizuje się w budynku sądu.
5 Czy dozwolone jest rejestrowanie przesłuchań przeprowadzanych w drodze wideokonferencji, a jeżeli tak, to czy dostępne są odpowiednie środki techniczne?
Tak, można nagrywać dźwięk lub obraz i dźwięk z przeprowadzania każdego dowodu przy użyciu systemu nagrywania funkcjonującego w sądach w rozumieniu art. 622B ust. 1 kodeksu organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty).
6 W jakim języku powinno być prowadzone przesłuchanie: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów przesłuchanie przeprowadza się – w zależności od przypadku – w języku maltańskim lub angielskim, zgodnie z art. 2 („Użycie języka angielskiego”) ustawy o postępowaniu sądowym (rozdział 189 zbioru praw Malty). Jeżeli osoba składająca zeznania nie rozumie języka maltańskiego ani angielskiego, sąd wezwany może powołać tłumacza ustnego.
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów język przesłuchania zależy od tego, czy dowód przeprowadza się z udziałem sądu maltańskiego lub wyznaczonego asystenta sędziego (więcej informacji znajduje się w odpowiedzi na pytanie 1).
7 Jeżeli konieczna jest obecność tłumacza ustnego, kto odpowiada za zapewnienie jego obecności i gdzie tłumacz powinien się znajdować: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów tłumaczy ustnych powołuje sąd wezwany zgodnie z art. 596 kodeksu organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty). Koszt powołania tłumaczy ustnych tymczasowo ponosi strona, która wnosi o przesłuchanie świadka. Tłumacze ustni muszą być obecni w miejscu, w którym sąd wezwany zarządził przeprowadzenie przesłuchania (bardziej szczegółowe informacje można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 4).
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów powołanie tłumaczy ustnych i wyznaczenie miejsca, w którym powinni być obecni, należy do sądu wzywającego.
8 Jaką procedurę stosuje się przy organizacji przesłuchania oraz powiadamianiu osoby, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania? a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów? W obu przypadkach – z jakim wyprzedzeniem należy ustalić termin przesłuchania, aby osoba, która ma zostać przesłuchana, otrzymała powiadomienie z odpowiednim wyprzedzeniem?
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów osobę, która ma zostać przesłuchana, wzywa się do stawiennictwa za pośrednictwem wezwania do stawienia się przed sądem w terminie i miejscu wskazanym w tym wezwaniu. Wezwanie do stawienia się przed sądem należy wydać co najmniej jeden miesiąc przed terminem przesłuchania, aby zapewnić odpowiedni czas na doręczenie wezwania osobie, która ma zostać przesłuchana.
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów osobę, która ma zostać przesłuchana, może zawiadomić o terminie i miejscu przesłuchania bezpośrednio sąd wzywający. Także właściwy organ może zawiadomić osobę, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania – pocztą elektroniczną lub telefonicznie. W tym celu sąd wezwany powinien podać niezbędne dane kontaktowe osoby, która ma zostać przesłuchana.
9 Jakie koszty wiążą się z wykorzystaniem wideokonferencji do przeprowadzenia dowodu i jak powinny one być pokrywane?
Korzystanie z wideokonferencji jest nieodpłatne.
10 Jakie są ewentualne wymogi dotyczące poinformowania osoby przesłuchiwanej bezpośrednio przez sąd wzywający, że występuje ona na zasadzie dobrowolności?
W takich przypadkach do sądu wzywającego należy – na podstawie art. 19 ust. 2 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów – zapewnienie przed złożeniem wniosku o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, aby przeprowadzanie dowodu odbyło się dobrowolnie.
Jeżeli sąd wzywający nie może podać danych kontaktowych osoby, która ma zostać przesłuchana (o czym mowa w odpowiedzi na pytanie 8), jest to co do zasady traktowane jako wskazanie, że nie spełniono wymogu określonego w art. 19 ust. 2 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów, chyba że można ustalić inne sposoby weryfikacji zgodności z tym przepisem w drodze wzajemnej współpracy sądu wzywającego i sądu wezwanego lub wzajemnej współpracy właściwych organów.
Ponadto, w przypadku gdy wyznaczono sąd maltański lub asystenta sędziego, który ma uczestniczyć w przesłuchaniu na podstawie art. 19 ust. 4 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów, sąd lub asystent sędziego, w zależności od przypadku, może bezpośrednio poinformować osobę, która ma zostać przesłuchana, o tym, że przeprowadzenie dowodu jest dobrowolne.
11 Jaką procedurę stosuje się w celu zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana?
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów sąd wezwany ustala i w razie potrzeby weryfikuje tożsamość osoby, która ma zostać przesłuchana, na podstawie dowodu tożsamości lub paszportu tej osoby. W praktyce często zdarza się, że w pierwszej kolejności świadka prosi się o podanie swojego imienia i nazwiska pod przysięgą.
W przypadku wniosków składanych na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów do sądu wzywającego należy zweryfikowanie tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana.
12 Jakie są obowiązujące wymogi dotyczące składania przysięgi lub przyrzeczenia i jakie informacje od sądu wzywającego są wymagane w przypadku złożenia przysięgi lub przyrzeczenia podczas bezpośredniego przeprowadzania dowodu zgodnie z art. 19–21 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania dowodów?
Składanie przyrzeczenia przed złożeniem zeznań, jako ogólną zasadę prawa krajowego, reguluje kodeks organizacji i postępowania cywilnego (rozdział 12 zbioru praw Malty). Świadek wyznania rzymskokatolickiego składa przyrzeczenie zgodnie z tradycyjną formułą stosowaną przez osoby tego wyznania, a jeżeli świadek jest innego wyznania, składa przyrzeczenie w sposób gwarantujący, że będzie zeznawał w zgodzie ze swoim sumieniem. Świadkowie przyrzekają mówić prawdę, całą prawdę i tylko prawdę.
W prawie krajowym nie przewidziano jednak żadnych wymogów w zakresie składania przyrzeczenia w przypadkach bezpośredniego przeprowadzania dowodów na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów. To sąd wzywający odbiera przyrzeczenia zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego.
13 W jaki sposób zapewnia się w miejscu przeprowadzania wideokonferencji obecność osoby do kontaktów, do której sąd wzywający może się zwracać, oraz osoby, która jest dostępna w dniu przesłuchania i zajmuje się obsługą sprzętu do przeprowadzenia wideokonferencji oraz rozwiązuje ewentualne problemy techniczne?
Osobą, z która można się w tym celu kontaktować, jest:
Nathalie Cutajar, starsza urzędniczka
Dane kontaktowe: +356 25902346
nathalie.cutajar@courtservices.mt
14 Czy od sądu wzywającego wymaga się przekazania jakichkolwiek dodatkowych informacji?
Przed datą przesłuchania sąd wzywający jest zobowiązany do przekazania poniższych informacji. Są to:
- informacje o strefie czasowej;
- dzień i godzina przeprowadzenia połączenia testowego;
- stały adres IP;
- dane kontaktowe technika wyznaczonego do kontaktów.