Ir-rwol tal-vittmi fil-proċedimenti kriminali u l-liġi rilevanti tal-Istati Membri jvarja konsiderevolment minn Stat Membru għal ieħor. Biex jiġi żgurat livell minimu ta’ drittijiet tal-vittmi fl-Istati Membri kollha, l-UE adottat diversi strumenti legali tal-UE li tistabbilixxi regoli komuni mmirati lejn il-protezzjoni u l-assistenza għall-vittmi tal-kriminalità: Strumenti orizzontali dwar id-drittijiet tal-vittmi b’mod ġenerali, strumenti aktar speċifiċi dwar il-miżuri ta’ protezzjoni u kumpens finanzjarju lill-vittmi tal-kriminalità u dwar l-istrumenti tal-liġi sostantiva dwar it-traffikar tal-bnedmin u l-isfruttament sesswali tat-tfal.
It-tisħiħ tad-drittijiet tal-vittmi fl-UE
- Id-Direttiva 2012/29/UE li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità tiżgura li persuni li sfaw vittmi ta’ delitti huma rikonoxxuti, trattati b’rispett u jirċievu protezzjoni xierqa, appoġġ u aċċess għall-ġustizzja. Id-Direttiva tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-2001 dwar il-pożizzjoni tal-vittmi fi proċedimenti kriminali u ssaħħaħ konsiderevolment id-drittijiet tal-vittmi u tal-membri tal-familja tagħhom għall-informazzjoni, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi u d-drittijiet proċedurali fil-proċedimenti kriminali. Id-Direttiva tirrikjedi wkoll li l-Istati Membri jiżguraw it-taħriġ xieraq dwar il-bżonnijiet tal-vittmi għall-uffiċjali li x’aktarx jiġu f’kuntatt ma’ vittmi u tħeġġeġ il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u l-koordinazzjoni tas-servizzi nazzjonali ta’ azzjonijiet tagħhom dwar id-drittijiet tal-vittmi.
L-Istati Membri għandhom jimplimentaw id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva fil-liġijiet nazzjonali sas-16 ta' Novembru 2015. Id-DĠ Ġustizzja ħarġet dokument ta’ gwida (273 Kb) biex jassisti lill-Istati Membri f’dan il-proċess. Dan id-dokument jiċċara kull dispożizzjoni tad-Direttiva u jissuġġerixxi modi possibbli tal-implimentazzjoni tagħhom. Dan jgħin l-awtoritajiet nazzjonali, il-prattikanti u għall-fornituri tas-servizzi rilevanti biex wieħed jifhem x’inhu meħtieġ biex jagħmlu d-drittijiet tal-vittmi stipulati fid-Direttiva jsiru realtà kullimkien fl-UE.
- Fir-rigward ta’ gruppi speċifiċi ta’ vittmi, il-leġiżlazzjoni tal-UE tistabbilixxi wkoll il-protezzjoni u l-appoġġ għal vittmi tat-traffikar tal-bnedmin u ta’ vittmi tfal ta’ esplojtazzjoni sesswali u pornografija tat-tfal.
- Rigward it-tisħiħ tal-protezzjoni tal-vittmi ta’ reati, l-UE adottat żewġ strumenti li jiżguraw ir-rikonoxximent tal-miżuri ta’ protezzjoni maħruġa f’pajjiżi oħra tal-UE. Id-Direttiva tal-2011 dwar l-ordni Ewropea ta’ Protezzjoni u r-Regolament tal-2013 dwar ir-rikonoxximent reċiproku tal-ordnijiet ta’ protezzjoni f’materji ċivili. Bis-saħħa ta’ dawn l-istrumenti vittmi jew vittmi potenzjali jkunu jistgħu jserrħu fuq ordnijiet ta’ rażan jew protezzjoni maħruġa f’pajjiż tal-UE, jekk dawn jivvjaġġaw jew jiċċaqilqu għal pajjiż ieħor fl-UE. Iż-żewġ strumenti huma applikabbli fl-UE mill-11 ta’ Jannar 2015.