Insolvenza/falliment | Portal Ewropew e-Ġustizzja

1 Kontra min jistgħu jinfetħu proċedimenti ta' insolvenza?

Il-proċedimenti ta’ insolvenza japplikaw kemm għad-debituri ċivili kif ukoll għall-kummerċjanti, kemm jekk persuni fiżiċi jew persuni ġuridiċi.

Ir-regolamenti li jirregolawhom huma stabbiliti fit-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza (Texto Refundido de la Ley Concursal), approvat permezz tad-Digriet Leġiżlattiv Irjali 1/2020 (Real Decreto Legislativo 1/2020) tal-5 ta’ Mejju 2020. Il-Liġi 16/2022 tal-5 ta’ Settembru 2022 introduċiet emendi għal-liġi Spanjola dwar l-insolvenza sabiex tittrasponi d-Direttiva (UE) 2019/1023 dwar oqfsa ta’ ristrutturar preventiv, dwar il-ħelsien mid-dejn u l-iskwalifiki, u dwar miżuri sabiex tiżdied l-effiċjenza ta’ dawn il-proċedimenti.

X’tip ta’ proċedimenti ta’ insolvenza huma previsti skont id-dritt Spanjol?

Ir-regoli l-ġodda dwar l-insolvenza jipprevedu tliet tipi ta’ proċedimenti ta’ insolvenza:

Insolvenza (concurso de acreedores), irregolata mill-Ewwel Ktieb tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza.
Ristrutturar tad-Dejn (reestructuración de deudas), inkluża l-possibbiltà ta’ notifika qabel il-bidu tan-negozjati, kif previst fit-Tieni Ktieb.
Il-proċedimenti speċjali għall-mikrointrapriżi, irregolati mit-Tielet Ktieb.

X’inhuma r-rekwiżiti għall-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza taħt l-Ewwel Ktieb?

Kwalunkwe debitur jista’ jiġi ddikjarat insolventi, kemm jekk persuna fiżika (inklużi minorenni jew persuni li m’għandhomx kapaċità legali) jew persuna ġuridika, intraprenditur jew konsumatur, għalkemm il-liġi fiha xi speċifikazzjonijiet fir-rigward tat-tip ta’ debitur inkwistjoni. Pereżempju, il-proċedimenti speċjali għall-mikrointrapriżi japplikaw għad-debituri li huma persuni fiżiċi jew ġuridiċi involuti f’negozju jew attività professjonali u li jissodisfaw ċerti rekwiżiti (l-Artikolu 685).

Persuni ġuridiċi jistgħu jiġu ddikjarati insolventi, anke jekk ikunu qed jiġu stralċjati. Huwa irrelevanti jekk jiffurmawx parti minn grupp ta’ kumpaniji, minħabba li kumpanija waħda jew ħafna mill-kumpaniji li jiffurmawha jistgħu jiġu ddikjarati insolventi, iżda mhux il-grupp bħala tali.

Il-proċedimenti ta’ insolvenza jistgħu jinfetħu fir-rigward ta’ wirt, sakemm ma jkunx ġie aċċettat inkondizzjonalment.

L-awtoritajiet li jiffurmaw l-organizzazzjoni territorjali tal-istat, il-korpi tas-settur pubbliku u korpi oħra tal-liġi pubblika ma jistgħux jiġu ddikjarati insolventi.

2 X'inhuma l-kundizzjonijiet għall-ftuħ ta' proċedimenti ta' insolvenza?

Kundizzjonijiet għall-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza

Il-liġi tistabbilixxi ċerti prerekwiżiti suġġettivi u oġġettivi li għandhom jintlaħqu sabiex jinfetħu proċedimenti ta’ insolvenza:

(A) Prerekwiżit suġġettiv (l-Artikolu 1): kwalunkwe debitur jista’ jirrikorri għal proċedimenti ta’ insolvenza (insolvenza, ristrutturar, proċeduri speċjali għal mikrointrapriżi), kemm jekk persuna fiżika jew ġuridika, intraprenditur jew konsumatur.

L-awtoritajiet li jiffurmaw l-organizzazzjoni territorjali tal-istat, il-korpi tas-settur pubbliku u korpi oħra tal-liġi pubblika ma jistgħux jiġu ddikjarati insolventi.

(B) Prerekwiżit oġġettiv: l-insolvenza tad-debitur, iddefinita bħala l-inkapaċità kurrenti jew imminenti li jħallas l-obbligazzjonijiet tiegħu fuq bażi regolari, jekk ikun mistenni li ma jkunx kapaċi jħallas fi żmien tliet xhur (l-Artikolu 2). Il-proċediment ta’ ristrutturar jista’ jintuża wkoll fejn l-insolvenza tkun probabbli fis-sentejn li ġejjin (l-Artikolu 585).

Partijiet li jistgħu jressqu rikors biex jinfetħu l-proċedimenti

Skont jekk ir-rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza jkunx ippreżentat mid-debitur jew mill-kredituri, ir-rekwiżiti għas-sottomissjoni jvarjaw.

Jekk id-debitur iressaq rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza (proċedimenti volontarji), dan ikollu jiġġustifika quddiem il-qorti li f’dak il-mument huwa insolventi jew se jkun insolventi b’mod imminenti; jiġifieri, li ma jistax iħallas l-obbligazzjonijiet tiegħu fuq bażi regolari. Jekk l-insolvenza tkun kurrenti, id-debitur huwa obbligat iressaq rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza fi żmien xahrejn minn meta jsir jaf jew kellu jsir jaf bl-insolvenza tiegħu.

Mar-rikors, id-debituri għandhom jissottomettu ċerti dokumenti, bħal rapport dwar l-attività ekonomika tagħhom, inventarju tal-assi, lista ta’ kredituri li tindika garanziji ta’ kreditu, lista ta’ impjegati u l-kontijiet tagħhom, jekk huma obbligati li jżommuhom.

Id-debituri, li jistgħu jkunu persuni fiżiċi jew ġuridiċi, huma meħtieġa jressqu rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza meta jkunu f’sitwazzjoni ta’ insolvenza kurrenti, definita bħala meta persuna ma tkunx tista’ tħallas l-obbligazzjonijiet tagħha fuq bażi regolari. Min-naħa l-oħra, jekk l-insolvenza hija imminenti (għadha ma teżistix iżda hija antiċipata), id-debituri huma sempliċement intitolati li jressqu rikors għal ordni ta’ insolvenza.

Is-sottomissjoni tar-rikors quddiem il-qorti kummerċjali (juzgado de lo mercantil) għandha tikkonforma ma’ ċerti rekwiżiti obbligatorji previsti fl-Artikoli 6 u 7 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza: rapport dwar l-istorja finanzjarja u legali tad-debitur; indikazzjoni ta’ jekk huwiex involut f’attività ekonomika; jekk huwa persuna ġuridika, għandu jidentifika l-azzjonisti, l-amministratturi jew il-likwidaturi u l-awditur uffiċjali tiegħu; inventarju tal-assi u tad-drittijiet, bl-informazzjoni korrispondenti għall-identifikazzjoni tagħhom; lista alfabetika tal-kredituri, b’indikazzjoni tal-indirizz u l-ammont u l-maturità tat-talbiet, u l-garanziji eżistenti; fejn applikabbli, lista ta’ impjegati; jekk id-debitur huwa obbligat iżomm il-kontijiet, huwa għandu jforni l-kotba tal-kontijiet; u jekk jappartjeni lil grupp ta’ kumpaniji, huwa għandu jindika dan u jissottometti l-kontijiet konsolidati tal-grupp.

Id-debituri għandhom obbligu li jikkollaboraw mal-imħallef inkarigat mill-proċedimenti ta’ insolvenza u mal-amministraturi, mhux biss fis-sens passiv ta’ sottomissjoni għar-rekwiżiti magħmula minnhom, iżda fis-sens attiv ta’ komunikazzjoni ta’ punti importanti. Dan l-obbligu jinvolvi wkoll l-obbligu tad-dehra (quddiem il-qorti u quddiem l-amministraturi), tal-kollaborazzjoni u ta’ għoti ta’ informazzjoni. Dawn l-obbligi jaffettwaw id-debituri li huma persuni fiżiċi u d-diretturi de facto jew de jure ta’ persuni ġuridiċi, kemm jekk huma kurrenti kif ukoll jekk kellhom dik il-kariga fis-sentejn ta’ qabel. In-nonkonformità ma’ dan l-obbligu tirriżulta fil-preżunzjoni ta’ mġiba ħażina volontarja jew ta’ negliġenza gravi, għall-iskopijiet li tiġi ddikjarata insolvenza kolpevoli (fil-każijiet li tapplika għalihom it-taqsima ta’ kolpevolezza; jiġifieri, minħabba approvazzjoni ta’ arranġament detrimentali jew il-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ stralċ).

Id-debitur jista’ jiġi ddikjarat responsabbli għall-insolvenza u sanzjonat. Wieħed mill-iskopijiet tal-proċedimenti ta’ insolvenza huwa li jiġu analizzati l-kawżi tal-insolvenza u, b’mod partikolari, jekk l-imġiba tad-debitur, jew persuni oħra marbutin miegħu direttament jew b’mod aċċessorju, ikkontribwixxietx sabiex tikkawżaha jew taggravaha. Dan jinvolvi l-kjarifika tal-obbligazzjonijiet korrispondenti bl-użu tat-tabella ta’ sanzjonijiet stabbiliti fl-Artikoli 455 u 456 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza.

Il-ftuħ tal-proċedimenti u ż-żmien li fih il-proċedimenti jsiru effettivi

L-imħallef għandu jeżamina d-dokumentazzjoni sottomessa u jekk l-insolvenza jew l-insolvenza imminenti tkun iġġustifikata, hu għandu jiddikjara lid-debitur insolventi fl-istess jum tar-rikors jew il-jum ta’ wara. Jekk id-dokumentazzjoni sottomessa mhix kompluta, l-imħallef jista’ jippermetti perjodu wieħed ta’ ħamest ijiem sabiex tiġi kompluta.

Jista’ wkoll isir rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza minn xi wieħed mill-kredituri, f’liema każ dawn ikunu proċedimenti obbligatorji (concurso necesario). Il-kredituri li jressqu rikors għal ordni ta’ insolvenza għandhom jipprovdu evidenza tal-insolvenza kurrenti tad-debitur u jippreżentaw evidenza ta’ ordni ta’ eżekuzzjoni kontra d-debitur li turi li ma nkisbux biżżejjed assi għall-irkupru tad-dejn, jew għandhom jipprovdu evidenza ta’ ċerti fatti li wasslu għall-preżunzjoni ta’ insolvenza, bħal: li d-debitur ikun waqqaf iħallas l-obbligi b’mod ġenerali; l-eżistenza ta’ sekwestri mifruxa tal-assi tad-debitur; il-ħabi jew likwidazzjoni mgħaġġla tal-assi; jew in-nuqqas ta’ ħlas ta’ ċerti djun (taxxi, sigurtà soċjali, pretensjonijiet tal-ħaddiema).

Jekk isir rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza minn kreditur, id-debitur jiġi mħarrek u jista’ jikkontesta l-ordni ta’ insolvenza. F’każijiet bħal dawn, l-imħallef ilaqqa’ seduta fejn il-partijiet jistgħu jippreżentaw evidenza b’ċerti limitazzjonijiet, u l-imħallef għandu jiddeċiedi jekk id-debitur huwiex attwalment insolventi jew le u, fejn xieraq, joħroġ l-ordni ta’ insolvenza. Il-proċedimenti jinfetħu wkoll jekk id-debitur jaċċetta l-ordni ta’ insolvenza, ma jikkontestahiex jew ma jidhirx għas-seduta.

Id-debituri li huma persuni fiżiċi f’sitwazzjonijiet ta’ insolvenza kurrenti jew imminenti li għandhom obbligazzjonijiet stmati ta’ mhux aktar minn ħames miljun euro jistgħu jressqu rikors għal proċedura biex jintlaħaq ftehim ta’ pagament straġudizzjarju. Il-persuni ġuridiċi li jissodisfaw ir-rekwiżiti previsti fl-Artikolu 631 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza jistgħu jagħmlu dan ukoll.

Id-deċiżjoni tal-ftuħ tal-proċedimenti ta’ insolvenza tidħol fis-seħħ meta tingħata, anki jekk jitressaq appell.

Il-pubblikazzjoni tal-ordni ta’ insolvenza:

L-ordni ta’ insolvenza trid tiġi ppubblikata preferibbilment permezz ta’ mezzi elettroniċi, u estratt tad-deċiżjoni jrid jiġi ppubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali tal-Istat, għalkemm l-imħallef jista’ jordna l-pubblikazzjoni tiegħu f’aktar midja jekk hu jqis li dan huwa indispensabbli.

Il-miżuri proviżorji:

Fuq talba tal-persuna li tressaq rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza u, jekk applikabbli, wara li tipprovdi garanzija biex tkopri obbligazzjonijiet potenzjali, ladarba l-imħallef jilqa’ r-rikors, hija tista' tadotta l-miżuri meħtieġa sabiex tiżgura li ma jsirx disponiment mill-assi tad-debitur, bil-mod ipprovdut taħt il-liġi proċedurali ġenerali.

3 Liema huma l-assi li jiffurmaw parti mill-patrimonju tal-insolvenza? Kif jiġu ttrattati l-assi li huma miksuba minn, jew li jiddevolvu lid-debitur wara l-ftuħ tal-proċedimenti ta’ insolvenza?

Assi li jiffurmaw parti mill-patrimonju tal-insolvenza

L-assi u d-drittijiet kollha miżmuma mid-debitur fiż-żmien tal-ordni tal-insolvenza jiffurmaw parti mill-patrimonju ta’ insolvenza jew l-“assi koperti mill-proċedimenti”, kif ukoll dawk kollha li d-debitur jakkwista jew li huma rkuprati matul il-proċedimenti. Assi li l-liġi tiddikjara li ma jistgħux jiġu sekwestrati huma eżentati.

Il-kredituri bi drittijiet preferenzjali fuq vapuri jew inġenji tal-ajru jistgħu jisseparaw dawn l-assi mill-patrimonju ta’ insolvenza billi jieħdu l-azzjonijiet permessi mil-leġiżlazzjoni settorjali.

Fil-każ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza ma’ debituri li huma persuni fiżiċi u miżżewġin, l-assi separati tagħhom jiffurmaw parti mill-assi koperti mill-proċedimenti, u jekk ikollhom arranġament ta’ proprjetà komunitarja, l-assi maqsuma jiġu inklużi wkoll, jekk ikunu meħtieġa biex ikopru l-obbligi tad-debitur.

Il-proċedimenti ta’ insolvenza ma jeħtiġux interruzzjoni tal-attività tad-debitur u dan jista’ jkompli bl-operat tal-kumpanija tiegħu, skont l-arranġament miftiehem għall-awtorizzazzjoni jew is-sospensjoni tas-setgħat tiegħu. B’mod ġenerali, l-amministraturi jeħtieġu awtorizzazzjoni għall-amministrazzjoni jew id-disponiment ta’ assi f’każijiet ta’ superviżjoni tas-setgħat tad-debitur, iżda huwa possibbli li ċerti atti ta’ natura ġenerali jiġu awtorizzati jekk jagħmlu parti mill-attività normali tal-kumpanija. Fil-prinċipju, sakemm jiġi approvat l-arranġament mal-kredituri jew il-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ stralċ, l-assi ma jistgħux jiġu gravati sabiex jiffinanzjaw il-kumpanija insolventi mingħajr awtorizzazzjoni mill-imħallef. It-taqsima li ġejja tispjega l-arranġamenti għas-sospensjoni jew is-superviżjoni tas-setgħat tad-debitur.

Nofs il-finanzjament permezz ta’ dħul ġdid ta’ flus kontanti fil-kuntest ta’ proċess ta’ rifinanzjament huwa meqjus bħala pretensjoni kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

4 X’setgħat għandhom id-debitur u l-prattikant tal-insolvenza, rispettivament?

Is-setgħat tad-debitur

Fil-prinċipju, il-punt tat-tluq huwa d-distinzjoni bejn il-proċedimenti volontarji u l-proċedimenti obbligatorji (l-Artikolu 29). Fl-ewwel każ, id-debitur ikompli jamministra u jiddisponi mill-assi tiegħu u huwa suġġett għas-superviżjoni tal-amministratur, billi jeħtieġ l-awtorizzazzjoni jew il-kunsens tiegħu. Għal proċedimenti obbligatorji, is-setgħat tad-debitur biex jamministra u jiddisponi mill-assi tiegħu huma sospiżi, u d-debitur jiġi sostitwit mill-amministratur. Ir-regolament m’għandux l-intenzjoni li jissanzjona lid-debitur, iżda l-għan tiegħu huwa li jippreserva l-assi u jissalvagwardja r-riżultat tal-proċedimenti.

Il-kriterju, madankollu, huwa t-tkomplija tal-attività ekonomika tad-debitur, li għalih l-Artikolu 111 jippermetti lill-amministratur jistabbilixxi katalogu ta’ attivitajiet li, minħabba n-natura u l-ammont tagħhom, huma eżonerati mill-kontroll meħtieġ. Is-sistema hija flessibbli minħabba li l-imħallef jista’, permezz ta’ deċiżjoni motivata, jordna s-sospensjoni ta’ setgħat f’każ ta’ proċedimenti volontarji u jordna s-superviżjoni sempliċi, taħt arranġament ta’ awtorizzazzjoni jew kunsens, fil-każ ta’ proċedimenti obbligatorji, b’indikazzjoni tar-riskji li jittama li jiġu evitati u l-vantaġġi li jittama li jinkisbu.

Bl-istess mod, fuq talba tal-amministratur, l-arranġament inizjali għal-limitazzjoni jew skambju tas-setgħat jista’ jiġi mmodifikat fi kwalunkwe stadju aktar tard, ukoll b’deċiżjoni motivata u wara li jinstema’ d-debitur (il-bidla mhix awtomatika), bir-rekwiżit li din il-bidla tingħata l-istess pubbliċità li ngħatat lill-ordni ta’ insolvenza.

Ladarba l-proċedimenti jkunu spiċċaw, il-limitazzjoni tas-setgħat tintemm ukoll. Inkella, din tiġi mtawla sakemm jiġi approvat l-arranġament mal-kredituri, li jista’ jistabbilixxi miżuri li jillimitaw jew jipprojbixxu s-setgħat tad-debitur. Jekk il-proċedimenti ta’ insolvenza jingħalqu bl-istralċ, il-ftuħ ta’ din il-fażi jfisser li s-setgħat tad-debitur huma sospiżi.

Il-Liġi dwar l-Insolvenza, bħala regola ġenerali, għandha l-għan li l-assi tad-debitur koperti mill-proċedimenti ta’ insolvenza jibqgħu l-istess; madankollu, f’ċerti każijiet, huwa possibbli li xi wħud mill-assi tad-debitur jinbiegħu waqt proċedimenti ta’ insolvenza bl-awtorizzazzjoni tal-imħallef, li ma tkunx meħtieġa f’xi każijiet. Il-bejgħ ta’ unitajiet ta’ produzzjoni waqt il-proċedimenti ta’ insolvenza huwa wkoll possibbli, bil-mod stabbilit fl-Artikoli 215 et seq. tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza.

Bħala eċċezzjoni għar-regola ġenerali tal-kontinwità tal-attività tad-debitur, huwa stabbilit li fuq talba tal-amministratur, u wara li jiġi mismugħ id-debitur u r-rappreżentanti tal-ħaddiema, l-uffiċċji tad-debitur jistgħu jingħalqu jew l-attività tiegħu tista’ tiġi sospiża. Meta dan jinvolvi t-terminazzjoni, s-sospensjoni jew l-emenda kollettiva ta’ kuntratti ta’ impjieg, l-imħallef għandu jaġixxi skont regoli speċjali.

Il-liġi tistabbilixxi wkoll obbligi speċifiċi fir-rigward tal-kontijiet tad-debitur u l-effetti ta’ proċedimenti ta’ insolvenza fuq il-korpi governattivi ta’ persuni ġuridiċi insolventi huma rregolati separatament.

Il-ħatra u s-setgħat tal-amministraturi tal-insolvenza:

L-amministratur huwa persuna jew korp neċessarju li jassisti lill-imħallef u huwa fdat bil-ġestjoni tal-proċedimenti ta’ insolvenza. Ladarba jkunu nfetħu proċedimenti ta’ insolvenza, l-imħallef jordna l-bidu tat-tieni fażi tal-proċedimenti, li tinkludi kollox rigward il-ħatra, id-dispożizzjonijiet regolatorji, is-setgħat u r-responsabbiltajiet tal-amministratur.

L-amministratur jintgħażel minn fost il-persuni fiżiċi u ġuridiċi rreġistrati volontarjament fir-Reġistru Pubbliku tal-Insolvenza (Registro Público Concursal), f’konformità mal-kundizzjonijiet stabbiliti bil-liġi. Għal dawn l-għanijiet, issir distinzjoni bejn proċedimenti ta’ insolvenza fuq skala żgħira, medja u kbira. L-ewwel appuntament mil-lista jintgħażel bix-xorti u wara, skont min ikun imissu, bl-eċċezzjoni ta’ proċedimenti fuq skala kbira, fejn l-imħallef jista’ jaħtar l-amministratur li hu jqis l-aktar xieraq, filwaqt li jiddikjara r-raġunijiet u jsegwi l-kriterji stabbiliti mil-liġi. Fil-każ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza li jinvolvu istituzzjonijiet ta’ kreditu, l-imħallef għandu jaħtar lill-amministratur minn fost dawk proposti mill-Fond għar-Ristrutturar Ordnat tal-Banek (Fondo de Reestructuración Ordenada Bancaria). L-imħallef għandu jaħtar amministraturi minn fost dawk proposti mill-Kummissjoni Nazzjonali tas-Suq tat-Titoli (Comisión Nacional del Mercado de Valores) meta jittratta proċedimenti li jinvolvu istituzzjonijiet suġġetti għas-superviżjoni tagħha jew mill-Konsorzju tal-Kumpens tal-Assigurazzjoni (Consorcio de Compensación de Seguros) fil-każ ta’ kumpaniji tal-assigurazzjoni.

Normalment, jinħatar amministratur wieħed biss. Bħala eċċezzjoni, fi proċedimenti ta’ insolvenza fejn hemm raġunijiet ta’ interess pubbliku li jiġġustifikawha, l-imħallef tal-insolvenza jista’ jaħtar kreditur tal-amministrazzjoni pubblika jew kreditur tal-korp irregolat bil-liġi pubblika marbut jew iwieġeb għal dik l-amministrazzjoni pubblika bħala t-tieni amministratur.

L-Artikoli 57 et seq. tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza stabbilixxa fid-dettall l-istatus legali tal-amministratur, li jassumi t-tipi ta’ dmirijiet segwenti: dmirijiet ta’ natura proċedurali; dmirijiet relatati mad-debitur jew mal-korpi governattivi tiegħu; dmirijiet rigward kwistjonijiet tax-xogħol; dmirijiet relatati mad-drittijiet tal-kredituri; dmirijiet ta’ rapport u ta’ valutazzjoni; dmirijiet relatati mar-realizzazzjoni jew il-likwidazzjoni ta’ assi; u dmirijiet segretarjali. L-iktar dmir importanti tagħhom huwa li jissottomettu r-rapport previst fl-Artikolu 292, u miegħu għandhom iżidu l-proposta tal-inventarju tal-assi u l-lista tal-kredituri.

Il-ħlas tal-amministraturi huwa stabbilit mill-imħallef skont skala ta’ tariffi, kif stabbilit fid-Digriet Irjali 1860/2004 tas-6 ta’ Settembru 2004.

L-amministratur maħtur għandu jaċċetta r-rwol u jista’ jiġi miċħud jew rifjutat mill-imħallef jekk ikun hemm kawża ġusta. L-amministraturi jistgħu jaħtru wkoll assistenti delegati biex jgħinuhom fid-dmirijiet tagħhom.

L-imħallef tal-insolvenza

Il-kompetenza biex jinstemgħu l-proċedimenti ta’ insolvenza tappartjeni għall-qasam tal-ġustizzja kummerċjali, bħala fergħa speċjalizzata tal-ġustizzja ċivili. L-imħallef jiddikjara l-insolvenza u jmexxi l-proċedimenti. L-Artikolu 86ter tal-Liġi Organika 6/1985 tal-1 ta’ Lulju 1985 dwar il-ġudikatura (Ley Orgánica del Poder Judicial) jistabbilixxi katalgu tal-kompetenzi tal-imħallfin tal-qorti kummerċjali, inkluż, b’mod partikolari, kwalunkwe kwistjoni li tinqala’ fil-qasam tal-proċedimenti ta’ insolvenza.

Fl-ordni tal-insolvenza, jew minn qabel bħala miżura ta’ prekawzjoni, l-imħallef jista’ jillimita d-drittijiet fundamentali tad-debitur. Dawn il-limitazzjonijiet jistgħu jinvolvu: (a) l-interċettazzjoni ta’ komunikazzjonijiet bil-posta u bit-telefon; (b) l-obbligu ta’ residenza fl-istess żona bħall-indirizz tiegħu, bil-possibbiltà ta’ arrest domiċiljari; u (c) id-dħul u t-tfittxija fir-residenza. Jekk id-debitur ikun persuna ġuridika, dawn il-miżuri jistgħu wkoll jiġu adottati fir-rigward tad-diretturi jew likwidaturi attwali kollha jew uħud minnhom, u dawk li wettqu r-rwol fis-sentejn ta’ qabel.

Min-naħa tagħhom, l-Artikoli 52 u 53 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza jagħtu kompetenza “esklużiva” lill-imħallef tal-insolvenza fuq sett ta’ materji li jkopru, b’mod ġenerali, l-azzjonijiet kollha li huma diretti lejn l-assi tad-debitur jew li huma relatati direttament magħhom. L-imħallef huwa wkoll kompetenti biex jaċċetta jew jissospendi kuntratti ta’ impjieg meta l-impjegatur jiġi ddikjarat insolventi u biex jisma’ azzjonijiet ta’ responsabbiltà kontra d-diretturi jew likwidaturi tal-kumpanija insolventi.

Għal sentenzi preliminari, u għall-finijiet tal-proċess ta’ insolvenza biss, il-kompetenza tal-imħallef testendi wkoll għal kwistjonijiet amministrattivi jew soċjali relatati direttament mal-proċedimenti ta’ insolvenza.

Il-Liġi dwar l-Insolvenza tistabbilixxi regoli dwar ġuriżdizzjoni internazzjonali u territorjali u regoli speċifiċi dwar il-perkors proċedurali li għandu jiġi segwit, li jieħdu preċedenza fuq dawk stabbiliti fil-leġiżlazzjoni proċedurali ġenerali.

5 Taħt liema kundizzjonijiet tiġi invokata t-tpaċija?

Ladarba jinfetħu proċedimenti ta’ insolvenza, ma jista’ jkun hemm l-ebda tpaċija ta’ pretensjonijiet jew djun tad-debitur. Madankollu, it-tpaċija hija permessa jekk ir-rekwiżiti tagħha ġew sodisfatti qabel l-ordni ta’ insolvenza, anke jekk id-deċiżjoni ttieħdet aktar tard. Dawn ir-rekwiżiti huma previsti b’mod ġenerali fl-Artikolu 1196 tal-Kodiċi Ċivili (Código Civil) (reċiproċità tal-pretensjonijiet, uniformità tad-djun u li huma dovuti u pagabbli).

Proċedimenti ta’ insolvenza b’element barrani huma eżentati minn din ir-regola jekk il-liġi applikabbli għall-pretensjoni reċiproka tad-debitur tippermetti dan f’sitwazzjonijiet ta’ insolvenza.

6 X’effett għandhom il-proċedimenti ta’ falliment fuq kuntratti kurrenti li d-debitur huwa parti tagħhom?

L-effetti fuq il-kuntratti li d-debitur ikun parti għalihom

It-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza jirregola l-effetti tal-proċedimenti ta’ insolvenza fuq il-kuntratti li daħal għalihom id-debitur ma’ terzi taħt l-Artikoli 156 et seq., li d-dispożizzjonijiet tagħhom jaffettwaw dawk il-kuntratti li għandhom jiġu ssodisfati qabel l-ordni ta’ insolvenza. Il-kwistjoni hija kkunsidrata fir-rigward ta’ kuntratti bilaterali, billi l-kuntratti unilaterali jiddeterminaw ir-rikonoxximent tal-pretensjonijiet ta’ kredituri terzi jew id-domanda biex il-pretensjonijiet tagħhom jiġu inklużi fl-assi koperti mill-proċedimenti, kif espress fl-Artikolu 157. Il-kuntratti li jsiru mal-amministrazzjonijiet pubbliċi huma rregolati b’liġi amministrattiva speċjali.

Bħala prinċipju ġenerali, l-Artikolu 156 jistabbilixxi li l-ordni tal-insolvenza waħedha ma taffettwax il-kuntratti b’obbligi reċiproċi li għandhom jiġu ssodisfati mid-debitur jew mill-parti l-oħra. L-obbligi tad-debitur huma imposti kontra l-patrimonju ta’ insolvenza. Kwalunkwe kumpens li jirriżulta mit-terminazzjoni jitqies ukoll bħala pretensjoni kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

B’tisħiħ tal-validità ta’ dawn il-kuntratti, il-liġi tqis li kwalunkwe klawżola li tistabbilixxi s-setgħa li kuntratt jiġi kkanċellat jew jintemm dovut biss għall-fatt li waħda mill-partijiet hija ddikjarata insolventi, hija invalida.

Jekk ikun fl-interess tal-proċedimenti ta’ insolvenza, l-amministratur (fil-każ ta’ sospensjoni) jew id-debitur (fil-każ ta’ sorveljanza) jista’ jitlob terminazzjoni tal-kuntratt mill-imħallef tal-insolvenza. F’każijiet bħal dawn, l-imħallef għandu jibgħat ċitazzjoni lid-debitur, lill-amministratur u lill-parti l-oħra fil-kuntratt biex jidhru quddiem il-qorti. Jekk jintlaħaq ftehim bejn dawk li jidhru quddiem il-qorti, l-imħallef għandu joħroġ ordni sabiex jintemm il-kuntratt. Inkella, it-tilwima tkun ipproċessata permezz ta’ proċedura ta’ insolvenza inċidentali u l-imħallef jiddeċiedi dwar kwalunkwe ħaġa li għandha x’taqsam mar-ritorn tal-pagamenti u l-kumpens, li tiġi imposta fuq il-patrimonju ta’ insolvenza, u li tista’ b’mod ċar ma tkunx vantaġġjuża jekk l-ammont ikun konsiderevoli.

It-terminazzjoni minħabba ksur tal-kuntratt

Ordni ta’ insolvenza ma taffettwax it-terminazzjoni ta’ kuntratti bilaterali minħabba ksur sussegwenti minn kwalunkwe parti. Fil-każ ta’ kuntratti ta’ prestazzjoni kontinwa, is-setgħa ta’ terminazzjoni tista’ tiġi eżerċitata wkoll jekk il-ksur seħħ qabel l-ordni ta’ insolvenza. Madankollu, anke jekk ikun hemm raġunijiet għal terminazzjoni, l-imħallef, filwaqt li jżomm f’moħħu l-interessi tal-proċedimenti ta’ insolvenza, jista’ jordna li l-kuntratt jiġi sodisfatt, bil-pagamenti dovuti jew li għandu jitwettaq mid-debitur li jkun akkużat kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

L-azzjonijiet sabiex jiġu tterminati l-kuntratti għandhom jitressqu quddiem l-imħallef tal-insolvenza, permezz tal-kanal ta’ proċedimenti ta’ insolvenza inċidentali. Ladarba tiġi milqugħa t-talba (u, għalhekk, ikun hemm qbil li l-kuntratt jiġi tterminat), kwalunkwe obbligazzjoni pendenti ma tibqax valida. Rigward l-obbligazzjonijiet dovuti, il-proċedimenti ta’ insolvenza jinkludu l-pretensjonijiet ta’ kredituri li jkunu ssodisfaw l-obbligi kuntrattwali tagħhom, jekk il-ksur tad-debitur kien qabel l-ordni tal-insolvenza; jekk kien wara din l-ordni, il-pretensjonijiet tal-partijiet li jkunu ssodisfaw l-obbligi tagħhom jiġu addebitati fuq il-patrimonju ta’ insolvenza. Il-pretensjonijiet jinkludu kwalunkwe kumpens għad-danni.

L-Artikoli 169 et seq. tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza fihom dispożizzjonijiet li jirregolaw l-effetti fuq il-kuntratti tal-impjieg, u l-artikolu ta’ wara jirregola l-effetti fuq il-kuntratti tal-maniġment ta’ grad għoli.

7 X'effetti għandhom il-proċedimenti ta' insolvenza fuq il-proċedimenti miġjuba minn kredituri individwali (bl-eċċezzjoni ta' kawżi pendenti)?

Il-projbizzjoni ta’ azzjonijiet ġodda ta’ sentenza dikjaratorja

L-imħallfin tal-qorti ċivili u tat-tribunal industrijali ma jistgħux jaċċettaw azzjonijiet li għandhom jinstemgħu mill-imħallef tal-insolvenza (essenzjalment, dawk diretti kontra l-assi tad-debitur).

Jekk, bi żball, tiġi ammessa waħda minn dawn l-azzjonijiet, jiġi ordnat l-għeluq tal-proċedimenti kollha u kull azzjoni meħuda tkun invalida. L-imħallfin tal-qorti kummerċjali għandhom ukoll jastjenu milli jaċċettaw kwalunkwe azzjonijiet ippreżentati wara l-ftuħ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza u sakemm jitlestew, jekk dawk l-azzjonijiet jinvolvu pretensjonijiet relatati ma’ obbligi korporattivi kontra d-diretturi ta’ kumpaniji b’kapital insolventi li jkunu kisru d-dmirijiet tagħhom jekk ikun hemm raġunijiet għall-istralċ.

L-effetti tal-ordni ta’ insolvenza fuq il-proċedimenti ta’ eżekuzzjoni u ta’ ġbir kontra l-assi tad-debitur

Ir-regola ġenerali hija li ladarba jinfetħu proċedimenti ta’ insolvenza, ma jistgħux jinbdew proċedimenti ta’ eżekuzzjoni individwali, ġudizzjarji jew straġudizzjarji, u lanqas ma jistgħu jitkomplew proċedimenti amministrattivi jew ta’ ġbir ta’ taxxa kontra l-assi tad-debitur. Jekk tinkiser din il-projbizzjoni, is-sanzjoni tkun li l-azzjoni tkun iddikjarata nulla u bla effett. Ir-regola tistabbilixxi żewġ eċċezzjonijiet fejn l-eżekuzzjoni tista’ tkompli minkejja l-ordni ta’ insolvenza u sakemm tingħata l-approvazzjoni tal-pjan ta’ stralċ: (a) proċedimenti ta’ eżekuzzjoni amministrattiva li fihom ikunu ingħataw ordnijiet ta’ sekwestru; u (b) proċedimenti ta’ eżekuzzjoni relatati max-xogħol li jinvolvu sekwestru ta’ assi li kienu jappartjenu lid-debitur qabel l-ordni, u sakemm l-assi ssekwestrati ma jkunux meħtieġa sabiex jitkompla l-kummerċ jew l-attività professjonali tad-debitur.

Għal proċedimenti pendenti ta’ eżekuzzjoni, l-Artikolu 55(2) jistipula li l-azzjonijiet li jinsabu għaddejjin għandhom jiġu sospiżi mid-data tal-ordni tal-insolvenza, għalkemm il-pretensjonijiet korrispondenti jistgħu jiġu pproċessati fil-proċedimenti ta’ insolvenza.

Hemm regoli speċjali għall-eżekuzzjoni tal-kollateral, li huma stabbiliti fit-taqsima li jmiss, peress li dan jinvolvi li jiġu ttrattati l-effetti fuq ċerti talbiet.

8 X’inhu l-effett ta' proċediment ta’ insolvenza fuq il-kontinwazzjoni ta’ kawżi pendenti fil-mument tal-ftuħ ta’ proċediment ta’ insolvenza?

L-effetti fuq il-proċedimenti dikjaratorji pendenti fiż-żmien tal-ordni ta’ insolvenza

Il-proċedimenti dikjaratorji li jinvolvu d-debitur li jkunu pendenti fiż-żmien tal-ordni tal-insolvenza se jkomplu sakemm tingħata s-sentenza finali, għalkemm, minkejja dan, proċedimenti ta’ persuni ġuridiċi li jitolbu danni kontra d-diretturi, l-istralċjarji jew l-awdituri tagħhom jingħaqdu fil-proċedimenti ta’ insolvenza u jkomplu l-perkors proċedurali tagħhom.

Proċedimenti ta’ arbitraġġ: ftehimiet ta’ arbitraġġ li jinvolvu d-debitur isiru invalidi matul il-proċedimenti ta’ insolvenza (l-Artikolu 52); għalhekk, il-bidu ta’ proċedimenti ta’ arbitraġġ huwa pprojbit wara l-ordni ta’ insolvenza. Dawk li jkunu diġà għaddejjin ikomplu sal-għoti finali ta’ arbitraġġ.

Id-dritt tad-debitur li jiftaħ kawżi:

Il-liġi tiddetermina l-legalità tad-debitur li jressaq azzjonijiet skont is-setgħat tiegħu. F’termini ġenerali, jekk id-debitur ikun taħt amministrazzjoni, l-amministratur għandu d-dritt li jiftaħ kawżi ta’ natura mhux personali; jekk id-debitur ikun taħt superviżjoni, dan għandu d-dritt li jiftaħ kawżi bl-awtorizzazzjoni xierqa mill-amministratur jekk il-kawżi jaffettwaw l-assi tad-debitur. Fil-każ ta’ superviżjoni, jekk l-amministratur jikkunsidra li l-ftuħ ta’ kawża huwa rakkomandabbli fl-interessi tal-proċedimenti ta’ insolvenza u d-debitur ma jsegwihx, l-imħallef jista’ jawtorizza lill-amministratur biex jagħmel dan.

9 Liema huma l-karatteristiċi ewlenin tal-parteċipazzjoni tal-kredituri fil-proċedimenti ta’ insolvenza?

Il-parteċipazzjoni tal-kredituri fi proċedimenti ta’ insolvenza

Il-kredituri jistgħu jressqu rikors quddiem lill-imħallef għal proċedimenti ta’ insolvenza u d-debitur jista’ jikkontesta r-rikors, f’liema każ tinżamm seduta u l-imħallef joħroġ deċiżjoni permezz ta’ ordni. Jekk l-imħallef jiftaħ proċedimenti ta’ insolvenza, dawn ikunu kkunsidrati bħala “obbligatorji”, li normalment ifisser li d-debitur huwa sospiż mill-amministrazzjoni u d-disponiment tal-assi tiegħu u jiġi sostitwit mill-amministratur.

Meta jinfetħu proċedimenti ta’ insolvenza, il-kredituri jingħataw perjodu ta’ xahar mill-pubblikazzjoni tal-ordni fil-Gazzetta Uffiċjali tal-Istat biex jagħmlu l-pretensjonijiet tagħhom, u l-amministratur għandu jinforma lil kull wieħed mill-kredituri identifikati fid-dokumentazzjoni tad-debitur dwar ir-responsabbiltà sabiex jikkomunikaw il-pretensjonijiet tagħhom. Il-perjodu mhuwiex differenti għall-kredituri domiċiljati barra l-pajjiż. Din il-komunikazzjoni għandha tkun miktuba u indirizzata lill-amministratur, u għandha tidentifika l-pretensjoni bl-informazzjoni meħtieġa dwar l-ammont, id-dati li fihom inħolqot il-pretensjoni u saret dovuta, karatteristiċi u klassifikazzjoni mistennija, u jekk jiġi allegat dritt preferenzjali speċjali, l-assi jew id-drittijiet suġġetti għal pagament u d-dettalji tar-reġistru tagħhom għandhom jiġu indikati. Id-dokumentazzjoni ta’ sostenn għandha tiġi inkluża wkoll. Dawn il-komunikazzjonijiet jistgħu jitwettqu elettronikament.

L-amministratur għandu jiddeċiedi dwar l-inklużjoni jew l-esklużjoni ta’ kull pretensjoni u l-ammont tagħha, kif ukoll dwar il-klassifikazzjoni tagħha, f’lista ta’ kredituri li takkumpanja r-rapport tagħhom. Il-kredituri li ma jkunux sodisfatti bil-klassifikazzjoni jew l-ammont tal-pretensjoni jew dawk li ma ġewx inklużi jistgħu jikkontestaw ir-rapport f’perjodu ta’ 10 ijiem billi jressqu rikors għal proċedura ta’ insolvenza inċidentali, li l-imħallef għandu jagħti sentenza dwarha. Qabel ma jippreżenta r-rapport (fl-10 ijiem qabel is-sottomissjoni tiegħu), l-amministratur jibgħat komunikazzjoni elettronika lill-kredituri li jkollu l-indirizz tagħhom fejn jgħarrafhom bl-abbozz tal-lista tal-kredituri u l-inventarju. Il-kredituri li ma jkunux sodisfatti jistgħu jiktbu lill-amministratur bl-iskop li jirrettifika kwalunkwe żball jew jipprovdi kwalunkwe informazzjoni oħra meħtieġa.

Il-kredituri jieħdu sehem ukoll fl-arranġament u l-fażijiet ta’ stralċ. Fil-fażi tal-arranġament, huma jistgħu jissottomettu proposta ta’ arranġament u jistgħu wkoll joffru l-aderenza tagħhom mal-proposta ta’ arranġament bikri mressqa mid-debitur. Fi kwalunkwe każ, dawn jiġu mħarrka għal laqgħa tal-kredituri fejn l-arranġament jiġi diskuss u ssir votazzjoni dwar l-approvazzjoni tiegħu. Dan jeħtieġ l-attendenza tal-maġġoranzi previsti fl-Artikolu 124 tal-Liġi dwar l-Insolvenza. Dan il-proċess jista’ jseħħ ukoll bil-miktub meta l-ammont ta’ kredituri jaqbeż tliet mija.

Xi kredituri jistgħu jikkontestaw l-approvazzjoni tal-arranġament (dawk li ma jattendux il-laqgħa jew dawk li huma illegalment imċaħħda mid-dritt tagħhom li jivvotaw) u, ladarba jiġu approvati, il-kredituri jistgħu jitolbu nonkonformità mal-arranġament.

Fil-fażi tal-istralċ, il-kredituri jistgħu jissottomettu kummenti dwar il-pjan ta’ stralċ ippreżentat mill-amministratur u dwar ir-rapport finali, qabel ma l-proċedimenti ta’ insolvenza jiġu ddikjarati magħluqa.

Fil-fażi ta’ klassifikazzjoni, il-kredituri għandhom stat ta’ parti u jistgħu jissottomettu kummenti dwar ir-rapport mill-amministratur u dwar l-opinjoni tal-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku, għalkemm ma jistgħux leġittimament jagħmlu pretensjonijiet ta’ klassifikazzjoni indipendenti.

Fl-aħħar, fir-rigward tal-għeluq tal-proċedimenti ta’insolvenza, il-kredituri jistgħu wkoll jissottomettu kummenti li jikkontestaw l-għeluq f’ċerti każijiet.

10 B’liema mod jista’ l-prattikant tal-insolvenza juża jew jiddisponi minn assi tal-patrimonju?

Id-disponiment tal-assi tal-patrimonju ta’ insolvenza fil-fażi inizjali

Peress li l-proċedimenti ta’ insolvenza ma jissospendux l-attività tad-debitur, ladarba tiġi ddikjarata l-insolvenza, id-debitur jista’ jkompli jiddisponi mill-assi tiegħu f’konformità mal-arranġament ta’ superviżjoni stabbilit: jekk ikun taħt superviżjoni, ikun suġġett għall-awtorizzazzjoni jew għall-kunsens tal-amministratur, u jekk ikun taħt amministrazzjoni, l-amministratur ikun responsabbli għad-disponiment tal-assi tiegħu.

Sakemm l-arranġament jiġi approvat jew sakemm tibda l-fażi tal-istralċ, fil-prinċipju, l-assi tal-patrimonju ta’ insolvenza ma jistgħux jiġu eliminati jew gravati mingħajr l-awtorizzazzjoni tal-imħallef. Dan ma jinkludix: (a) il-bejgħ ta’ assi li l-amministratur iqis li huma indispensabbli biex tiġi garantita l-vijabbiltà tal-kumpanija jew il-ħtiġiet ta’ flus kontanti meħtieġa mill-proċedimenti; (b) il-bejgħ ta’ assi li mhumiex meħtieġa sabiex titkompla l-attività tad-debitur, bl-assigurazzjoni li l-prezz jikkorrispondi sostanzjalment għall-valur assenjat lill-assi fl-inventarju; u (c) id-disponiment ta’ assi li huma intrinsiċi għall-kontinwazzjoni tal-attività tad-debitur.

F’dan l-aħħar każ, meta d-debitur ma jiġix sospiż mill-amministrazzjoni u d-disponiment tal-assi tiegħu, l-amministratur jista’ jiddetermina minn qabel l-azzjonijiet jew operazzjonijiet inerenti għan-negozju jew il-kummerċ tal-kumpanija, li d-debitur jista’ jwettaq hu skont in-natura u l-ammont tagħhom. Id-debitur jista’ wkoll iwettaq dawn l-azzjonijiet mill-ħin tal-ordni tal-insolvenza sakemm l-amministratur jibda jwettaq il-kariga tiegħu.

Id-disponiment tal-assi tal-patrimonju ta’ insolvenza fil-fażi tal-istralċ:

Hemm żewġ fażijiet prinċipali fil-proċess tal-istralċ:

(a) il-ġestjoni tal-operazzjonijiet tal-istralċ f’konformità mar-regoli ġenerali previsti mil-liġi, għal każijiet fejn ma ġew applikati ebda regoli speċjali għall-proċess tal-istralċ mill-imħallef tal-insolvenza (l-Artikolu 405 et seq.)

(b) il-ħlas ta’ kredituri tal-insolvenza, u kontra l-patrimonju ta’ insolvenza, bil-kundizzjoni li l-ħlas jista’ jibda anke jekk l-operazzjonijiet tal-istralċ ma jkunux spiċċaw.

Madankollu, għandu jiġi speċifikat li mhux l-operazzjonijiet kollha ta’ stralċ iseħħu f’dan l-istadju tal-proċedimenti. Ċerti assi jistgħu jiġu rrealizzati matul il-fażi inizjali għal għanijiet li ma humiex il-ħlas tal-kredituri, bħal fil-każijiet segwenti: assi koperti mill-proċeduri jistgħu jkunu ppreżervati bl-għan li tinżamm l-attività ekonomika tad-debitur; il-kredituri bi drittijiet preferenzjali fuq vapuri jew inġenji tal-ajru jistgħu jisseparaw dawn l-assi mill-patrimonju ta’ insolvenza bħala parti mill-azzjonijiet li huma intitolati skont il-leġiżlazzjoni speċjali. u, finalment, ċerti proċedimenti ta’ eżekuzzjoni mibdija minn kredituri preferenzjali individwali qabel il-proċedimenti ta’ insolvenza jistgħu jkomplu l-proċess tagħhom, kif ukoll il-proċedimenti amministrattivi ta’ eżekuzzjoni jekk l-ordni ta’ sekwestru jkun inħareġ qabel l-ordni ta’ insolvenza.

Il-liġi tistabbilixxi regoli speċifiċi għall-bejgħ ta’ unitajiet ta’ produzzjoni matul il-fażijiet tal-proċedimenti ta’ insolvenza (immexxija mill-prinċipju tas-salvagwardja tal-kumpanija), sabiex b’kuntratt ta’ bejgħ wieħed jiġu trasferiti l-assi kollha u b’regoli speċjali għat-trasferiment tal-obbligazzjonijiet tal-attività inkwistjoni.

Fil-prinċipju, il-bejgħ tal-unitajiet ta’ produzzjoni jfisser it-trasferiment tal-kuntratti kollha li huma marbuta b’mod strumentali mal-attività, iżda mhux it-teħid ta’ djun minn qabel il-proċedimenti ta’ insolvenza, ħlief jekk ix-xerrejja jkunu marbutin mad-debitur jew japplikaw ir-regoli tax-xogħol fuq is-suċċessjoni tal-intrapriża. F’każijiet bħal dawn, l-imħallef jista’ jagħti l-kunsens biex ix-xerrej ma jassumix l-ammont ta’ pagi jew kumpens pendenti qabel id-disponiment u biex dan ikun kopert mill-Fond ta’ Garanzija tas-Salarju (Fondo de Garantía Salarial). Sabiex tiġi żgurata s-sopravivenza tal-kumpanija, ix-xerrej il-ġdid u l-ħaddiema jistgħu jidħlu fi ftehimiet biex jimmodifikaw il-kundizzjonijiet kollettivi tax-xogħol.

11 Liema talbiet għandhom jiġu ppreżentati kontra l-patrimonju tal-insolvenza tad-debitur u kif għandhom jiġu ttrattati t-talbiet li jsiru wara l-ftuħ tal-proċedimenti ta' insolvenza?

Ladarba jinfetħu proċedimenti ta’ insolvenza, il-pretensjonijiet tal-kredituri kollha, kemm jekk mhux garantiti jew preferenzjali, u irrispettivament min-nazzjonalità u d-domiċilju tagħhom, huma inklużi fost ir-responsabbiltajiet tad-debitur. L-għan hawnhekk, ibbażat fuq il-prinċipji ta’ par condicio creditorum u l-konformità mal-“liġi dwar id-dividendi” (ley del dividendo), huwa li l-pretensjonijiet kollha jingħataw trattament ugwali fil-kuntest tal-insolvenza vverifikata tad-debitur u fir-rigward tal-ħlas tad-djun kollha tiegħu.

Hemm distinzjoni essenzjali inizjali bejn il-kredituri tal-insolvenza u l-kredituri li mhumiex affettwati mill-proċedimenti tal-insolvenza: il-kredituri tal-patrimonju ta’ insolvenza.

Il-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza huma deskritti fl-Artikolu 242 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza b’lista ristretta, li jfisser li pretensjonijiet li mhumiex inklużi huma kkunsidrati bħala pretensjonijiet ta’ insolvenza. Fil-prinċipju, u fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, dawn huma pretensjonijiet iġġenerati wara l-ordni ta’ insolvenza, bħala riżultat tal-proċedimenti jew tal-kontinwazzjoni tal-attività tad-debitur, jew pretensjonijiet li jinħolqu minħabba responsabbiltà mhux kuntrattwali. Madankollu, każijiet oħra huma inklużi wkoll, bħal pretensjonijiet ta’ pagi għall-aħħar 30 jum tax-xogħol qabel l-ordni ta’ insolvenza u f’ammont li ma jaqbiżx id-doppju tal-paga minima garantita interprofessjonali, u pretensjonijiet ta’ manteniment tad-debitur jew tan-nies li hu legalment obbligat li jipprovdi manteniment għalihom.

F’każijiet oħra, dawn il-pretensjonijiet jirriżultaw minn deċiżjonijiet maħruġa matul il-proċedimenti; pereżempju, fid-determinazzjoni tal-konsegwenzi ta’ azzjonijiet revokatorji jew bħala riżultat tat-terminazzjoni tal-kuntratti.

Nofs l-ammont tal-pretensjonijiet li jirriżultaw minn dħul ta’ flus kontanti ġdid mogħti fil-qafas ta’ ftehim ta’ rifinanzjament jista’ wkoll jitqies bħala pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

Fil-każ ta’ proċedimenti ta’ stralċ, pretensjonijiet mogħtija lid-debitur fil-kuntest ta’ arranġament u skont id-dispożizzjonijiet tal-artikolu huma wkoll pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

Pretensjonijiet kontra l-patrimonju tal-insolvenza huma “deduċibbli minn qabel”; jiġifieri, għandhom preferenza fuq il-pretensjonijiet l-oħra kollha u mhumiex affettwati mis-sospensjoni tal-akkumulazzjoni tal-imgħax.

Il-pretensjonijiet tas-salarji għall-aħħar 30 jum tax-xogħol għandhom jitħallsu immedjatament. Il-bqija tal-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza jitħallsu meta jsiru dovuti, iżda l-amministratur jista’ jibdel din ir-regola jekk dan ikun meħtieġ fl-interessi tal-proċedimenti ta’ insolvenza u jekk ikun hemm biżżejjed assi għall-ħlas tal-pretensjonijiet kollha kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

Madankollu, il-liġi tistabbilixxi regoli speċifiċi (l-Artikolu 473) għal każijiet fejn l-assi tad-debitur preżumibbilment ma jkunux biżżejjed biex iħallsu l-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza. F’każijiet bħal dawn, l-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza huwa obbligatorju. Jekk l-amministratur jantiċipa dan, għandu jinforma lill-imħallef u jipproċedi għall-ħlas tal-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza skont ordni speċifika.

12 Liema huma r-regoli li jirregolaw il-preżentata, il-verifika u l-ammissjoni tat-talbiet?

Il-komunikazzjoni tal-pretensjoni għandha tkun miktuba u indirizzata lill-amministratur, u għandha tidentifika l-pretensjoni bl-informazzjoni meħtieġa dwar l-ammont, id-dati li fihom inħolqot il-pretensjoni u saret dovuta, karatteristiċi u klassifikazzjoni mistennija, u jekk jiġi allegat dritt preferenzjali speċjali, l-assi jew id-drittijiet suġġetti għal pagament u d-dettalji tar-reġistru tagħhom għandhom jiġu indikati. Id-dokumentazzjoni ta’ sostenn għandha tiġi inkluża wkoll. Dawn il-komunikazzjonijiet jistgħu jitwettqu elettronikament.

Jekk il-kredituri ma jikkomunikawx il-pretensjonijiet tagħhom fil-ħin, xorta jistgħu jkunu inklużi fil-lista mill-amministratur jew mill-imħallef meta jiddeċiedu dwar l-isfidi għal-lista tal-kredituri, iżda jkollhom status subordinat. Madankollu, il-pretensjonijiet fl-Artikolu 86(3), pretensjonijiet li jirriżultaw mid-dokumentazzjoni tad-debitur, pretensjonijiet li huma rreġistrati f’dokument infurzabbli, pretensjonijiet garantiti b’kollateral irreġistrati f’reġistru pubbliku, pretensjonijiet li huma rreġistrati b’mod ieħor fi proċedimenti ta’ insolvenza jew fi proċedimenti legali oħra, u pretensjonijiet li l-verifika tagħhom hija meħtieġa mill-amministrazzjonijiet pubbliċi mhumiex se jkunu subordinati għal dawn ir-raġunijiet u se jiġu kklassifikati kif meħtieġ.

Pretensjonijiet li ma jissodisfawx lanqas dawn il-kriterji għall-inklużjoni fil-lista, minħabba li ġew ikkomunikati wara l-iskadenza, jitilfu kull possibbiltà li jitħallsu fil-proċedimenti ta’ insolvenza.

13 Liema huma r-regoli li jirregolaw it-tqassim tal-assi wara tmiem il-proċedimenti? Kif jiġu kklassifikati t-talbiet u d-drittijiet tal-kredituri?

Il-liġi tikklassifika l-pretensjonijiet ta’ insolvenza fi tliet kategoriji (l-Artikolu 269): preferenzjali, mhux garantiti u subordinati. Il-pretensjonijiet preferenzjali, min-naħa tagħhom, huma suddiviżi fi speċjali u ġenerali u mbagħad fi klassijiet differenti bil-mod previst fl-Artikolu 287. Il-klassifikazzjoni tal-pretensjonijiet fil-Liġi dwar l-Insolvenza taħdem billi jiġi segwit approċċ awtomatiku. Il-kategorija ta’ pretensjonijiet mhux garantiti hija residwa: il-pretensjonijiet kollha li ma jidħlux fiż-żewġ kategoriji l-oħra ta’ preferenzjali jew subordinati mhumiex garantiti.

(A) Pretensjonijiet bi preferenza speċjali (l-Artikolu 270) jinkludu: Huma pretensjonijiet bi privileġġ speċjali:

1. Pretensjonijiet garantiti b’ipoteka immobbli, ipoteka fuq ben mobbli, jew b’rahan reġistrat fuq l-assi jew id-drittijiet ipotekati jew imwiegħda.

2. Pretensjonijiet garantiti permezz ta’ rahan ta’ introjtu minn proprjetà aggravata.

3. Pretensjonijiet ta’ self fuq assi restawrati, inklużi l-pretensjonijiet ta’ ħaddiema fuq l-oġġetti manifatturati minnhom waqt li dawn ikunu l-proprjetà tad-debitur jew fil-pussess tiegħu.

4. Pretensjonijiet fuq ħlasijiet ta’ lokazzjoni finanzjarja jew xiri bin-nifs ta’ assi mobbli jew immobbli, għall-benefiċċju tal-lokaturi jew tal-bejjiegħa u, jekk applikabbli, is-sostenituri finanzjarji, fuq assi lokati jew mibjugħa b’riżerva ta’ titolu, bi projbizzjoni fuq id-disponiment jew b’kundizzjoni sussegwenti fil-każ ta’ nuqqas ta’ ħlas.

5. Pretensjonijiet garantiti b’titoli rappreżentati f’entrati fil-kontijiet, fuq it-titoli aggravati.

6. Pretensjonijiet garantiti minn rahan stabbilit f’dokumenti pubbliċi, fuq assi jew drittijiet mirhuna li huma fil-pussess tal-kreditur jew ta’ parti terza.

Preferenza speċjali taffettwa biss il-parti tal-pretensjoni li ma taqbiżx il-valur tal-garanzija rispettiva rreġistrata fil-lista tal-kredituri. L-ammont tal-pretensjoni li jaqbeż l-ammont rikonoxxut bħala li għandu preferenza speċjali jiġi kklassifikat skont in-natura tiegħu.

(B) Pretensjonijiet bi preferenza ġenerali (l-Artikolu 280) jinkludu:

1. Pretensjonijiet tal-pagi li m’għandhomx preferenza speċjali, tal-ammont li jirriżulta mill-multiplikazzjoni tat-triplu tal-paga minima interprofessjonali garantita bin-numru ta’ ġranet ta’ pagi b’pagament pendenti; kumpens li jirriżulta mit-terminazzjoni tal-kuntratti, tal-ammont li jikkorrispondi għall-minimu legali kkalkulat fuq bażi ta’ mhux aktar mit-triplu tal-paga minima interprofessjonali garantita; kumpens li jirriżulta minn inċidenti fuq il-post tax-xogħol u mard okkupazzjonali, akkumulat qabel l-ordni ta’ insolvenza.

2. L-ammonti li jikkorrispondu għal taxxi u sigurtà soċjali minn ras il-għajn dovuti mid-debitur f’konformità ma’ obbligu legali.

3. Pretensjonijiet ta’ persuni fiżiċi li jirriżultaw minn xogħol freelance u dawk li jikkorrispondu għal awturi għall-assenjazzjoni tad-drittijiet ta’ użu ta’ xogħlijiet suġġetti għall-protezzjoni tal-proprjetà intellettwali, akkumulati matul is-sitt xhur qabel l-ordni ta’ insolvenza.

4. Pretensjonijiet tat-taxxa u pretensjonijiet oħra tad-dritt pubbliku, kif ukoll pretensjonijiet ta’ sigurtà soċjali li ma jgawdux preferenza speċjali. Dan id-dritt preferenzjali jista’ jiġi applikat lil sa 50 % tal-pretensjonijiet globali tal-awtorità tat-taxxa u l-pretensjonijiet ġenerali tas-sistema tas-sigurtà soċjali, rispettivament.

5. Pretensjonijiet għal responsabbiltà ċivili mhux kuntrattwali.

6. Pretensjonijiet li jirriżultaw minn introjtu ġdid fi flus kontanti mogħti fil-kuntest ta’ ftehim ta’ rifinanzjament li jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 71(6) u tal-ammont mhux rikonoxxut bħala pretensjoni kontra l-patrimonju ta’ insolvenza.

7. Sa 50 % tal-ammont tal-pretensjonijiet miżmuma mill-kreditur li jkun fetaħ rikors għall-proċedimenti ta’ insolvenza u li mhumiex ikkunsidrati subordinati.

1. Pretensjonijiet li ġew ikkomunikati tard, ħlief fejn dawn jirrigwardaw pretensjonijiet taħt rikonoxximent furzat jew minħabba deċiżjonijiet tal-qorti.

2. Pretensjonijiet li, abbażi ta’ ftehim kuntrattwali, huma subordinati.

3. Pretensjonijiet għal ħlasijiet addizzjonali u interessi.

4. Pretensjonijiet għal multi u penali.

5. Pretensjonijiet miżmuma minn kwalunkwe persuna b’relazzjoni speċjali mad-debitur skont it-termini stabbiliti f’din il-Liġi.

6. Pretensjonijiet li jirriżultaw minn atti revokatorji minħabba li persuna tkun ġiet ddikjarata li aġixxiet in mala fede fl-att ikkontestat.

7. Pretensjonijiet li jirriżultaw minn kuntratti b’obbligi reċiproċi jew, fil-każ ta’ rikostituzzjoni, fis-sitwazzjonijiet stabbiliti fid-dispożizzjoni.

Il-ħlas tal-pretensjonijiet

Il-ħlas ta’ pretensjonijiet bi preferenza speċjali huwa ddebitat lill-assi u d-drittijiet koperti mill-proċedimenti, kemm jekk suġġetti għal eżekuzzjoni individwali kif ukoll kollettiva. Hemm regoli speċjali fir-rigward ta’ dawn il-pretensjonijiet, li jawtorizzaw lill-amministratur iħallashom mill-patrimonju ta’ insolvenza mingħajr ir-realizzazzjoni ta’ assi speċifiċi, li jillibera l-gravami. Huwa possibbli wkoll li l-assi jinbiegħu bl-eżistenza kontinwa tal-garanzija, u bl-assunzjoni tal-obbligazzjonijiet tad-debitur mix-xerrej. Għall-bejgħ ta’ dawn l-assi, il-liġi tistabbilixxi regoli speċifiċi fl-Artikoli 429 et seq.

Pretensjonijiet bi preferenza ġenerali jitħallsu skont l-ordni tagħhom u fuq bażi pro rata f’kull kategorija. Wara, jitħallsu pretensjonijiet mhux garantiti, għalkemm l-ordni tal-ħlas tista’ tinbidel mill-imħallef fuq talba tal-amministratur u taħt ċerti kundizzjonijiet. Pretensjonijiet mhux garantiti jitħallsu fuq bażi pro rata u skont il-likwidità tal-assi tal-patrimonju ta’ insolvenza.

Pretensjonijiet subordinati jitħallsu l-aħħar u skont l-ordni prevista fl-Artikolu 309.

14 Liema huma l-kundizzjonijiet għal, u l-effetti tal-għeluq ta' proċedimenti ta' insolvenza (b'mod partikolari b'miżura komposta)?

(A) L-arranġament tal-kredituri

Wara l-fażi inizjali tal-proċedimenti ta’ insolvenza, meta l-assi u l-obbligazzjonijiet koperti mill-proċedimenti jkunu ġew stabbiliti b’mod definittiv, hemm żewġ soluzzjonijiet possibbli: l-arranġament tal-kredituri (convenio) jew l-istralċ (liquidación).

Kemm id-debitur kif ukoll il-kredituri li jkollhom aktar minn kwint tal-obbligazzjonijiet tiegħu jistgħu jissottomettu proposta ta’ arranġament. L-Artikoli 317 et seq. tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza jistabbilixxu l-elementi li għandhom ikunu koperti fil-proposta tal-arranġament, li jinkludu proposti għall-ħelsien (tnaqqis) tal-pretensjonijiet, perjodi ta’ grazzja (differimenti), tibdil strutturali (fużjoni, diviżjoni, trasformazzjoni tal-kumpanija insolventi), jew it-trasferiment tal-kumpanija jew tal-unità ta’ produzzjoni.

Sabiex l-arranġament jiġi approvat mill-imħallef tal-insolvenza, biżżejjed kredituri jridu jappoġġaw il-proposta sabiex jinkisub l-maġġoranzi legali meħtieġa (l-Artikolu 376 et seq.).

L-arranġament jidħol fis-seħħ mill-jum tas-sentenza li tapprovah u minn dak il-mument l-effetti tal-proċedimenti ta’ insolvenza jintemmu u huma sostitwiti minn dawk stabbiliti fl-arranġament. Ir-rwol tal-amministratur jintemm ukoll. L-arranġament jorbot lid-debitur u lill-kredituri mhux garantiti u subordinati, kif ukoll lill-kredituri preferenzjali li vvutaw favur. Huwa jista’ jorbot ukoll lill-kredituri preferenzjali skont il-maġġoranzi milħuqa fl-approvazzjoni tiegħu. Ladarba l-arranġament ikun ġie implimentat, l-imħallef jiddikjara dan il-fatt u jordna l-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza.

Jekk l-arranġament ma jiġix imħares, kwalunkwe kreditur jista’ jitlob dikjarazzjoni ta’ nuqqas ta’ konformità mill-imħallef.

L-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza

Ir-raġunijiet għall-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza huma stabbiliti fl-Artikolu 465 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza. Bażikament, il-proċedimenti ta’ insolvenza jingħalqu minħabba r-raġunijiet li ġejjin:

(a) l-ordni ta’ insolvenza tiġi rrevokata mill-Qorti Provinċjali (Audiencia Provincial);

(b) tiġi ddikjarata konformità mal-arranġament;

(c) jiġi vverifikat li l-assi koperti mill-proċedimenti mhumiex biżżejjed biex iħallsu l-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza;

(d) il-ħlas tal-pretensjonijiet rikonoxxuti kollha jew is-sodisfazzjon sħiħ tal-kredituri b’mezzi oħra huwa vverifikat;

(e) ladarba l-fażi inizjali tkun intemmet, il-kredituri kollha jabbandunaw jew jirtiraw mill-proċedimenti.

L-għeluq għandu jiġi approvat mill-imħallef u hemm proċedura sabiex il-partijiet ikkonċernati jikkontestawh. Il-liġi għandha dispożizzjonijiet speċjali għall-każ tal-għeluq ta’ proċedimenti ta’ insolvenza minħabba l-insuffiċjenza tal-assi tad-debitur fir-rigward tal-ħlas tal-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza. Dan jista’ jiġi vverifikat b’rikors tad-debitur stess għal proċedimenti, f’liema każ, l-imħallef jiddikjara l-proċedimenti ta’ insolvenza u l-għeluq tagħhom fl-istess deċiżjoni u fl-istess ħin.

Meta jiġi ddikjarat l-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza, il-limitazzjonijiet kollha fuq is-setgħat tad-debitur jintemmu. Jekk id-debitur ikun persuna fiżika, il-liġi tistabbilixxi regoli speċjali sabiex id-debitur igawdi eżenzjoni mill-ħlas ta’ pretensjonijiet li ma ġewx solvuti matul il-proċedimenti ta’ insolvenza. Ir-rekwiżiti għal din l-eżenzjoni huma stabbiliti fl-Artikoli 486 et seq. Id-debitur irid ikun aġixxa in bona fede u għandu jissodisfa ċerti obbligi. Id-debitur innifsu għandu jressaq rikors għal din l-eżenzjoni u kemm l-amministratur kif ukoll il-kredituri jistgħu jagħmlu rappreżentazzjonijiet. L-eżenzjoni tista’ tiġi rrevokata f’ċerti każijiet, bħal, pereżempju, jekk id-debitur itejjeb is-sitwazzjoni finanzjarja tiegħu jew jekk ma jikkonformax mal-pjan ta’ pagament li kkommetta ruħu għalih sabiex iħallas id-djun mhux affettwati mill-eżenzjoni.

15 X'inhuma d-drittijiet tal-kredituri wara l-għeluq ta' proċedimenti ta' insolvenza?

Fil-każ tal-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza ta’ persuni ġuridiċi minħabba stralċ, jitilfu l-personalità ġuridika tagħhom.

Jekk l-għeluq iseħħ minħabba l-implimentazzjoni tal-arranġament, il-kredituri jkollhom il-pretensjonijiet tagħhom imħallsa skont id-dispożizzjonijiet tiegħu. Il-kredituri preferenzjali li ma ffirmawx l-arranġament tal-kredituri jistgħu jkomplu jew jibdew proċedimenti ta’ eżekuzzjoni individwali, taħt ċerti ċirkostanzi.

Matul l-implimentazzjoni tal-arranġament tal-kredituri, huwa possibbli wkoll li d-debitur jitlef il-personalità ġuridika tiegħu permezz ta’ proċess ta’ modifika strutturali, li jirriżulta fl-assunzjoni tar-responsabbiltajiet minn kumpanija ġdida jew kumpanija akkwirenti.

Fil-każ ta’ debituri li huma persuni fiżiċi, l-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza minħabba stralċ jew insuffiċjenza tal-assi tfisser li l-kredituri jistgħu jibdew azzjonijiet ta’ eżekuzzjoni individwali kontra d-debitur, sakemm ma jkunx ġie eżentat minn pretensjonijiet mhux imħallsa bil-mod ipprovdut fl-Artikolu 178bis.

Il-ftuħ mill-ġdid tal-proċedimenti ta’ insolvenza

Jekk tinħareġ ordni ta’ insolvenza għal debitur li jkun persuna fiżika fi żmien ħames snin wara l-għeluq ta’ proċedimenti ta’ insolvenza preċedenti minħabba stralċ jew insuffiċjenza tal-assi, dan jitqies bħala ftuħ mill-ġdid tal-proċedimenti preċedenti.

Fil-każ ta’ debituri li huma persuni ġuridiċi, il-ftuħ mill-ġdid ta’ proċedimenti ta’ insolvenza li ngħalqu minħabba stralċ jew insuffiċjenza tal-assi jiġi ordnat mill-istess qorti li semgħet l-ewwel proċedimenti, jiġi pproċessat fl-istess proċedimenti u jkun limitat għall-fażi tal-likwidazzjoni tal-assi u d-drittijiet li dehru sussegwentement.

Fis-sena ta’ wara d-data tad-deċiżjoni tal-għeluq tal-proċedimenti ta’ insolvenza minħabba insuffiċjenza tal-assi, il-kredituri jistgħu jressqu rikors għall-ftuħ mill-ġdid tal-proċedimenti bil-għan li jinbdew azzjonijiet ta’ rkupru, filwaqt li jindikaw l-azzjonijiet speċifiċi li għandhom jinbdew jew jipprovdu, bil-miktub, fatti rilevanti li jistgħu jwasslu għall-klassifikazzjoni tal-insolvenza bħala ta’ ħtija, ħlief jekk tkun inħarġet sentenza dwar il-klassifikazzjoni fil-proċedimenti magħluqa ta’ insolvenza.

16 Min għandu jagħmel tajjeb għall-kostijiet u l-ispejjeż involuti fil-proċedimenti ta' insolvenza?

Skont l-Artikolu 242 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza, l-ispejjeż legali kollha meħtieġa biex isir rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza u biex dawn jitwettqu, huma pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza. B’mod partikolari, dan jinkludi l-pretensjonijiet kollha li jirriżultaw minn ħlasijiet legali u spejjeż meħtieġa biex isir rikors għal proċedimenti ta’ insolvenza u ordni ta’ dawn il-proċedimenti, l-adozzjoni ta’ miżuri ta’ prekawzjoni, il-pubblikazzjoni tad-deċiżjonijiet previsti f’din il-liġi, u l-attendenza u r-rappreżentazzjoni tad-debitur u tal-amministratur matul il-proċedimenti ta’ insolvenza u l-proċedimenti inċidentali, meta l-parteċipazzjoni tagħhom tkun legalment obbligatorja jew fl-interess tal-patrimonju ta’ insolvenza, sakemm l-arranġament jidħol fis-seħħ jew, inkella, sakemm jingħalqu l-proċedimenti ta’ insolvenza, ħlief għal pretensjonijiet li jirriżultaw minn appelli ppreżentati kontra deċiżjonijiet tal-qorti meta dawn jiġu miċħuda totalment jew parzjalment b’ordni espressa ta’ ħlas tal-ispejjeż.

Huma inklużi wkoll bħala pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza, skont it-tielet paragrafu tal-istess Artikolu, il-ħlasijiet u l-ispejjeż legali li jirriżultaw mill-attendenza u r-rappreżentanza tad-debitur, l-amministratur jew il-kredituri leġittimi fi proċedimenti li, fl-interessi tal-patrimonju ta’ insolvenza, ikomplu jew jinbdew f’konformità mal-kontenut ta’ din il-liġi, ħlief għad-dispożizzjonijiet relatati ma’ każijiet ta’ rtirar, aċċettazzjoni, ħlas jew difiża separata tad-debitur u, jekk applikabbli, sal-limiti kwantitattivi stabbiliti fihom.

F’każijiet ta’ għeluq ta’ proċedimenti ta’ insolvenza minħabba insuffiċjenza tal-patrimonju ta’ insolvenza, pretensjonijiet għal ħlasijiet legali u spejjeż jitħallsu qabel il-bqija tal-pretensjonijiet kontra l-patrimonju ta’ insolvenza, bl-eċċezzjoni ta’ pretensjonijiet tal-ħaddiema u ta’ manteniment (l-Artikolu 473).

It-tariffi tal-amministratur jiġu addebitati fuq il-patrimonju tal-insolvenza u huma stabbiliti mill-imħallef f’konformità ma’ skala ta’ tariffi legalment approvata; bħalissa, l-iskala tat-tariffi approvata mid-Digriet Reġju 1860/2004 tas-6 ta’ Settembru 2004 għadha valida. L-Artikolu 84 jistabbilixxi regoli speċjali għad-determinazzjoni u l-effett tagħhom.

Il-liġi tipprovdi għall-possibbiltà li jinħatru assistenti delegati biex jgħinu lill-amministratur u r-remunerazzjoni tagħhom hija koperta minn dan tal-aħħar.

17 X'inhuma r-regoli li għandhom x'jaqsmu man-nullità, l-annullabbiltà u n-nuqqas ta' eżekutorjetà ta' atti ġuridiċi detrimentali għall-korp ġenerali ta' kredituri?

Ir-regolamentazzjoni ta’ atti revokatorji fi proċedimenti ta’ insolvenza tinsab fl-Artikoli 226 et seq. tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza. Dawn id-dispożizzjonijiet għaddew minn emendi suċċessivi, prinċipalment fir-rigward tan-natura tal-“mekkaniżmi protettivi” tal-ftehimiet ta’ rifinanzjament.

L-Artikolu 226 fih is-sistema legali għal azzjonijiet ta’ rkupru, fuq il-bażi ta’ klawżola ġenerali li tiddikjara l-atti kollha mwettqa mid-debitur li huma “ta’ detriment għall-assi koperti mill-proċedimenti” bħala “revokabbli”, kemm jekk kien hemm “intenzjoni ta’ diżgwid” jew le. Sabiex jiġu ssalvagwardjati l-effetti tar-revoka, jiġi stabbilit perjodu speċifiku ta’ żmien: is-sentejn qabel id-data tal-ordni ta’ insolvenza.

(A) Perjodu ta’ revoka

Il-liġi tagħżel li jiġi stabbilit perjodu ta’ revoka speċifiku: sentejn li jmorru lura mid-data tal-ordni ta’ insolvenza.

(B) Il-kunċett ta’ “detriment pekunjarju”

L-azzjonijiet imwettqa matul il-“perjodu suspettat” mid-debitur huma revokabbli jekk ikunu ta’ detriment għall-assi koperti mill-proċedimenti. Għandha tingħata prova sodisfaċenti ta’ detriment pekunjarju mill-parti li tagħmel l-ilment. Madankollu, minħabba d-diffikultajiet li huma normalment involuti biex jiġu ppruvati atti detrimentali, il-Liġi dwar l-Insolvenza tiffaċilita l-azzjonijiet permezz tat-twaqqif ta’ sett ta’ preżunzjonijiet. Kif jiġri f’partijiet oħra tal-liġi, il-preżunzjonijiet jistgħu jkunu inkonfutabbli jew konfutabbli. Għalhekk: (a) detriment pekunjarju huwa preżunt inkonfutabbli f’żewġ każijiet: (i) meta jirrigwarda d-disponiment ħieles ta’ assi, ħlief donazzjonijiet għall-użu, u (ii) meta jirrigwarda pagamenti u atti oħra li jsaldaw obbligi li jkunu dovuti wara l-ordni ta’ insolvenza, sakemm ma jkunux garantiti b’kollateral, f’liema każ il-preżunzjoni tammetti provi għall-kuntrarju; (b) detriment pekunjarju huwa preżunt konfutabbli fi tliet każijiet: (i) meta jittratta d-disponiment ta’ assi bi ħlas lil persuni b’relazzjoni speċjali mad-debitur tal-insolvenza, (ii) meta jittratta l-ħolqien ta’ spejjeż fuq proprjetà favur obbligi pre-eżistenti jew favur obbligi ġodda mġarrba biex jissostitwixxi tal-ewwel, u (iii) pagamenti jew atti oħra li jsolvu l-obbligi garantiti b’kollateral u li huma dovuti wara l-ordni ta’ insolvenza.

Il-locus standi sabiex jitressqu azzjonijiet ta’ revoka fi proċedimenti ta’ insolvenza huwa tal-amministratur. Madankollu, sabiex tipproteġi lill-kredituri kontra n-nuqqas ta’ attività tal-amministraturi, il-liġi tipprovdi locus standi sussidjarja jew tat-tieni grad għall-kredituri li ħeġġu lill-amministratur bil-miktub biex iressaq azzjoni ta’ revoka, jekk fi żmien xahrejn mid-data tat-talba l-azzjoni ma titressaqx mill-amministratur. Il-liġi fiha regoli mmirati biex jiżguraw li l-amministraturi effettivament iwettqu r-rwol li jiżguraw li ma jsirx disponiment tal-assi koperti mill-proċedimenti. Għal azzjonijiet kontra ftehimiet ta’ rifinanzjament, il-locus standi hija esklużiva għall-amministratur, eskluża kwalunkwe pożizzjoni sussidjarja.

Sabiex jiġu protetti l-ftehimiet ta’ rifinanzjament, hemm regoli speċjali li jirriżultaw minn emendi leġiżlattivi riċenti, li jiddefinixxu mekkaniżmi protettivi li jagħmlu dawn il-ftehimiet (approvati taħt ċerti kundizzjonijiet) reżistenti għal azzjonijiet ta’ revoka (l-Artikolu 604 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza).

Kif tista’ tiġi evitata l-insolvenza bl-approvazzjoni ta’ pjan ta’ ristrutturar?

Il-liġi dwar l-insolvenza tippermetti lid-debituri jaċċessaw żewġ mekkaniżmi ta’ ristrutturar tad-dejn: in-notifika tal-bidu tan-negozjati ma’ kredituri(comunicación de inicio de negociaciones), jew it-tfassil ta’ pjan ta’ ristrutturar (plan de reestructuración).

Kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika involuta f’negozju jew attività professjonali tista’ tagħti notifka tal-ftuħ tan-negozjati ma’ kredituri jew direttament tressaq rikors għall-approvazzjoni ta’ pjan ta’ ristrutturar f’konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-ktieb (l-Artikolu 583 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza^[¹^].

Sabiex jaċċessa kwalunkwe proċedura ta’ ristrutturar, id-debitur għandu jkun f’waħda minn dawn is-sitwazzjonijiet ta’ insolvenza: il-probabbiltà ta’ insolvenza, fi stat ta’ insolvenza imminenti jew attwalment insolventi. Il-proċedura hija aċċessibbli biss fl-aħħar każ jekk ma jkun ġie ammess ebda rikors għal proċedimenti obbligatorji (concurso necesario) (l-Artikolu 636 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza).

Apparti l-kategoriji tradizzjonali ta’ insolvenza kurrenti u imminenti, tirriżulta tielet kategorija, il-probabbiltà ta’ insolvenza, meta jkun oġġettivament prevedibbli li, fin-nuqqas ta’ pjan ta’ ristrutturar, id-debitur ma jkunx kapaċi jħallas l-obbligi tiegħu fuq bażi regolari fis-sentejn li ġejjin. Din il-kategorija hija prevista skont l-Artikolu 2(2) tad-Direttiva (UE) 2019/1023, u tirreferi għall-probabbiltà ta’ insolvenza, li jidher li hija ddefinita mill-premessa 22 tad-Direttiva bħala stadju qabel l-insolvenza imminenti

In-notifika tal-bidu tan-negozjati mal-kredituri sabiex jintlaħaq ftehim ta’ ristrutturar tippermetti lid-debitur perjodu ta’ tliet xhur li fihom jinnegozja b’mod kalm mal-kredituri, billi jikseb sospensjoni tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni (paralización de las ejecuciones) kontra assi neċessarji għall-kontinwazzjoni tal-attività tad-debitur u l-evitar tal-bidu ta’ aktar proċeduri ta’ eżekuzzjoni (bl-esklużjoni ta’ pretensjonijiet pubbliċi). Dan jirriżulta wkoll f’sospensjoni ta’ applikazzjonijiet għal proċeduri obbligatorji mill-kredituri, li jiżgura li n-negozjati jistgħu jseħħu mingħajr riskji addizzjonali jew it-terminazzjoni possibbli ta’ kuntratti neċessarji għat-tkomplija tal-attività tad-debitur. Bħala fakultà ġdida, l-imħallfin jistgħu jippermettu s-sospensjoni (suspensión) ta’ rikorsi għal proċedimenti volontarji filwaqt li l-effetti tan-notifika jkunu fis-seħħ.

L-effetti tan-notifika tal-bidu tan-negozjati - is-sospensjoni tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni u s-sospensjoni tar-rikorsi għal proċeduri obbligatorji - jinżammu għal tliet xhur ta’ negozjati (li jistgħu jiġu estiżi għal tliet xhur oħra mill-qorti skont l-Artikolu 607 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza). Is-sitwazzjoni ta’ insolvenza li ġġustifikat in-notifika trid tkun ġiet riżolta bil-konklużjoni ta’ ftehim dwar pjan ta’ ristrutturar, bil-possibbiltà li jitressaq rikors għall-approvazzjoni tiegħu jew għall-insolvenza volontarja fi żmien xahar. Fi kwalunkwe każ, l-effetti tan-notifika jitneħħew, u l-ebda tieni notifika tal-bidu tan-negozjati ma tista’ tingħata f’dan il-perjodu. Id-debitur ikollu jistenna sena biex jagħmel dan.

Wara din il-proċedura ta’ negozjati, ftehim ta’ ristrutturar - it-tieni proċedura ta’ qabel l-insolvenza prevista skont il-leġiżlazzjoni Spanjola - tista’ tintlaħaq.

Il-pjanijiet ta’ ristrutturar jitqiesu li huma dawk li jimmiraw biex jimmodifikaw il-kompożizzjoni, il-kundizzjonijiet jew l-istruttura tal-assi u l-obbligazzjonijiet tad-debitur, jew tal-ekwità tiegħu, inklużi t-trasferimenti tal-assi, tal-unitajiet ta’ produzzjoni jew tal-kumpanija sħiħa, kif ukoll kwalunkwe bidliet operazzjonali neċessarji, jew kombinazzjoni ta’ dawn l-elementi (l-Artikolu 614 tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza).

Il-pjan huwa ddefinit b’mod wiesa’: pjanijiet għall-istralċ tal-kumpanija huma permessi wkoll, sakemm il-kumpanija tkun vijabbli u l-pjan jinkludi salvagwardji li jippermettu kemm l-approvazzjoni u l-kritika tal-pjan mill-azzjonisti (socios) u/jew il-kredituri (acreedores).

Għaldaqstant, il-pjan jista’ jinvolvi ristrutturar tal-assi tad-debitur (modifika tal-kompożizzjoni jew tal-kundizzjonijiet, inkluż il-possibbiltà ta’ terminazzjoni tal-kuntratti fl-interess tal-proċeduri ta’ insolvenza), obbligazzjonijiet jew ekwità (il-kapitalizzazzjoni ta’ pretensjonijiet (capitalización de créditos) jew operazzjonijiet “akkordjan” (operaciones acordeón)), jew jipprovdi għat-trasferiment tal-assi, l-unità ta’ produzzjoni jew in-negozju avvjat jew għal bidliet operazzjonali oħra (bħal miżuri ta’ impjieg) jew kombinazzjoni ta’ dawn ta’ hawn fuq. Dan jista’ għalhekk jinvolvi operazzjonijiet biex jiżdied jew jitnaqqas il-kapital azzjonarju, modifiki strutturali u/jew id-disponiment ta’ assi essenzjali li jeħtieġu l-involviment tal-azzjonisti.

Barra minn hekk, il-prinċipju tal-universalità ma japplikax għal miżuri li jaffettwaw l-obbligazzjonijiet, peress li ma huwiex neċessarju li jiġu inklużi l-obbligazzjonijiet kollha, mingħajr preġudizzju għall-esklużjonijiet legali (pretensjonijiet għall-manteniment (créditos por alimentos), pretensjonijiet li jirriżultaw minn responsabbiltà mhux kuntrattwali (responsabilidad extracontractual), pretensjonijiet tal-ħaddiema (créditos laborales) li ma humiex ġejjin minn persunal maniġerjali superjuri, l-Artikolu 633); jistgħu jingħataw esklużjonijiet volontarji fid-diskrezzjoni tal-persuna li tipproponi l-pjan. Huwa d-debitur li għandu jiddetermina l-obbligazzjonijiet li jixtieq jinkludi fil-pjan ta’ ristrutturar.

Mhux il-pjanijiet ta’ ristrutturar kollha jeħtieġu l-approvazzjoni tal-qorti: l-involviment tal-qorti huwa limitat għal ċerti każijiet.

L-involviment tal-qorti huwa antiċipat għal pjanijiet ta’ ristrutturar li jipprevedu effetti li jestendu għall-kredituri li ma jaqblux (acreedores disidentes) fi klassi, għal klassijiet sħaħ ta’ kredituri li ma jaqblux jew saħansitra għall-azzjonisti li ma vvutawx favur (l-Artikolu 615(1) tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza) jew meta jkun neċessarju li jiġi protett il-pjan u l-garanziji, l-atti jew it-tranżazzjonijiet previsti fihom mir-regoli ġenerali dwar azzjonijiet revokatorji fi proċedimenti ta’ insolvenza (acciones rescisorias concursales) jew li jingħataw ċerti privileġġi għall-finanzjament mogħti jew kommess fil-kuntest tal-pjan ta’ ristrutturar, fil-każ ta’ proċedimenti ta’ insolvenza sussegwenti (l-Artikolu 615(2) tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza).

Ladarba l-maġġoranzi neċessarji jintlaħqu u r-rekwiżiti sostantivi u formali jiġu sodisfatti, id-debitur jew il-kredituri jistgħu jressqu rikors quddiem l-imħallef għall-approvazzjoni tal-pjan mill-qorti sabiex jipproduċi l-effetti previsti fil-liġi u jkun jista’ jiġi eżegwit kontra l-partijiet. Rigward l-approvazzjoni tal-pjan, il-partijiet li ma jaqblux jistgħu jikkontestawh quddiem il-Qorti Provinċjali sakemm ir-rikorrent ma jkunx għażel proċedura ta’ approvazzjoni bid-dritt li jiġi mismugħ jew ta’ kontestazzjoni preċedenti.

Liema proċediment ta’ insolvenza huwa applikabbli għall-mikrointrapriżi?

Ir-riforma mwettqa permezz tal-Liġi 16/2022 tal-5 ta’ Settembru 2022, li tittrasponi d-Direttiva (UE) 2019/1023 fid-dritt nazzjonali, tinserixxi fit-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza t-Tielet Ktieb dwar il-proċeduri speċjali għal mikro-intrapriżi (microeempresas) (persuni fiżiċi jew ġuridiċi) li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 685 u li x’aktarx isiru insolventi, li huma attwalment insolventi jew li huma f’riskju ta’ insolvenza imminenti.

Din hija proċedura online li tuża formoli standard u tippermetti approvazzjoni rapida ta’ pjan ta’ kontinwità tan-negozju, b’ħelsien u perjodi ta’ grazzja (quitas y esperas de los créditos), jew “likwidazzjoni” tal-assi tad-debitur u l-estinzjoni tal-personalità ġuridika tal-kumpanija (extinción de la personalidad jurídica de la sociedad) fil-każ li ma jkunx possibbli għaliha li tkompli.

Dawn il-proċeduri jinvolvu lid-debitur, lill-kredituri u, f’ċerti każijiet, minħabba li l-intervent tiegħu ma huwiex obbligatorju, l-amministratur tal-insolvenza (administración concursal).

Kif huma rregolati l-eżenzjonijiet fir-rigward ta’ djun mhux imħallsa għal persuni fiżiċi?

Debitur li huwa persuna fiżika, kemm jekk huwa intraprenditur u kemm jekk le, jista’ japplika għal eżenzjoni (exoneración) fir-rigward ta’ obbligazzjonijiet mhux imħallsa skont it-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fit-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza (l-Artikoli 486 et seq.), sakemm dawn aġixxew in bona fede. Biex jagħmlu dan, id-debituri jistgħu jagħżlu bejn żewġ rotot: 1. li jissottomettu ruħhom għal pjan ta’ ħlas mingħajr stralċ minn qabel tal-assi koperti mill-proċedimenti, jew 2. l-istralċ tal-assi u d-drittijiet tagħhom.

Sakemm ir-rekwiżiti sostantivi u proċedurali ntlaħqu, l-eżenzjoni testendi għal kull dejn mhux imħallas, suġġett għall-eċċezzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 489 (djun li jirriżultaw minn responsabbiltà ċivili mhux kuntrattwali, obbligazzjonijiet ċivili li jirriżultaw minn reat kriminali (responsabilidad civil derivada del delito), pretensjonijit ta’ manteniment, pretensjonijiet ta’ dritt pubbliku (créditos de derecho público) (ogħla minn EUR 10 000), kostijiet u spejjeż tar-rikors għall-eżenzjoni, djun garantiti minn kollateral.

F’ċerti każijiet l-eżenzjoni tista’ tiġi revokata u, fi kwalunkwe każ, din ma testendix għal terzi li huma legalment jew kuntrattwalment obbligati jħallsu d-dejn eżentat.

[1] L-Artikolu 583(2) tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza jeskludi d-debituri segwenti: (a) kumpaniji tal-assigurazzjoni jew tar-riassigurazzjoni, (b) istituzzjonijiet ta’ kreditu, (c) kumpaniji ta’ investiment jew kumpaniji ta’ investiment kollettiv, (d) kontropartijiet ċentrali, (e) depożitarji ċentrali tat-titoli, (f) entitajiet u korpi u awtoritajiet finanzjarji oħra li jikkostitwixxu l-organizzazzjoni territorjali tal-Istat, korpi tas-settur pubbliku u korpi oħra tad-dritt pubbliku (l-Artikolu 583(3) tat-Test Riformulat tal-Liġi dwar l-Insolvenza).

L-aħħar aġġornament: 26/05/2025