Wprowadzenie
Zasady dotyczące kosztów postępowania określono w ustawie o kosztach prawnych – tekst jednolity (Testo Unico delle disposizioni legislative e regolamentari in materia di spese di giustizia, TUSG), zawartej w dekrecie prezydenckim nr 115 z dnia 30 maja 2002 r.
Jakie opłaty są pobierane?
W postępowaniu cywilnym każda strona pokrywa koszty własnych pism procesowych i innych dokumentów niezbędnych w postępowaniu, jeżeli wymaga tego prawo lub sąd (art. 8 ustawy o kosztach prawnych – tekst jednolity, dekret prezydencki nr 115/2002).
Opłaty pobierane w postępowaniu cywilnym są następujące:
- ujednolicona opłata za wniesienie powództwa (art. 9 i nast. TUSG);
- zaliczka ryczałtowa, którą osoby prywatne płacą na rzecz państwa tytułem pokrycia kosztów doręczenia na wniosek sądu (art. 30 TUSG);
- opłata za doręczenie na wniosek stron (art. 32 i nast. TUSG);
- opłaty za odpisy i zaświadczenia (art. 40 TUSG);
- opłata rejestracyjna za dokumenty podlegające rejestracji (dekret prezydencki nr 131 z dnia 26 kwietnia 1986 r.).
Ile wynoszą opłaty?
Ujednolicone opłaty ustalono w art. 13 ust. 1 lit. a) do g) na podstawie wartości przedmiotu sprawy (tj. wartości roszczenia, nawet jeśli jest ona nieokreślona). Ich kwotę obniża się o połowę w przypadku postępowań szczególnych przewidzianych w księdze IV tytuł I kodeksu postępowania cywilnego, w tym postępowań w sprawie sprzeciwu od nakazu zapłaty lub w sprawie zaskarżenia orzeczenia o ogłoszeniu upadłości, a także sporów dotyczących indywidualnych stosunków pracy lub służby cywilnej (z wyjątkiem przypadków, gdy ma zastosowanie całkowite zwolnienie od opłat).
W prawie krajowym, w art. 10 TUSG, określono specjalne zwolnienia. W szczególności przewidziano tam zwolnienie z ujednoliconej opłaty w przypadku postępowań wykonawczych, odwoławczych i zabezpieczających dotyczących świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, a także wszelkich postępowań dotyczących tego dziecka.
Zaliczka ryczałtowa, którą osoby prywatne płacą na rzecz państwa w postępowaniach cywilnych (art. 30 TUSG), jest stałą kwotą (27 euro) wymaganą na podstawie art. 30 TUSG, którą uiszcza „strona wnosząca o wszczęcie postępowania, wytaczająca powództwo lub zwracająca się – w toku postępowania egzekucyjnego w przedmiocie zajęcia mienia – o podział lub sprzedaż zajętych składników majątku”.
Opłata za doręczenie na wniosek stron (art. 32 i nast. TUSG) obejmuje opłatę stałą oraz koszty podróży pracownika sądowego doręczającego pismo procesowe. Wysokość opłaty stałej określono w art. 34 TUSG, zaś kosztów podróży – w art. 35 TUSG.
Opłaty za odpisy i zaświadczenia ustalono w art. 266 i nast. TUSG. Uiszcza się je za sporządzenie odpisów dokumentów lub aktów z akt sprawy lub wystawienie zaświadczeń wymaganych przez sekretariat sądu. Opłaty za odpisy papierowe są co najmniej 50 proc. wyższe niż opłaty za odpisy elektroniczne. Nie pobiera się opłat za odpisy, które nie wymagają poświadczenia za zgodność z oryginałem (certificazione di conformità), gdy odpis jest pobierany z akt elektronicznych przez odpowiednio upoważnione osoby. Opłaty za sporządzenie odpisów dokumentów lub aktów z akt sprawy bez poświadczenia ich zgodności z oryginałem określono w tabeli w załączniku 6 do TUSG. Opłaty za sporządzenie uwierzytelnionych odpisów dokumentów określono w tabeli w załączniku 7 do TUSG. Opłaty za wystawienie elektronicznych odpisów dokumentów określono w tabeli w załączniku 8 do TUSG. Opłatę potraja się w przypadku odpisów, które mają zostać sporządzone w wersji papierowej w terminie dwóch dni, niezależnie od tego, czy poświadcza się ich zgodność z oryginałem (art. 270 TUSG).
Opłata rejestracyjna dotyczy dokumentów i orzeczeń sądowych wyraźnie wskazanych w art. 37 dekretu prezydenckiego nr 131/1986 (ustawa o opłatach rejestracyjnych – tekst jednolity – testo unico delle disposizioni concernenti l'imposta di registro), które obejmują „akty wydawane przez organy sądowe w sporach cywilnych definiujące (nawet częściowo) postępowanie” i „wykonalne nakazy zapłaty”. Opłatę rejestracyjną wnosi się nawet wtedy, kiedy dany dokument lub dane orzeczenie zostały zaskarżone lub w chwili rejestracji nadal można je zaskarżyć. Później opłatę koryguje się lub zwraca zgodnie z prawomocnym orzeczeniem. Opłaty, które należy uiścić w przypadku dokumentów sądowych podlegających rejestracji, określono w art. 8 taryfy opłat (Tariffa) załączonej do tekstu jednolitego ustawy.
Co się stanie, jeśli nie zapłacę w terminie?
Jeżeli opłata nie zostanie wniesiona, sąd lub agencja windykacyjna (obecnie obowiązuje umowa z Equitalia Giustizia SpA) doręczy wezwanie do zapłaty zawierające pouczenie o sposobie uiszczenia opłaty ujednoliconej (art. 248 dekretu prezydenckiego nr 115/2002).
W przypadku niewniesienia opłat za odpisy lub zaliczki, o której mowa w art. 30 dekretu prezydenckiego nr 115/2002, sąd może odmówić przyjęcia pisma (art. 285 dekretu prezydenckiego nr 115/2002).
Jak wnieść opłatę sądową?
Na terytorium Włoch ujednoliconą opłatę za wniesienie pozwu do sądu powszechnego należy uiścić na platformie informatycznej, o której mowa w art. 5 ust. 2 kodeksu administracji cyfrowej, zatwierdzonego dekretem ustawodawczym nr 82 z dnia 7 marca 2005 r. (PAGOPA).
Opłaty za odpisy, zaświadczenia i powiadomienia wysyłane z urzędu w postępowaniu cywilnym także dokonuje się na tej platformie informatycznej.
Płatności z zagranicy można dokonać przelewem bankowym na rachunek:
BIC: BITAITRRENT
IBAN: IT 04 O 01000 03245 350008332100.
Co zrobić po jej wniesieniu?
Po wniesieniu opłaty należy przedstawić komornikowi sądowemu odpowiedni rachunek jako dowód płatności.