Μικροδιαφορές

1 Ύπαρξη ειδικής διαδικασίας μικροδιαφορών

Στη Δημοκρατία της Κροατίας οι μικροδιαφορές διέπονται από τα άρθρα 457-467a του κώδικα πολιτικής δικονομίας (Zakon o parničnom postupku) (Narodne Novine (NN· Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας), αριθ. 53/91, 91/92, 112/99, 129/00, 88/01, 117/03, 88/05, 2/07, 84/08, 96/08, 123/08, 57/11, 25/13, 89/14, 70/19, 80/22, 114/22 και 155/23), ενώ η διαδικασία μικροδιαφορών του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 861/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2007, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής διαδικασίας μικροδιαφορών διέπεται από τα άρθρα 507o - 507ž του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

1.1 Πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας, κατώτατο όριο

Οι μικροδιαφορές είναι διαφορές που έχουν ως αντικείμενο απαίτηση ποσού έως 1.320,00 EUR.

Οι μικροδιαφορές που εκδικάζονται από τα εμποροδικεία (trgovački sudovi), είναι διαφορές που έχουν ως αντικείμενο απαίτηση ποσού έως 6.630 EUR.

Οι μικροδιαφορές περιλαμβάνουν επίσης και διαφορές που δεν έχουν ως αντικείμενο χρηματική απαίτηση, στις οποίες όμως ο ενάγων έχει δηλώσει στην αγωγή ότι συμφωνεί να λάβει ορισμένο ποσό ύψους έως 1.320,00 EUR αντί της αυτούσιας ικανοποίησης της απαίτησής του.

Οι μικροδιαφορές περιλαμβάνουν επίσης και διαφορές που δεν έχουν ως αντικείμενο χρηματική απαίτηση αλλά την παράδοση κινητών περιουσιακών στοιχείων η αξία των οποίων, όπως έχει δηλώσει ο ενάγων στην αγωγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των 1.320,00 EUR.

Σύμφωνα με τις υφιστάμενες ρυθμίσεις, η ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών διέπεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 861/2007 αν το ύψος της απαίτησης δεν υπερβαίνει το ποσό των 2.000 EUR κατά τον χρόνο παραλαβής του δικογράφου της αγωγής από το αρμόδιο δικαστήριο, εξαιρουμένων όλων των τόκων, εξόδων και τελών.

Διαδικασίες μικροδιαφορών διεξάγονται επίσης σε περίπτωση ανακοπής κατά διαταγής πληρωμής, εάν η αξία του αμφισβητούμενου μέρους της διαταγής πληρωμής δεν υπερβαίνει τα 1 320,00 EUR.

Κατά τη διαδικασία μικροδιαφορών, η διαδικασία ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου πρέπει να ολοκληρώνεται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και, σε κάθε περίπτωση, εντός ενός έτους από την ημερομηνία κατάθεσης της αγωγής.

1.2 Εφαρμογή της διαδικασίας

Η διαδικασία μικροδιαφορών διεξάγεται ενώπιον των ειρηνοδικείων και των εμποροδικείων, βάσει των κανόνων περί καθ’ ύλην αρμοδιότητας των άρθρων 34 και 34b του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Η διαδικασία μικροδιαφορών κινείται με την άσκηση αγωγής ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου ή με την κατάθεση αίτησης εκτέλεσης βασιζόμενης σε δημόσιο συμβολαιογραφικό έγγραφο, αν έχει προβληθεί εμπρόθεσμα παραδεκτή ανακοπή κατά του εκτελεστού τίτλου.

1.3 Έντυπα

Τα έντυπα και οι άλλες αιτήσεις ή δηλώσεις κατατίθενται γραπτώς, με τηλεομοιοτυπία ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών που διεξάγεται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 861/2007.

Δεν προβλέπονται άλλα τυποποιημένα έντυπα για την κίνηση της διαδικασίας μικροδιαφορών.

1.4 Συνδρομή

Ο κώδικας πολιτικής δικονομίας δεν περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τη νομική συνδρομή (ευεργέτημα πενίας) στη διαδικασία μικροδιαφορών. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μικροδιαφορών, οι διάδικοι μπορούν να εκπροσωπούνται από δικηγόρο.

Αν πληρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων του νόμου περί δωρεάν νομικής συνδρομής (Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći) [Narodne Novine (Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Κροατίας), αριθ. 143/13 και 98/19), οι διάδικοι δικαιούνται δωρεάν νομική συνδρομή.

Πληροφορίες για το σύστημα δωρεάν νομικής συνδρομής στην Κροατία υπάρχουν στην ιστοσελίδα https://pravosudje.gov.hr/besplatna-pravna-pomoc/6184..

1.5 Κανόνες που αφορούν τη διεξαγωγή αποδείξεων

Στη διαδικασία μικροδιαφορών, οι διάδικοι πρέπει να εκθέσουν όλα τα πραγματικά περιστατικά που αποτελούν τη βάση της απαίτησής τους το αργότερο κατά την κατάθεση της αγωγής ή του υπομνήματος αντίκρουσης και να προσαγάγουν κάθε αναγκαίο αποδεικτικό στοιχείο για την υποστήριξη των πραγματικών περιστατικών που επικαλούνται.

Σε διαδικασίες μικροδιαφορών που αφορούν ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής, ο ενάγων υποχρεούται να παρουσιάσει, σε σχετικό υπόμνημα προς το δικαστήριο και εντός 15 το πολύ ημερών από την παραλαβή της απόφασης που ακυρώνει τη διαταγή πληρωμής, όλα τα πραγματικά περιστατικά στα οποία βασίζει τις απαιτήσεις του και τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για την υποστήριξη των πραγματικών περιστατικών που επικαλείται.

Στη διαδικασίες μικροδιαφορών που αφορούν ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής, ο εναγόμενος υποχρεούται να παρουσιάσει όλα τα πραγματικά περιστατικά στα οποία βασίζει τις απαιτήσεις του και να υποβάλει τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για την υποστήριξη των πραγματικών περιστατικών που επικαλείται εντός 15 το πολύ ημερών από την παραλαβή του υπομνήματος του ενάγοντος στο οποίο ο ενάγων παρουσίασε όλα τα πραγματικά περιστατικά στα οποία βασίζει τις απαιτήσεις του και υπέβαλε τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για την υποστήριξη των πραγματικών περιστατικών που επικαλείται.

Οι διάδικοι μπορούν να εκθέτουν νέα πραγματικά περιστατικά ή να προσάγουν νέα αποδεικτικά στοιχεία σε προκαταρκτική προφορική ακρόαση μόνο αν, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, δεν μπόρεσαν να τα εκθέσουν ή να τα προσαγάγουν με την αγωγή ή την αντίκρουση ή στα υπομνήματα που κατέθεσαν βάσει των προαναφερόμενων διατάξεων στα οποία παρουσίασαν όλα τα πραγματικά περιστατικά στα οποία βασίζουν τις απαιτήσεις τους και υπέβαλαν τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται για την υποστήριξη των πραγματικών περιστατικών που επικαλούνται.

Το δικαστήριο δεν λαμβάνει υπόψη τα νέα πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία που εκτίθενται ή προτείνονται από τους διαδίκους στην προκαταρκτική προφορική ακρόαση κατά παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων.

Για τη διεξαγωγή των αποδείξεων ισχύουν οι γενικές διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Συνεπώς, οι αποδείξεις στη διαδικασία μικροδιαφορών μπορεί να συνίστανται σε αυτοψίες, έγγραφα, καταθέσεις μαρτύρων, εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης που έχει διαταχθεί από το δικαστήριο και αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίζουν οι διάδικοι, και το δικαστήριο αποφασίζει ποιο από τα προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία θα χρησιμοποιηθεί για τη στοιχειοθέτηση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης.

Περισσότερες πληροφορίες για τα αποδεικτικά στοιχεία και τη διεξαγωγή των αποδείξεων παρέχονται στην ενότητα πληροφοριών με τίτλο «Διεξαγωγή αποδείξεων-Δημοκρατία της Κροατίας» (Izvođenje dokaza – Republika Hrvatska).

1.6 Έγγραφη διαδικασία

Η διαδικασία μικροδιαφορών διεξάγεται γραπτώς.

Στις διαδικασίες μικροδιαφορών, το δικαστήριο διεξάγει ακροαματική διαδικασία εάν κρίνει ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή της αποδεικτικής διαδικασίας ή εάν τουλάχιστον ένας από τους διαδίκους υποβάλει τεκμηριωμένο αίτημα για τη διεξαγωγή ακροαματικής διαδικασίας. Το δικαστήριο εκδίδει απόφαση με την οποία απορρίπτεται το αίτημα του διαδίκου για τη διεξαγωγή ακροαματικής διαδικασίας, εάν κρίνει, υπό το πρίσμα των περιστάσεων της υπόθεσης, ότι η διαδικασία μπορεί να διεξαχθεί δίκαια χωρίς ακρόαση. Δεν επιτρέπεται η άσκηση ενδίκου μέσου κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται η πρόταση ενός διαδίκου για διεξαγωγή ακροματικής διαδικασίας.

1.7 Περιεχόμενο απόφασης

Ελλείψει ειδικών διατάξεων που να καθορίζουν το περιεχόμενο της απόφασης στη διαδικασία των μικροδιαφορών, ισχύουν οι γενικές διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας, δηλαδή το άρθρο 338 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, που ορίζει ότι η γραπτή απόφαση πρέπει να περιλαμβάνει επίσημο προοίμιο, διατακτικό και αιτιολογικό.

Το προοίμιο της απόφασης πρέπει να περιλαμβάνει: μνεία του ότι η απόφαση εκδίδεται στο όνομα της Δημοκρατίας της Κροατίας τον τίτλο του δικαστηρίου το ονοματεπώνυμο του δικαστή ή του προέδρου της σύνθεσης, του εισηγητή δικαστή και των μελών του δικαστηρίου, το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, τον προσωπικό αριθμό ταυτοποίησης και τη διεύθυνση κατοικίας ή έδρας των διαδίκων, τους νόμιμους εκπροσώπους και αντιπροσώπους τους συνοπτική μνεία του αντικειμένου της διαφοράς την ημερομηνία περάτωσης της κύριας ακροαματικής διαδικασίας μνεία των διαδίκων, των νόμιμων εκπροσώπων τους και αντιπροσώπων τους που παραστάθηκαν στην εν λόγω ακροαματική διαδικασία και την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης.

Το διατακτικό της απόφασης πρέπει να περιλαμβάνει την απόφαση του δικαστηρίου με την οποία γίνονται δεκτές ή απορρίπτονται οι συγκεκριμένες απαιτήσεις επί της ουσίας και οι επικουρικές απαιτήσεις, καθώς και απόφαση περί της ύπαρξης ή μη ύπαρξης της απαίτησης που προβλήθηκε προς συμψηφισμό (άρθρο 333 του κώδικα πολιτικής δικονομίας).

Στο αιτιολογικό το δικαστήριο εκθέτει συνοπτικά τους ισχυρισμούς των διαδίκων, τα πραγματικά περιστατικά που εξέθεσαν και τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισαν. Το δικαστήριο αναφέρει και εξηγεί επίσης ποια από τα εν λόγω πραγματικά περιστατικά επιδίωξε να διαπιστώσει, τον λόγο και τον τρόπο που διαπίστωσε τα εν λόγω πραγματικά περιστατικά και αν τα διαπίστωσε με την εξέταση των αποδεικτικών στοιχείων, ποια αποδεικτικά στοιχεία προτάθηκαν και τον λόγο και τον τρόπο που αξιολογήθηκαν. Το δικαστήριο ορίζει συγκεκριμένα ποιες διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου εφαρμόστηκαν κατά την έκδοση της απόφασης επί των απαιτήσεων των διαδίκων και παραθέτει τη θέση του, εφόσον απαιτείται, επί των θέσεων των διαδίκων για τη νομική βάση της διαφοράς και για κάθε αίτηση ή ένσταση για την οποία δεν εξέθεσε τη σχετική αιτιολογία στις αποφάσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Το αιτιολογικό ερήμην απόφασης, απόφασης που βασίστηκε στην παραδοχή της απαίτησης ή απόφασης που βασίστηκε στην παραίτηση από την απαίτηση πρέπει να περιέχει μόνο μνεία των λόγων έκδοσης των εν λόγω αποφάσεων.

1.8 Επιστροφή εξόδων

Η απόφαση απόδοσης των εξόδων της διαδικασίας μικροδιαφορών εκδίδεται βάσει των γενικών διατάξεων του κώδικα πολιτικής δικονομίας, κατά τις οποίες ο εξ ολοκλήρου ηττηθείς διάδικος οφείλει να αποζημιώσει τον αντίδικο και τον υπέρ του αντιδίκου παρεμβαίνοντα για τα έξοδά τους.

Αν οι διάδικοι νίκησαν μόνο εν μέρει στην υπόθεση, το δικαστήριο καθορίζει πρώτα το ποσοστό επιτυχίας καθενός από αυτούς και στη συνέχεια αφαιρεί το ποσοστό επιτυχίας του λιγότερο επιτυχημένου διαδίκου από το ποσοστό επιτυχίας του πιο επιτυχημένου διαδίκου μετά καθορίζει το ποσό των ειδικών και των συνολικών δαπανών του πιο επιτυχημένου διαδίκου που ήταν απαραίτητες για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας και στη συνέχεια επιστρέφει στον διάδικο αυτόν το μέρος αυτών των συνολικών δαπανών που αντιστοιχούν στο ποσοστό που απομένει αφού ληφθούν υπόψη τα ποσοστά επιτυχίας των διαδίκων στην υπόθεση. Το ποσοστό επιτυχίας στην υπόθεση αξιολογείται με βάση τις απαιτήσεις που έγιναν δεκτές, λαμβανομένης επίσης υπόψη της επιτυχούς προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων για τη στήριξη των απαιτήσεων.

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε διάδικο να αποζημιώσει τον άλλο διάδικο για ειδικά έξοδα δυνάμει του άρθρου 156 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, το οποίο ορίζει ότι, ανεξάρτητα από την έκβαση της υπόθεσης, ο διάδικος οφείλει να αποζημιώσει τον αντίδικο για τα έξοδα που προέκυψαν από δική του υπαιτιότητα ή από συμβάν που υπέστη ο αντίδικος.

Αν οι διάδικοι είχαν περίπου ίσους βαθμούς επιτυχίας στην υπόθεση, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε διάδικος να φέρει τα δικαστικά του έξοδα ή ο ένας διάδικος να αποζημιώσει τον άλλον μόνο για συγκεκριμένα έξοδα δυνάμει του άρθρου 156 παράγραφος 1 του κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει ότι ο ένας διάδικος θα πρέπει να καταβάλει όλα τα έξοδα του αντιδίκου και του υπέρ του αντιδίκου παρεμβαίνοντος, αν η απαίτηση του αντιδίκου δεν ευοδώθηκε μόνο ως προς ένα σχετικά δευτερεύον μέρος της και δεν προέκυψαν χωριστά έξοδα για το εν λόγω μέρος.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από την έκβαση της υπόθεσης, ο διάδικος οφείλει να καταβάλει όλα τα έξοδα του αντιδίκου που απορρέουν από δική του υπαιτιότητα ή από συμβάντα που υπέστη ο αντίδικος.

1.9 Δυνατότητα έφεσης

Στο πλαίσιο διαδικασίας μικροδιαφορών, έφεση μπορεί να ασκηθεί μόνο κατά της απόφασης με την οποία περατώνεται η διαδικασία.

Ο μόνος τρόπος προσβολής των λοιπών αποφάσεων που υπόκεινται σε έφεση δυνάμει του παρόντος νόμου είναι η έφεση κατά της απόφασης που περατώνει τη διαδικασία.

Κατά τα λοιπά, οι εφέσεις διέπονται από τις γενικές διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, στη διαδικασία μικροδιαφορών, οι διάδικοι μπορούν να ασκήσουν έφεση κατά της πρωτοβάθμιας απόφασης εντός 15 ημερών από την ημερομηνία επίδοσης αντιγράφου της απόφασης.

Η απόφαση που περατώνει τη διαδικασία μικροδιαφορών μπορεί να προσβληθεί μόνο για εσφαλμένη εφαρμογή διάταξης ουσιαστικού δικαίου ή για ουσιώδη παράβαση των διατάξεων πολιτικής δικονομίας που αναφέρονται στο άρθρο 354 του κώδικα πολιτικής δικονομίας, με εξαίρεση την παράβαση που αναφέρεται στο σημείο 3 της εν λόγω παραγράφου.