1 Jakie prawa rzeczowe mogą wynikać z dziedziczenia zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego?
W Niderlandach obowiązuje zasada sukcesji, zgodnie z którą spadkobiercy wchodzą z mocy prawa w prawa i obowiązki zmarłego. Własność stanu czynnego i biernego spadku przechodzi pod tytułem ogólnym na spadkobierców, którzy przyjęli spadek.
Sukcesję reguluje art. 4:182 kodeksu cywilnego (Burgerlijk Wetboek, BW).
Przepis ten stanowi:
- Z chwilą śmierci spadkodawcy jego prawa podlegające przeniesieniu oraz rzeczy będące jego własnością i znajdujące się w jego posiadaniu przechodzą z mocy prawa na spadkobierców. Zdanie pierwsze nie ma zastosowania wówczas, gdy dział spadku przeprowadzono zgodnie z art. 13. W takim przypadku z mocy prawa rzeczy będące własnością spadkodawcy i znajdujące się w jego posiadaniu przechodzą na małżonka.
- Spadkobiercy z mocy prawa stają się dłużnikami w przypadku zobowiązań spadkodawcy, które nie wygasły z chwilą śmierci. W przypadku gdy świadczenie jest podzielne, każdy ze spadkobierców odpowiada za część świadczenia, proporcjonalnie do swojego udziału w spadku, chyba że spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spadkowe.
Jeżeli zmarły pozostawił małżonka i co najmniej jedno dziecko i przeprowadzono ustawowy dział spadku (wettelijke verdeling), pozostający przy życiu małżonek / zarejestrowany partner przejmuje wszystkie składniki majątku i długi spadkowe, a zstępnym przysługuje wyłącznie roszczenie pieniężne. Zstępni nie są odpowiedzialni za długi spadkowe. Za długi spadkowe odpowiada wyłącznie pozostający przy życiu małżonek / zarejestrowany partner.
Zgodnie z zasadą sukcesji z dziedziczenia jako takiego nie wynika prawo własności ani żadne inne ograniczone prawa rzeczowe. W Niderlandach masa spadkowa nie stanowi odrębnego majątku. Nie ma zakazu rozporządzania składnikami majątku spadkowego ani nie można dokonać jego zajęcia. Możliwe jest natomiast zajęcie rzeczy wchodzących w skład masy spadkowej pomiędzy spadkobiercami.
2 Czy te prawa rzeczowe podlegają wpisowi do rejestru nieruchomości lub ruchomości, a jeżeli tak, to czy taki wpis jest obowiązkowy? Do jakiego rejestru wpisuje się te prawa i jakie są wymogi i procedury rejestracyjne?
Masa spadkowa jako taka nie stanowi osobnego składnika majątku, w związku z czym nie dokonuje się jej wpisu do rejestru.
Akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe można natomiast wpisać do rejestru nieruchomości, zob. art. 27 i 27a ustawy o rejestrze nieruchomości (Kadasterwet). Umożliwia to spadkobiercom podanie do ogólnej wiadomości, że właściciel zmarł oraz że dana własność przeszła na nich w drodze sukcesji uniwersalnej. Wpis do rejestru nie ma jednak charakteru konstytutywnego. Nawet bez wpisu własność przechodzi na spadkobierców z mocy prawa. Jeżeli następnie spadkobiercy dokonają podziału mienia wchodzącego w skład masy spadkowej, wymagane jest formalne przeniesienie. Mowa jest wówczas o nabyciu pod tytułem szczególnym. Podział majątku regulują przepisy księgi 3 art. 186 kodeksu cywilnego.
Art. 3:186 kodeksu cywilnego stanowi:
- Przekazanie części przypadającej każdemu ze współwłaścicieli wymaga formalnego przeniesienia w taki sam sposób, jak określono w odniesieniu do przekazania.
- Współwłaściciel nabywa część majątku pod takim samym tytułem, pod jakim majątek przysługiwał współwłaścicielom przed podziałem.
Zgodnie z art. 3:89 kodeksu cywilnego formalne przeniesienie własności nieruchomości lub ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego i wpisania tego aktu do rejestrów publicznych.
Art. 3:89 kodeksu cywilnego stanowi:
- Formalne przeniesienie wymagane do przekazania nieruchomości następuje w drodze aktu notarialnego sporządzonego w tym celu przez strony, po którym następuje jego wpis do specjalnych rejestrów publicznych. Wpisu aktu do rejestru może dokonać zarówno nabywca, jak i zbywca.
- W akcie formalnego przeniesienia należy dokładnie określić tytuł przekazania; warunki dodatkowe niezwiązane z przekazaniem można w akcie pominąć.
- Jeżeli przy sporządzaniu aktu formalnego przeniesienia jedną ze stron reprezentuje upoważniony pełnomocnik, w akcie należy wyraźnie opisać pełnomocnictwo.
- Przepisy niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio do formalnego przeniesienia wymaganego do przekazania innego zarejestrowanego mienia.
3 Jakie skutki wiążą się z wpisem praw rzeczowych do rejestru?
Zobacz odpowiedź na poprzednie pytanie.
4 Czy istnieją szczególne zasady i procedury dotyczące dostosowania prawa rzeczowego, przysługującego określonej osobie zgodnie z prawem właściwym dla dziedziczenia, w przypadku gdy w prawie państwa członkowskiego, w którym powołano się na to prawo takie prawo rzeczowe nie jest znane?
Nie, w kodeksie cywilnym ani w ustawie o rejestrze nieruchomości nie przewidziano żadnych przepisów szczególnych.