1 Είδη των μητρώων που τηρούνται στο κράτος μέλος τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες ενδεχομένως σημαντικές για υποθέσεις κληρονομικής διαδοχής
- Κτηματολόγιο
- Υποθηκοφυλακείο
- Εμπορικό μητρώο
- Μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων
- Ληξιαρχικό μητρώο, στο οποίο καταχωρίζονται επίσης καθεστώτα περιουσιακών σχέσεων των συζύγων
- Μητρώο σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης, όπου υφίσταται
- Γενικό μητρώο διαθηκών
- Μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων
- Δημόσιο μητρώο αφερεγγυότητας
2 Πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε καθένα από τα μητρώα του κράτους μέλους, όπως παρατίθενται στο σημείο 1
- Κτηματολόγιο: κρατικό μητρώο το οποίο περιέχει την περιγραφή αγροτικών, αστικών και ειδικών ακινήτων και παρέχει πληροφορίες για τη διαχείριση, την είσπραξη και τον έλεγχο διαφόρων μορφών φορολόγησης από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικητικές αρχές. Χρησιμοποιείται για σκοπούς βεβαίωσης και είσπραξης φόρων, αλλά όχι για νομικούς σκοπούς. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Κτηματολόγιο
- Υποθηκοφυλακείο: νομικός θεσμός μέσω του οποίου εξακριβώνονται η κυριότητα ακινήτου, τα βάρη και τα εμπράγματα δικαιώματα που σχετίζονται με τα ακίνητα με απρόσβλητα έννομα αποτελέσματα. Παρέχει ασφάλεια δικαίου σε δικαιοπραξίες που αφορούν ακίνητα. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Υποθηκοφυλακείο
- Εμπορικό μητρώο: σκοπός του είναι να διασφαλίζει την ασφάλεια δικαιοπραξιών και εμπορικών συναλλαγών μέσω της δημοσίευσης των νομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων εταιρειών και άλλων νομικών προσώπων και των εκπροσώπων τους. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Εμπορικό μητρώο
- Μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων: σκοπός του είναι η δημοσιοποίηση της κυριότητας καθώς των επιβαρύνσεων και των βαρών επί των κινητών περιουσιακών στοιχείων. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων. Περιλαμβάνει τα ακόλουθα τμήματα:
- Τμήμα σκαφών και αεροσκαφών: περιλαμβάνει υποθήκες επί πλοίων, συμβάσεις αγοραπωλησίας, συμβάσεις μίσθωσης και κάθε σύμβαση, συντηρητικές κατασχέσεις και άλλα βάρη επί σκαφών και αεροσκαφών.
- Τμήμα αυτοκινήτων και άλλων μηχανοκίνητων οχημάτων: περιλαμβάνει συμβάσεις πώλησης με δόσεις, χρηματοδοτικές μισθώσεις, άλλα είδη μισθώσεων (όπως ενοικίαση) και κάθε σύμβαση, συντηρητική κατάσχεση, απαίτηση ή απαγόρευση διάθεσης και άλλες προσημειώσεις ή βάρη επί αυτοκινήτων και μηχανοκίνητων οχημάτων.
- Τμήμα βιομηχανικών μηχανημάτων, εμπορικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού: περιλαμβάνει εμπράγματες ασφάλειες επί βιομηχανικών μηχανημάτων ή εμπορικών εγκαταστάσεων καθώς και συντηρητικές κατασχέσεις και άλλα βάρη επί τέτοιων αγαθών.
- Τμήμα εξασφαλίσεων: περιλαμβάνει εμπράγματες ασφάλειες επί κινητών και ενέχυρα χωρίς μεταβίβαση επί δικαιωμάτων βιομηχανικής και διανοητικής ιδιοκτησίας.
- Τμήμα για άλλα δικαιώματα επί κινητών τα οποία μπορούν να καταχωριστούν: περιλαμβάνει συμβάσεις και βάρη επί άλλων αγαθών, όπως ονομαστικοί τίτλοι κινητών αξιών, εταιρικά μερίδια, άδειες αλιείας ή άλλα δικαιώματα διοικητικής φύσης τα οποία είναι μεταβιβάσιμα.
- Τμήμα μητρώου γενικών όρων και προϋποθέσεων: περιέχει γενικούς όρους και προϋποθέσεις και τις δικαστικές αποφάσεις ακύρωσής τους.
- Τμήμα έργων και οπτικοακουστικών εγγραφών.
- Ληξιαρχικό μητρώο: πρόκειται για το δημόσιο μητρώο και επιτελεί διάφορες λειτουργίες. Σε αυτό καταχωρίζονται πραγματικά γεγονότα που σχετίζονται με την προσωπική κατάσταση φυσικών προσώπων, όπως γεννήσεις, γάμοι και θάνατοι. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Ληξιαρχικό μητρώο
- Μητρώα σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης: στους φορείς αυτούς καταχωρίζονται ειδικότερα οι σχέσεις ελεύθερης συμβίωσης, προκειμένου τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των προσώπων σε αυτές τις σχέσεις να αναγνωρίζονται ως ισοδύναμα/-ες με εκείνα/-ες των έγγαμων ζευγών, μολονότι με ορισμένες διαφορές. Κάθε αυτόνομη κοινότητα έχει θεσπίσει τη δική της νομοθεσία. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Μητρώο σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης (Για τα μητρώα σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης των αυτόνομων κοινοτήτων, βλ. τον επίσημο ιστότοπο κάθε αυτόνομης κοινότητας.)
- Γενικό μητρώο διαθηκών: στο συγκεκριμένο κρατικό μητρώο, το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, καταχωρίζονται διαθήκες με στόχο να διασφαλίζεται η γνώση της ύπαρξής τους μετά τον θάνατο του διαθέτη ή ενόσω ζει ο διαθέτης. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Γενικό μητρώο διαθηκών
- Μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων: σκοπός του είναι η παροχή των πληροφοριών που είναι αναγκαίες ώστε οι δυνητικά ενδιαφερόμενοι να γνωρίζουν αν ο θανών είχε συνάψει ασφάλεια ζωής και να μπορούν να εντοπίσουν την ασφαλιστική εταιρεία με την οποία συνάφθηκε το σχετικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων
- Δημόσιο μητρώο αφερεγγυότητας: σκοπός του είναι η καταχώριση όλων των αποφάσεων σε διάφορες διαδικασίες αφερεγγυότητας που κινούνται ενώπιον τόσο δικαστηρίων όσο και εμπορικών μητρώων και υποθηκοφυλακείων. Σύνδεσμος προς τον ιστότοπο: Δημόσιο μητρώο αφερεγγυότητας
- Υπάρχουν περιφερειακά μητρώα;
- Κτηματολόγιο: όχι, υπάρχει ένα μόνο κτηματολόγιο, οργανωμένο σε εθνικό επίπεδο, με περιφερειακά και τοπικά γραφεία. Στην Ισπανία μπορεί να υπάρχουν πέντε διαφορετικά μητρώα: ένα για καθεμία από τις τρεις ιστορικές επαρχίες της Χώρας των Βάσκων (Γκιπούθκοα, Άλαβα και Βιθκάια), ένα για τη Ναβάρα και ένα για την υπόλοιπη Ισπανία.
- Υποθηκοφυλακείο: όχι, μητρώα υπάρχουν σε κάθε περιφέρεια υποθηκοφυλακείου. Όλοι οι υποθηκοφύλακες είναι υποχρεωτικά μέλη του Εθνικού Συλλόγου Υποθηκοφυλάκων.
- Εμπορικό μητρώο: εμπορικά μητρώα υπάρχουν σε τοπικό επίπεδο, ένα για κάθε επαρχία της Ισπανίας, καθώς και στα νησιά, επιπλέον του Κεντρικού Εμπορικού Μητρώου.
- Μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων: υπάρχουν μητρώα σε κάθε επαρχία καθώς και ένα κεντρικό μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων.
- Ληξιαρχικό μητρώο: όχι, αλλά υπάρχουν αντιπροσωπείες σε κάθε επαρχία καθώς και σε τοπικό επίπεδο σε κάθε επαρχία.
- Μητρώο σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης: ναι, υπάρχει ένα μητρώο σε κάθε αυτόνομη κοινότητα και σε κάθε πόλη, καθώς τα δημοτικά συμβούλια είναι αρμόδια για το συγκεκριμένο μητρώο.
- Γενικό μητρώο διαθηκών: όχι, υπάρχει μόνον ένα.
- Μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων: όχι, υπάρχει μόνον ένα.
- Δημόσιο μητρώο αφερεγγυότητας: όχι, υπάρχει μόνον ένα.
- Υπάρχει διασύνδεση μεταξύ των περιφερειακών μητρώων;
Υπάρχει διασύνδεση μεταξύ του υποθηκοφυλακείου, του εμπορικού μητρώου και του μητρώου κινητών περιουσιακών στοιχείων της Ισπανίας.
Τα ληξιαρχικά μητρώα είναι επίσης διασυνδεδεμένα μεταξύ τους και οργανώνονται σε τοπικό επίπεδο.
- Μπορούν οι αρχές άλλου κράτους μέλους να επικοινωνήσουν με τα περιφερειακά μητρώα;
- Κτηματολόγιο: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες.
- Υποθηκοφυλακείο: ναι, με κάθε επιτρεπόμενο από τον νόμο τρόπο· αυτοπροσώπως, τηλεφωνικώς, ταχυδρομικώς ή μέσω διαδικτύου κάνοντας χρήση του διαδικτυακού μητρώου που διατίθεται σε αυτόν τον σύνδεσμο. Για ερευνητικούς σκοπούς, είναι δυνατή η επικοινωνία με το επισήμως ορισμένο σημείο επικοινωνίας.
- Εμπορικό μητρώο: ναι, με κάθε επιτρεπόμενο από τον νόμο τρόπο· αυτοπροσώπως, τηλεφωνικώς, ταχυδρομικώς ή μέσω διαδικτύου κάνοντας χρήση του διαδικτυακού μητρώου που διατίθεται σε αυτόν τον σύνδεσμο. Για ερευνητικούς σκοπούς, είναι δυνατή η επικοινωνία με το επισήμως ορισμένο σημείο επικοινωνίας vocal.ue@registradores.org
- Μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων: ναι, με κάθε επιτρεπόμενο από τον νόμο τρόπο· αυτοπροσώπως, τηλεφωνικώς, ταχυδρομικώς ή μέσω διαδικτύου κάνοντας χρήση του διαδικτυακού μητρώου που διατίθεται σε αυτόν τον σύνδεσμο. Για ερευνητικούς σκοπούς, είναι δυνατή η επικοινωνία με το επισήμως ορισμένο σημείο επικοινωνίας vocal.ue@registradores.org
- Ληξιαρχικό μητρώο: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες.
- Μητρώο σχέσεων ελεύθερης συμβίωσης: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες.
- Γενικό μητρώο διαθηκών: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες. Μια άλλη δυνατότητα επικοινωνίας με το συγκεκριμένο μητρώο διατίθεται στην ιστοσελίδα της ARERT (European Network of Registers of Wills Association), στην οποία παρέχεται πρόσβαση μέσω αυτού του συνδέσμου.
- Μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες.
- Δημόσιο μητρώο αφερεγγυότητας: μέσω διαδικτύου, όπως και οι άλλοι χρήστες.
- Διατίθενται οι πληροφορίες του μητρώου στο κοινό ή υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά την πρόσβαση;
Ναι, το υποθηκοφυλακείο, το εμπορικό μητρώο και το μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων είναι διαθέσιμα στο κοινό. Είναι δημόσια μητρώα. Ωστόσο, για την λήψη νομικών πληροφοριών, πρέπει να υφίσταται έννομο συμφέρον.
- Όταν υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά την πρόσβαση, είναι δυνατή η υποβολή αιτήσεων παροχής πληροφοριών;
Ναι, αλλά ο αιτών πρέπει να έχει έννομο συμφέρον το οποίο σχετίζεται με τον πραγματικό σκοπό του υποθηκοφυλακείου, του εμπορικού μητρώου και του μητρώου κινητών περιουσιακών στοιχείων της Ισπανίας.
- Είναι η αρχή που τηρεί το μητρώο αρμόδια, βάσει του εθνικού δικαίου, να παρέχει πληροφορίες σε άλλη εθνική αρχή;
ΝΑΙ
- Ποιες πληροφορίες μπορεί να παρέχει η αρμόδια για το μητρώο αρχή σε άλλη εθνική αρχή, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο;
Τις ίδιες πληροφορίες τις οποίες μπορεί να παρέχει στο ευρύ κοινό.
- Για ποιους λόγους μπορεί η αρμόδια για το μητρώο αρχή να αρνηθεί να παράσχει πληροφορίες σε άλλη εθνική αρχή;
Για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των προσώπων, όταν οι πληροφορίες ζητούνται για σκοπό που δεν σχετίζεται με το μητρώο, και για λόγους συμμόρφωσης με τον οργανικό νόμο για την προστασία των δεδομένων, εκτός εάν η αρμόδια για το μητρώο αρχή διαταχθεί, από τη δικαστική αρχή, να παράσχει τις πληροφορίες.
- Ειδικότερα, όσον αφορά καταχωρισμένες διαθήκες, μπορούν οι αρχές που κατέχουν τις πληροφορίες σχετικά με τις διαθήκες στην Ισπανία να γνωστοποιούν το περιεχόμενο διαθήκης στις αρχές άλλου κράτους μέλους;
Οι αρχές που κατέχουν πληροφορίες σχετικά με διαθήκες στην Ισπανία δεν μπορούν να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο διαθήκης, διότι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτό. Τα μόνα στοιχεία που τηρούνται στο μητρώο διαθηκών είναι το ονοματεπώνυμο και ο αριθμός ταυτότητας του διαθέτη και τα στοιχεία του (ημερομηνία γέννησης, όνομα γονέων και συζύγου), τα στοιχεία του συμβολαιογράφου και η ημερομηνία σύνταξης της διαθήκης. Μπορούν να ζητηθούν πληροφορίες σχετικά με το αν υφίστανται ή όχι διαθήκες συγκεκριμένου προσώπου —και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, σχετικά με τη σειρά σύνταξής τους. Στην Ισπανία, με την πιο πρόσφατη διαθήκη γενικά ανακαλούνται όλες οι παλαιότερες διαθήκες, εκτός εάν ορίζεται κάτι διαφορετικό στην πιο πρόσφατη διαθήκη. Όταν εντοπιστεί η πιο πρόσφατη διαθήκη, το περιεχόμενό της μπορεί να αναζητηθεί από τον συμβολαιογράφο που τη συνέταξε.
Η συγκεκριμένη διαδικασία αναζήτησης πληροφοριών, καθώς και απόκτησης αντιγράφου της διαθήκης από τον κληρονόμο, καθορίζεται στα ενημερωτικά δελτία της Ένωσης του ευρωπαϊκού δικτύου μητρώων διαθηκών (European Network of Registers of Wills Association), σε αυτόν τον σύνδεσμο.
Για την Ισπανία, η διαδικασία περιγράφεται αναλυτικά στους ακόλουθους συνδέσμους: Ισπανοί πολίτες και Καταχώριση και αναζήτηση διαθήκης.
Επίσης, οι δίαυλοι επικοινωνίας επεξηγούνται στους ακόλουθους συνδέσμους: Μητρώο διαθηκών και Στοιχεία επικοινωνίας.
- Ποιες πληροφορίες πρέπει να παράσχει η αιτούσα αρχή άλλου κράτους μέλους προκειμένου να μπορέσει να εξετάσει το μητρώο;
Ονοματεπώνυμο και αριθμό ταυτότητας του θανόντος (αριθμό φορολογικού μητρώου ή αριθμό ταυτότητας αλλοδαπού) και ληξιαρχική πράξη θανάτου.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να παρέχει αποδείξεις των πληροφοριών που παρέχει σχετικά με τον θανόντα;
Ναι, πρέπει να παρέχει όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό σχετικά με την πιο πρόσφατη διαθήκη, αριθμό ταυτότητας του θανόντος και αριθμό ταυτότητας του ενδιαφερομένου). Η αίτηση πρέπει να καταχωριστεί από τον υπεύθυνο του μητρώου, ο οποίος σημειώνει την ύπαρξη ή μη έννομου συμφέροντος, για σκοπούς προστασίας, κατά τον οργανικό νόμο για την προστασία των δεδομένων.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να παράσχει αποδείξεις ότι ζητεί πληροφορίες σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 650/2012;
Ναι, κάθε αίτηση παροχής πληροφοριών πρέπει να συνοδεύεται από αποδεικτικά στοιχεία προκειμένου να παρασχεθεί πρόσβαση στις ζητούμενες πληροφορίες.
Όσον αφορά την εξέταση των αρχείων του υποθηκοφυλακείου για τον εντοπισμό ακινήτων που ανήκουν στον θανόντα, πρέπει να δηλώνεται ότι οι πληροφορίες ζητούνται για τον συγκεκριμένο σκοπό.
- Ποια μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να ζητηθούν και να παρασχεθούν πληροφορίες;
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα που επιτρέπονται από την ειδική νομοθεσία· ταχυδρομείο, αυτοπρόσωπη αίτηση ή αίτηση μέσω διαδικτύου.
- Σε ποια γλώσσα μπορούν να ζητηθούν πληροφορίες;
Οι πληροφορίες μπορούν να παρέχονται σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της Ισπανίας.
- Με ποιον τρόπο παρέχονται οι πληροφορίες;
Η διαθήκη παρέχεται σε έντυπη μορφή, ως γνήσιο/επικυρωμένο αντίγραφο ή ως απλό αντίγραφο. Εάν ο ενδιαφερόμενος δεν είναι σε θέση να παραλάβει το αντίγραφο αυτοπροσώπως, μπορεί να ζητήσει την αποστολή του, με συστημένη επιστολή ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σε άλλο μητρώο μέσω ασφαλούς επικοινωνίας, ώστε το μητρώο αυτό να εκτυπώσει και να παραδώσει το αντίγραφο στον ενδιαφερόμενο.
Σε περίπτωση υποθηκοφυλακείου, εμπορικού μητρώου ή μητρώου κινητών περιουσιακών στοιχείων: πιστοποίηση ή απλό σημείωμα, με το πλήρες κείμενο ή απόσπασμα, σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή.
- Σε ποια γλώσσα μπορούν να παρασχεθούν πληροφορίες;
Οι πληροφορίες παρέχονται στην επίσημη εθνική γλώσσα ή στη γλώσσα σύνταξης της διαθήκης.
Σε περίπτωση υποθηκοφυλακείου, εμπορικού μητρώου ή μητρώου κινητών περιουσιακών στοιχείων: στην ισπανική γλώσσα και, σε περίπτωση απλών σημειωμάτων, μπορεί να ζητηθεί μετάφραση στην αγγλική γλώσσα.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να καταβάλει παράβολο για τη λήψη των ζητούμενων πληροφοριών; Πώς καταβάλλεται το παράβολο;
Ναι, πρέπει να καταβληθεί παράβολο με κάθε επιτρεπόμενο από την ισχύουσα νομοθεσία τρόπο.
Σε περίπτωση υποθηκοφυλακείου, εμπορικού μητρώου ή μητρώου κινητών περιουσιακών στοιχείων, καταβάλλεται παράβολο με κάθε επιτρεπόμενο από την ισχύουσα νομοθεσία τρόπο. Επιπλέον, το υποθηκοφυλακείο και το εμπορικό μητρώο της Ισπανίας έχουν δημιουργήσει διαδικτυακή διεπαφή στον ιστότοπο www.registradores.org, η οποία έχει σχεδιαστεί ειδικά για την αναζήτηση και τη λήψη πληροφοριών καθώς και την πληρωμή για τη λήψη των πληροφοριών.
- Ποια είναι οι τυπικές και ουσιαστικές απαιτήσεις για την καταχώριση μεταβολής στην κυριότητα καταχωρισμένου ακινήτου ως αποτέλεσμα κληρονομικής διαδοχής;
Δημόσιος τίτλος κληρονομικής διαδοχής (διαθήκη ή δήλωση των εξ αδιαθέτου κληρονόμων). Απόδειξη αποδοχής ή αποποίησης της κληρονομίας (επικυρωμένο αντίγραφο του συμβολαιογραφικού εγγράφου), δημόσιο έγγραφο περί διανομής της κληρονομίας ή ιδιωτική απογραφή της κληρονομίας από τον μόνο κληρονόμο και συμπληρωματικά έγγραφα (πιστοποίηση από το μητρώο διαθηκών, ληξιαρχική πράξη θανάτου και πιστοποιητικό από το μητρώο ασφαλιστηρίων συμβολαίων) και πλήρης καταβολή του φόρου κληρονομίας, βάσει δήλωσης. Απόδειξη αποδοχής της κληρονομίας συνιστά το έγγραφο το οποίο πιστοποιεί την αποδοχή της κληρονομίας από τους κληρονόμους.
Όλα τα ανωτέρω έγγραφα πρέπει να καταχωρίζονται από την αρμόδια αρχή (υποθηκοφυλακείο ή εμπορικό μητρώο).
- Ποιες πληροφορίες απαιτούνται προκειμένου η αρχή καταχώρισης να προσδιορίσει το περιουσιακό στοιχείο που καταχωρίζεται και να καταχωρίσει μεταβολή στην κυριότητα ως αποτέλεσμα κληρονομικής διαδοχής;
Σε περίπτωση ακίνητης περιουσίας: στοιχεία ταυτοποίησης του ακινήτου (μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός καταχωρισμένου ακινήτου, ενιαίος κωδικός μητρώου ή αριθμός καταχωρισμένου ακινήτου)· κατ’ εξαίρεση, στοιχεία κτηματολογίου ή θέσης του ακινήτου (δηλ. διεύθυνση, η οποία μπορεί να αλλάξει σε περίπτωση μετονομασίας οδών). Για παράδειγμα, σε περίπτωση ακίνητης περιουσίας: ακριβής διεύθυνση, αριθμός τεμαχίου ή κτηματολογίου, περιγραφή του ακινήτου. Όσον αφορά την αναγκαιότητα επακριβούς προσδιορισμού του ακινήτου, βλ. απόφαση του ΔΕΕ της 9ης Μαρτίου 2023, υπόθεση C-351/21.
Όταν το ακίνητο ταυτοποιηθεί δεόντως, πρέπει να παρέχονται τα έγγραφα που αναφέρονται στην απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση.
Σε περίπτωση κινητού περιουσιακού στοιχείου: αριθμός κυκλοφορίας και αριθμός πλαισίου.
- Ποιο είναι, στο κράτος μέλος σας, το νομικό κύρος των πληροφοριών που τηρούνται στο μητρώο;
Οι καταχωρίσεις στο υποθηκοφυλακείο, στο εμπορικό μητρώο και στο μητρώο κινητών περιουσιακών στοιχείων απολαύουν μαχητού τεκμηρίου νομιμότητας και αλήθειας. Ο καταχωρισμένος κύριος είναι ο πραγματικός κύριος του ακινήτου· το πρόσωπο που αποκτά το ακίνητο από το πρόσωπο που αναγράφεται στο μητρώο ως καταχωρισμένος κύριος καλύπτεται από αμάχητο τεκμήριο ότι είναι ο πραγματικός κύριος, το δε τεκμήριο αυτό μπορεί να ανατραπεί μόνο με δικαστική απόφαση. Ακόμη και αν η καταχωρισμένη κυριότητα του πωλητή ακυρωθεί νομίμως, τρίτος ο οποίος απέκτησε καλόπιστα το ακίνητο από τον πωλητή εξ επαχθούς αιτίας παραμένει κύριος του ακινήτου (άρθρο 34 του νόμου για τις υποθήκες).
3 Διαθεσιμότητα πληροφοριών σχετικά με τους τραπεζικούς λογαριασμούς
- Υπάρχει, στο κράτος μέλος σας, αρχή η οποία τηρεί κατάλογο τραπεζικών λογαριασμών;
Όχι. Η Τράπεζα της Ισπανίας δεν διαθέτει αρμοδιότητα δημιουργίας μητρώου τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται από τους πελάτες πιστωτικών ιδρυμάτων. Η Τράπεζα της Ισπανίας ασκεί αρμοδιότητες κεντρικής τράπεζας καθώς και εποπτείας του ισπανικού τραπεζικού συστήματος και άλλων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών που δραστηριοποιούνται στην Ισπανία. Τα καθήκοντα αυτά ασκούνται εντός του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, στο οποίο η Τράπεζα της Ισπανίας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) και του Ευρωσυστήματος, καθώς και του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού (ΕΕΜ) και του ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης (ΕΜΕ).
— Ποια αρχή κατέχει τις πληροφορίες αυτές;
Συνιστάται η επικοινωνία με τη φορολογική αρχή, η οποία κατέχει τις χρηματοοικονομικές αποδόσεις που της αποδίδονται, τις οποίες κοινοποιούν οι οντότητες που τηρούν λογαριασμούς.
— Στοιχεία επικοινωνίας:
Οι ισπανικές φορολογικές αρχές είναι περιφερειακές και εθνικές αρχές. Η κύρια εθνική αρχή είναι το Υπουργείο Οικονομίας, Οικονομικών και Δημόσιας Διοίκησης.
Κεντρική δικτυακή πύλη: https://sedeminhap.gob.es
Διατίθεται επίσης στην αγγλική γλώσσα.
Η αρμόδια για τη βεβαίωση και την είσπραξη φόρων αρχή είναι η Κρατική Υπηρεσία Φορολογικής Διοίκησης (AEAT, Agencia Estatal de Administración Tributaria), η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομίας, Οικονομικών και Δημόσιας Διοίκησης.
Η κύρια δικτυακή πύλη της είναι η εξής: https://sede.agenciatributaria.gob.es/
A.E.A.T. Delegación Especial de Madrid (ειδική αντιπροσωπεία Μαδρίτης),
C/ Guzmán el Bueno, 139,
Τηλέφωνο: 91 582 6767
Υπάρχουν γραφεία σε κάθε αυτόνομη κοινότητα και στις κύριες πόλεις.
Τα στοιχεία επικοινωνίας της Τράπεζας της Ισπανίας είναι τα ακόλουθα:
BANCO DE ESPAÑA
C/ Alcalá, 48 28014 Μαδρίτη — C/ Alcalá, 522 28027 Μαδρίτη
Αριθ. τηλεφώνου: 91 338 5000
- Έχει η αρχή αρμοδιότητα να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον/τους τραπεζικό/-ούς λογαριασμό/-ούς του διαθέτη κατόπιν αιτήματος της εθνικής αρχής που χειρίζεται την κληρονομική διαδοχή;
Όχι, δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα. Οι πληροφορίες πρέπει να ζητηθούν από το ίδρυμα που διαθέτει γραφείο ή υποκατάστημα στην Ισπανία. Όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα πρέπει να μεταφράζονται και πρέπει να περιέχουν κάθε αναγκαία διευκρίνιση.
Τα ιδρύματα στα οποία ο διαθέτης έχει ανοίξει λογαριασμούς οφείλουν να παρέχουν στους κληρονόμους τις πληροφορίες που αυτοί ζητούν (τα έγγραφα τα οποία πρέπει να υποβάλλονται κανονικά στο πιστωτικό ίδρυμα προς απόδειξη της ιδιότητας του κληρονόμου είναι: η ληξιαρχική πράξη θανάτου του πελάτη, το πιστοποιητικό από το μητρώο διαθηκών, επικυρωμένο αντίγραφο της πιο πρόσφατης διαθήκης ή, εάν το πρόσωπο απεβίωσε χωρίς διαθήκη, η δήλωση εξ αδιαθέτου κληρονόμων —το έγγραφο αυτό πρέπει να περιέχει την πράξη του κληρονομητηρίου). Η δήλωση εξ αδιαθέτου κληρονόμων είναι μια διαδικασία η οποία διεξάγεται ενώπιον συμβολαιογράφου και έχει ως σκοπό να δηλωθούν οι συγγενείς του θανόντος οι οποίοι έχουν την ιδιότητα του κληρονόμου, όταν ο θανών απεβίωσε χωρίς διαθήκη. Τα αιτήματα παροχής πληροφοριών σχετικά με κινήσεις στους λογαριασμούς πρέπει να προσδιορίζουν το χρονικό διάστημα το οποίο αφορούν και πρέπει να είναι εύλογα. Αιτήματα παροχής πληροφοριών σχετικά με κινήσεις που πραγματοποιήθηκαν πολύ πριν από την ημερομηνία του θανάτου συνήθως δεν γίνονται αποδεκτά.
Οι κληρονόμοι μπορούν να ζητήσουν από τα τραπεζικά ιδρύματα τις ακόλουθες πληροφορίες:
— την κατάσταση λογαριασμού του θανόντος πελάτη·
— τις κινήσεις των λογαριασμών μετά την ημερομηνία του θανάτου·
— τις κινήσεις των λογαριασμών που αφορούν χρονικό διάστημα 1 περίπου έτους πριν από τον θάνατο, ώστε οι κληρονόμοι να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους·
— αντίγραφο των συμβάσεων που είχε συνάψει ο θανών πελάτης.
Είναι σημαντικό να παρέχονται στους κληρονόμους, πριν από την αποδοχή της κληρονομίας, τόσο οι πληροφορίες σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία του πελάτη κατά την ημερομηνία του θανάτου του όσο και οι συμβάσεις χρηματοδότησης ή εγγύησης (συμβάσεις δανείου, συμβάσεις εγγύησης κ.λπ.) που ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία θανάτου, προκειμένου οι κληρονόμοι να ενημερώνονται για την κληρονομιαία περιουσία.
- Για ποιους λόγους μπορεί η αρχή να αρνηθεί να παράσχει πληροφορίες στην εθνική αρχή που χειρίζεται την κληρονομική διαδοχή;
Η οντότητα μπορεί να αρνηθεί να παράσχει πληροφορίες, εάν δεν υφίσταται έννομο συμφέρον (για παράδειγμα, ο αιτών δεν είναι κληρονόμος του θανόντος ή δεν έχει κανένα συμφέρον στην κληρονομία). Η οντότητα μπορεί να αρνηθεί να παράσχει πληροφορίες σε μη αρμόδια αρχή.
Τα τραπεζικά ιδρύματα μπορούν να αρνηθούν να παράσχουν πληροφορίες μόνον εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν όσον αφορά τον κληρονόμο ή αν οι αιτήσεις αφορούν χρονικό διάστημα πολύ προγενέστερο του ενός έτους πριν από την ημερομηνία του θανάτου.
- Ποιες πληροφορίες πρέπει να παράσχει η αιτούσα αρχή άλλου κράτους μέλους όταν ζητεί πληροφορίες σχετικά με τον/τους τραπεζικό/-ούς λογαριασμό/-ούς του θανόντος;
Πρέπει να παρέχονται ο αριθμός ταυτότητας του διαθέτη ή, εάν είναι δικαιούχος τραπεζικών λογαριασμών σε άλλη χώρα, ο αριθμός φορολογικού μητρώου στην εν λόγω χώρα καθώς και ο αριθμός φορολογικού μητρώου στην Ισπανία, καθώς και αποδείξεις για την πλήρωση όλων των προϋποθέσεων που αναφέρθηκαν στα προηγούμενα σημεία.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να προσκομίσει αποδείξεις των πληροφοριών που παρέχει σχετικά με τον θανόντα;
Ναι, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να προσκομίσει αποδείξεις ότι ζητεί πληροφορίες σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 650/2012;
Ναι.
- Ποια μέσα μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να ζητηθούν και να παρασχεθούν πληροφορίες;
Εξαρτάται από τα μέσα που έχει στη διάθεσή της κάθε τράπεζα.
- Σε ποια γλώσσα μπορούν να ζητηθούν πληροφορίες;
Στην ισπανική γλώσσα ή σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της Ισπανίας.
- Σε ποια γλώσσα μπορούν να παρασχεθούν πληροφορίες;
Εξαρτάται από το τραπεζικό ίδρυμα. Κατά κανόνα, οι πληροφορίες παρέχονται σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της Ισπανίας ή στην αγγλική γλώσσα. Ορισμένες τράπεζες διαθέτουν μεταφραστική υπηρεσία.
- Οφείλει η αιτούσα αρχή να καταβάλει παράβολο για τη λήψη των ζητούμενων πληροφοριών; Πώς καταβάλλεται το παράβολο;
Η Τράπεζα της Ισπανίας επιτρέπει στα ισπανικά τραπεζικά ιδρύματα να χρεώνουν προμήθεια για τη συγκεκριμένη υπηρεσία. Το ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος του παραβόλου είναι 100 EUR, συν ΦΠΑ, ενώ το αν θα επιβληθεί ή όχι επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της τράπεζας.
4 Διαθεσιμότητα μητρώου δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας
Μητρώο δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (όπως δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, διπλώματα ευρεσιτεχνίας, συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας, υποδείγματα χρησιμότητας, τοπογραφίες προϊόντων ημιαγωγών, εμπορικά σήματα, γεωγραφικές ενδείξεις και ονομασίες προέλευσης, σχέδια και υποδείγματα, δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών).
- Στην Ισπανία, τηρεί κάποια αρχή ή οντότητα πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας;
Ναι.
Οι αιτήσεις για πρώτη καταχώριση μπορούν να υποβληθούν σε οποιοδήποτε γραφείο τοπικού μητρώου, όπου υπάρχει, ή σε οποιοδήποτε γραφείο του Κεντρικού Μητρώου. Δεδομένου ότι η καταχώριση είναι ενιαία σε ολόκληρη την Ισπανία, οι καταχωρίσεις παράγουν τα ίδια αποτελέσματα ανεξαρτήτως του μητρώου στο οποίο πραγματοποιούνται.
Τα τοπικά μητρώα είναι υπεύθυνα για την εξέταση των φακέλων και την έκδοση απόφασης σχετικά με τις αιτήσεις τις οποίες υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι στην εδαφική περιοχή τους.
Μέσω των επαρχιακών γραφείων, το Κεντρικό Μητρώο είναι υπεύθυνο να εξετάζει τους φακέλους των ενδιαφερομένων που υποβάλλουν αιτήσεις σε οποιαδήποτε άλλη αυτόνομη κοινότητα. Στοιχεία επικοινωνίας: Ιστοσελίδα
5 Άλλα μητρώα με πληροφορίες ενδεχομένως σημαντικές για υποθέσεις κληρονομικής διαδοχής
Υπουργείο Οικονομικών: φορολογική αρχή. Πρόκειται για τον φορέα που είναι επιφορτισμένος με τον έλεγχο, τη διαχείριση και την είσπραξη φόρων στην Ισπανία. Λόγω του ρόλου του, κατέχει τα φορολογικά στοιχεία όλων των προσώπων που υπόκεινται σε φόρο λόγω της ιθαγένειας ή της κατοικίας τους στην ισπανική επικράτεια.
Ορισμένοι φόροι, όπως ο φόρος κληρονομίας, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των αυτόνομων κοινοτήτων, οι οποίες διαθέτουν τις δικές τους αντιπροσωπείες της φορολογικής αρχής που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο, τη διαχείριση και την είσπραξη τόσο των δικών τους φόρων όσο και εκείνων που η κεντρική κυβέρνηση μεταβιβάζει στην αντίστοιχη εδαφική περιοχή.
6 Διαθεσιμότητα πληροφοριών σχετικά με τις μυστικές διαθήκες και τις διαθήκες που δεν υπόκεινται σε καταχώριση
- Ποιες αρχές ή ποια πρόσωπα εξουσιοδοτούνται να φυλάσσουν τη διαθήκη;
Ο διαθέτης μπορεί να διατηρήσει τη μυστική διαθήκη στην κατοχή του, να αναθέσει τη φύλαξή της σε πρόσωπο εμπιστοσύνης ή να την καταθέσει στον συμβολαιογράφο που τη συνέταξε ο οποίος θα τη διατηρήσει στο αρχείο του.
- Έχουν οι αρχές αυτές ή τα πρόσωπα αυτά νόμιμη υποχρέωση να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο της διαθήκης μετά τον θάνατο του διαθέτη;
Ναι.
- Σε ποιον πρέπει οι αρχές αυτές ή τα πρόσωπα αυτά να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο της διαθήκης;
Στον συμβολαιογράφο που συνέταξε το πρακτικό της μυστικής διαθήκης.
- Ποιος μπορεί να ζητήσει τη γνωστοποίηση του περιεχομένου της διαθήκης;
Ο ενδιαφερόμενος σε σχέση με την κληρονομία.
- Υπό ποιες προϋποθέσεις και σύμφωνα με ποιες διαδικασίες γνωστοποιείται το περιεχόμενο της διαθήκης;
Το πρόσωπο που έχει στην κατοχή του τη μυστική διαθήκη πρέπει να την υποβάλει σε αρμόδιο συμβολαιογράφο εντός 10 ημερών από τη στιγμή που λαμβάνει γνώση του θανάτου του διαθέτη.
Ο συμβολαιογράφος που συνέταξε μυστική διαθήκη, ο οποίος ορίστηκε θεματοφύλακας της διαθήκης από τον διαθέτη, οφείλει, εντός 10 ημερών από τη στιγμή που λαμβάνει γνώση του θανάτου του διαθέτη, να ενημερώσει τον/την επιζώντα/-σα σύζυγο, τους κατιόντες και τους ανιόντες του διαθέτη —και απουσία τέτοιων προσώπων, τους εκ πλαγίου συγγενείς έως τον τέταρτο βαθμό— για την ύπαρξη της διαθήκης.
Στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις, εάν δεν γνωρίζει την ταυτότητα ή τον τόπο κατοικίας των προσώπων αυτών, ή αν αγνοεί την ύπαρξή τους, ο συμβολαιογράφος οφείλει να γνωστοποιήσει τις πληροφορίες που απαιτούνται από τη συμβολαιογραφική νομοθεσία (άρθρο 712 του αστικού κώδικα).
- Ποιες αρχές ή ποια πρόσωπα εξουσιοδοτούνται να φυλάσσουν τη διαθήκη;
Σε καιρό πολέμου, στρατιωτικοί, εθελοντές, όμηροι, αιχμάλωτοι και άλλα πρόσωπα που απασχολούνται από τον στρατό ή ακολουθούν τον στρατό μπορούν να συντάξουν τη διαθήκη τους ενώπιον αξιωματικού που έχει τουλάχιστον τον βαθμό του λοχαγού.
Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται για τα μέλη στρατού που βρίσκεται σε ξένη χώρα. Εάν ο διαθέτης είναι ασθενής ή τραυματίας, μπορεί να συντάξει τη διαθήκη του ενώπιον του ιερέα ή του ιατρού που τον περιθάλπει. Εάν βρίσκεται σε απόσπασμα, μπορεί να συντάξει τη διαθήκη του ενώπιον του διοικητή, ακόμη και αν αυτός έχει κατώτερο βαθμό.
- Έχουν οι αρχές αυτές ή τα πρόσωπα αυτά νόμιμη υποχρέωση να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο της διαθήκης μετά τον θάνατο του διαθέτη;
Οι διαθήκες πρέπει να διαβιβάζονται το συντομότερο δυνατόν στο αρχηγείο και από εκεί στο Υπουργείο Άμυνας.
Εάν ο διαθέτης απεβίωσε, το Υπουργείο πρέπει να διαβιβάσει τη διαθήκη στον συμβολαιογραφικό σύλλογο της περιφέρειας στην οποία ο θανών είχε την τελευταία κατοικία του. Εάν η διεύθυνση τελευταίας κατοικίας είναι άγνωστη, η διαθήκη διαβιβάζεται στον συμβολαιογραφικό σύλλογο Μαδρίτης.
Ο συμβολαιογραφικές σύλλογος διαβιβάζει τη διαθήκη στον συμβολαιογράφο της περιφέρειας στην οποία ο διαθέτης είχε την τελευταία κατοικία του. Μόλις παραλάβει τη διαθήκη, ο συμβολαιογράφος οφείλει να ενημερώσει τους κληρονόμους και άλλους ενδιαφερομένους για την ύπαρξη της κληρονομίας εντός 10 ημερών, ώστε τα πρόσωπα αυτά να εμφανιστούν ενώπιον του συμβολαιογράφου για την καταχώρισή της σύμφωνα με τον νόμο. Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω διατυπώσεων, η διαθήκη επικυρώνεται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις που προβλέπονται για τις μυστικές διαθήκες.
- Ποιες αρχές ή ποια πρόσωπα εξουσιοδοτούνται να φυλάσσουν τη διαθήκη;
Σε περίπτωση πολεμικού πλοίου, η διαθήκη συντάσσεται ενώπιον του λογιστή ή του προσώπου που ασκεί τα καθήκοντα αυτά, παρουσία δύο κατάλληλων μαρτύρων, οι οποίοι βλέπουν και κατανοούν τον διαθέτη. Ο πλοίαρχος, ή το πρόσωπο που ασκεί τα καθήκοντα αυτά, πρέπει επίσης να παράσχει την έγκρισή του.
Σε εμπορικά πλοία, η διαθήκη επικυρώνεται από τον πλοίαρχο, ή το πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό του, με τη συνδρομή δύο κατάλληλων μαρτύρων.
- Σε ποιον πρέπει οι αρχές αυτές ή τα πρόσωπα αυτά να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο της διαθήκης;
Οι δημόσιες διαθήκες οι οποίες συντάσσονται επί πλοίου τηρούνται από τον πλοίαρχο και μνημονεύονται στο ημερολόγιο του πλοίου.
Εάν το σκάφος καταπλεύσει σε ξένο λιμένα στον οποίο υπάρχει Ισπανός διπλωματικός ή προξενικός υπάλληλος, ο πλοίαρχος του πολεμικού ή του εμπορικού σκάφους οφείλει να παραδώσει στον εν λόγω υπάλληλο αντίγραφο της δημόσιας διαθήκης ή του πρακτικού σύνταξης της μυστικής διαθήκης και της μνείας που έγινε στο ημερολόγιο του πλοίου.
Ο διπλωματικός ή προξενικός υπάλληλος οφείλει να χορηγήσει έγγραφη βεβαίωση της παράδοσης και, αφού κλείσει και σφραγίσει το αντίγραφο της διαθήκης ή το πρακτικό σύνταξης της μυστικής διαθήκης, οφείλει να το υποβάλει, μαζί με τη μνεία στο ημερολόγιο του πλοίου, μέσω των κατάλληλων διαύλων, στον υπουργό Ναυτικού, ο οποίος δίνει εντολή να κατατεθεί στο αρχείο του Υπουργείου.
Όταν το πολεμικό ή το εμπορικό πλοίο καταπλεύσει στον πρώτο ισπανικό λιμένα, ο πλοίαρχος παραδίδει την πρωτότυπη διαθήκη, κλειστή και σφραγισμένη, στην τοπική λιμενική αρχή, μαζί με αντίγραφο της μνείας που έγινε στο ημερολόγιο του πλοίου. Η λιμενική αρχή διαβιβάζει τα έγγραφα αυτά χωρίς καθυστέρηση στον υπουργό Ναυτικού.
- Ιδιόγραφη διαθήκη
Πρόκειται για τη διαθήκη που συντάσσει ο διαθέτης. Η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να περιβληθεί τον συμβολαιογραφικό τύπο και υποβάλλεται σε συμβολαιογράφο εντός 5 ετών από τον θάνατο του διαθέτη. Ο συμβολαιογράφος προβαίνει στην καταχώριση σύμφωνα με τη συμβολαιογραφική νομοθεσία.
Το πρόσωπο που έχει στην κατοχή του ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να την υποβάλει σε αρμόδιο συμβολαιογράφο εντός 10 ημερών από τη στιγμή που λαμβάνει γνώση του θανάτου του διαθέτη. Η μη συμμόρφωση με την υποχρέωση αυτή συνεπάγεται την ευθύνη του για κάθε ζημία που προκάλεσε.
Το έγγραφο αυτό πρέπει να επικυρωθεί και να καταχωριστεί σύμφωνα με την εθνική συμβολαιογραφική νομοθεσία.