1 Czy można wszcząć postępowanie za pośrednictwem internetu?
Po wejściu w życie rozporządzenia w sprawie formularzy w postępowaniu egzekucyjnym, sposobu komunikacji elektronicznej między uczestnikami i przydzielania spraw notariuszom (Pravilnik o obrascima u ovršnom postupku, načinu elektroničke komunikacije između sudionika i načinu dodjele predmeta u rad javnom bilježniku, Narodne Novine – NN, dziennik urzędowy Republiki Chorwacji nr 43/21 i 94/21) oraz opublikowaniu na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości i Administracji (Ministarstvo pravosuđa i uprave) decyzji wydanej przez ministra właściwego do spraw sądownictwa w sprawie spełnienia wymagań technicznych dotyczących komunikacji elektronicznej między uczestnikami postępowania egzekucyjnego uruchomiono system umożliwiający przesyłanie opartych na dokumentach urzędowych wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w postaci elektronicznej i nadającej się do odczytu maszynowego za pośrednictwem systemu e-Ovrha.
W kodeksie postępowania cywilnego (Zakon o parničnom postupku, NN nr 53/91, 91/92, 112/99, 129/00, 88/01, 117/03, 88/05, 2/07, 96/08, 84/08, 123/08, 57/11, 25/13, 89/14, 70/19, 80/22, 114/22 i 155/23; zwanym dalej: „ZPP”) przewidziano możliwość składania pism sądowych drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu informatycznego. Oznacza to, że pozew o wszczęcie postępowania cywilnego (lub wniosek o wszczęcie określonego postępowania nieprocesowego) można złożyć za pośrednictwem odrębnego systemu informatycznego. Ponadto sądy mogą wykorzystywać ten system informatyczny do doręczania orzeczeń do bezpiecznej elektronicznej skrzynki pocztowej. W ten sposób stworzono dwukierunkowy kanał komunikacji za pośrednictwem specjalnego systemu informatycznego.
2 Jeżeli tak, jakiego rodzaju spraw dotyczy ta możliwość? Czy niektóre sprawy można wszcząć wyłącznie przez internet?
Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie dokumentu urzędowego można złożyć wyłącznie za pośrednictwem aplikacji internetowej e-Ovrha. Innymi słowy, postępowanie mające na celu wyegzekwowanie roszczeń pieniężnych można wszcząć wyłącznie drogą elektroniczną.
Pozostałe postępowania wszczyna się w formie pisemnej, z możliwością wykorzystania systemu komunikacji elektronicznej do wymiany pism między stronami a sądem drogą elektroniczną.
Organy państwowe, prokuratura, adwokaci, notariusze, biegli sądowi, asesorzy sądowi, tłumacze sądowi, syndycy masy upadłości, komisarze sądowi, pełnomocnicy, o których mowa w art. 434a ZPP, komisarze w postępowaniu w sprawach o upadłość konsumencką, likwidatorzy, kuratorzy zatrudnieni w Centrum Kurateli (Centar za posebno skrbništvo), a także osoby prawne i fizyczne (handlowcy, lekarze itp.) prowadzące zarejestrowaną działalność (jeżeli spór dotyczy tej działalności) mają obowiązek składać pisma w formie elektronicznej.
3 Czy wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) czy tylko w określonych godzinach? W tym drugim przypadku, w jakich godzinach?
Wnioski o wszczęcie egzekucji na podstawie dokumentów urzędowych można składać za pośrednictwem aplikacji internetowej e-Ovrha, przy czym pisma można wnosić w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu informatycznego przez całą dobę.
4 Czy pozew powinien być sformułowany w określonym formacie?
Nie dotyczy.
5 W jaki sposób zabezpiecza się dane przesyłane i przechowywane?
Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie dokumentu urzędowego musi być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Umożliwia to posiadaczom wymaganego certyfikatu podpisu złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji. Ta sama zasada dotyczy komunikacji elektronicznej z sądem. Co więcej, systemy te wykorzystują również kwalifikowany znacznik czasu jako elektroniczny znacznik czasu, który wiąże datę i godzinę z danymi w taki sposób, aby racjonalnie wykluczyć możliwość niewykrywalnej zmiany danych. Znacznik czasu opiera się na dokładnym źródle czasu powiązanym z uniwersalnym czasem koordynowanym i jest podpisany przy użyciu zaawansowanego podpisu elektronicznego lub opatrzony zaawansowaną pieczęcią elektroniczną kwalifikowanego dostawcy usług zaufania bądź z wykorzystaniem innej równoważnej metody.
6 Czy istnieje konieczność zastosowania jakiejś formy podpisu elektronicznego lub rejestracji czasu?
Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie dokumentu urzędowego musi być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Umożliwia to posiadaczom wymaganego certyfikatu podpisu złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji. Ta sama zasada dotyczy komunikacji elektronicznej z sądem. Co więcej, systemy te wykorzystują również kwalifikowany znacznik czasu jako elektroniczny znacznik czasu, który wiąże datę i godzinę z danymi w taki sposób, aby racjonalnie wykluczyć możliwość niewykrywalnej zmiany danych. Znacznik czasu opiera się na dokładnym źródle czasu powiązanym z uniwersalnym czasem koordynowanym i jest podpisany przy użyciu zaawansowanego podpisu elektronicznego lub opatrzony zaawansowaną pieczęcią elektroniczną kwalifikowanego dostawcy usług zaufania bądź z wykorzystaniem innej równoważnej metody.
7 Czy istnieje konieczność uiszczenia opłat sądowych? Jeżeli tak, w jaki sposób można je uiścić i czy różnią się od opłat w tradycyjnym postępowaniu (z pominięciem drogi elektronicznej)?
W przypadku wniesienia sprawy do sądu opłaty sądowe są płatne zgodnie z przepisami ustawy o opłatach sądowych (Zakon o sudskim pristojbama) w wysokości określonej w taryfie opłat sądowych.
Opłatę za pisma wnoszone w postaci elektronicznej na podstawie przepisów szczególnych za pośrednictwem systemu informatycznego, którym posługuje się sąd przy wykonywaniu swoich zadań, należy uiścić przy ich wnoszeniu i jest ona równa połowie opłaty określonej w taryfie.
Opłatę za orzeczenia doręczane przez sąd w postaci elektronicznej na podstawie przepisów szczególnych za pośrednictwem systemu informatycznego, którym posługuje się sąd przy wykonywaniu swoich zadań, należy uiścić w terminie 3 dni od dnia elektronicznego doręczenia orzeczenia i jest ona równa połowie opłaty określonej w taryfie.
Opłaty sądowe można uiszczać za pośrednictwem systemu komunikacji elektronicznej lub dołączyć dowód uiszczenia opłaty do pisma przesłanego za pośrednictwem systemu komunikacji elektronicznej.
8 Czy możliwe jest wycofanie pozwu, który został złożony przez internet?
Wszelkie pisma określone w ZPP, w tym służące cofnięciu powództwa, można przesyłać w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu informatycznego.
9 Czy pozwany ma możliwość/jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi przez internet, jeżeli powód wszczyna postępowanie przez internet?
Pozwany może składać pisma w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu informatycznego niezależnie od tego, czy powód złożył pismo w formie elektronicznej, czy też nie. W art. 106a ust. 5 ZPP określono, które osoby są zobowiązane do składania pism do sądu w formie elektronicznej.
10 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany odpowie na pozew?
Procedura, w której pozwany odpowiada na pozew drogą elektroniczną, nie różni się od procedury, w której pozwany przedstawia swoją odpowiedź w formie papierowej.
11 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany nie odpowie na pozew?
Art. 106a akapit piąty ZPP stanowi, że organy państwowe, prokuratura, adwokaci, notariusze, biegli sądowi, asesorzy sądowi, tłumacze sądowi, syndycy masy upadłości, komisarze sądowi, pełnomocnicy, o których mowa w art. 434a tego kodeksu, komisarze w postępowaniu w sprawach o upadłość konsumencką, likwidatorzy, kuratorzy zatrudnieni w Centrum Kurateli, a także osoby prawne i fizyczne (handlowcy, lekarze itp.) prowadzące zarejestrowaną działalność (jeżeli spór dotyczy tej działalności) mają obowiązek składać pisma w formie elektronicznej.
W razie niezłożenia odpowiedzi na pozew w postaci elektronicznej przez którąkolwiek z tych osób sąd wzywa ją do wniesienia odpowiedzi we właściwy sposób w terminie 8 dni. Jeżeli nie wniesie ona pisma w postaci elektronicznej w wyznaczonym terminie, pismo uznaje się za wycofane.
12 Czy możliwe jest składanie dokumentów do sądu drogą elektroniczną? Jeżeli tak, w jakich rodzajach postępowania i pod jakimi warunkami jest to możliwe?
W ZPP przewidziano możliwość składania pism sądowych i załączników do nich drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu informatycznego. Pisma takie muszą być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym zgodnie z przepisami szczególnymi. W przypadku załączenia do pisma dokumentów urzędowych, które są już dostępne w formie elektronicznej, muszą to być oryginały opatrzone podpisem elektronicznym przez wydającego. Elektroniczne pisma sądowe należy składać w formacie PDF, natomiast załączniki można składać w dowolnej formie elektronicznej.
13 Czy pisma sądowe, w tym w szczególności orzeczenia, można doręczać za pośrednictwem internetu?
Opracowano i wdrożono usługi związane z elektroniczną tablicą ogłoszeń (e-Oglasna ploča), która umożliwia doręczanie pism sądowych uczestnikom postępowań sądowych za pośrednictwem elektronicznej tablicy ogłoszeń sądu przy wykorzystaniu rozwiązań informatycznych.
Na elektronicznej tablicy ogłoszeń publikuje się orzeczenia zgodnie z wymogami określonymi w art. 335 ZPP oraz wszystkie pisma sądowe, co do których przewidziano taki wymóg w art. 8 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym (Ovršni zakon, NN nr 112/12, 25/13, 93/14 i 55/16, 73/17, 131/20, 114/22 oraz 06/24).
Ponadto na elektronicznej tablicy ogłoszeń publikuje się wszystkie pisma sądowe, które należy opublikować na tablicy ogłoszeń sądu zgodnie z przepisami procesowymi.
Sądy mogą wykorzystywać ten system informatyczny również do doręczania orzeczeń do bezpiecznej elektronicznej skrzynki pocztowej.
14 Czy orzeczenia sądowe mogą być wydawane w drodze elektronicznej?
Nie ma takiej możliwości.
15 Czy można wnieść odwołanie i doręczyć orzeczenie w sprawie odwołania za pośrednictwem internetu?
Wszelkie pisma określone w ZPP, w tym środki zaskarżenia, można przesyłać w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu informatycznego. Sąd może doręczyć swoje orzeczenie w przedmiocie środka zaskarżenia do bezpiecznej elektronicznej skrzynki pocztowej odbiorcy za pośrednictwem systemu informatycznego.
16 Czy możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego za pośrednictwem internetu?
Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie dokumentu urzędowego można złożyć wyłącznie za pośrednictwem aplikacji internetowej e-Ovrha. Innymi słowy, postępowanie mające na celu wyegzekwowanie roszczeń pieniężnych na podstawie dokumentu urzędowego można wszcząć wyłącznie drogą elektroniczną.
17 Czy strony lub ich zastępcy procesowi mogą dowiadywać się o przebiegu postępowania on-line? Jeżeli tak, to w jaki sposób można to robić?
Nie dotyczy.