1 Xi tfisser eżekuzzjoni fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali?
Il-proċeduri ta’eżekuzzjoni fil-Kroazja huma rregolati mill-Att dwar l-eżekuzzjoni (Ovršni zakon – OZ; Narodne Novine (NN; Il-Gazzetta Uffiċjali tar-Repubblika tal-Kroazja) Nri 112/12, 25/13, 93/14, 55/16, 73/17, 131/20, 114/22 u 6/24). L-OZ jistabbilixxi proċedura li permezz tagħha l-qrati u n-nutara pubbliċi jeżegwixxu talbiet fuq il-bażi ta’ eżekuzzjoni u strumenti awtentiċi (proċeduri ta’ eżekuzzjoni), sakemm ma jkunx previst mod ieħor minn att separat.
2 Liema awtorità jew awtoritajiet huma kompetenti għall-eżekuzzjoni?
Il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni jitmexxew mill-qrati, abbażi ta’ strumenti ta’ eżekuzzjoni, u min-nutara pubbliċi, abbażi ta’ strumenti awtentiċi.
It-termini strument ta’ eżekuzzjoni u strument awtentiku huma definiti fl-Artikoli 23 u 31 tal-OZ, rispettivament.
Il-partijiet l-oħra fil-proċeduri ta’ eżekuzzjoni jinkludu l-Aġenzija Finanzjarja (Financijska agencija), jiġifieri l-entità legali inkarigata mill-eżekuzzjoni skont l-OZ u skont l-att li jirregola l-eżekuzzjoni fir-rigward tal-fondi monetarji, l-impjegaturi, l-Istitut Kroat tal-Assigurazzjoni tal-Pensjoni (Hrvatski zavod za mirovinsko osiguranje) u korpi oħra stabbiliti bil-liġi.
3 Liema huma l-kundizzjonijiet biex jingħataw titoli jew deċiżjonijiet li jkunu eżekuttivi?
Il-qrati jmexxu proċeduri ta’ eżekuzzjoni abbażi ta’ strumenti ta’ eżekuzzjoni, li jinkludu:
1. deċiżjonijiet tal-qorti u soluzzjonijiet bil-qorti eżegwibbli;
2. soluzzjonijiet eżegwibbli msemmija fl-Artikolu 186a tal-Att dwar il-Proċedura Ċivili (Zakon o parničnom postupku);
3. deċiżjonijiet eżegwibbli ta’ qorti tal-arbitraġġ;
4. deċiżjonijiet eżegwibbli maħruġa, u soluzzjonijiet milħuqa, fi proċeduri amministrattivi fejn jikkonċernaw talbiet pekunarji, sakemm ma jkunx previst mod ieħor mil-liġi;
5. deċiżjonijiet eżegwibbli u strumenti ta’ eżekuzzjoni maħruġa min-nutara pubbliċi;
6. soluzzjonijiet milħuqa quddiem il-qrati tal-unur tal-awli Kroati u soluzzjonijiet milħuqa fi proċeduri ta’ medjazzjoni skont il-liġi applikabbli;
7. strumenti oħra li jikkostitwixxu strumenti ta’ eżekuzzjoni skont il-liġi.
Strument ta’ eżekuzzjoni jista’ jintuża jekk jistabbilixxi l-kreditur, id-debitur u l-pretensjoni f’termini tas-suġġett, it-tip, il-kamp ta’ applikazzjoni u l-limitu ta’ żmien tiegħu għas-soluzzjoni tiegħu.
Jekk l-istrument ta’ eżekuzzjoni jkun deċiżjoni li tordna l-ħlas ta’ dejn jew it-twettiq ta’ azzjoni, dan għandu jistabbilixxi limitu ta’ żmien għall-konformità volontarja miegħu; jekk id-deċiżjoni ma tistabbilixxix tali limitu ta’ żmien, dan tal-aħħar jiġi stabbilit mill-qorti li toħroġ deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni.
3.1 Il-proċedura
Il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni abbażi ta’ strument ta’ eżekuzzjoni jitressqu mill-kreditur tal-eżekuzzjoni li jippreżenta mozzjoni għall-eżekuzzjoni lill-qorti. Il-kreditur tal-eżekuzzjoni jista’ jippreżenta mozzjoni għall-eżekuzzjoni personalment, bħala parti fil-proċeduri, jew permezz ta’ prokura. Il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni jistgħu jitressqu ex officio jekk dan ikun previst mil-liġi.
L-eżekuzzjoni taqa’ taħt il-ġuriżdizzjoni ratione materiae tal-qrati muniċipali (općinski sud), sakemm ma jkunx previst mod ieħor mil-liġi. L-eżekuzzjoni titwettaq fil-kamp ta’ applikazzjoni stabbilit fid-deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni.
Deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni għandha tindika l-istrument ta’ eżekuzzjoni/awtentiku li jifforma l-bażi għall-eżekuzzjoni, il-kreditur u d-debitur tal-eżekuzzjoni, il-pretensjoni li għandha tiġi rkuprata, il-mezzi u s-suġġett tal-eżekuzzjoni u informazzjoni oħra rilevanti għall-eżekuzzjoni.
3.2 Il-kundizzjonijiet ewlenin
Mozzjoni għall-eżekuzzjoni jrid ikun fiha talba għall-eżekuzzjoni li tindika l-istrument ta’ eżekuzzjoni/awtentiku li jifforma l-bażi għall-eżekuzzjoni, il-kreditur u d-debitur tal-eżekuzzjoni u n-numri tal-identità personali tagħhom, il-pretensjoni li għandha tiġi riżolta, il-mezzi li bihom għandha titwettaq l-eżekuzzjoni u, fejn meħtieġ, is-suġġett tal-eżekuzzjoni. Il-mozzjoni għall-eżekuzzjoni trid tinkludi kwalunkwe informazzjoni oħra preskritta legalment li tkun meħtieġa għall-eżekuzzjoni.
Mozzjoni għall-eżekuzzjoni abbażi ta’ strument awtentiku għandu jkun fiha:
1. talba li l-qorti tordna lid-debitur iħallas il-pretensjoni, inkluż kwalunkwe spejjeż relatati, fi żmien 8 ijiem min-notifika tad-deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni (3 ijiem fil-każ ta’ tilwim li jinvolvi kambjali jew ċekkijiet);
2. talba għall-eżekuzzjoni.
Fil-qosor, dokument ta’ eżekuzzjoni jew dokument awtentiku huwa prerekwiżit biex tiġi ordnata l-eżekuzzjoni.
4 L-għan u n-natura ta’ miżuri eżekuttivi
Is-suġġett tal-eżekuzzjoni jfisser l-assi u d-drittijiet li jistgħu jkunu legalment soġġetti għall-eżekuzzjoni sabiex tiġi riżolta pretensjoni. L-eżekuzzjoni fir-rigward tal-assi ta’ debitur, jiġifieri l-proprjetà tiegħu, tiġi ordnata sabiex il-kreditur tal-eżekuzzjoni jkun jista’ jkollu l-pretensjoni tiegħu saldata.
4.1 Liema tipi ta’ assi jistgħu jkunu suġġetti għall-eżekuzzjoni?
L-assi tad-debitur (flus, proprjetà immobbli, beni mobbli, titoli, ishma ta’ sjieda) jew id-dritt mhux proprjetarju tal-kreditur tal-eżekuzzjoni (iċ-ċediment jew il-konsenja ta’ assi mobbli, it-tbattil jew iċ-ċediment ta’ assi immobbli, ir-ritorn għax-xogħol, eċċ.) jistgħu kollha jkunu suġġetti għall-eżekuzzjoni. Il-kreditur tal-eżekuzzjoni jista’ jagħżel liberament is-suġġett tal-eżekuzzjoni matul il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni.
Affarijiet barra l-kummerċ (res extra commercium) u kwalunkwe oġġett ieħor definit bħala tali mil-liġi ma jistgħux ikunu soġġetti għal eżekuzzjoni. Pretensjonijiet relatati ma’ arretrati tat-taxxa jew dazji mhux imħallsa ma jistgħux ikunu soġġetti għal eżekuzzjoni.
Il-faċilitajiet, l-armi u t-tagħmir maħsuba għad-difiża, u l-faċilitajiet u t-tagħmir maħsuba għall-ħidma tal-unitajiet ta’ awtogovernanza u tal-korpi ġudizzjarji lokali u reġjonali, ma jistgħux ikunu soġġetti għal eżekuzzjoni.
Jekk ċertu oġġett jew dritt jistax ikun soġġett għal eżekuzzjoni jew le, jiġifieri jekk japplikawx xi restrizzjonijiet għall-eżekuzzjoni fir-rigward ta’ dak l-oġġett jew dritt, jiddependi miċ-ċirkostanzi fiż-żmien meta tkun ġiet ippreżentata l-mozzjoni għall-eżekuzzjoni, sakemm ma jkunx previst mod ieħor mill-OZ.
4.2 X’inhuma l-effetti tal-miżuri eżekuttivi?
Il-konsegwenza ewlenija tal-eżekuzzjoni hija li tirrestrinġi d-dritt tad-debitur li jiddisponi mill-proprjetà tiegħu.
L-eżekuzzjoni mwettqa fuq assi immobbli u mobbli twassal biex dawn l-assi jinbiegħu u l-kreditur jitħallas l-ammonti dovuti.
Meta l-eżekuzzjoni titwettaq kontra l-assi monetarji tad-debitur, dawn l-assi jinqabdu u jiġu ttrasferiti lill-kreditur fl-ammont dovut.
4.3 X’inhi l-validità ta’ miżuri bħal dawn?
Il-passi ta’ eżekuzzjoni jitwettqu sa tmiem il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni, li jintemmu ladarba l-kreditur ikun tħallas kompletament jew ikun irtira l-mozzjoni għall-eżekuzzjoni.
5 Hemm possibilità li d-deċiżjoni li tawtorizza din il-miżura tiġi appellata?
Id-debitur għandu d-dritt li:
- jappella d-deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni abbażi ta’ strument ta’ eżekuzzjoni, jew
- joġġezzjona għad-deċiżjoni tan-nutar pubbliku abbażi ta’ strument awtentiku.
Appell f’waqtu u permissibbli kontra deċiżjoni tal-qorti dwar l-eżekuzzjoni bbażata fuq strument ta’ eżekuzzjoni ma jdewwimx it-twettiq tal-eżekuzzjoni.
Oġġezzjoni f’waqtha u permissibbli kontra deċiżjoni ta’ nutar pubbliku bbażata fuq strument awtentiku (li għandha tiġi ppreżentata lin-nutar pubbliku, iżda tiġi deċiża minn qorti) effettivament issir proċeduri ordinarji tal-qorti li fihom il-partijiet (il-kreditur, issa l-attur, u d-debitur, issa l-konvenut) iridu jagħtu prova tal-każ tagħhom sabiex jirbħu l-kawża. Jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti mill-OZ jiġu ssodisfati, id-debitur għandu d-dritt li jdewwem l-eżekuzzjoni.
6 Hemm xi limiti fuq l-eżekuzzjoni, b’mod partikolari relatati ma’ ħarsien tad-debitur jew preskrizzjonijiet?
Il-qorti tordna l-eżekuzzjoni bil-mezzi, u fir-rigward tal-oġġetti, stabbiliti fil-mozzjoni għall-eżekuzzjoni. Jekk ikunu disponibbli mezzi differenti ta’ eżekuzzjoni jew oġġetti differenti li fir-rigward tagħhom għandu jitwettaq l-eżekuzzjoni, il-qorti tillimita l-eżekuzzjoni, fuq talba tad-debitur, għal dawk il-mezzi jew oġġetti biss li huma meħtieġa biex tiġi riżolta t-talba.
Wieħed mill-prinċipji bażiċi tal-proċeduri ta’ eżekuzzjoni huwa li l-qorti li twettaq il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni u ta’ sigurtà trid tissalvagwardja d-dinjità tad-debitur billi tiżgura li l-effetti negattivi tal-eżekuzzjoni għad-debitur jinżammu għall-minimu.
L-għoti ta’ protezzjoni lid-debitur ifisser li mezzi u oġġetti li jservu biex tiġi riżolta bil-forza l-pretensjoni tal-kreditur ma jintużawx jew ma jiġix limitat l-użu tagħhom matul il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni, u li d-debitur jingħata garanziji proċedurali u materjali speċifiċi matul il-proċeduri ta’ eżekuzzjoni u b’rabta magħhom. Din il-protezzjoni hija riflessa fl-applikazzjoni tal-prinċipju tal-legalità meta jiġu identifikati l-kundizzjonijiet għall-ammissibbiltà tal-eżekuzzjoni, jiġu stabbiliti s-suġġett u l-mezzi għall-eżekuzzjoni, u fir-rigward tal-proċedura li għandha titwettaq bil-ħsieb li tiġi riżolta bil-forza il-pretensjoni tal-kreditur.
Dwar l-eżekuzzjoni fir-rigward ta’ proprjetà immobbli, l-Artikolu 91 tal-OZ jispeċifika t-tipi ta’ proprjetà li ma jistgħux ikunu soġġetti għall-eżekuzzjoni.
Dwar l-eżekuzzjoni fir-rigward ta’ proprjetà mobbli, l-Artikolu 135 tal-OZ jispeċifika t-tipi ta’ proprjetà li ma jistgħux ikunu soġġetti għall-eżekuzzjoni.
Dwar l-eżekuzzjoni fir-rigward tal-fondi monetarji, l-Artikolu 173 tal-OZ jistabbilixxi ammonti massimi, filwaqt li l-Artikolu 172 jelenka t-tipi ta’ introjtu li ma jistgħux ikunu soġġetti għall-eżekuzzjoni.
L-Artikolu 212 tal-OZ jistabbilixxi regoli speċifiċi li japplikaw għall-eżekuzzjoni fir-rigward tal-fondi monetarji li huma jew eżentati mill-eżekuzzjoni jew li japplikaw restrizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni fir-rigward tagħhom. L-Artikoli 241 u 242 tal-OZ jistabbilixxu regoli speċifiċi dwar l-eżenzjonijiet u r-restrizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni li japplikaw għall-assi ta’ entitajiet ġuridiċi.
L-Artikolu 75 tal-OZ jipprevedi l-protezzjoni tad-debituri li huma individwi fil-każ ta’ eżekuzzjoni fir-rigward tal-fondi monetarji tagħhom. L-Artikolu 76 tal-OZ jipprevedi l-protezzjoni tal-attivitajiet tal-entitajiet ġuridiċi.
Id-dispożizzjonijiet tal-OZ li jistabbilixxu restrizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni jew li jeżentaw ċerti oġġetti mill-eżekuzzjoni huma dawk li jipproteġu lid-debitur fi proċeduri ta’ eżekuzzjoni.
Din il-paġna web hija parti minn L-Ewropa Tiegħek.
Nilqgħu l-feedback tiegħek dwar l-utilità tal-informazzjoni pprovduta.