Overzicht van de strafprocedure
Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende fasen van een strafprocedure.
Er zijn vijf verschillende fasen: onderzoek, intermediaire procedure, proces, beroepsprocedure en tenuitvoerleggingsprocedure.
- Onderzoek (Ermittlungsverfahren): de rechtshandhavingsinstanties (openbaar ministerie of politie) starten een onderzoek als iemand wordt verdacht van een misdrijf. Het doel van het onderzoek is om duidelijkheid te krijgen over de vraag of de verdenkingen terecht zijn. Hiertoe kunnen verschillende onderzoeksmaatregelen worden genomen, zoals het doorzoeken van een woning. Zodra het onderzoek is afgerond, beslist het openbaar ministerie of de procedure wordt beëindigd wegens gebrek aan bewijs of om andere redenen, dan wel of de verdachte in staat van beschuldiging wordt gesteld.
- Intermediaire procedure (Zwischenverfahren): tijdens de intermediaire procedure buigt de rechtbank zich over de tenlastelegging en beslist zij of de procedure wordt beëindigd of voortgezet. Indien de rechtbank op basis van het voorgelegde bewijsmateriaal van oordeel is dat een veroordeling waarschijnlijk is, start zij het proces.
- Proces (Hauptverfahren): deze fase behelst het voorbereiden en het voeren van het proces door de rechtbank. De tenlastelegging wordt doorgaans tijdens een hoorzitting onderzocht op basis van het beschikbare bewijs (getuigen, documenten enz.). De verdachte krijgt ook de gelegenheid om op de tenlastelegging te reageren en zijn of haar versie van de feiten te geven. Als de tenlastelegging wordt bevestigd, wordt de verdachte doorgaans veroordeeld. In jeugdstrafzaken legt de rechtbank vaak andere maatregelen op, die vooral een educatief doel dienen en niet de juridische gevolgen van een veroordeling hebben. Als de tenlastelegging niet wordt bevestigd, wordt de verdachte vrijgesproken.
- Beroepsprocedure (Rechtsmittelverfahren): er kan binnen bepaalde termijnen beroep worden ingesteld tegen een veroordeling. Indien beroep wordt ingesteld op feitelijke en juridische gronden (Berufungsverfahren) wordt er een nieuw proces gevoerd voor een hogere rechtbank en wordt er in voorkomend geval nieuw bewijsmateriaal verzameld. Indien er daarentegen alleen beroep wordt aangetekend op juridische gronden (Revisionsverfahren) wordt de beslissing alleen getoetst om na te gaan of er sprake is van een onjuiste rechtsopvatting. De beslissing kan pas ten uitvoer worden gelegd nadat zij onherroepelijk is geworden.
- Tenuitvoerleggingsprocedure (Vollstreckungsverfahren): tot slot wordt, zodra de beslissing definitief is geworden, de opgelegde straf tijdens de tenuitvoerleggingsprocedure ten uitvoer gelegd. In deze fase kunnen ook beslissingen worden genomen over zaken als de vervroegde vrijlating van de dader (waarbij de rest van de straf voorwaardelijk wordt opgeschort).
Er zijn varianten op het bovenstaande. De belangrijkste varianten zijn de stopzetting van de procedure (Einstellung des Verfahrens), de summiere strafprocedure (Strafbefehlsverfahren) en de versnelde procedure (beschleunigtes Verfahren). Op het gebied van het jeugdstrafrecht zijn er ook vereenvoudigde jeugdrechtprocedures.
Meer informatie over de fasen van de strafprocedure en over uw rechten is te vinden op de hieronder vermelde pagina’s. Deze informatie komt niet in de plaats van juridisch advies en is alleen bedoeld als richtsnoer.
Klik op de links hieronder voor de informatie die u nodig hebt
Mijn rechten tijdens het onderzoek
Mijn rechten tijdens het proces
Links
Wetboek van strafvordering (Strafprozessordnung) (Engelse versie)
Wet op de jeugdrechtbanken (Jugendgerichtsgesetz) (Engelse versie)