1. Εθνικές πύλες ΤΠ για την επικοινωνία με δικαστήρια ή άλλες αρχές
Στην Κύπρο, η Πύλη Διαδικτύου, που αρχικά ήταν γνωστή ως Αριάδνη και τώρα έχει την ονομασία Cy Login (“Cy Login”), παρέχει ενοποιημένη πρόσβαση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα σε μια σειρά κρατικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών διαδικασιών και της επικοινωνίας με τις αντίστοιχες δικαστικές αρχές. Για να έχει πρόσβαση στο Cy Login, ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο πρέπει να δημιουργήσει ένα ψηφιακό προφίλ. Για να ενεργοποιηθεί επιτυχώς αυτή η πρόσβαση, ο χρήστης που δημιουργεί το προφίλ πρέπει να επαληθεύσει τα καταχωρημένα δεδομένα του προφίλ μέσω μιας σειράς διαδικασιών που παρέχονται από το Cy Login. Μόλις αποκτηθεί η πρόσβαση, τότε είναι δυνατή η χρήση της πύλης διαδικτύου i-Justice, η οποία χρησιμοποιείται επί του παρόντος ως ψηφιακό μητρώο υποθέσεων καθώς και ως πύλη επικοινωνίας μεταξύ δικηγόρων ή πολιτών που επιθυμούν να εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους στο Δικαστήριο, με τους Πρωτοκολλητές και τους Δικαστές. Επί του παρόντος αναπτύσσεται μια νέα πλατφόρμα, η οποία φιλοδοξεί να συνδέσει με τις δικαστικές αρχές και τα πρωτοκολλητεία όχι μόνο τους δικηγόρους ή τους πολίτες αλλά και την Αστυνομία, τις Υπηρεσίες κοινωνικής Ευημερίας, το Τελωνείο κ.λ.π. (για σκοπούς εκτέλεσης εκδιδόμενων από τα δικαστήρια ενταλμάτων). Αυτή η νέα πλατφόρμα ονομάζεται e-Justice. Ωστόσο, η πρόσβαση στο e-Justice θα γίνεται από το προφίλ Cy Login που δημιουργείται για κάθε χρήστη.
Οι σχετικοί σύνδεσμοι για το Cy Login και i-Justice είναι:
https://ijustice.judicial.gov.cy/
Για επικοινωνία με τα Δικαστήρια: Το Πληροφοριακό Σύστημα iJustice, αποτελεί το ηλεκτρονικό σύστημα καταχώρισης και διαχείρισης δικαστικών υποθέσεων στα Κυπριακά Δικαστήρια. Είναι προσβάσιμο από χρήστες εντός Κύπρου, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://ijustice.judicial.gov.cy/. Η πρόσβαση στο σύστημα επιτρέπεται εφόσον ο χρήστης, έχει προηγουμένως ταυτοποιηθεί με το CY Login. To CY Login αποτελεί υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας για την διαχείριση και ταυτοποίηση χρηστών. Δίνει στους χρήστες πρόσβαση σε ευρύ φάσμα διαδικτυακών υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Ενιαίας Πρόσβασης. Επί του παρόντος, επιτρέπεται στο σύστημα η καταχώριση αστικών υποθέσεων, υποθέσεων των δικαστηρίων ειδικής δικαιοδοσίας, πρωτοβάθμιων δικαιοδοσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, εφέσεων (όταν η πρωτοβάθμια υπόθεση έχει ηλεκτρονικό φάκελο) και υποθέσεων του Διοικητικού Δικαστηρίου. Μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος, είναι δυνατή η καταχώριση εγγράφων και δικογράφων, η πληρωμή δικαστικών τελών ηλεκτρονικά και η επικοινωνία με το δικαστήριο, στη βάση των εν ισχύι διαδικαστικών κανονισμών.
2. Εθνική νομοθεσία για τις βιντεοδιασκέψεις σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις
Υπάρχουν στα Δικαστήρια παγκύπρια, εγκατεστημένα συστήματα βιντεοδιάσκεψης. Οι βιντεοδιασκέψεις διεξάγονται, κυρίως, μέσω της πλατφόρμας Cisco Webex. Ορισμένα Δικαστήρια θα χρησιμοποιούν στο προσεχές μέλλον την πλατφόρμα Microsoft Teams. Η χρήση βιντεοδιάσκεψης χρησιμοποιείται για σκοπούς λήψης μαρτυρίας από μάρτυρες.
Για άτομα με προβλήματα ακοής, μπορεί να κληθεί διερμηνέας για νοηματική γλώσσα. Οι διαδικασίες με βιντεοδιάσκεψη δεν βιντεοσκοπούνται.
Αρμόδια αρχή για τη διεξαγωγή δικαστικών διαδικασιών είναι η Δικαστική Υπηρεσία και τα διαδικαστικά ζητήματα (προγραμματισμός, εξοπλισμός κτλ.) αναλαμβάνονται από το Δικαστήριο στο οποίο αφορά η συγκεκριμένη διαδικασία.
Στο άρθρο 36 Α το περί Αποδείξεως Νόμου, Κεφ. 9 προβλέπεται ότι
36Α.—(1) Σε οποιαδήποτε ποινική ή πολιτική διαδικασία το Δικαστήριο δύναται, εάν κρίνει αυτό προς το συµφέρον της Δικαιοσύνης, να επιτρέψει σε µάρτυρα που βρίσκεται εκτός της Δηµοκρατίας να δώσει τη µαρτυρία του µέσω εικονοτηλεδιάσκεψης.
(2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου «εικονοτηλεδιάσκεψη» σηµαίνει τη χρησιµοποίηση τεχνολογίας µετάδοσης εικόνας και ήχου ή άλλη διευθέτηση µε την οποία µάρτυρας, παρόλο που απουσιάζει από την αίθουσα του Δικαστηρίου, δύναται να βλέπει και ακούει τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του ∆ικαστηρίου και αντίστροφα τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του ∆ικαστηρίου να βλέπουν και να ακούουν το µάρτυρα:
Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, «πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου» θεωρούνται το Δικαστήριο, ο κατηγορούµενος, οι δικηγόροι των µερών, ο διερµηνέας ή άλλα πρόσωπα που ορίστηκαν να βοηθούν το µάρτυρα ή τον κατηγορούµενο.
(3) Το Δικαστήριο µπορεί να επιβάλει όποιους όρους κρίνει αναγκαίους για τη λήψη µαρτυρίας µε εικονοτηλεδιάσκεψη και οι οποίοι δεν είναι ασυµβίβαστοι µε τις δεσµεύσεις που έχει αναλάβει η Κυπριακή Δηµοκρατία µε διµερείς ή διεθνείς συµβάσεις που διέπουν το ζήτηµα.
Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τη βιντεοδιάσκεψη διανέμονται από το αρμόδιο Δικαστήριο αποκλειστικά στο πρόσωπο/πρόσωπα στα οποία αφορά η βιντεοδιάσκεψη με σκοπό την παρεμπόδιση πρόσβασης από άτομα εκτός υπόθεσης. Η ταυτοποίηση γίνεται με χρήση επίσημου αποδεικτικού στοιχείου ταυτοποίησης, ενώπιον του Δικαστηρίου ή άλλου εξουσιοδοτημένου λειτουργού του Δικαστηρίου. Υπάρχει δικαίωμα σε διερμηνέα, συνήθως, με έξοδα του διαδίκου.
3. Εθνική νομοθεσία για τις βιντεοδιασκέψεις σε ποινικές υποθέσεις
Τα νομοθετήματα που τυγχάνουν εφαρμογής στις βιντεοδιασκέψεις σε ποινικές υποθέσεις είναι οι Νόμοι 2(ΙΙΙ)/2000, 5(ΙΙΙ)/2012, Κεφάλαιο 155 (άρθρο 61), 181(Ι)/2017, 23(Ι)/2001, Κεφ. 9 (Άρθρο 36), και η Σύμβαση της Χάγης. Σύμφωνα με τους Νόμους, Κανονισμούς, όπως επίσης και σύμφωνα με τη Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου οι διαδικασίες, αρχές και δικαιώματα διασφαλίζονται από τα Κυπριακά Δικαστήρια.
Η χρήση βιντεοδιάσκεψης χρησιμοποιείται για σκοπούς λήψης μαρτυρίας από μάρτυρες. Η πρόσβαση στον απαραίτητο εξοπλισμό βιντεοδιάσκεψης επιτυγχάνεται με την παρουσία του ατόμου στο Δικαστήριο, όπου εκεί, υπάρχει εγκατεστημένος ο αναγκαίος εξοπλισμός. Το απόρρητο μεταξύ δικηγόρου και πελάτη, διασφαλίζεται με τη χρήση ειδικών αιθουσών, όπου δια ζώσης, ο δικηγόρος μπορεί να συνομιλήσει με τον πελάτη του. Αν δοθεί η απαραίτητη άδεια από το Δικαστήριο, μπορεί να υπάρξει διακοπή της διαδικασίας, ώστε ο πελάτης να συνομιλήσει με τον δικηγόρο του.
Όταν πρόκειται για ανήλικο, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το γεγονός αυτό και λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την διασφάλιση των δικαιωμάτων και συμφερόντων του ανηλίκου. Οι γονείς/κηδεμόνες του ανηλίκου, μπορούν να ενημερωθούν σχετικά, πριν τη διεξαγωγή της βιντεοδιάσκεψης, από το αρμόδιο Πρωτοκολλητείο.
Οι διαδικασίες με βιντεοδιάσκεψη δεν βιντεοσκοπούνται. Οποιαδήποτε απόφαση του Δικαστηρίου, προσβάλλεται με τα ενδεδειγμένα δικονομικά μέσα. Δεν χρησιμοποιείται τεχνολογία speech-to-text. Η ταυτοποίηση γίνεται με χρήση επίσημου αποδεικτικού στοιχείου ταυτοποίησης, ενώπιον του Δικαστηρίου ή άλλου εξουσιοδοτημένου λειτουργού του Δικαστηρίου. Υπάρχει το δικαίωμα παροχής διερμηνέα. Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τη βιντεοδιάσκεψη διανέμονται από το αρμόδιο Δικαστήριο αποκλειστικά στο πρόσωπο/πρόσωπα στα οποία αφορά η βιντεοδιάσκεψη με σκοπό την παρεμπόδιση πρόσβασης από άτομα εκτός υπόθεσης
Αρμόδια αρχή για τη διεξαγωγή δικαστικών διαδικασιών είναι η Δικαστική Υπηρεσία και τα διαδικαστικά (προγραμματισμός, εξοπλισμός κτλ.) αναλαμβάνονται από το Δικαστήριο στο οποίο αφορά η συγκεκριμένη διαδικασία.
Στο άρθρο 36 Α το περί Αποδείξεως Νόμου, Κεφ. 9 προβλέπεται ότι
36Α.—(1) Σε οποιαδήποτε ποινική ή πολιτική διαδικασία το Δικαστήριο δύναται, εάν κρίνει αυτό προς το συµφέρον της Δικαιοσύνης, να επιτρέψει σε µάρτυρα που βρίσκεται εκτός της Δηµοκρατίας να δώσει τη µαρτυρία του µέσω εικονοτηλεδιάσκεψης.
(2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου «εικονοτηλεδιάσκεψη» σηµαίνει τη χρησιµοποίηση τεχνολογίας µετάδοσης εικόνας και ήχου ή άλλη διευθέτηση µε την οποία µάρτυρας, παρόλο που απουσιάζει από την αίθουσα του Δικαστηρίου, δύναται να βλέπει και ακούει τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του ∆ικαστηρίου και αντίστροφα τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του ∆ικαστηρίου να βλέπουν και να ακούουν το µάρτυρα:
Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, «πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου» θεωρούνται το Δικαστήριο, ο κατηγορούµενος, οι δικηγόροι των µερών, ο διερµηνέας ή άλλα πρόσωπα που ορίστηκαν να βοηθούν το µάρτυρα ή τον κατηγορούµενο.
(3) Το Δικαστήριο µπορεί να επιβάλει όποιους όρους κρίνει αναγκαίους για τη λήψη µαρτυρίας µε εικονοτηλεδιάσκεψη και οι οποίοι δεν είναι ασυµβίβαστοι µε τις δεσµεύσεις που έχει αναλάβει η Κυπριακή Δηµοκρατία µε διµερείς ή διεθνείς συµβάσεις που διέπουν το ζήτηµα.
4. Τέλη που επιβάλλονται σε αστικές και εμπορικές διαδικασίες
Δεν καταβάλλονται τέλη για τα πιο κάτω:
- the procedures provided for in Regulations (EC) No 1896/2006, (EC) No 861/2007, (EU) No 655/2014 and Regulation (EC) No 805/2004;
- proceedings for recognition, a declaration of enforceability or refusal of recognition provided for in Regulations (EU) No 1215/2012 and (EU) No 606/2013 of the European Parliament and of the Council and Council Regulations (EC) No 4/2009, (EU) 2016/1103, (EU) 2016/1104 and (EU) 2019/1111;
- procedures related to the issuance, rectification and withdrawal of extracts provided for in Regulation (EC) No 4/2009, the European Successions Certificate and the attestations provided for in Regulation (EU) No 650/2012, certificates provided for in Regulation (EU) No 1215/2012, certificates provided for in Regulation (EU) No 606/2013, attestations provided for in Regulation (EU) 2016/1103, attestations provided for in Regulation (EU) 2016/1104 and certificates provided for in Regulation (EU) 2019/1111;
- proceedings initiated by a claim by a foreign creditor in insolvency proceedings under Article 53 of Regulation (EU) 2015/848;
- communication between natural or legal persons or their representatives with the Central Authorities under Regulation (EC) No 4/2009 and Regulation (EU) 2019/1111 or the competent authorities under Chapter IV of Directive 2003/8/EC.
Σε ό,τι αφορά την Αίτηση για Ευρωπαϊκό Κληρονομητήριο (Κανονισμός (EU) No 650/2012), καταβάλλονται τέλη χαρτοσήμων €9.
5. Μέθοδοι ηλεκτρονικής πληρωμής
Για τα Δικαστήρια: Ηλεκτρονική πληρωμή των δικαστικών τελών, μπορεί να διεκπεραιωθεί μέσω του παρόχου με τον οποίο το Πληροφοριακό Σύστημα iJustice είναι συνδεδεμένο. Γίνεται δεκτή πληρωμή με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες.
6. Κοινοποίηση σχετικά με την έγκαιρη χρήση του αποκεντρωμένου συστήματος ΤΠ
Οι ημερομηνίες όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 10 του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/2844
7. Κοινοποίηση σχετικά με την έγκαιρη χρήση βιντεοδιάσκεψης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις
1 Μαΐου 2025
8. Κοινοποίηση σχετικά με την έγκαιρη χρήση βιντεοδιάσκεψης σε ποινικές υποθέσεις
1 Μαΐου 2025