Het centrale toegangspunt voor digitale overheidsdiensten in Oostenrijk is het overheidsplatform oesterreich.gv.at, waarop Oostenrijkers diverse officiële procedures online kunnen doorlopen en onmiddellijk hulp kunnen krijgen en overheidsinformatie kunnen zoeken. Het platform is toegankelijk via pc’s of mobiele apparaten via de app “Digitale Dienst” (“Digitales Amt”). Voor de digitale overheidsdiensten is een smartphone-handtekening (“HandySignatur”) vereist als authenticatie en rechtsgeldige elektronische handtekening op internet (https://www.oesterreich.gv.at/themen/dokumente_und_recht/e_government/4.html).
De onlineprocedures bestaan uit officiële handelingen en contacten met autoriteiten die elektronisch kunnen worden uitgevoerd. Aanvragen kunnen met behulp van elektronische formulieren worden ingediend. Deze formulieren kunnen online worden ingevuld.
Hoewel voor sommige onlineprocedures geen identificatie vereist is, worden andere elektronische procedures afgehandeld met behulp van smartphone-handtekeningen of burgerpassen. Door de smartphone-handtekening fungeert de smartphone als een elektronische identiteitskaart die kan worden gebruikt om aanvragen bij overheidsinstanties digitaal te ondertekenen.
De volgende categorieën onlineprocedures zijn beschikbaar op oesterreich.gv.at:
- werk en pensioenen;
- bouwen, huisvesting en milieu;
- onderwijs en nieuwe media;
- documenten en wetgeving;
- gezin en partnerschap;
- vrije tijd en wegverkeer;
- gezondheid en noodsituaties;
- jongeren;
- leven in Oostenrijk;
- personen met een handicap;
- senioren;
- sociale zaken;
- belastingen en financiën.
De verschillende categorieën omvatten zowel nationale als regionale onlineprocedures. Het is mogelijk dat de regionale procedures niet in alle Oostenrijkse gemeenten of provincies worden aangeboden. Aangezien Oostenrijk meer dan 2 000 gemeenten telt, is het niet mogelijk te beoordelen of alle diensten door alle instanties online worden aangeboden. Daarom zal hier worden gekeken naar individuele instanties, waarbij zal worden aangegeven of bepaalde instanties bij gemeenten al dan niet onlinediensten aanbieden.
Doel en reikwijdte:
in Oostenrijk kunnen partijen in een civiele procedure rechtsbijstand (“Verfahrenshilfe”) aanvragen als zij zich de kosten van de procedure niet kunnen veroorloven zonder voldoende financiële middelen over te houden om een redelijke levensstandaard te kunnen handhaven. De rechtsbijstand dekt de algemene kosten van de procedure, de kosten in verband met de bewijsvoering voor de rechtbank, de kosten van een advocaat, indien nodig, alsook andere kosten. Indien rechtsbijstand wordt verleend, omvat deze ook juridisch advies in de precontentieuze fase en bijstand bij een eventueel beroep. Afhankelijk van de persoonlijke inkomens- en vermogenssituatie van de aanvrager worden de kosten geheel of gedeeltelijk vergoed. Bovendien mag de beoogde vordering of het beoogde verweer niet kennelijk lichtvaardig of zonder enige kans van slagen zijn (artikelen 63 tot en met 73 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering [“Zivilprozessordnung”], Staatsblad 113/1895, laatstelijk gewijzigd bij Staatsblad I 77/2023).
In het kader van een strafprocedure is rechtsbijstand beschikbaar voor een verdachte die niet in staat is de volledige kosten voor zijn verdediging te dragen zonder zijn minimale levensonderhoud en dat van zijn gezin in het gedrang te brengen, en indien en voor zover deze noodzakelijk is in het belang van de rechtspleging, en met name van een behoorlijke verdediging. Indien aan deze voorwaarden is voldaan, kan om een pro-Deoadvocaat (“Verfahrenshilfeverteidiger”) worden verzocht (artikel 61, lid 2, van het wetboek van strafvordering [“Strafprozessordnung”], Staatsblad 631/1975, laatstelijk gewijzigd bij Staatsblad I 223/2022).
Oostenrijk biedt de mogelijkheid om rechtsbijstand in civiele procedures volledig online aan te vragen via het platform https://justizonline.gv.at/jop/web/formulare/kategorie/4.
Bevoegde instantie:
deze onlinedienst wordt aangeboden door het bondsministerie van Justitie. De beslissing over de toekenning van rechtsbijstand wordt genomen door de bevoegde rechter (artikel 65, lid 1, van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering).
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
rechtsbijstand wordt geheel of gedeeltelijk aan een partij toegekend voor zover deze niet in staat is de proceskosten te dragen zonder haar noodzakelijke levensonderhoud in het gedrang te brengen. De beoogde vordering of het beoogde verweer mag niet kennelijk lichtvaardig of zonder enige kans van slagen zijn (artikel 63, lid 1, van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering).
- Identificatie- en authenticatievereisten:
voor het authenticatieproces is een burgerpasaccount (“Bürgerkarten/ID Austria”) vereist. Met dit account wordt de identiteit van de aanvrager geverifieerd met het oog op de verdere procedure.
- In te dienen documenten:
een verklaring van de aanvrager, die niet ouder mag zijn dan vier weken, over zijn vermogen, inkomen en gezinssituatie (vermogensstaat) en documenten ter staving van de vermogensstaat. In de vermogensstaat worden met name ook alle lasten en lopende onderhoudsverplichtingen vermeld (artikel 66, lid 1, van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering).
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
ja (in het geval van rechtsbijstand bij civiele procedures).
Kosten:
deze dienst is gratis.
Link:
https://www.justiz.gv.at/home/service/verfahrenshilfe.960.de.html
Doel en reikwijdte:
in Oostenrijk kunnen vorderingen tot schadeloosstelling online worden ingediend via het algemene formulier op JustizOnline.
Indien de schade is veroorzaakt door een strafbaar feit, kan de eiser gebruikmaken van het recht om als particuliere partij deel te nemen aan de strafprocedure (“Privatbeteiligter”). Hiertoe moet een verklaring worden afgelegd bij de gerechtelijke politie, de openbaar aanklager of de rechtbank. Dit biedt de mogelijkheid om een particuliere vordering tot schadeloosstelling in te dienen zonder de kostenrisico’s van een civiele procedure. Als de openbaar aanklager de aanklacht intrekt, kan de particuliere partij nog steeds proberen als subsidiaire vervolgende partij (“Subsidiärankläger”) een rechtszaak bij de rechtbank aanhangig te maken. Indien de rechtbank geen of te weinig schadeloosstelling toekent, staat het de eiser nog altijd vrij om een civiele procedure aan te spannen (artikelen 67, 72 en 372 van het wetboek van strafvordering (“Strafprozessordnung”)).
Bevoegde instantie:
de bevoegde instantie verschilt naargelang de feiten die de schade hebben veroorzaakt.
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
om schadeloosstelling te kunnen vorderen, moet iemand voorafgaand aan de vordering schade hebben geleden.
- Identificatie- en authenticatievereisten:
n.v.t.
- In te dienen documenten:
foto’s van de schade, expertiserapporten, facturen, kostenramingen en andere documenten die relevant zijn voor de schade.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
nee.
Kosten:
indien de vordering wordt ingediend door een particuliere partij in een strafprocedure, wordt er geen vergoeding in rekening gebracht en bestaat er geen risico op kosten. Er kunnen kosten ontstaan als de particuliere partij optreedt als subsidiaire vervolgende partij (artikel 390, lid 1, van het wetboek van strafvordering “(Strafprozessordnung)).
Indien de eiser een civiele procedure aanspant en volledige schadeloosstelling krijgt, moet de verweerder in beginsel de proceskosten dragen (artikel 41, lid 1, van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering (“Zivilprozessordnung”)).
Link:
Schadeloosstelling vorderen van de dader - Oostenrijk
https://www.oesterreich.gv.at/themen/dokumente_und_recht/zivilrecht/1/Seite.1010180.html
Doel en reikwijdte:
de webpagina https://justizonline.gv.at/jop/web/formulare biedt een overzicht van diverse juridische thema’s met de mogelijkheid om de bijbehorende civiele procedure volledig online aanhangig te maken.
Op de webpagina kunnen gebruikers zoeken op voor hen relevante juridische thema’s (bv. insolventieprocedures, rechtsbijstand, aanvragen voor betalingen enz.). Zodra zij een thema hebben gekozen, kunnen zij informatie over dat thema krijgen. Daarbij kan ook worden nagegaan of een procedure volledig online aanhangig kan worden gemaakt. In dat geval wordt het desbetreffende formulier aangeduid met het symbool “@” tegen een blauwe achtergrond.
Als een gebruiker besluit een rechtszaak op deze manier in te leiden, hoeft hij alleen maar op het formulier te klikken, waarna hij naar het authenticatieplatform zal worden doorgeleid. De toepassing zal de gebruiker vervolgens door het hele proces leiden. Het is belangrijk op te merken dat de verdere procedure niet gedigitaliseerd is. De eiser moet vervolgens nog steeds persoonlijk naar de rechtbank gaan of zich daar op rechtmatige wijze laten vertegenwoordigen
Indien de gewenste juridische procedure niet volledig online beschikbaar is, staat er naast het formulier het symbool van een brief tegen een gele achtergrond. Dit geeft aan dat het formulier per post aan de bevoegde instantie moet worden gestuurd. In dit geval biedt de webpagina in de meeste gevallen wel de mogelijkheid om de gegevens digitaal in te vullen. Aan het eind moet het definitieve document dan worden afgedrukt en aan de rechtbank of instantie worden gestuurd.
Bevoegde instantie:
voor de webdienst zelf is het bondsministerie van Justitie bevoegd, maar als een rechtszaak via het platform aanhangig wordt gemaakt, valt de procedure onder de verantwoordelijkheid van de desbetreffende rechtbank of instantie.
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
om online een gerechtelijke procedure in te leiden, worden geen specifieke eisen gesteld. Als iemand onder wettelijke voogdij of curatele is gesteld, is in de meeste gevallen toestemming van de voogd/curator nodig.
- Identificatie- en authenticatievereisten:
voor het authenticatieproces is een burgerpasaccount (“Bürgerkarten/ID Austria”) vereist. Met dit account wordt verificatie van de identiteit van de aanvrager met het oog op de verdere procedure vergemakkelijkt.
- In te dienen documenten:
de vereiste documenten hangen af van het soort juridische procedure dat de gebruiker wil starten.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
afhankelijk van het onderwerp kunnen procedures wel of niet online aanhangig worden gemaakt. De relevante informatie hierover vindt u op de website https://justizonline.gv.at/jop/web/formulare. Zo kunnen verzoeken om een voorwaardelijk betalingsbevel (“Mahnklagen”) waarin betaling van maximaal 75 000 EUR wordt gevorderd, online geldend worden gemaakt (https://justizonline.gv.at/jop/web/formulare/kategorie/5).
Kosten:
de dienst is gratis, maar er kan nog steeds sprake zijn van proceskosten.
Links:
Doel en reikwijdte:
sinds 1 januari 2020 hebben mensen die in Oostenrijk wonen het recht om langs elektronische weg officiële documenten van instanties en rechtbanken te ontvangen indien het desbetreffende onderwerp onder het federale recht valt (artikel 1 bis, lid 1, van de wet inzake e-government (“E-Government Gesetz”), Oostenrijks Staatsblad I 10/2004, laatstelijk gewijzigd bij Staatsblad I 169/2020).
Via het platform oesterreich.gv.at of de mobiele applicatie “Mobiles Amt” kan een e-mailadres worden geregistreerd. Dit adres zal dan in het vervolg door de respectieve rechtbank of instantie worden gebruikt om stukken digitaal te betekenen of hiervan kennisgeving te doen.
Ondernemingen zijn verplicht deel te nemen aan het systeem voor elektronische betekening/kennisgeving wanneer hun omzet een bepaalde limiet overschrijdt (artikel 1 ter van de wet inzake e-government (“E-Government Gesetz”)).
Bevoegde instantie:
de implementatie van het systeem voor elektronische betekening/kennisgeving bij de respectieve instantie valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie dat daarvoor bevoegd is (artikel 28 van de wet inzake e-government (“E-Government Gesetz”)).
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
er worden geen specifieke eisen gesteld.
- Identificatie- en authenticatievereisten:
voor het authenticatieproces is een burgerpasaccount (“Bürgerkarten/ID Austria”) vereist. Met dit account wordt de identiteit van de aanvrager geverifieerd en kan het gekozen e-mailadres worden geactiveerd.
- In te dienen documenten:
er hoeven geen documenten te worden verstrekt.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
elektronische documenten hebben dezelfde status als papieren documenten, aangezien zij zijn ondertekend met de gekwalificeerde elektronische handtekening (“Amtssignature”) van de instantie van afgifte.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
ja (met uitzondering van documenten waarvoor fysieke betekening of kennisgeving verplicht is).
Kosten:
deze dienst is gratis.
Links:
Betekening of kennisgeving van stukken: officiële indiening van documenten - Oostenrijk
https://www.bmdw.gv.at/Services/ElektronischeZustellung/eZustellung-B%C3%BCrger.html
https://www.bmdw.gv.at/Services/ElektronischeZustellung/Anmeldung-zur-elektronischen-Zustellung.html
Doel en reikwijdte:
Oostenrijk kent twee onlineplatforms voor gerechtelijke veilingen.
Op de website https://www.justiz-auktion.de/ wordt een grote verscheidenheid aan roerende goederen aangeboden. Op dit platform bieden rechtbanken, openbaar ministeries, vereffenaars en deurwaarders goederen aan die verbeurd zijn verklaard, in beslag zijn genomen of goederen die het voorwerp zijn van een executieprocedure of tegeldemaking in een insolventieprocedure. Het platform werkt samen met de overeenkomstige Duitse autoriteiten om veilingen uit beide landen aan gebruikers aan te bieden.
Op de webpagina https://edikte.justiz.gv.at/edikte/edikthome.nsf kan worden gezocht in aankondigingen van insolventieprocedures en lopende en geplande executieveilingen. In tegenstelling tot het eerste platform is rechtstreekse deelname op deze website niet mogelijk.
Specifieke informatie vindt u op de website over Gerechtelijke openbare verkoping - Oostenrijk.
Bevoegde instantie:
gerechtelijke veilingen vallen doorgaans onder de bevoegdheid van de districtsrechtbank (“Bezirksgericht”) (artikel 3 van de Oostenrijkse tenuitvoerleggingswet (“Exekutionsordnung”)).
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
om gebruik te maken van de aangeboden diensten moet de gebruiker handelingsbekwaam zijn of met toestemming van de verantwoordelijke wettelijke voogd of curator handelen. Om toegang te krijgen tot de portalen is een gebruikersaccount nodig dat op de daarvoor bestemde webpagina kan worden aangemaakt.
- Identificatie- en authenticatievereisten:
na registratie ontvangt de gebruiker een bevestigingsbericht via e-mail. De identiteit wordt niet op andere manieren geverifieerd.
- In te dienen documenten:
geen documenten vereist.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
ja.
Kosten:
deze dienst is gratis.
Links:
Doel en reikwijdte:
de Oostenrijkse wet inzake mediation (“Zivilrechts-Mediations-Gesetz”, Staatsblad I 29/2003, laatst gewijzigd bij Staatsblad I 246/2021) bevat richtsnoeren, definities en opleidingsvoorschriften met betrekking tot het mediationproces en het beroep van mediator. Informatie over dit onderwerp vindt u hier.
Het bondsministerie van Justitie biedt een onlinezoekinstrument aan waarmee naar alle in Oostenrijk geregistreerde mediatoren kan worden gezocht.
Tot dusver is er geen specifieke regelgeving ingevoerd om online- of elektronische mediation te bevorderen.
Bevoegde instantie:
de wet inzake mediation (“Zivilrechts-Mediations-Gesetz”) is een federale wet. Het bondsministerie van Justitie is bevoegd om nadere voorschriften vast te stellen betreffende opleidingen voor erkende mediatoren (artikel 29, lid 1, van de wet inzake mediation (“Zivilrechts-Mediations-Gesetz”)).
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen: n.v.t.
- Identificatie- en authenticatievereisten: n.v.t.
- In te dienen documenten: n.v.t.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
n.v.t.
Kosten:
de kosten van mediation zijn niet bij wet bepaald en zijn afhankelijk van de marktprijzen. Indien gezinsbemiddeling nodig is, kan in bepaalde omstandigheden een beroep worden gedaan op een steunprogramma van de bondskanselarij (“Bundeskanzleramt”). Meer informatie vindt u op https://www.bundeskanzleramt.gv.at/agenda/familie/begleitung-beratung-hilfe/trennung-und-scheidung/mediation-fuer-trennung-und-scheidung.html.
Link:
https://www.oesterreich.gv.at/themen/familie_und_partnerschaft/scheidung/Seite.100800.html
Doel en reikwijdte:
Informatie over bedrijven
In Oostenrijk is de belangrijkste openbare bron van bedrijfsinformatie het ondernemingsregister (“Firmenbuch”). Het bevat onder meer de volgende informatie over geregistreerde ondernemingen: de naam van de onderneming, de statutaire zetel, de personen die gemachtigd zijn om de onderneming te vertegenwoordigen, de rechtsvorm van de onderneming en, waar van toepassing, het maatschappelijk kapitaal. Het register is opgedeeld in het hoofdregister (“Hauptbuch”), dat de bovengenoemde informatie bevat, en het documentenregister (“Urkundensammlung”), een verzameling van alle documenten die aantonen dat de gegevens rechtsgeldig zijn geregistreerd (artikel 1, artikel 3 en artikel 12, lid 1, van de wet op het ondernemingsregister (“Firmenbuchgesetz”), Oostenrijks Staatsblad I 10/1991, laatstelijk gewijzigd bij Staatsblad I 104/2019).
Het register is openbaar toegankelijk voor iedereen (artikel 34, lid 1, van de wet op het ondernemingsregister (“Firmenbuchgesetz”)). Het is mogelijk de informatie persoonlijk op te vragen bij een bevoegde rechtbank, maar ook via een particuliere onlinedienstverlener die hiertoe door het bondsministerie van Justitie is gemachtigd.
Via de volgende link kunt u verschillende onlinedienstverleners vinden die digitale toegang bieden tot het ondernemingsregister: https://www.usp.gv.at/laufender-betrieb/firmenbuch/firmenbuchabfrage.html
Het bondsministerie van Justitie biedt ook een onlinedienst aan met gratis basisinformatie over geregistreerde bedrijven (https://justizonline.gv.at/jop/web/firmenbuchabfrage).
Online een bedrijf oprichten
In Oostenrijk kan met behulp van een applicatie op de webpagina https://www.usp.gv.at/gruendung/elektronische-gruendung.html een eenmanszaak met beperkte aansprakelijkheid (“Einpersonen-GmbH”) of een eenmanszaak zonder beperkte aansprakelijkheid (“Einzelunternehmen”) worden opgericht.
Voor andere soorten ondernemingen waarvoor inschrijving in het handelsregister vereist is, is een dergelijke applicatie niet beschikbaar, maar op grond van de wet inzake de notariële elektronische oprichting van vennootschappen (“Elektronische Notariatsform-Gründungsgesetz”, Oostenrijks staatsblad I 71/2018) kan de verplichte notariële authenticatie niet alleen persoonlijk, maar ook via videoconferentie worden verricht. Hierdoor kunnen de oprichters van ondernemingen dit proces uitvoeren zonder persoonlijk naar een notariskantoor of een bevoegde instantie te hoeven gaan.
In de praktijk bestaat het oprichtingsproces van een bedrijf uit verschillende handelingen en wettelijk voorgeschreven procedures, en het is altijd aan de oprichter om te bepalen of een volledig digitale oprichting de beste aanpak vormt. Het bondsministerie voor Digitalisering en Economische Zaken (“Bundesministerium für Digitalisierung und Wirtschaftsstandort”) biedt met het platform https://www.usp.gv.at/gruendung.html een centraal toegangspunt voor alle juridische en procedurele aspecten die van belang zijn voor de oprichting van een onderneming.
Bevoegde instantie:
welke rechtbank bevoegd is voor het ondernemingsregister, hangt af van de locatie van de bestaande of geplande onderneming. De volgende webpagina geeft een overzicht van de bevoegde rechtbanken in Oostenrijk.
Toegangsvoorwaarden:
- Vereisten om in aanmerking te komen:
om naar entiteiten in het ondernemingsregister te zoeken, hoeft niet aan specifieke vereisten te worden voldaan.
Om het onlineplatform te gebruiken voor het oprichten van een bedrijf moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- handelingsbekwaamheid — minimaal 18 jaar zijn en niet onder curatele zijn gesteld;
- beschikken over het staatsburgerschap van een lidstaat van de EU, de EER of Zwitserland of in het bezit zijn van een verblijfsvergunning;
- de gebruiker moet in Oostenrijk, de EU/EER of Zwitserland verblijven.
Meer informatie vindt u op: https://www.usp.gv.at/gruendung/elektronische-gruendung.html
- Identificatie- en authenticatievereisten:
het online-identificatieproces voor het zoeken in het ondernemingsregister verschilt naargelang van de particuliere dienstverlener waarvan gebruik wordt gemaakt. Voor het gebruik van de onlinedienst voor het oprichten van een bedrijf is een smartphone-handtekening (“HandySignatur”) verplicht. Er worden geen andere manieren geboden om de identiteit te verifiëren.
- In te dienen documenten:
er zijn geen specifieke documenten vereist, maar als de gebruiker een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid wil oprichten, moet de bank de storting van het vereiste aandelenkapitaal bevestigen.
Rechtsgevolgen van de elektronische documenten:
n.v.t.
Mogelijkheid om de procedure volledig online te doorlopen:
ja.
Kosten:
de kosten van een uittreksel uit het ondernemingsregister bedragen maximaal 15,00 EUR als u persoonlijk naar de bevoegde rechtbank gaat. Als u de gegevens online opvraagt, kunnen de kosten naargelang van de gebruikte dienstverlener variëren van 1,17 EUR tot 6,30 EUR, afhankelijk van de gevraagde informatie. Een uitgebreide lijst van de vergoedingen voor onlinediensten vindt u op: https://www.usp.gv.at/laufender-betrieb/firmenbuch/firmenbuchabfrage.html
Het dienstenplatform voor het oprichten van bedrijven is in principe gratis, maar gebruikers moeten er rekening mee houden dat er bij het oprichtingsproces externe kosten kunnen ontstaan. De volgende webpagina’s bieden gedetailleerde informatie over de twee soorten ondernemingen die online kunnen worden opgericht.
Eenmanszaak zonder beperkte aansprakelijkheid (“Einzelunternehmen”)
https://www.usp.gv.at/gruendung/gruendungsfahrplan-einzelunternehmen.html
Eenmanszaak met beperkte aansprakelijkheid (“Einpersonen-GmbH”)
https://www.usp.gv.at/gruendung/gruendungsfahrplan-gesellschaften.html
Links:
https://www.usp.gv.at/laufender-betrieb/firmenbuch/firmenbuchabfrage.html
https://www.usp.gv.at/gruendung.html
https://www.usp.gv.at/gruendung/gruendungsfahrplan-gesellschaften/eintragung-firmenbuch.html
https://www.usp.gv.at/gruendung/elektronische-gruendung.html
https://www.usp.gv.at/laufender-betrieb/firmenbuch/firmenbuchabfrage.html