Katalog usług publicznych dostępnych przez internet oraz informacje o sposobie dostępu do nich zamieszczono w portalach justica.gov.pt i ePortugal.gov.pt. Portale te służą również jako punkty dostępu do różnych rejestrów krajowych, z których – na wniosek – można uzyskać szereg zaświadczeń, oraz zapewniają obywatelom dostęp do publicznych usług elektronicznych. W przypadku większości usług portale te zawierają informacje o możliwości korzystania z usług świadczonych osobiście oraz o tym, jak umówić spotkanie z właściwym organem administracji publicznej.
Niektóre usługi nie są jeszcze dostępne przez internet, na przykład wydanie paszportu lub rozpoczęcie procedury adopcyjnej. Przewodniki z wyjaśnieniami krok po kroku, jak umówić spotkanie i jakie dokumenty są potrzebne, znajdują się w obu portalach (justiça.gov.pt i ePortugal.gov.pt), tak aby zapewnić użytkownikom wszystkie niezbędne informacje również na temat usług, które nie są jeszcze dostępne przez internet.
Za pomoc prawną w Portugalii odpowiada portugalski Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Instituto da Segurança Social).
Wniosek o pomoc prawną można złożyć:
- przez internet, korzystając z platformy usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (z wyjątkiem osób prawnych i osób fizycznych nieposiadających numeru ubezpieczenia społecznego),
- osobiście, w okienku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych,
- pocztą, faksem lub pocztą elektroniczną.
Właściwy organ: Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: o pomoc prawną mogą ubiegać się osoby fizyczne lub prawne lub równoważne podmioty – komercyjne lub niekomercyjne.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: należy uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu uwierzytelniającego w karcie obywatela (dowodzie tożsamości) lub mobilnego klucza cyfrowego albo za pomocą numeru ubezpieczenia społecznego i hasła.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: oprócz formularza należy dostarczyć dokumenty potwierdzające sytuację ekonomiczną.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: usługa jest bezpłatna.
Link: https://www.seg-social.pt/protecao-juridica
Więcej informacji na temat składania wniosku o przyznanie pomocy prawnej można znaleźć pod adresem: https://justica.gov.pt/Servicos/Pedir-apoio-judiciario
W Portugalii organem odpowiedzialnym za rozpatrywanie wniosków o przyznanie kompensaty przez państwo portugalskie, składanych przez ofiary przestępstw z użyciem przemocy i ofiary przemocy domowej w postępowaniach krajowych jest Komisja ds. Ochrony Ofiar Przestępstw (Comissão de Proteção às Vítimas de Crimes, CPVC), będąca organem Ministerstwa Sprawiedliwości.
W ramach ochrony ofiar przestępstw z użyciem przemocy Skarb Państwa przyznaje kompensatę ofierze przestępstwa w przypadku, gdy sprawca nie jest w stanie samodzielnie wypłacić zadośćuczynienia lub gdy nie jest możliwe wykrycie osoby odpowiedzialnej za popełnione czyny.
Ofiary przemocy domowej mogą być uprawnione do świadczenia pieniężnego ze strony państwa (wypłacanego co miesiąc), jeżeli znajdują się w pilnej potrzebie ekonomicznej (np. w przypadku rozpadu rodziny).
Ofiara nie ponosi żadnych kosztów ani opłat, a dokumenty i zaświadczenia niezbędne do złożenia wniosku można uzyskać bezpłatnie.
Wniosek należy złożyć, korzystając z formularza internetowego dostępnego na stronie internetowej CPVC. Można również pobrać i wypełnić formularz dostępny na stronie internetowej CPVC i dostarczyć go wraz z innymi dokumentami osobiście (po umówieniu wizyty), faksem lub pocztą elektroniczną.
Więcej informacji o wymogach można znaleźć tutaj.
Elektroniczne doręczanie pism procesowych jest nadal ograniczone do przedstawicieli zawodów prawniczych (adwokatów, radców prawnych i syndyków masy upadłości) oraz innych podmiotów, takich jak prokuratura, organy policji kryminalnej itp. Obywatele nadal nie mogą komunikować się przez internet. Mogą oni wyłącznie zapoznać się aktami swojej sprawy.
Nie jest to ograniczenie techniczne, ale prawne. Rozporządzenia 280/2013 i 380/2017, które regulują postępowanie elektroniczne, póki co nie przewidują takiej możliwości.
Obywatele mają jednak możliwość dostępu przez internet do wszystkich spraw zawisłych przed sądami oraz sądami administracyjnymi i podatkowymi, po uwierzytelnieniu się za pomocą karty obywatela lub mobilnego klucza cyfrowego (jak opisano poniżej).
Cel i zakres: w serwisie elektronicznym „Moje sprawy” (Os meus processos) można uzyskać dostęp do swoich spraw zawisłych przed sądami powszechnymi oraz sądami administracyjnymi i podatkowymi po uwierzytelnieniu się za pomocą karty obywatela lub mobilnego klucza cyfrowego.
Nie wszystkie postępowania są dostępne przez internet, ponieważ prawo przewiduje pewne ograniczenia (np. wyłączenie jawności postępowania przez sąd). W niektórych sytuacjach strony postępowania nie mogą zapoznać się ze wszystkimi czynnościami w postępowaniu – na przykład w postępowaniu egzekucyjnym osoba, przeciwko której toczy się postępowanie (pozwany), nie ma dostępu do skargi, w następstwie której nastąpiło wszczęcie postępowania w przedmiocie zajęcia.
Właściwy organ: Ministerstwo Sprawiedliwości (Ministério da Justiça)
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: nie dotyczy.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: należy uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu uwierzytelniającego w karcie obywatela (dokumencie tożsamości) lub mobilnego klucza cyfrowego.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: nie dotyczy
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: usługa jest bezpłatna.
Link: https://processos.tribunais.org.pt/autenticacao
Więcej informacji na temat dostępu do pism sądowych w Portugalii można znaleźć tutaj.
Doręczanie dokumentów sądowych drogą elektroniczną reguluje kodeks postępowania cywilnego, a w szczególności jego art. 132 i 225. Doręczanie dokumentów za pomocą takich środków powinno odbywać się za pośrednictwem systemów informatycznych obsługujących działalność sądu. Nie określono konkretnego systemu informatycznego. Utworzono specjalny portal informatyczny do komunikacji między sądami a adwokatami i radcami prawnymi – portal Citius.
Cel i zakres: e-leilões.pt to platforma opracowana przez Izba Doradców Prawnych i Komorników (Ordem dos Solicitadores e Agentes de Execução, OSAE) na potrzeby sprzedaży towarów w drodze licytacji elektronicznej, zatwierdzona rozporządzeniem nr 12624/2015.
Właściwy organ: Izba Doradców Prawnych i Komorników
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: portal jest ogólnodostępny.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: brak jest wymogów dotyczących identyfikacji lub uwierzytelnienia.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: nie są wymagane żadne dokumenty.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: nie dotyczy
Link: https://tribunais.org.pt/Dividas/Acao-executiva/Leilao-eletronico
Usługi mediacji w sprawach z zakresu prawa pracy
Cel i zakres: Mediator w sprawach z zakresu prawa pracy spotyka się z pracodawcą i pracownikiem i pomaga im w osiągnięciu porozumienia, które sporządza się w formie pisemnej i podpisuje. W przypadku braku porozumienia sprawę można skierować do sądu. O mediację w sprawie z zakresu prawa pracy może wystąpić pracodawca lub pracownik, który zawarł indywidualną umowę o pracę. System mediacji w sprawach z zakresu prawa pracy (Sistema de Mediação Laboral, SML) może zorganizować mediację w sporach pracowniczych dotyczących takich kwestii, jak: zmiany w warunkach wypłaty wynagrodzeń; wypłata odszkodowania, wypłata zaległych świadczeń, awans, zmiana miejsca pracy, zmiana godzin pracy, zmiana kategorii zawodowej, praca w godzinach nadliczbowych, rozwiązanie umowy o pracę, planowanie urlopów, procedura dyscyplinarna, odmowa kształcenia zawodowego, nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przeniesienie pracownika do innego przedsiębiorstwa, prowadzenie innej działalności konkurencyjnej wobec działalności przedsiębiorstwa, nieuznawanie statusu studenta pracującego, oraz niektóre kwestie prawne związane z umową o pracę itp.
Właściwy organ: Urząd ds. Pozasądowego Rozstrzygania Sporów (Gabinete de Resolução Alternativa de Litígios-GRAL) Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości (Direção-Geral da Política de Justiça-DGPJ)
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: o zorganizowanie mediacji za pośrednictwem systemu mediacji w sprawach z zakresu prawa pracy może wystąpić pracodawca (jeżeli jest to podmiot prawny, należy wybrać przedstawiciela) lub pracownik, który zawarł indywidualną umowę o pracę.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: należy uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu uwierzytelniającego w karcie obywatela (dokumencie tożsamości) lub mobilnego klucza cyfrowego.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: wniosek o mediację z zakresu prawa pracy składa się za pomocą formularza internetowego. Następnie DGPJ/GRAL kontaktuje się z pracodawcą i pracownikiem, aby potwierdzić wniosek o mediację i wyznaczyć mediatora (strony mogą też wybrać mediatora z listy, jeśli tak wolą).
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: 50 euro od każdej ze stron uczestniczących w procedurze, niezależnie od liczby sesji mediacyjnych i całkowitego czasu trwania procedury.
Link: https://ralmais.dgpj.justica.gov.pt/ords/f?p=180:2:
Więcej informacji na temat usług mediacji w sprawach z zakresu pracy w Portugalii można znaleźć pod adresem: https://meiosral.justica.gov.pt/Meios-RAL/Mediacao-Laboral
Usługi mediacji rodzinnej
Cel i zakres: mediacja rodzinna umożliwia pozasądowe rozstrzyganie sporów, nieporozumień i konfliktów rodzinnych. Niemniej jednak większość ugód w sprawach rodzinnych wymaga zatwierdzenia przez sąd lub urząd stanu cywilnego (np. ugody dotyczące rozwodu lub uregulowania obowiązków rodzicielskich). System mediacji rodzinnej (Sistema de Mediação Familiar, SMF) jest usługą promowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości, działającą całym kraju. Możliwa jest również mediacja transgraniczna, o ile jedna ze stron przebywa w Portugalii. SMF jest właściwy między innymi do prowadzenia mediacji w sporach, które mogą wynikać z separacji lub rozwodu, sporach dotyczących uregulowania, zmiany lub niewykonywania obowiązków rodzicielskich oraz sporach o wskazanie domu rodzinnego (w przypadku separacji lub rozwodu).
Właściwy organ: Urząd ds. Pozasądowego Rozstrzygania Sporów (Gabinete de Resolução Alternativa de Litígios-GRAL) Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości (Direção-Geral da Política de Justiça-DGPJ)
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: każda osoba zaangażowana w spór, konflikt lub rozłam rodzinny (w tym w przypadkach rozwodu, separacji i uregulowania obowiązków rodzicielskich).
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: należy uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu uwierzytelniającego w karcie obywatela (dokumencie tożsamości) lub mobilnego klucza cyfrowego.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: Formularz zawiera rubryki przeznaczone na krótki opis sporu i wskazanie dwóch stron sporu, można też podać dodatkowe informacje, które mogą być przydatne w sprawie. Następnie DGPJ/GRAL kontaktuje się ze stronami w celu potwierdzenia wniosku o mediację i wyznacza mediatora rodzinnego (lub strony mogą wybrać mediatora z listy mediatorów, jeśli tak wolą).
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: 50 euro od każdej ze stron uczestniczących w procedurze, niezależnie od liczby sesji mediacyjnych i całkowitego czasu trwania procedury.
Link: https://ralmais.dgpj.justica.gov.pt/ords/f?p=165:2::::::
Więcej informacji na temat usług mediacji rodzinnej w Portugalii można znaleźć tutaj.
Cel i zakres: platforma internetowa ułatwiająca zakładanie spółek i dostęp online do rejestru spółek.
Właściwy organ: Instytut Rejestrów i Notariatu (Instituto dos Registos e do Notariado)
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: spółkę można założyć przez internet, jeżeli wszyscy wspólnicy posiadają dokumenty tożsamości z aktywowanym podpisem cyfrowym. Spółkę można również założyć przez adwokata, radcę prawnego lub notariusza.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: należy uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu uwierzytelniającego w karcie obywatela (lub paszporcie) lub mobilnego klucza cyfrowego. Adwokaci, radcy prawni i notariusze mogą uwierzytelnić się za pomocą cyfrowego certyfikatu potwierdzającego ich tytuł zawodowy.
- Dokumenty, które należy dostarczyć: niezależnie od innych wymaganych dokumentów dotyczących zdolności i umocowania do działania oraz wszelkich specjalnych upoważnień, które są niezbędne do utworzenia spółki, na potrzeby późniejszej rejestracji spółki i powołania członków zarządu/rady nadzorczej należy przedłożyć oświadczenia powoływanych członków o wyrażeniu zgody na powołanie oraz oświadczenia, że nie są im znane okoliczności, które mogą uniemożliwiać im pełnienie funkcji.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: koszty założenia spółki:
- w przypadku skorzystania z wstępnie zatwierdzonego wzoru umowy spółki, opłata wynosi 220 euro,
- w przypadku gdy wspólnicy sporządzą własną umowę spółki, opłata wynosi 360 euro.
- w przypadku znaku towarowego związanego z klasą towarów lub usług, opłata wynosi 100 euro i 44 euro za każdą dodatkową klasę.
Link: https://eportugal.gov.pt/espaco-empresa/empresa-online
Więcej informacji o tym, jak założyć spółkę w Portugalii, można znaleźć tutaj.
Dostęp do informacji o przedsiębiorstwach w portugalskim rejestrze działalności gospodarczej można uzyskać w języku portugalskim i angielskim, posługując się w tym celu stałym certyfikatem.
Wniosek o stały certyfikat można złożyć przez internet bez konieczności uwierzytelnienia.
Stały certyfikat w języku angielskim:
- ma taki sam status prawny jak certyfikat w języku portugalskim,
- jest wydawany za taką samą opłatą jak za certyfikat w języku portugalskim,
- można go uzyskać w równie prosty sposób, co stały certyfikat w języku portugalskim – zamawia się go oraz uzyskuje do niego wgląd przez internet, w całkowicie scyfryzowany sposób.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.
Dostęp do informacji o pojeździe zawartych w portugalskim rejestrze pojazdów można uzyskać tylko w języku portugalskim, posługując się w tym celu stałym certyfikatem. Wniosek o stały certyfikat można złożyć przez internet bez konieczności uwierzytelnienia. Wnioski o wydanie certyfikatu można składać w języku angielskim, ale certyfikat wydaje się w języku portugalskim.
Cel i zakres: stały certyfikat rejestracji pojazdu obejmuje dane online ze wszystkich obowiązujących rejestrów dotyczących pojazdu, a także wnioski oczekujące na rozpatrzenie. Jest on stale aktualizowany i dostępny.
Certyfikat potwierdza, kto jest właścicielem pojazdu i jakie opłaty są związane z pojazdem.
Stały certyfikat ma taką samą moc prawną jak dowód rejestracyjny w formie papierowej. Żaden podmiot publiczny lub prywatny nie może odmówić przyjęcia kodu stałego certyfikatu zamiast dowodu rejestracyjnego w formie papierowej.
Koszty: stały certyfikat rejestracji pojazdu kosztuje 10 euro.
Opcje płatności:
- Serwis płatności online
- Bankowość internetowa (przez stronę internetową lub przez aplikację bankową).
Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.
Portugalia nie świadczy przez internet publicznych usług tłumaczeniowych w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/1191 można jednak zażądać następujących dokumentów i zaświadczeń w formacie wielojęzycznym:
- aktu urodzenia,
- aktu zgonu,
- aktu małżeństwa (a także zaświadczenia o zdolności do zawarcia małżeństwa i zaświadczenia o stanie cywilnym),
- zaświadczenia z rejestru karnego.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć tutaj.