Usługi e-sprawiedliwości w Bułgarii są rozwijane i obsługiwane głównie przez trzy organy publiczne: Ministerstwo Administracji Elektronicznej, Ministerstwo Sprawiedliwości i Najwyższą Radę Sądowniczą.
1. Ministerstwo Administracji Elektronicznej opracowało zunifikowany model administracji elektronicznej, obejmujący następujące elementy, istotne dla e-sprawiedliwości i cyfrowych usług publicznych:
- Zunifikowany portal dostępu do elektronicznych usług administracyjnych, który jest punktem dostępu do usług świadczonych przez dostawców elektronicznych usług administracyjnych i umożliwia składanie wniosków, dokonywanie płatności i świadczenie elektronicznych usług administracyjnych.
- System e-Delivery, który umożliwia wysyłanie, odbieranie i przechowywanie dokumentów elektronicznych dla, do i od organów publicznych, obywateli i podmiotów prawnych. Za pomocą systemu e-Delivery dostarczane są elektroniczne odpowiedniki listów poleconych za potwierdzeniem odbioru.
- System płatności elektronicznych.
Elektroniczne uwierzytelnianie osób uzyskujących dostęp do zasobów e-administracji jest możliwe za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub osobistego kodu identyfikacyjnego wydanego przez Krajową Agencję Skarbową lub Krajowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych.
2. Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi rejestr handlowy i rejestr organizacji nienastawionych na zysk oraz zarządza usługami elektronicznymi świadczonymi za pośrednictwem tych rejestrów, zarządza internetową platformę mediacji i internetową platformą do uzyskiwania elektronicznych zaświadczeń o niekaralności oraz zarządza usługami e-sprawiedliwości jako platformą służącą do udziału w publicznych licytacjach sądowych przez internet.
3. Najwyższa Rada Sądownicza jest najwyższym organem administracyjnym władzy sądowniczej. Opracowała Zunifikowany Portal e-Sprawiedliwość, który ułatwia dostęp do akt spraw i doręczanie dokumentów sądowych drogą elektroniczną.
W Bułgarii nie ma platformy internetowej ani aplikacji ułatwiającej dostęp do pomocy prawnej. Krajowe Biuro Pomocy Prawnej oferuje jednak bezpłatne podstawowe porady prawne za pośrednictwem ogólnokrajowej infolinii pomocy prawnej. Więcej informacji o dostępie do pomocy prawnej w Bułgarii można znaleźć tutaj.
Ofiara przestępstwa może dochodzić odszkodowania od sprawcy w postępowaniu karnym lub wszcząć w tym celu odrębne postępowanie na gruncie prawa cywilnego. Nie istnieją jednak żadne elektroniczne narzędzia ani mechanizmy ułatwiające procedurę dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.
Zgodnie z ustawą o pomocy i kompensacie finansowej dla ofiar przestępstw, ofiary niektórych umyślnych przestępstw z użyciem przemocy mają prawo do kompensaty od państwa. Wniosek o kompensatę finansową kieruje się do działającej przy Ministerstwie Sprawiedliwości Krajowej Rady ds. Pomocy i Kompensaty Finansowej dla Ofiar Przestępstw. Formularze wniosków można pobrać tutaj. Do realizacji tej usługi nie wykorzystuje się żadnych aplikacji elektronicznych ani systemów informatycznych.
W wyniku nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego od 30 czerwca 2021 r. sprawy cywilne można wszczynać w całości przez internet. Prawnicy i inni uczestnicy postępowania mogą składać wszystkie dokumenty sądowe w sprawach cywilnych pocztą elektroniczną. Wnioski o wszczęcie postępowania cywilnego (pozwy, zażalenia, inne dokumenty) składane drogą elektroniczną muszą być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Tutaj można znaleźć sądy, które przyjmują dokumenty zarejestrowane drogą elektroniczną w zunifikowanym portalu e-sprawiedliwość. W przypadku spraw wszczynanych przez internet opłata sądowa jest niższa o 15 proc.
Po wszczęciu postępowania sądowego strony i ich pełnomocnicy mogą zwrócić się z wnioskiem o dostęp do akt sprawy za pośrednictwem zunifikowanegoportalu e-sprawiedliwość zarządzanego przez Najwyższą Radę Sądowniczą.
Cel i zakres: możliwość doręczania dokumentów sądowych drogą elektroniczną przewidziano w trzech głównych kodeksach:postępowania cywilnego, postępowania karnego i postępowania administracyjnego. Strona postępowania sądowego może złożyć wniosek o doręczanie dokumentów sądowych drogą elektroniczną za pośrednictwem:
- kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, takiej jak system e-Delivery, zarządzany przez Ministerstwo Administracji Elektronicznej,
- zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość zarządzanego przez Najwyższą Radę Sądowniczą.
W niektórych postępowaniach sądowych doręczanie dokumentów za pośrednictwem poczty e-mail również uznaje się za prawnie skuteczną metodę doręczeń. Strony oraz inni uczestnicy postępowania mogą w dowolnym momencie zrezygnować z elektronicznej formy doręczenia dokumentów.
Właściwy organ:
Ministerstwo Administracji Elektronicznej w odniesieniu do systemu e-Delivery
Najwyższa Rada Sądownicza w odniesieniu do zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności:
Co do zasady doręczanie dokumentów sądowych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu e-Delivery i zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość jest dostępne dla stron postępowania, ich pełnomocników i innych uczestników postępowania.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia:
Aby uzyskać dostęp do systemu e-Delivery, użytkownik musi uwierzytelnić swoją tożsamość za pomocą jednego z następujących narzędzi do identyfikacji:
- kwalifikowany podpis elektroniczny,
- osobisty numer identyfikacyjny nadany przez Krajową Agencję Skarbową,
- osobisty numer identyfikacyjny nadany przez Krajowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych.
Aby uzyskać dostęp do zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość, należy uwierzytelnić swoją tożsamość za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego.
- Dokumenty, które należy dostarczyć:
Dostęp do systemu e-Delivery i zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość nie jest uzależniony od dostarczenia żadnych dokumentów.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: Dokumenty sądowe doręczane za pośrednictwem systemu e- Delivery lub zunifikowanego Portalu e-Sprawiedliwość uznaje się za doręczone w momencie ich pobrania z systemu. W postępowaniu cywilnym i administracyjnym, jeżeli dokumenty nie zostaną pobrane w terminie 7 dni od ich wysłania, uznaje się je za doręczone pierwszego dnia po upływie terminu 7 dni. W sprawach karnych, jeżeli dokumenty nie zostaną pobrane w terminie 7 dni od ich wysłania, należy je doręczyć w formie papierowej.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak, pod warunkiem że użytkownik posiada kwalifikowany podpis elektroniczny.
Koszty: usługi są bezpłatne.
Linki:
Więcej informacji o tym, jak uzyskać dostęp do systemu elektronicznego doręczania dokumentów sądowych w Bułgarii, można znaleźć na stronach: https://ecase.justice.bg/Home/FAQ oraz https://edelivery.egov.bg/Help.
Możliwość licytacji sądowych jest przewidziana w art. 501a–501g bułgarskiego kodeksu postępowania cywilnego od 2017 r. Ustawa przewiduje możliwość przeprowadzania licytacji na przeznaczonej do tego celu platformie elektronicznej, utworzonej i zarządzanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, która pozwala na zdalny udział w licytacji przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Platforma do publikacji ogłoszeń o licytacjach sądowych została wdrożona i działa od 20 lipca 2023 r.
Link: https://zapori.mjs.bg/
Zgodnie z art. 487 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego, komornicy są zobowiązani do publikowania ogłoszeń o licytacjach na stronie internetowej sądu okręgowego, w którym odbywa się licytacja. Ponadto, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o komornikach prywatnych, komornicy prywatni są zobowiązani do publikowania ogłoszeń o licytacjach sądowych na stronie internetowej Izby Komorników Prywatnych: https://sales.bcpea.org/.
Cel i zakres: Mediacja w Bułgarii jest całkowicie dobrowolna. Kwestię tę reguluje ustawa o mediacji. Zgodnie ustawą o mediacji mediacja jest dobrowolną i poufną procedurą pozasądowego rozstrzygania sporów, w ramach której bezstronny mediator pomaga stronom sporu w osiągnięciu porozumienia. Mediacja może obejmować spory z zakresu prawa cywilnego, prawa handlowego, prawa pracy, prawa rodzinnego i prawa administracyjnego związane z prawami konsumentów oraz inne spory pomiędzy osobami fizycznymi lub prawnymi, w tym spory o charakterze transgranicznym. Prawo zezwala również na mediację w sprawach przewidzianych w kodeksie postępowania karnego, jednak obecnie nie w kodeksie nie przewidziano takich przypadków.
W 2020 r. Ministerstwo Sprawiedliwości uruchomiło stronę internetową https://mediation.mjs.bg/, która zawiera bezpłatny moduł do prowadzenia mediacji przez internet. Moduł do mediacji umożliwia:
- zainicjowanie mediacji poprzez złożenie wniosku,
- wybór mediatora,
- akceptację lub odrzucenie porozumienia o rozpoczęciu mediacji,
- wyznaczenie pełnomocnika po rozpoczęciu procedury,
- przyjęcie lub odrzucenie zaproszenia na wydarzenie zorganizowane przez mediatora,
- zorganizowanie wydarzenia z udziałem mediatora,
- przyjęcie lub odrzucenie porozumienia (ugody) wypracowanej w toku mediacji,
- zakończenie mediacji.
Komunikacja w systemie może odbywać się poprzez wideokonferencje, rozmowy audio oraz czat.
Zawarcie porozumienia dotyczącego sporu prawnego w postępowaniu mediacyjnym skutkuje zawarciem ugody sądowej, która podlega zatwierdzeniu przez sąd okręgowy. Po akceptacji ugody przez obie strony, właściwy sąd zatwierdza ugodę, jeżeli nie jest ona sprzeczna z prawem lub dobrymi obyczajami.
Właściwy organ: Ministerstwo Sprawiedliwości
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności:
Wnioskodawca musi zaakceptować warunki korzystania z platformy.
Podanie danych kontaktowych drugiej strony nie jest wymagane, aby złożyć wniosek, ale jest zalecane.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia:
Do wejścia na internetową platformę do mediacji niezbędny jest kwalifikowany podpis elektroniczny.
- Dokumenty, które należy dostarczyć:
Nie są wymagane żadne dokumenty.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: porozumienie zawarte w postępowaniu mediacyjnym przez internet ma takie same skutki prawne jak porozumienie podpisane w zwykłym trybie.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak
Koszty: korzystanie z platformy internetowej jest bezpłatne, ale strony odpowiadają za wynagrodzenie należne mediatorowi.
Link: https://mediation.mjs.bg/
Więcej informacji na temat dostępu do mediacji w Bułgarii przez internet można znaleźć tutaj.
Cel i zakres: zunifikowany portal umożliwiający składanie wniosków o elektroniczne usługi administracyjne Agencji ds. Rejestrów przy Ministerstwie Sprawiedliwości łączy portale internetowe rejestru działalności gospodarczej i rejestru osób prawnych nienastawionych na zysk oraz rejestru nieruchomości. Za pośrednictwem zunifikowanego portalu niezarejestrowani użytkownicy mają dostęp do publicznej sekcji profilu dowolnej spółki lub osoby prawnej nienastawionej na zysk. Znajdują sie tam informacje na temat aktualnego statusu rejestracji, adres siedziby i oddziałów, akt założycielski, sprawozdania finansowe oraz opisowe sprawozdania roczne itp. Zarejestrowani użytkownicy mogą uzyskać dostęp do wszystkich usług elektronicznych świadczonych przez Agencję ds. Rejestrów i dokonywać płatności za takie usługi drogą elektroniczną. Usługi elektroniczne oferowane przez rejestr działalności gospodarczej i rejestr osób prawnych nienastawionych na zysk obejmują:
- rejestrację, ponowną rejestrację, zmiany okoliczności dotyczących spółek lub osób prawnych nienastawionych na zysk,
- wpisanie do rejestru okoliczności dotyczących pełnomocnictwa, oddziałów spółki, likwidacji i innych okoliczności,
- ogłaszanie aktów,
- wydawanie zaświadczeń.
Właściwy organ: Agencja ds. Rejestrów przy Ministerstwie Sprawiedliwości.
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: brak.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia:
Zarejestrowani użytkownicy portalu Agencji ds. Rejestrów mogą uwierzytelniać się przy użyciu nazwy użytkownika i hasła, a także za pomocą:- kwalifikowanego podpisu elektronicznego,
- certyfikatu wydanego przez Agencję ds. Rejestrów,
- osobistego kodu identyfikacyjnego wydanego przez Krajową Agencję Skarbową.
- Dokumenty, które należy dostarczyć:
żadne dokumenty nie są wymagane.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet:
tak, o wszystkie procedury można zwrócić się w całości przez internet.
Koszty: korzystanie ze zunifikowanego portalu internetowego jest bezpłatne. W przypadku poszczególnych usług oferowanych przez rejestry obowiązują różne opłaty.
Link: https://portal.registryagency.bg/CR/services.
Więcej informacji na temat rejestracji spółki i dostępu do informacji o spółkach w Bułgarii można znaleźć pod adresem: https://portal.registryagency.bg/CR/services.
Cel i zakres: obywatele mogą składać elektroniczne wnioski o wielojęzyczne standardowe formularze aktów urodzenia, małżeństwa i zgonu w systemie formularzy elektronicznych obsługiwanym przez Infrastrukturę Administracji Elektronicznej EA. Dostęp do systemu formularzy elektronicznych można uzyskać poprzez osobisty profil użytkownika na stronie egov.bg.
Właściwy organ: Infrastruktura Administracji Elektronicznej EA lub władze samorządowe.
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności:
O wielojęzyczny standardowy formularz aktu urodzenia, małżeństwa lub zgonu może wnioskować osoba, której dany akt dotyczy, oraz upoważniona osoba trzecia.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia:
Aby skorzystać ze zunifikowanego portalu dostępu do elektronicznych usług administracyjnych, należy uwierzytelnić się kwalifikowanym podpisem elektronicznym (QES), a także korzystać z programu Adobe Reader.
-
Dokumenty, które należy dostarczyć:
W każdym przypadku wnioskodawca musi załączyć:
- wniosek o wydanie danego aktu,
- dokument potwierdzający uiszczenie stosownej opłaty.
W zależności od indywidualnych okoliczności mogą być wymagane inne dokumenty.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: dokument ma skutki prawne przewidziane w rozporządzeniu (UE) 2016/1191.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: tak, procedurę można przeprowadzić w całości przez internet.
Koszty: koszty różnią się w zależności od administracji samorządowej, która świadczy usługę. Należna kwota jest obliczana automatycznie, a użytkownik zostaje przekierowany do systemu płatności elektronicznych.
Cel i zakres:
Portal usług elektronicznych Prokuratury Republiki Bułgarii oferuje następujące usługi, które są dostępne po zarejestrowaniu i uwierzytelnieniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym (QES):
- wydanie zaświadczenia o toczących się postępowaniach karnych,
- złożenie przez obywatela skargi, zawiadomienia lub innych wniosków,
- złożenie wniosku o dostęp do informacji publicznej,
- wydanie zaświadczenia osobie poszkodowanej,
- złożenie wniosku o przymusowe umieszczenie w placówce i leczenie,
- złożenie zgłoszenia lub skargi dotyczących przemocy domowej,
- wydanie zaświadczenia o odbyciu kary.
Portal usług elektronicznych Prokuratury Republiki Bułgarii oferuje również usługę „Sprawdzenie statusu sprawy/akt”, w przypadku której rejestracja nie jest wymagana.
Wynik realizacji usługi elektronicznej będzie dostępny w profilu uwierzytelnionym kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub pod adresem e-mail wskazanym podczas rejestracji, z wyjątkiem usługi „Sprawdzenie statusu sprawy/akt”, w przypadku której wynik wyświetla się bezpośrednio w przeglądarce.
Właściwy organ:
Prokuratura Republiki Bułgarii.
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: brak.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: aby uzyskać dostęp do portalu, należy uwierzytelnić swoją tożsamość kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: dokument przesłany lub otrzymany przez internet wywołuje takie same skutki prawne jak dokument podpisany w zwykłym trybie.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet: procedurę związaną z wnioskiem o wydanie aktu lub udostępnienie informacji można przeprowadzić w całości przez internet.
Koszty: usługi są bezpłatne, z wyjątkiem usługi „Wydanie zaświadczenia o toczących się postępowaniach karnych” (2 lewy).
Link: https://e-services.prb.bg/.
Cel i zakres: Portal Otwartych Danych Prokuratury Republiki Bułgarii zapewnia publiczny dostęp do otwartych zbiorów danych udostępnianych przez prokuraturę i związanych ze sprawozdaniami rocznymi i wszelkimi innymi sprawozdaniami z działalności prokuratury.
Właściwy organ:
Prokuratura Republiki Bułgarii.
Warunki dostępu:
- Wymóg kwalifikowalności: brak.
- Wymóg identyfikacji i uwierzytelnienia: brak.
Skutki prawne dokumentów elektronicznych: nie dotyczy.
Możliwość przeprowadzenia procedury w całości przez internet:
Koszty: nie dotyczy.
Link: https://opendata.prb.bg/.