Mediation is at varying stages of development in Member States. There are some Member States with comprehensive legislation or procedural rules on mediation. In others, legislative bodies have shown little interest in regulating mediation. However, there are Member States with a solid mediation culture, which rely mostly on self-regulation.
More and more disputes are being brought to court. As a result, this has meant not only longer waiting periods for disputes to be resolved, but it has also pushed up legal costs to such levels that they can often be disproportionate to the value of the dispute.
Mediation is in most cases faster and, therefore, usually cheaper than ordinary court proceedings. This is especially true in countries where the court system has substantial backlogs and the average court proceeding takes several years.
This is why, despite the diversity in areas and methods of mediation throughout the European Union, there is an increasing interest for in this means of resolving disputes as an alternative to judicial decisions.
Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.
This page is maintained by the European Commission. The information on this page does not necessarily reflect the official position of the European Commission. The Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice with regard to copyright rules for European pages.
Zamiast wnosić powództwo można rozwiązać spór w drodze mediacji. Jest to alternatywny sposób rozwiązywania sporów, w którym mediator pomaga stronom dojść do ugody. Rząd i specjaliści w Belgii doceniają zalety mediacji.
Federalna Komisja ds. Mediacji (Commission fédérale de médiation).
Mimo że federalna komisja sama nie prowadzi żadnych mediacji, reguluje zawód mediatora i prowadzi aktualny wykaz upoważnionych mediatorów.
Sekretariat komisji udziela informacji w języku niderlandzkim i francuskim. Z komisją można się skontaktować za pomocą poczty elektronicznej oraz pod następującym adresem:
SPF Justice
Commission fédérale de médiation Rue de la Loi, 341000 Bruxelles
Tel.: (+32) 2 224 99 01
Faks: (+32) 2 224 99 07
Federalna Komisja ds. Mediacji gwarantuje (dzięki procedurze wydawania upoważnienia mediatorom) jakość i rozwój mediacji.
Wykaz mediatorów jest dostępny w języku niderlandzkim i francuskim.
Mediację dopuszcza się w następujących dziedzinach:
Najbardziej rozpowszechnioną dziedziną mediacji jest prawo cywilne, w szczególności sprawy rodzinne.
Skorzystanie z mediacji jest dobrowolnym wyborem stron i nie podlega sankcjom w przypadku niepowodzenia.
Zgodnie z niedawno przyjętymi przepisami z zakresu prawa rodzinnego sędzia ma obowiązek poinformować strony o istnieniu i możliwościach mediacji.
Istnieje „Kodeks postępowania” mediatorów dostępny w języku niderlandzkim i francuskim.
Wiele informacji jest dostępnych na stronie internetowej w języku niderlandzkim i francuskim. Dotyczą one różnych aspektów mediacji (jej przebiegu, kosztów, adresów itd.).
Ta część strony internetowej zawiera informacje dotyczące kryteriów wydawania upoważnienia mediatorom i warunków ich szkolenia.
Federalna Komisja ds. Mediacji uregulowała zasady szkolenia mediatorów, ale samo szkolenie zapewnia sektor prywatny.
Program obejmuje 60-godzinny program podstawowy, który składa się z co najmniej 25 godzin szkolenia teoretycznego i co najmniej 25 godzin szkolenia praktycznego.
Oprócz programu podstawowego istnieją programy właściwe dla każdego rodzaju mediacji (co najmniej 30 godzin, które rozdzielane są na dowolnie na czas trwania szkolenia teoretycznego i praktycznego).
Istnieją programy szczególne w zakresie mediacji w sprawach rodzinnych, cywilnych i handlowych oraz w społecznych.
Kryteria wydawania upoważniania mediatorom
Kryteria dotyczące szkolenia/kształcenie ustawiczne
Szkolenie podstawowe
Kształcenie ustawiczne
Kodeks dobrego postępowania
Rozpatrywanie skarg
Mediacja nie jest bezpłatna. Wynagrodzenie mediatora jest uzgadniane między prywatnym mediatorem a stronami. Prawo nie reguluje wynagrodzeń. Zasadniczo każda ze stron płaci połowę wynagrodzenia.
Strona może otrzymać pomoc w celu zapłaty wynagrodzenia mediatora, jeżeli posiada niskie dochody i pod warunkiem, że mediator poosiada upoważnienie.
Zgodnie z europejską dyrektywą 2008/52/WE możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o wykonanie pisemnej ugody wynikającej z umowy. Państwa członkowskie informują, które sądy lub inne organy są organami właściwymi do rozpatrywania takich wniosków. Belgia nie przekazała jeszcze takiej informacji.
Zgodnie z art. 1733 i 1736 kodeksu postępowania cywilnego możliwe jest jednak uznanie ugody zawartej w wyniku mediacji przez sędziego, przez co stanie się ona urzędowo ważna i wykonalna. Jeżeli chodzi o formę, to ugoda zostaje wyrażona w formie orzeczenia sądu.
Istnieje inna możliwość niż uznanie mediacji. Możliwe jest spisanie ugody zawieranej w wyniku mediacji jako aktu notarialnego w obecności notariusza. W ten sposób ugoda również staje się urzędowo ważna i wykonalna bez konieczności zwracania się do sądu. Taka możliwość istnieje jedynie, jeżeli zgadzają się na nią wszystkie strony.
Service Public Fédéral Justice (Federalny wymiar sprawiedliwości)
Commission fédérale de médiation (Federalna Komisja ds. Mediacji)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast wnosić sprawę do sądu, dlaczego nie spróbować rozwiązać sporu w drodze mediacji? Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i przedstawiciele zawodów prawniczych w Bułgarii są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Ministerstwo Sprawiedliwości Bułgarii utworzyło rejestr mediatorów, który stanowi część centralnego rejestru nienastawionych na zysk osób prawnych oferujących usługi użyteczności publicznej.
Strona internetowa Ministerstwa Sprawiedliwości zapewnia dostęp do:
Korzystanie z mediacji dopuszcza się w wielu dziedzinach prawa. Dziedziny te nie są jednak uregulowane ani ograniczone przez przepisy. Do tej pory większość zarejestrowanych mediatorów specjalizowała się w mediacji gospodarczej i biznesowej.
Korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne. Chociaż stanowi ona alternatywny sposób rozstrzygnięcia sporu bez wnoszenia sprawy do sądu, nie jest warunkiem koniecznym wszczęcia postępowania sądowego.
Nie obowiązuje żaden szczególny kodeks postępowania dla mediatorów. Przepisy dotyczące standardów etycznych są jednak zawarte w ustawie o mediacji oraz w rozporządzeniu nr 2 z dnia 15 marca 2007 r. w sprawie warunków i procedury zatwierdzania organizacji prowadzących szkolenia dla mediatorów.
Organizacje oferujące szkolenia dla mediatorów należą do sektora prywatnego.
Tematy szkoleń obejmują postępowanie sądowe oraz etyczne zasady postępowania dla mediatorów, jak również procedurę określoną w ustawie o mediacji oraz rozporządzeniu nr 2 z dnia 15 marca 2007 r.
Mediacja nie jest bezpłatna; opłatę ustala się w drodze umowy między mediatorem a stronami sporu.
Zgodnie z dyrektywą 2008/52/WE (zachęcanie do mediacji i ułatwianie jej jako alternatywnej formy rozwiązywania sporów transgranicznych w UE) należy zapewnić możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji.
Przepisy dyrektywy 2008/52/WE dotyczące wykonalności ugód zawartych w drodze mediacji transponowano ustawą o mediacji.
Państwa członkowskie powiadamiają o tym sądy i inne organy właściwe do przyjmowania takich wniosków.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji.
Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zaleta mediacji polega na tym, że dzięki tej formie rozwiązywania sporów można nie tylko zaoszczędzić czas (w porównaniu z długą sprawą w sądzie), lecz często również pieniądze (w porównaniu z kosztami sprawy w sądzie).
Służba kuratorska i mediacyjna Republiki Czeskiej (Probační a mediační služby ČR) jest centralnym organem ds. mediacji jako środka służącego rozwiązywaniu problemów związanych z konsekwencjami przestępstw między sprawcą a ofiarą w postępowaniu karnym. Służba ta podlega Ministerstwu Sprawiedliwości Republiki Czeskiej.
W celu skorzystania z mediacji w sprawach cywilnych istnieje możliwość zwrócenia się do jednego z mediatorów świadczących dane usługi. Dane kontaktowe mediatorów prowadzących działalność w Republice Czeskiej znaleźć można na różnych stronach internetowych, wpisując termin „mediacja”.
Listę mediatorów można znaleźć np. na stronach internetowych Czeskiego Stowarzyszenia Mediatorów, Czeskiej Rady Adwokackiej oraz Unii ds. Procedur Pojednawczych i Mediacyjnych Republiki Czeskiej. Dane kontaktowe służby kuratorskiej i mediacyjnej Republiki Czeskiej działającej w obszarze kompetencji właściwych sądów rejonowych można znaleźć na stronie internetowej służby.
Wykaz mediatorów zarejestrowanych zgodnie z ustawą nr 202/2012 o mediacji sporządzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest dostępny tutaj.
Działalność w zakresie mediacji prowadzi wiele organizacji pozarządowych (NGO) oraz innych podmiotów.
Mediacja jest dopuszczalna w każdej dziedzinie prawa z wyjątkiem przypadków, gdy jest ona wyłączona na mocy ustawy. Dotyczy to prawa rodzinnego, prawa handlowego i prawa karnego. Zgodnie z czeskim kodeksem postępowania cywilnego, przewodniczący składu sędziowskiego może – w razie potrzeby i w odpowiednich przypadkach – zobowiązać strony postępowania do odbycia wstępnego trzygodzinnego spotkania z mediatorem. W takich przypadkach postępowanie może zostać zawieszone na okres do trzech miesięcy.
Tak, mediacja podlega ustawie nr 202/2012 o mediacji oraz – w zakresie postępowań karnych – ustawie nr 257/2000 o służbie kuratorskiej i mediacyjnej Republiki Czeskiej.
Zarejestrowany mediator prowadzący działalność zgodnie z ustawą nr 202/2012 o mediacji musi złożyć egzamin zawodowy przed komisją wyznaczaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Mediator prowadzący działalność w zakresie kompetencji służby kuratorskiej i mediacyjnej zgodnie z ustawą nr 257/2000 o służbie kuratorskiej i mediacyjnej Republiki Czeskiej musi złożyć egzamin kwalifikacyjny.
Szkolenia mediatorów prowadzących działalność w zakresie sądownictwa karnego zapewnia służba kuratorska i mediacyjna. Szkolenia w zakresie mediacji w sprawach niemających charakteru karnego oferuje natomiast duża liczba podmiotów i instytucji oświatowych.
Mediacja świadczona przez służbę kuratorską i mediacyjną jest bezpłatna, bądź jej koszty ponosi państwo.
Jeżeli sąd zawiesi postępowanie w sprawie cywilnej i zobowiąże strony do odbycia wstępnego spotkania z mediatorem, to koszty pierwszych trzech godzin spotkania mediacyjnego opiewają na kwotę ustaloną w przepisach wykonawczych (400 CZK za każdą rozpoczętą godzinę) i są ponoszone po równo przez obydwie strony (jeżeli któraś ze stron jest zwolniona z opłat sądowych, ponosi je państwo). Jeżeli mediacja zostanie przedłużona ponad te trzy godziny, to dalsze koszty będą dalej ponoszone po równo przez każdą ze stron, aż do kwoty uzgodnionej między mediatorem a stronami mediacji (tj. postępowania).
Dyrektywa 2008/52/WE zezwala na wnoszenie przez strony sporu wniosku o nadanie pisemnej ugodzie zawartej w wyniku mediacji klauzuli wykonalności. Ugodę zawartą między stronami mediacji w sprawie cywilnej można przedłożyć sądowi w celu uznania w kontekście dalszego postępowania. Wyniki mediacji prowadzonej w kontekście postępowania karnego przez służbę kuratorską i mediacyjną mogą zostać uwzględnione przez prokuratora oraz sąd podczas podejmowania decyzji w danej sprawie.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
W Danii możliwe jest korzystanie z usług mediatora na zasadach prywatnych. Mediacja na zasadach prywatnych nie jest regulowana prawem i strony muszą ponieść związane z nią koszty. Prawo przewiduje ponadto możliwość mediacji w sprawach cywilnych przed sądem rejonowym, sądem okręgowym lub Sądzie Morskim i Gospodarczym oraz rozstrzyganie konfliktów w sprawach karnych (zob. poniżej).
Mediacja w sprawach cywilnych
Rozdział 27 ustawy o wymiarze sprawiedliwości określa zasady mediacji sądowej w sprawach cywilnych, które toczą się przed sądem rejonowym, sądem okręgowym lub Sądem Morskim i Gospodarczym.
Na wniosek stron sąd może powołać mediatora sądowego, aby pomóc stronom samodzielnie osiągnąć możliwą do zaakceptowania przez obie strony ugodę w sporze między stronami (mediacja sądowa).
Celem tej procedury jest umożliwienie stronom, w sprawach toczących się przed sądami, o ile sobie tego życzą, poszukiwanie rozstrzygnięcia sporu w inny sposób niż za pośrednictwem tradycyjnego postępowania pojednawczego w sądzie, opartego na przepisach obowiązującego prawa lub poprzez wyrok sądu. Mediacja sądowa może dać okazję do osiągnięcia akceptowanej przez obie strony ugody w sporze; Postrzega się ją jako sposób bardziej satysfakcjonujący dla obu stron, gdyż ugoda mediacyjna może dać im większy wpływ na rozwój spraw i uwzględniać ich interesy, potrzeby i przyszłość.
Mediatorem może być sędzią lub urzędnikiem sądowym danego sądu, który został wyznaczony na mediatora, albo adwokat zatwierdzony przez sąd administracyjny, aby służyć jako mediator w danym okręgu objętym właściwością miejscową sądu okręgowego.
Mediator określa przebieg mediacji w porozumieniu ze stronami. Za zgodą stron mediator może odbywać z nimi indywidualne spotkania.
Każda strona ponosi własne koszty mediacji sądowej, o ile strony nie umówiły się inaczej.
Jeśli mediacja prowadzi do akceptowanej przez obie strony ugody, można sporządzić jej oficjalny protokół, po którym sprawa może zostać oddalona.
Zgodnie z § 478 ust.1 pkt 2 ustawy o wymiarze sprawiedliwości można nakazać egzekucję w oparciu o ugodę osiągniętą przed sądem lub innym organem władzy, w przypadku którego prawo dopuszcza wykonywania egzekucji decyzji sądu.
Zgodnie z § 478 ust.1 pkt 4 egzekucję można wykonać także na podstawie pisemnej pozasądowej ugody dotyczącej niezapłaconych długów, jeżeli ugoda wyraźnie przewiduje, że może stanowić podstawę egzekucji.
Ustawa o wymiarze sprawiedliwości znajduje się na stronie internetowej informacji prawnej.
Mediacja w sprawach karnych
Ustawa nr 467 z dnia 12 czerwca 2009 r. w sprawie rad rozstrzygających spory w związku z przestępstwami, która weszła w życia dnia 1 stycznia 2010 r., wprowadza stały ogólnokrajowy system rozstrzygania sporów w sprawach karnych.
Komisarz policji powołuje dla każdego rejonu radę ds. rozstrzygania sporów, która umożliwia pokrzywdzonemu i przestępcy spotkanie się po przestępstwie z neutralnym mediatorem.
Mediacja w ramach rady ds. rozstrzygania sporów może odbyć się tylko w przypadku zgody stron na udział. Natomiast dzieci i młodzież do lat 18 mogą w niej uczestniczyć jedynie pod warunkiem otrzymania zgody prawnego opiekuna. Mediacja w ramach rady ds. rozstrzygania sporów może odbyć się tylko w przypadku, jeżeli przestępca zasadniczo przyznał się do popełnienie przestępstwa.
Po przedyskutowaniu tego ze stronami mediator ustala postępowanie rady ds. rozstrzygania sporów. Podczas rozstrzygania konfliktu mediator będzie wspierał strony w omawianiu przestępstwa, a następnie może im pomóc sformułować porozumienia, które zamierzają zawrzeć.
Mediacja w ramach rady ds. rozstrzygania sporów nie zastępuje kary ani innego rodzaju prawnego skutku popełnienia przestępstwa.
Ustawa w sprawie rad rozstrzygających spory w związku z przestępstwami znajduje się na stronie internetowej informacji prawnej.
Z kim się kontaktować?
W sprawach cywilnych należy zwracać się do sądu prowadzącego daną sprawę. Adres i numer telefony i inne dane danego sądu można znaleźć na stronie internetowej Domstolsstyrelsen (administracja sądowa).
W sprawach karnych należy zwracać się do jednostki policji prowadzącej daną sprawę. Adres i numer telefony i inne dane danej jednostki policji można znaleźć na stronie internetowej duńska policja krajowa.
W jakich dziedzinach można stosować mediację/mediacja jest najczęściej wykorzystywana?
Zobacz wyżej.
Czy są jakieś określone zasady, według których należy postępować?
Zobacz wyżej.
Informacje i szkolenia
Zobacz wyżej.
Koszty mediacji
Zobacz wyżej.
Czy możliwe jest wykonanie zawartego porozumienia w kontekście mediacji?
Zobacz wyżej.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Mediacja to alternatywna metoda rozwiązywania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie.
Usługi mediacyjne świadczone są przez liczne organizacje. Poniżej przedstawiono niepełny wykaz największych stowarzyszeń:
Stowarzyszenia te pomagają znaleźć odpowiedniego mediatora stronom, które chcą skorzystać z mediacji.
Ogólnie rzecz ujmując, jeśli nie ma formalnych wymogów, żeby szczególny rodzaj sporu lub sprawy rozstrzygany był w sądzie, mediacja jest zawsze dozwolona. Najczęstszymi dziedzinami, w których korzysta się z mediacji, są prawo rodzinne, prawo spadkowe i prawo handlowe.
26 lipca 2012 r. w Niemczech weszła w życie ustawa o mediacji (Mediationsgesetz) (art. 1 ustawy o propagowaniu mediacji i innych procedur pozasądowego rozstrzygania sporów z dnia 21 lipca 2012 r., federalny dziennik ustaw I – Bundesgesetzblatt I, s. 1577). Był to pierwszy akt prawny formalnie regulujący w Niemczech usługi mediacyjne. Ustawa ta transponuje również do niemieckiego porządku prawnego europejską dyrektywę mediacyjną (dyrektywa 2008/52/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, Dz.U. L 136 z 24.5.2008, s. 3). Zakres niemieckiej ustawy o mediacji wykracza jednak poza wymogi zawarte w tej dyrektywie. W dyrektywie ustalono jedynie zasady rozwiązywania transgranicznych sporów cywilnych i handlowych, podczas gdy niemiecka ustawa o mediacji obejmuje swoim zakresem wszystkie rodzaje mediacji w Niemczech, bez względu na formę sporu lub miejsce pobytu stron sporu.
Jako że mediatorzy i strony sporu potrzebują podczas mediacji znacznego pola manewru, niemiecka ustawa o mediacji ustanawia jedynie ogólne wytyczne. W ustawie zdefiniowano przede wszystkim terminy „mediacja” i „mediator”, aby odróżnić mediację od innych sposobów rozstrzygania sporów. Według ustawy mediacja jest ustrukturyzowanym procesem, w którym zaangażowane strony z własnej woli i samodzielnie szukają sposobu polubownego rozstrzygnięcia sporu z pomocą jednego mediatora lub ich większej liczby. Mediatorzy są niezależnymi i bezstronnymi osobami bez uprawnień decyzyjnych, które pomagają spierającym się stronom w procesie mediacyjnym. W treści ustawy świadomie unika się określania dokładnego sposobu postępowania w procesie mediacyjnym. Ustanawia się jednak kilka związanych z tą działalnością ograniczeń i obowiązków dotyczących ujawniania, mających na celu ochronę niezależności i bezstronności zawodu mediatora. Przepisy ustawy stanowią ponadto, że mediatorzy zobowiązani są do zachowania względem swoich klientów ścisłej poufności.
Ustawa wprowadza również do oficjalnych przepisów procesowych (np. kodeksu postępowania cywilnego – Zivilprozessordnung) różne zachęty do wspólnego rozstrzygania sporów. Od wejścia w życie ustawy, jeśli przykładowo strony wniosą sprawę do sądu cywilnego, mają obowiązek oświadczyć, czy próbowały już rozwiązać spór za pomocą środków pozaprocesowych, takich jak mediacja, a także czy jest jakiś szczególny powód, aby nie brać pod uwagę takiego rozwiązania. Sąd może ponadto zasugerować, aby strony spróbowały rozstrzygnąć spór w drodze mediacji lub za pomocą innych środków pozaprocesowych. Jeśli strony wyrażą na to zgodę, sąd może zarządzić zawieszenie postępowania. Obecnie nie przewiduje się przyznawania pomocy prawnej na mediację. Zgodnie z § 278 ust. 5 kodeksu postępowania cywilnego sąd może, na potrzeby postępowania pojednawczego (Güteverhandlung) i dalszych czynności zmierzających do polubownego rozwiązania sporu, skierować strony do wyznaczonego konkretnie do tego celu sędziego pojednawczego (Güterichter), który nie ma uprawnień decyzyjnych. Sędzia pojednawczy może zastosować wszelkie metody rozwiązywania sporów, w tym mediację.
Sprawozdaniem z dnia 20 lipca 2017 r. rząd federalny wypełnił swoje zobowiązanie prawne do złożenia Bundestagowi pięć lat po wejściu w życie ustawy sprawozdania z jej skutków. Sprawozdanie jest dostępne tutaj. Wynika z niego, że w Niemczech mediacji nie wykorzystuje się jeszcze jako alternatywnej metody rozwiązywania sporów wystarczająco często. Nie ma jednak, zgodnie ze sprawozdaniem, pilnej potrzeby przyjęcia niezbędnych środków ustawowych w tym zakresie. Na podstawie ustaleń zawartych w sprawozdaniu rząd federalny zbada jednak, jak można w większym stopniu osiągnąć cel ustawy o mediacji, jakim jest propagowanie mediacji.
Ogólne informacje można znaleźć na stronie internetowej Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości (Bundesministerium der Justiz).
Nie obowiązują żadne przepisy określające profil zawodowy mediatora. Nie przewidziano również ograniczeń w dostępie do tego zawodu. Mediatorzy sami odpowiadają za dopilnowanie, aby mieć niezbędną wiedzę i doświadczenie (poprzez odpowiednie szkolenie i kursy doskonalenia zawodowego), by w godny zaufania sposób móc doradzać stronom w toku postępowania mediacyjnego. W ustawie określono, jaką wiedzę oraz jakie kompetencje i metody powinno zasadniczo obejmować takie szkolenie. Każdy, kto spełnia te kryteria, może pracować jako mediator. Nie określono minimalnego wieku, nie ma również przykładowo wymogów co do ewentualnej konieczności odbycia studiów wyższych.
Jeżeli strony chcą uzyskać gwarancję, że ich mediator odbył odpowiednie szkolenie oraz dysponuje wystarczającym doświadczeniem zawodowym w dziedzinie mediacji, mogą wybrać certyfikowanego mediatora („zertifizierter” Mediator). W tym celu Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości skorzystało ze swojego uprawnienia do wydawania aktów normatywnych, przyjmując rozporządzenie w sprawie wykształcenia i dalszego szkolenia certyfikowanych mediatorów (Verordnung über die Aus- und Fortbildung von zertifizierten Mediatoren), ustanawiając tym samym ściślejsze warunki wykształcenia wymaganego do zostania certyfikowanym mediatorem oraz dalszego szkolenia w tym zawodzie, a także wymogi w odniesieniu do placówek prowadzących takie kształcenie i szkolenia.
Nie przewidziano przy tym żadnego oficjalnego postępowania.
Kształcenie w zakresie mediacji oferują obecnie stowarzyszenia, organizacje, uniwersytety, przedsiębiorstwa i osoby fizyczne.
Mediacja nie jest bezpłatna; wynagrodzenie zależy od umowy pomiędzy prywatnym mediatorem a zainteresowanymi stronami.
Nie ma przepisów, które regulowałyby opłaty za mediację, nie istnieją też statystyki dotyczące kosztów takich usług. Realistycznie można przyjąć, że wysokość stawek godzinowych wynosi pomiędzy 80 a 250 euro.
Co do zasady ugodzie zawartej w drodze mediacji z pomocą adwokata (Anwaltsvergleich) lub notariusza (w postaci aktu notarialnego, §§ 796a–796c i § 794 ust. 1 pkt 5 kodeksu postępowania cywilnego) można nadać tytuł wykonawczy.
Federalne Stowarzyszenie Mediacji Rodzinnej
Federalne Stowarzyszenie Mediacji
Federalne Stowarzyszenie Mediacji w dziedzinie Gospodarki i Pracy
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Organy rządowe oraz prawnicy praktycy w Estonii wiedzą o zaletach mediacji.
Postępowanie pojednawcze oznacza czynności prowadzone przez rozjemcę lub organ pojednawczy w sprawach cywilnych. Regulują je przepisy ustawy o postępowaniu pojednawczym. Ustawa o postępowaniu pojednawczym została opracowana w celu transpozycji do prawa estońskiego dyrektywy 2008/52/WE w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych.
Zgodnie z przepisami tej ustawy rozjemcą może być każda osoba fizyczna, do której strony zwróciły się z prośbą o występowanie w tym charakterze. Adwokaci i notariusze również mogą pełnić funkcję rozjemcy. Zgodnie z przepisami ustawy rolę rozjemcy można powierzyć także organowi władzy państwowej lub lokalnej.
Wykaz notariuszy można znaleźć na stronie internetowej Izby Notarialnej.
Wykaz adwokatów występujących w charakterze rozjemcy można znaleźć na stronie internetowej Estońskiej Izby Adwokackiej.
Można zwrócić się do następujących organizacji pozarządowych:
Komitet ds. Prawa Autorskiego, ustanowiony przy Ministerstwie Sprawiedliwości, jest organem pojednawczym w rozumieniu § 19 ustawy o postępowaniu pojednawczym. Komitet ten rozpatruje wnioski dotyczące środków, które należy zastosować, aby umożliwić swobodne korzystanie, w określonych przypadkach, z utworu chronionego prawami autorskimi lub przedmiotu praw pokrewnych.
Zgodnie z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych pracy w przypadku powstania sporu zbiorowego (dotyczącego warunków układu zbiorowego pracy) strony mają prawo zwrócić się do Rozjemcy Publicznego. Rozjemca Publiczny jest bezstronnym specjalistą, który pomaga stronom sporu osiągnąć kompromis. Rozjemcą Publicznym do spraw sporów zbiorowych pracy jest Meelis Virkebau – e-mail: meelis.virkebau@riikliklepitaja.ee. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Rozjemcy Publicznego.
W niektórych przypadkach mediatorem może być Kanclerz Sprawiedliwości. Wprawdzie w ustawie o Kanclerzu Sprawiedliwości nie używa się terminu „rzecznik praw obywatelskich”, jednak faktycznie Kanclerz Sprawiedliwości pełni również funkcję rzecznika praw obywatelskich, monitoruje bowiem przestrzeganie przez instytucje rządowe podstawowych praw i wolności człowieka, a także zasad dobrych rządów. Monitoruje on również działalność władz lokalnych, osób prawnych prawa publicznego oraz podmiotów prywatnych wykonujących funkcje publiczne. Począwszy od 2011 r., na mocy art. 4 Konwencji o prawach dziecka, Kanclerz Sprawiedliwości pełni także funkcję rzecznika praw dziecka i rolę rozjemcy w sporach dotyczących dyskryminacji. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Kanclerza Sprawiedliwości.
Procedura pojednawcza przewidziana w ustawie o postępowaniu pojednawczym może być zasadniczo stosowana do rozstrzygania wszelkich sporów cywilnych obejmujących treść pojednawczą.Istnieje procedura pojednawcza w sprawach cywilnych, w których spór dotyczy stosunku z zakresu prawa prywatnego i jest rozpoznawany przez sąd rejonowy. Wprawdzie brak jest porównawczych danych statystycznych, ale najprawdopodobniej z mediacji najczęściej korzysta się w dziedzinie prawa rodzinnego.
Kanclerz Sprawiedliwości rozstrzyga spory dotyczące dyskryminacji, w których osoba zainteresowana składa oświadczenie, że była dyskryminowana ze względu na płeć, rasę, narodowość (pochodzenie etniczne), kolor skóry, język, pochodzenie, wyznanie, przekonania polityczne lub inne przekonania, status finansowy lub społeczny, wiek, niepełnosprawność, orientację seksualną lub z innych względów określonych przepisami prawa. Mediatorzy mogą również prowadzić czynności w przypadku naruszenia praw podstawowych.
Rozjemca Publiczny występuje w charakterze rozjemcy w sporach zbiorowych pracy.
Zgodnie z prawem estońskim korzystanie z mediacji jest co do zasady dobrowolne. Przepisy regulujące postępowanie pojednawcze i warunki wykonania zawartej w jego wyniku ugody określono w ustawie o postępowaniu pojednawczym.
Estoński kodeks postępowania cywilnego zawiera szczególny przepis, który przewiduje prowadzenie postępowania pojednawczego przez sędziego w sytuacji, gdy któreś z rodziców narusza orzeczenie dotyczące kontaktów z dzieckiem. Zgodnie z art. 563 kodeksu na wniosek jednego z rodziców sąd może wezwać oboje rodziców w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze ugody. Sąd wzywa rodziców do osobistego stawiennictwa i informuje ich o potencjalnych konsekwencjach prawnych (grzywna lub pozbawienie wolności) grożących w przypadku niestawiennictwa.
Kodeks postępowania cywilnego stanowi również, że w wypadku gdy sąd uzna to za konieczne w celu rozstrzygnięcia sporu z uwagi na okoliczności sprawy oraz dotychczasowy przebieg postępowania, może on nakazać stronom uczestnictwo w procedurze pojednawczej przewidzianej w ustawie o postępowaniu pojednawczym.
Regulamin postępowania przed rozjemcą ubezpieczeniowym powołanym przez Estońskie Stowarzyszenie Ubezpieczycieli jest dostępny na stronie internetowej stowarzyszenia.
Postępowanie pojednawcze prowadzone za pośrednictwem Kanclerza Sprawiedliwości regulują przepisy ustawy o Kanclerzu Sprawiedliwości. Rozstrzyganie sporów zbiorowych pracy, czynności Rozjemcy Publicznego oraz prawa i obowiązki stron uczestniczących w postępowaniu regulują przepisy ustawy o rozstrzyganiu sporów zbiorowych pracy.
Konkretne cechy postępowania pojednawczego prowadzonego przez Komitet ds. Prawa Autorskiego określono w ustawie o prawie autorskim.
Informacje na temat rozjemców prowadzących działalność na podstawie ustawy o postępowaniu pojednawczym, w tym notariuszy i adwokatów, można znaleźć na stronach internetowych tych spośród nich, którzy występują w charakterze rozjemców. Wykaz notariuszy można znaleźć na stronie internetowej Izby Notarialnej. Wykaz adwokatów występujących w charakterze rozjemcy można znaleźć na stronie internetowej Estońskiej Izby Adwokackiej.
Informacje o czynnościach podejmowanych przez Kanclerza Sprawiedliwości w charakterze rzecznika praw dziecka można znaleźć na stronie internetowej Kanclerza Sprawiedliwości. Informacje o czynnościach podejmowanych przez Kanclerza Sprawiedliwości w charakterze rozjemcy w sporach dotyczących dyskryminacji można znaleźć na stronie internetowej Kanclerza Sprawiedliwości.
Informacje o czynnościach podejmowanych przez Rozjemcę Publicznego działającego w charakterze rozjemcy można znaleźć na stronie internetowej Rozjemcy Publicznego.
Szkolenia dla mediatorów prowadzą podmioty sektora prywatnego (np. Stowarzyszenie Mediatorów). Nie istnieją żadne szczególne uregulowania dotyczące szkoleń dla mediatorów.
Zgodnie z ustawą o postępowaniu pojednawczym postępowanie to nie jest nieodpłatne. Jego koszt określa się w umowie zawartej między rozjemcą a stronami postępowania.
W sprawach, w których sąd zaproponował stronom zwrócenie się do rozjemcy lub nakazał im udział w postępowaniu pojednawczym określonym w ustawie o postępowaniu pojednawczym, strona, która nie jest w stanie pokryć kosztów takiego postępowania lub jest w stanie je pokryć tylko częściowo lub płacąc w ratach, może złożyć wniosek o częściowe lub całkowite zwolnienie z kosztów postępowania pojednawczego w ramach pomocy prawnej. Koszty takie pokrywa wówczas Republika Estonii.
W przypadku gdy w charakterze rozjemcy występuje Kanclerz Sprawiedliwości, nie pobiera się żadnej opłaty. Z procedurą pojednawczą mogą jednak wiązać się dodatkowe koszty. O tym, kto ma pokryć tego rodzaju koszty, decyduje Kanclerz Sprawiedliwości.
Rozstrzyganie sporów zbiorowych pracy przez Rozjemcę Publicznego jest również nieodpłatne. Koszty wynikłe z rozstrzygnięcia sporu zbiorowego pracy ponosi strona uznana za winną lub są one dzielone między strony za obopólną zgodą.
Organ pojednawczy Estońskiego Stowarzyszenia Ubezpieczycieli pobiera opłatę administracyjną w wysokości 50 euro, natomiast wynagrodzenie rozjemcy ubezpieczeniowego wynosi maksymalnie 160 euro. Wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczeniem od utraty pracy jest to łącznie 214,08 euro. Jeśli postępowanie pojednawcze nie doprowadzi do zakończenia sporu, wówczas rozjemca ubezpieczeniowy pobiera połowę stawki wyjściowej.
Zgodnie z ustawą o postępowaniu pojednawczym ugoda zawarta w wyniku postępowania pojednawczego podlega wykonaniu po przeprowadzeniu, na wniosek, odpowiedniej procedury nadania jej klauzuli wykonalności (§ 6271 lub § 6272 kodeksu postępowania cywilnego). Również notariusz może nadać klauzulę wykonalności ugodzie zawartej w wyniku postępowania pojednawczego przeprowadzonego przez notariusza lub adwokata zgodnie z przepisami ustawy o notariacie. Przepisy szczególne dotyczące wykonalności umów w sprawie kontaktów z dzieckiem określono w § 563 kodeksu postępowania cywilnego.
Każda ugoda zawarta w wyniku postępowania pojednawczego i zatwierdzona przez Kanclerza Sprawiedliwości może być wyegzekwowana na drodze prawnej.
Porozumienie osiągnięte za pośrednictwem Rozjemcy Publicznego w sporze zbiorowym pracy jest wiążące dla obu stron i obowiązuje od dnia podpisania, o ile nie uzgodniono innego terminu jego wejścia w życie. Tego rodzaju porozumienie nie stanowi jednak tytułu wykonawczego.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Ustawa o mediacji z 2017 r. weszła w życie 1 stycznia 2018 r. Przewidziano w niej kompleksowe ramy ustawowe służące propagowaniu rozstrzygania sporów w drodze mediacji jako alternatywy dla postępowania sądowego. Głównym celem ustawy jest propagowanie mediacji jako realnej, skutecznej i efektywnej alternatywy dla postępowania sądowego, co pozwala na ograniczenie kosztów sądowych, szybsze rozstrzyganie sporów oraz zmniejszenie poziomu stresu i animozji, jakie często towarzyszą postępowaniom sądowym.
Ustawa:
Ustawa ma zastosowanie do wszystkich postępowań cywilnych, które mogą zostać wszczęte przed sądem, poza określonymi wyjątkami przewidzianymi w art. 3 ustawy.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Mediacja jest alternatywną metodą rozstrzygania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Grecki rząd i pracownicy wymiaru sprawiedliwości są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Usługi mediacji w Grecji świadczą następujące organy:
Procedura mediacji może obejmować aktualne lub przyszłe spory cywilne i gospodarcze o charakterze krajowym lub transgranicznym, o ile zainteresowane strony są uprawnione do rozstrzygnięcia kwestii będącej przedmiotem sporu zgodnie z przepisami prawa materialnego.
Ponadto następujące spory prywatne rozstrzyga się w toku postępowania mediacyjnego pod rygorem niedopuszczalności wytoczenia powództwa:
- W sporach, o których mowa w ustawie nr 4640/2019, mediację uznaje się za dopuszczalną w następujących przypadkach:
– Sąd rozpoznający spór prywatny, w przypadku którego dopuszcza się możliwość przeprowadzenia mediacji, może – na dowolnym etapie postępowania i w stosownych przypadkach – dokonać swobodnej oceny wszystkich okoliczności sprawy, wezwać strony do udziału w postępowaniu mediacyjnym i rozstrzygnąć spór. Jeżeli strony wyrażą na to zgodę, odpowiednią umowę pisemną załącza się do protokołu rozprawy sądowej. W takim przypadku sąd jest zobowiązany odroczyć rozprawę do dnia przypadającego po upływie co najmniej trzech miesięcy i nie więcej niż sześciu miesięcy od pierwotnego terminu rozprawy, nie wliczając okresu przerwy wakacyjnej. Wywołuje to takie same skutki jak w pozostałych przypadkach przystąpienia do mediacji w sytuacji, gdy postępowanie było już w toku. Jeżeli strony lub jedna ze stron są reprezentowane przed sądem przez zastępcę procesowego, udzielone przez nie pełnomocnictwo obejmuje również zgodę na poddanie sporu mediacji.
– Objęcie sporu na gruncie prawa prywatnego postępowaniem mediacyjnym nie wyklucza możliwości zastosowania środka tymczasowego w odniesieniu do tego sporu zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego. Sędzia wydający postanowienie o zastosowaniu środka tymczasowego może – zgodnie z art. 693 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego – wyznaczyć termin na wytoczenie powództwa w sprawie głównej, który nie może być jednak krótszy niż trzy miesiące.
– Prokurator działający przy sądzie pierwszej instancji (Εισαγγελέας Πρωτοδικών), w ramach pełnionych przez siebie obowiązków i zgodnie z art. 25 ust. 4 lit. a) ustawy nr 1756/1988 (Dziennik Urzędowy z 1988 r. seria I nr 35), jest uprawniony do zalecenia stronom, aby w miarę możliwości skorzystały z mediacji.
– Strony są zobowiązane wyrazić zgodę na przeprowadzenie postępowania mediacyjnego zgodnie z przepisami materialnego prawa zobowiązań oraz opisać kwestię będącą przedmiotem tego postępowania.
– Strony uczestniczą w postępowaniu mediacyjnymi wspólnie ze swoimi pełnomocnikami procesowymi, z wyjątkiem sporów konsumenckich i drobnych sporów, w przypadku których dopuszcza się możliwość osobistego udziału stron w mediacji. Za zgodą stron i mediatora w postępowaniu może również uczestniczyć osoba trzecia, jeżeli zostanie to uznane za konieczne.
– Mediatora wyznaczają strony lub osoba trzecia wybrana przez wszystkich uczestników postępowania mediacyjnego, uwzględniając centra mediacji. Postępowanie mediacyjne odbywa się z udziałem jednego mediatora, chyba że strony uzgodnią na piśmie, że ma w nim uczestniczyć więcej niż jeden mediator.
– O terminie, miejscu i innych szczegółach przebiegu postępowania mediacyjnego decyduje mediator w porozumieniu ze stronami. Jeżeli obydwie strony i mediator nie mogą stawić się osobiście w tym samym miejscu i czasie, mediację można przeprowadzić w drodze telekonferencji, korzystając z komputera lub innego systemu telekonferencyjnego dostępnego dla pozostałych uczestników sporu.
– Przy wykonywaniu powierzonych im obowiązków mediatorzy komunikują się z każdą ze stron postępowania i spotykają się z każdą z nich z osobna albo z obydwiema łącznie. Mediator nie może przekazywać informacji uzyskanych podczas spotkań z jedną stroną drugiej stronie bez zgody strony, która przekazała te informacje.
– Postępowanie mediacyjne ma co zasady charakter poufny, nie sporządza się z niego żadnych protokołów i należy je przeprowadzać przy zapewnieniu zachowania jego poufności, chyba że strony postanowią inaczej. Przed wszczęciem postępowania mediacyjnego wszystkie zaangażowane strony są zobowiązane potwierdzić na piśmie, że zachowają przebieg postępowania w poufności. Ten sam obowiązek spoczywa również na wszystkich osobach trzecich biorących udział w postępowaniu. Jeżeli strony wyrażą taką wolę, mogą zobowiązać się na piśmie do zachowania poufności treści potencjalnej ugody wypracowanej w toku mediacji, chyba że ujawnienie ugody jest konieczne w celu jej wykonania zgodnie z art. 8 ust. 4 lub jest podyktowane względami porządku publicznego.
– W przypadku wniesienia sporu do sądu lub poddanie go pod rozstrzygnięcie sądu polubownego mediator, strony, ich pełnomocnicy procesowi oraz osoby, które w jakikolwiek sposób uczestniczyły w postępowaniu mediacyjnym, nie będą przesłuchiwane w charakterze świadków i nie będą mogły ujawniać informacji uzyskanych w toku postępowania mediacyjnego ani informacji związanych z tym postępowaniem, a w szczególności powoływać się na treść dyskusji prowadzonych przez strony, składanych przez nie oświadczeń i wnoszonych przez nie wniosków, jak również poglądów mediatora, chyba że będzie to konieczne ze względów porządku publicznego, przede wszystkim w celu zapewnienia ochrony małoletnich lub zapobieżenia jakiemukolwiek ryzyku naruszenia integralności cielesnej osoby lub ryzyku wywarcia niekorzystnego wpływu na jej zdrowie psychiczne.
– Podczas wykonywania swoich obowiązków mediatorzy ponoszą odpowiedzialność cywilną wyłącznie z tytułu umyślnego naruszenia przepisów.
Jedyną metodą alternatywnego rozstrzygania sporów uznaną w Grecji za funkcjonującą jest arbitraż:
Zgodnie z art. 99 i nast. greckiego kodeksu postępowania upadłościowego mediatora można wskazać do celów postępowania dotyczącego transakcji na wniosek osoby fizycznej lub prawnej złożony w sądzie ds. upadłości (πτωχευτικό δικαστήριο).
Sąd ds. upadłości stwierdza ważność wniosku i może wyznaczyć mediatora wybranego z listy biegłych. Zadaniem mediatora jest doprowadzenie do zawarcia ugody pomiędzy dłużnikiem a (określoną prawnie) większością wierzycieli w celu zapewnienia dalszego funkcjonowania spółki dłużnika.
Mediator może zwrócić się do instytucji kredytowej lub finansowej o jakiekolwiek informacje dotyczące działalności gospodarczej dłużnika, co może być korzystne, by postępowanie mediacyjne zakończyło się powodzeniem.
Jeżeli nie uda się zawrzeć ugody, mediator niezwłocznie informuje o tym prezesa sądu, który wszczyna postępowanie w sądzie ds. upadłości. Rola mediatora kończy się na tym etapie.
Centralna Rada ds. Mediacji odpowiada za rozpatrywanie wszelkich kwestii związanych z funkcjonowaniem instytucji mediacji.
W razie potrzeby Centralna Rada ds. Mediacji może ustanawiać komisje w celu sprawnego rozstrzygania i badania kwestii wynikających z stosowania ustawy nr 4640/2019. W skład wymienionych wyżej komisji wchodzą członkowie Centralnej Rady ds. Mediacji, przy czym nie wprowadzono żadnych ograniczeń dotyczących zasiadania w więcej niż jednej komisji. Komisje te mają wyraźne upoważnienie Centralnej Rady ds. Mediacji do podejmowania ostatecznych decyzji w powierzanych ich sprawach, chyba że przepisy ustawy nr 4640/2019 wyraźnie stanowią, że ostateczną decyzję w tych sprawach podejmuje Centralna Rada ds. Mediacji na sesji plenarnej.
W każdym przypadku Centralna Rada ds. Mediacji musi składać się z czterech komisji wybieranych na dwuletnią kadencję, które mają następujące obowiązki:
Organizatorem szkoleń („organizator”) dla mediatorów, działającym na podstawie licencji wydanej w drodze specjalnej, uzasadnionej decyzji Centralnej Rady ds. Mediacji, jest:
Organizatorem szkoleń („organizator”) dla mediatorów, działającym na podstawie licencji wydanej w drodze specjalnej, uzasadnionej decyzji Centralnej Rady ds. Mediacji, jest:
A. osoba prawna podlegająca przepisom prawa prywatnego, którą może ustanowić:
W przypadkach a) i b) możliwe jest partnerstwo z wiarygodnym i uznanym na poziomie międzynarodowym zagranicznym organizatorem szkoleń posiadającym doświadczenie w dziedzinie szkoleń w zakresie mediacji oraz, bardziej ogólnie, alternatywnych metod rozstrzygania sporów lub prowadzenia mediacji;
B. ośrodek edukacji i uczenia się przez całe życie (KEDIVIM) w ramach instytucji szkolnictwa wyższego realizujący odpowiedni program nauczania, którego działalność regulują wyłącznie obowiązujące przepisy dotyczące działalności instytucji szkolnictwa wyższego, pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów ustawy nr 4640/2019 w odniesieniu do kwalifikacji osób prowadzących szkolenia w zakresie mediacji oraz minimalnej liczby osób prowadzących szkolenia i uczestników;
C. osoba fizyczna lub osoba prawna ustanowiona zgodnie z obowiązującym prawem greckim lub prawem państwa członkowskiego, której główna działalność polega na organizowaniu szkoleń w zakresie mediacji i innych alternatywnych metod rozstrzygania sporów.
Po postępowaniu mediacyjnym protokół z mediacji jest podpisywany przez mediatora, strony i ich pełnomocników. Jeżeli postępowanie mediacyjne nie zakończy się ugodą, protokół z mediacji może być podpisany tylko przez mediatora. Każda ze stron może w dowolnej chwili złożyć protokół ugody w sekretariacie sądu właściwego rzeczowo lub miejscowo i w którym toczy się lub ma zostać wszczęte postępowanie w sprawie. Po złożeniu w sądzie protokołu z mediacji pozew dotyczący tego samego sporu jest niedopuszczalny w zakresie, w jakim jego przedmiot jest objęty ugodą między stronami, a wszelkie toczące się postępowania sądowe zostaną zakończone.
Z chwilą złożenia w sekretariacie właściwego sądu protokół z mediacji staje się tytułem wykonawczym, jak przewidziano w art. 904 ust. 2 lit. c) kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji. Sędzia lub prezes właściwego sądu wydaje nieodpłatnie odpis tego dokumentu.
Jeżeli zamieszczona w protokole z mediacji ugoda zawiera również postanowienia odnoszące się do czynności prawnych, które z mocy prawa wymagają formy aktu notarialnego, konieczne będzie sporządzenie odpowiednich aktów notarialnych. W tym przypadku zastosowanie mają przepisy regulujące sporządzanie takich aktów notarialnych i ich transkrypcji.
Zgodnie z art. 293 ust. 1 lit. c) kodeksu postępowania cywilnego protokół z mediacji, po jego złożeniu w sekretariacie właściwego sądu, może posłużyć jako akt prawny na potrzeby wpisania lub wykreślenia hipoteki.
Pisemne zawiadomienie stron przez mediatora o obowiązkowej sesji wstępnej lub wyrażenie zgody na dobrowolne skorzystanie z postępowania mediacyjnego przewidzianego w art. 5 zawiesza bieg terminów zawitych i terminów przedawnienia dotyczących dochodzenia roszczeń i praw, jeżeli bieg takich terminów już się rozpoczął zgodnie z przepisami prawa materialnego, a także terminów procesowych określonych w art. 237 i 238 Kodeksu postępowania cywilnego na czas trwania postępowania mediacyjnego.
Nie naruszając przepisów art. 261, 262 i 263 kodeksu cywilnego, bieg zawieszonych terminów zawitych i terminów przedawnienia dotyczących dochodzenia roszczeń i praw na mocy prawa materialnego wznawia się w dniu następującym po sporządzeniu protokołu o niemożności podpisania ugody lub w dniu następującym po dacie doręczenia przez jedną ze stron stronie przeciwnej lub mediatorowi oświadczenia o wycofaniu się z mediacji, lub w dniu następującym po zakończeniu postępowania mediacyjnego lub jego umorzeniu w jakikolwiek sposób.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Jednym ze czynników, które w ostatnich latach wpłynęły na wymiar sprawiedliwości w Hiszpanii, jest wzrost liczby rozpatrywanych spraw, co niekorzystnie odbija się na efektywności funkcjonowania systemu sądownictwa.
Z tego powodu poszukuje się alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów, które byłyby bardziej skuteczne niż obecnie obowiązujący model.
Jednym z tych sposobów, obok arbitrażu i postępowania pojednawczego, jest mediacja.
Informacje dostępne w zakładce „Jak znaleźć mediatora w Hiszpanii?”.
Ustawa nr 5/2012 z dnia 6 lipca 2012 r. o mediacji w sprawach cywilnych i handlowych wprowadza do hiszpańskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. Ustawa przewiduje minimalne ramy prawne świadczenia usług mediacji bez naruszania przepisów przyjętych przez wspólnoty autonomiczne.
Mediacja jest bardzo rozpowszechniona w sporach z zakresu prawa pracy. Czasami istnieje obowiązek skorzystania z mediacji przed skierowaniem sprawy do sądu. Spory zbiorowe zazwyczaj podlegają mediacji, a w niektórych wspólnotach autonomicznych mediacją są objęte również spory indywidualne.
We wspólnotach autonomicznych funkcjonują organy zajmujące się mediacją w sprawach z zakresu prawa pracy, które specjalizują się w tej tematyce. Na poziomie państwa Międzyzwiązkowa Służba Mediacji i Arbitrażu (Servicio Interconfederal de Mediación y Arbitraje – SIMA) oferuje bezpłatne usługi mediacyjne w przypadku sporów, które wykraczają poza kompetencje wspólnot autonomicznych.
Ustawa nr 36/2011 regulująca funkcjonowanie sądów pracy wprowadziła nowatorskie rozwiązanie poprzez ustanowienie ogólnej zasady, zgodnie z którą do wszystkich pozwów musi być dołączone zaświadczenie o uprzednim podjęciu próby pojednania lub mediacji przed odpowiednim organem administracji, Służbą ds. Mediacji, Arbitrażu i Postępowania Pojednawczego (SMAC) lub przed organami pełniącymi takie funkcje na podstawie układu zbiorowego pracy. Należy jednak zauważyć, że w następnym artykule wymieniono postępowania nieobjęte tym wymogiem.
Ustawa nr 36/2011 zawiera wyraźne odwołanie do mediacji – nie tylko w postępowaniu pojednawczym przed rozpoczęciem postępowania sądowego, ale również w jego toku.
Ustawa nr 5/2012 o mediacji w sprawach cywilnych i handlowych przewiduje możliwość poinformowania stron na posiedzeniu wstępnym o tym, że mogą skorzystać z mediacji, aby rozwiązać spór, przy czym biorąc pod uwagę cel postępowania sądowego, sąd może zwrócić się do stron o zawarcie ugody, która zakończyłaby postępowanie lub pozwolić stronom złożyć wniosek o zawieszenie postępowania, by mogły one rozpocząć postępowanie mediacyjne lub arbitrażowe.
Ustawa nr 5/2012 znacząco zmieniła regulacje prawne w tym zakresie, mianowicie wprowadziła do hiszpańskiego kodeksu postępowania cywilnego wyraźne odesłanie do mediacji jako jednej z pozasądowych metod zakończenia postępowania.
Jeżeli chodzi o hiszpański system prawny, postępowanie mediacyjne w prawie rodzinnym jest najbardziej ustrukturyzowanym procesem. Jest to również najbardziej prężnie rozwijająca się dziedzina.
W odniesieniu do regulacji na szczeblu rządu centralnego ustawa nr 15/2005 stanowi ogromny krok naprzód, ponieważ uznaje mediację za dobrowolną alternatywną metodę rozwiązywania sporów w sprawach rodzinnych, przy czym stwierdza, że wolność jest jedną z najważniejszych wartości hiszpańskiego systemu prawnego. Jednocześnie ustawa ta przewiduje, że strony mogą w dowolnym momencie wnieść o zawieszenie postępowania, tak by mogły przeprowadzić mediację rodzinną oraz spróbować zawrzeć ugodę co do kwestii spornych w danej sprawie.
Ponadto hiszpański kodeks postępowania cywilnego przewiduje, że strony, za wzajemnym porozumieniem, mogą wnieść o zawieszenie postępowania, aby wziąć udział w mediacji, przy czym w przepisach nie wymaga się, by sąd zawiesił postępowanie ab initio w celu skierowania stron na spotkanie informacyjne, ani nie sugeruje się takiego rozwiązania.
Usługi mediacji w sprawach rodzinnych są bardzo zróżnicowane w poszczególnych wspólnotach autonomicznych, a nawet wewnątrz samej wspólnoty różnią się w zależności od miasta. W niektórych wspólnotach autonomicznych to wspólnota świadczy te usługi (jak na przykład w Katalonii), podczas gdy w innych wspólnotach usługi w zakresie mediacji rodzinnej świadczą władze lokalne (Ayuntamientos).
Rada Generalna Sądownictwa (Consejo General del Poder Judicial) wspiera i nadzoruje inicjatywy mediacyjne w różnych sądach w Hiszpanii przy wsparciu wspólnot autonomicznych, uniwersytetów, władz lokalnych czy stowarzyszeń.
Celem mediacji w zakresie prawa karnego jest, z jednej strony, działanie na rzecz resocjalizacji sprawcy, a z drugiej strony, naprawienie szkody na rzecz ofiary przestępstwa.
W wymiarze sprawiedliwości dla nieletnich (od 14 do 18 roku życia) mediację wskazuje się wyraźnie jako środek ich resocjalizacji. Postępowanie mediacyjne przeprowadza zespół wspierający służby ds. ścigania nieletnich (Fiscalía de Menores), jednak mediację mogą również prowadzić organizacje ze wspólnot autonomicznych lub inne takie jednostki lub stowarzyszenia.
W wymiarze sprawiedliwości dla osób pełnoletnich nie przewidziano postępowania mediacyjnego, chociaż w praktyce prowadzi się je w niektórych prowincjach na podstawie kodeksów karnych i kodeksów postępowania karnego, które pozwalają na dobrowolne poddane się karze oraz obniżenie wymiaru kary poprzez naprawienie szkody. Rozwiązanie to stosuje się również na podstawie obowiązujących przepisów międzynarodowych.
Zazwyczaj mediacja jest prowadzona w przypadku mniej poważnych przestępstw, takich jak wykroczenia, chociaż jest to również możliwe w przypadku bardziej poważnych przestępstw w zależności od okoliczności.
W przypadku przemocy domowej prawo organiczne nr 1/2004 dotyczące ogólnych środków zapobiegających przemocy ze względu na płeć wyraźnie zakazuje mediacji w sprawach, w których doszło do przemocy ze względu na płeć. Coraz więcej osób jest jednak zwolennikami wprowadzenia do tej dziedziny prawa postępowania mediacyjnego, ponieważ umożliwiłoby to analizę poszczególnych spraw, aby stwierdzić, czy mediacja jest właściwym rozwiązaniem w danym przypadku. W tym kontekście Rada Generalna Sądownictwa w sprawozdaniu z 2001 r. dotyczącym przemocy domowej ze względu na płeć podkreśliła, że drobniejsze przestępstwa lub przestępstwa obejmujące przemoc domową powinny być kierowane do sądów cywilnych.
Rada Generalna Sądownictwa (Consejo General del Poder Judicial) wspiera i nadzoruje inicjatywy z zakresu mediacji w miejscowych sądach śledczych (Juzgados de Instrucción), sądach karnych (Juzgados de lo Penal) oraz sądach prowincji (Audiencias Provinciales). Jak dotąd najliczniejsze doświadczenia w tym zakresie zebrano w Katalonii i kraju Basków.
Ustawa dotycząca postępowania spornego z zakresu prawa administracyjnego nie przewiduje wyraźnie możliwości skorzystania z alternatywnych metod rozwiązywania sporów przy pomocy strony trzeciej, chociaż nie zakazuje takich metod.
Ustawa przewiduje również możliwość kontroli legalności czynności organów administracji innymi środkami, które uzupełniają środki sądowe, by zapobiec podejmowaniu niepotrzebnych czynności przez sąd oraz zapewnić niedrogie i szybkie metody rozwiązywania licznych sporów.
Strona internetowa poświęcona wymiarowi sprawiedliwości zawiera informacje o organach sądowych świadczących usługi mediacji sądowej z zakresu prawa cywilnego, handlowego, karnego, rodzinnego i prawa pracy, jak również o różnych profesjonalnych stowarzyszeniach świadczących różne usługi z zakresu mediacji pozasądowej.
Postępowanie mediacyjne jest co do zasady prowadzone przez bezstronną stronę trzecią związaną obowiązkiem zachowania poufności.
Strony, z pomocą prawników, mogą zdecydować się na postępowanie mediacyjne i zawiadomić o tym sąd, z kolei sąd może się zwrócić do stron, jeżeli uzna, że ich sprawa powinna być rozstrzygnięta w drodze mediacji.
W sprawach karnych w celu rozpoczęcia mediacji na ogół najpierw nawiązuje się kontakt ze sprawcą, a kiedy ten się zgodzi – z ofiarą.
Ustawa nr 5/2012 o mediacji w sprawach cywilnych i handlowych przewiduje, że mediator musi mieć tytuł uniwersytecki lub ukończone szkolenie zawodowe na zaawansowanym poziomie oraz ukończone specjalistyczne szkolenie z zakresu wykonywania zawodu mediatora, wymagające uczestnictwa w jednym lub szeregu specjalnych kursów prowadzonych przez oficjalnie akredytowane instytucje, które jest uznawane w całym kraju.
Jedynie niektóre ustawy i rozporządzenia niektórych wspólnot autonomicznych wskazują szkolenia, które trzeba ukończyć, by zostać mediatorem rodzinnym. Od mediatora wymaga się co do zasady kwalifikacji na poziomie uniwersyteckim (poświadczonych dyplomem) oraz 100–300 godzin głównie praktycznych ćwiczeń, w szczególności z mediacji.
Specjalistyczne szkolenia z zakresu mediacji oferują na ogół uniwersytety i samorządy zawodowe, takie jak te, które zrzeszają psychologów czy prawników.
Mediacja prowadzona przy sądzie jest co do zasady bezpłatna.
W dziedzinie prawa pracy usługi wspólnot autonomicznych oraz Międzyzwiązkowej Służby Mediacji i Arbitrażu w tym zakresie są bezpłatne.
W dziedzinie prawa rodzinnego usługi świadczone przez podmioty, które współpracują z sądem, są na ogół bezpłatne. W Katalonii ustalono cenę postępowania mediacyjnego dla osób, którym nie przysługuje pomoc prawna.
W sprawach karnych mediacja świadczona przez organy publiczne jest bezpłatna.
Poza mediacją sądową strony mogą korzystać z usług dowolnego mediatora i pokrywać uzgodnione z nim opłaty. Jeżeli chodzi o koszt mediacji, ustawa nr 5/2012 wyraźnie przewiduje, że niezależnie od wyniku mediacji, jej koszt zostanie podzielony równo między strony, chyba że ustalono inaczej.
Mając na celu zachęcanie do zawierania pozasądowych ugód, ustawa nr 10/2012 regulująca pewne opłaty dotyczące wymiaru sprawiedliwości i Krajowego Instytutu Toksykologii i Nauk Sądowych przewiduje zwrot kwoty opłaty, jeżeli ugoda pozasądowa obniży niektóre koszty świadczonych usług.
Ustawa nr 5/2012 przewiduje, że jeżeli strony zawrą ugodę w postępowaniu mediacyjnym, mogą ją urzędowo zarejestrować.
Jeżeli ugoda zawarta w drodze mediacji ma być wykonywana w innym państwie, oprócz urzędowej rejestracji, należy spełnić wymogi międzynarodowych konwencji, których stroną jest Hiszpania (jeżeli takie istnieją), oraz przepisów Unii Europejskiej.
W przypadku gdy ugoda została zawarta w postępowaniu mediacyjnym po rozpoczęciu postępowania sądowego, strony muszą zwrócić się do sądu o zatwierdzenie ugody zgodnie z przepisami hiszpańskiego kodeksu postępowania cywilnego.
Możliwość egzekwowania ugody zawartej w postępowaniu mediacyjnym zależy od swobody stron wynikającej z przedmiotu ugody.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Mediacja jest alternatywną metodą rozstrzygania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. We Francji rząd i przedstawiciele zawodów prawniczych zdają sobie sprawę z korzyści wynikających z mediacji. Ustawodawca również zdecydowanie zachęca do stosowania tej metody rozstrzygania sporów.
We Francji nie istnieje centralny ani rządowy organ odpowiedzialny za regulację zawodu mediatora.
Obecnie francuskie prawo nie przewiduje żadnego szczególnego programu kształcenia umożliwiającego prowadzenie mediacji, z wyjątkiem spraw z zakresu prawa rodzinnego. Zagadnieniu mediacji poświęcono jednak oddzielną sekcję na portalu www.justice.fr i na stronie internetowej publicznych służb Rzecznika Praw Przedsiębiorców lub strona internetowa service-public.fr w przypadku mediacji w sprawach administracyjnych.
Każdy sąd apelacyjny publikuje wykazy mediatorów w sprawach cywilnych, społecznych i gospodarczych. Wykazy te ustanowiono na mocy art. 8 ustawy nr 2016-1547 z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. Wykazy te mają służyć przede wszystkim sędziom, ale można je również udostępniać stronom postępowania w dowolny sposób. Są one dostępne na stronach internetowych właściwych sądów apelacyjnych.
Strony mogą korzystać z mediacji w dowolnym czasie i we wszystkich dziedzinach prawa, z wyjątkiem dziedzin objętych tzw. normami ogólnymi porządku publicznego.«» Na przykład nie można zastosować mediacji, by obejść bezwzględnie obowiązujące przepisy dotyczące zawierania małżeństw lub rozwodu.
Mediację stosuje się w różnych dziedzinach, na przykład:
Do francuskiego prawa mediację wprowadzono ustawą nr 95-125 z dnia 8 lutego 1995 r. o organizacji sądów i postępowania cywilnego, karnego i administracyjnego.
Rozporządzeniem nr 2011-1540 z dnia 16 listopada 2011 r. wprowadzono do krajowego porządku prawnego unijną dyrektywę 2008/52/WE. W dyrektywie tej określono ramy sprzyjające polubownemu rozstrzyganiu sporów przez strony przy wsparciu osoby trzeciej, czyli mediatora. Rozporządzeniem rozszerzono zakres stosowania tej dyrektywy, aby miała ona zastosowanie nie tylko do mediacji transgranicznych, ale również do mediacji wewnętrznych, z wyjątkiem sporów dotyczących umowy o pracę, jak również z dziedziny krajowego prawa administracyjnego.
Co więcej, rozporządzeniem z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniono ustawę z dnia 8 lutego 1995 r. w celu ustanowienia ogólnych ram mediacji. W akcie tym zawarto definicję terminu „mediacja”, doprecyzowano cechy, którymi musi się wykazać mediator, i podkreślono zasadę poufności mediacji – niezbędną, by proces ten zakończył się powodzeniem.
Od 2010 r. publiczne i prywatne zainteresowane strony mogą korzystać z nieodpłatnej usługi mediacji świadczonej z zapewnieniem poufności przez Rzecznika Praw Przedsiębiorców powoływanego w drodze dekretu Prezydenta Republiki Francuskiej i podlegającego Ministrowi Gospodarki, Finansów i Odbudowy. W ten sposób Rzecznik przyczynia się do osiągnięcia celu leżącego w interesie publicznym, jakim jest rozwój alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Udział Rzecznika może być pożądany w sporach między przedsiębiorcami, w sporach dotyczących wykonania umowy lub innego konfliktu, w sporach związanych z zamówieniami publicznymi lub w sporach z organami administracji państwowej, przedsiębiorstwami publicznymi lub władzami lokalnymi.
Kodeks postępowania administracyjnego zawiera część poświęconą mediacji w sprawach administracyjnych na wniosek stron lub sądu (zob. art. L. 213-1 i nast.).
Strony mogą z własnej inicjatywy uzgodnić, że zwrócą się do mediatora. W tym celu nie muszą występować na drogę sądową.
Strony, które wytoczyły powództwo przed sąd, w dalszym ciągu mogą jednak uzgodnić, że zwrócą się do mediatora, aby rozstrzygnąć spór ugodowo.
W przypadku wytoczenia powództwa: „sędzia rozpatrujący daną sprawę, może – po wyrażeniu zgody przez strony – wyznaczyć osobę trzecią w celu wysłuchania stron i skonfrontowania ich punktów widzenia, by umożliwić im rozwiązanie dzielącego ich konfliktu” (art. 131-1 kodeksu postępowania cywilnego).
W sprawach rodzinnych sędzia może również nakazać stronom, w ograniczonym zakresie dotyczącym odpowiedzialności rodzicielskiej lub nakładania środków tymczasowych w sprawach o rozwód, udział w bezpłatnym spotkaniu informacyjnym o mediacji. Odmowa uczestnictwa w takim spotkaniu nie pociąga za sobą żadnych sankcji (art. 255 i 373-2-10 kodeksu cywilnego).
Ustawą nr 2019-222 z dnia 23 marca 2019 r. o programowaniu na lata 2018–2022 i reformie systemu wymiaru sprawiedliwości wprowadzono mediację prowadzoną po wydaniu orzeczenia w art. 373-2-10 kodeksu cywilnego:
„W przypadku braku porozumienia między stronami sąd podejmuje próbę ich pojednania.
Aby pomóc rodzicom osiągnąć porozumienie w sprawie wykonywania odpowiedzialności rodzicielskiej, sąd może im zaproponować mediację, chyba że podniesiono zarzuty, że matka lub ojciec stosuje przemoc wobec drugiego z rodziców lub dziecka. Jeżeli rodzice zgadzają się na mediację, sąd może w tym celu wyznaczyć mediatora rodzinnego, w tym w kończącym postępowanie orzeczeniu w sprawie sposobu wykonywania odpowiedzialności rodzicielskiej.
Jeżeli nie podniesiono zarzutów, że matka lub ojciec stosuje przemoc wobec drugiego z rodziców lub dziecka, sąd może również skierować rodziców na spotkanie z mediatorem rodzinnym, który poinformuje ich o celu i przebiegu mediacji”.
Ponadto sąd może zaproponować skorzystanie z mediacji w sprawach administracyjnych: „w toku rozpatrywania sprawy przez sąd administracyjny lub administracyjny sąd apelacyjny przewodniczący składu sędziowskiego może, za zgodą stron, zarządzić, aby strony podjęły próbę osiągnięcia porozumienia w drodze mediacji” (art. L. 213-1 kodeksu postępowania administracyjnego). Te same zasady obowiązują w przypadku spraw toczących się przed Radą Stanu, czyli najwyższym sądem administracyjnym (art. L. 114-1 kodeksu postępowania administracyjnego).
W postępowaniu sądowym, jeżeli strony nie wyrażają zgody na mediację, „sąd może nakazać stronom, aby spotkały się z mediatorem, który poinformuje je o celu i przebiegu mediacji w terminie wyznaczonym przez sąd (...)” (art. 127-1 kodeksu postępowania cywilnego).
W wyniku najnowszych zmian w przepisach mediacja jest obowiązkowa, zgodnie z francuskim prawem, w określonych okolicznościach.
W art. 7 ustawy nr 2016-1547 z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. na zasadzie eksperymentu w 11 sądach wprowadzono wymóg podjęcia próby mediacji rodzinnej przed wniesieniem sprawy do sądu. Początkowo eksperyment ten miał trwać do końca 2019 r., ale przedłużono go do 31 grudnia 2020 r., a następnie do 31 grudnia 2022 r.
Każdy, kto wnosi o zmianę orzeczenia sądu rodzinnego lub postanowienia ugody zatwierdzonej przez sąd, musi najpierw podjąć próbę mediacji rodzinnej, zanim sprawa trafi ponownie do sądu. Bez podjęcia takiej próby wniosek o zmianę będzie niedopuszczalny.
Dotyczy to wniosków w sprawie:
Podjęcie próby mediacji rodzinnej przed skierowaniem sprawy do sądu nie jest obowiązkowe, jeżeli:
W ustawie nr 2019-222 z dnia 23 marca 2019 r. o programowaniu na lata 2018–2022 i reformie systemu wymiaru sprawiedliwości wprowadzono wymóg zastosowania jednej z alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w tym mediacji, w przypadku wniosków dotyczących sporów sąsiedzkich lub nadmiernego zakłócenia porządku sąsiedzkiego o wartości przedmiotu sporu nieprzekraczającej 5000 euro. Przed wytoczeniem takiego powództwa przed sąd strony muszą z własnej inicjatywy podjąć próbę pojednania, za której przebieg odpowiada rozjemca sądowy (conciliateur de justice), próbę mediacji lub próbę przeprowadzenia postępowania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu wyłącznie przez strony reprezentowane przez adwokatów, bez udziału osób trzecich (procédure participative). W przypadku niepodjęcia takiej próby sąd może z urzędu oddalić powództwo jako niedopuszczalne. W przepisach przewidziano jednak pięć wyjątków:
Nieodpłatna mediacja poprzedzająca postępowanie może stanowić wymóg w sprawach toczących się przed sądem administracyjnym. W takim przypadku wyznacza się mediatora w odniesieniu do każdego rodzaju sporu. Obecnie mediacja poprzedzająca postępowanie stanowi wymóg w przypadku sporów dotyczących decyzji Pôle emploi i niektórych decyzji określonych urzędników państwowych (zob. dekret nr 2022-433 z dnia 25 marca 2022 r. o obowiązkowej mediacji poprzedzającej postępowanie w niektórych sporach dotyczących służby cywilnej i w niektórych sporach społecznych).
Zgodnie z art. 41-1 kodeksu postępowania karnego przed wszczęciem postępowania z oskarżenia publicznego prokurator może – bezpośrednio lub za pośrednictwem mediatora prokuratora Republiki (médiateur du procureur de la République) – zorganizować mediację z udziałem sprawcy i pokrzywdzonego na wniosek pokrzywdzonego lub za jego zgodą, jeżeli prokurator uzna, że środek taki może zapewnić odszkodowanie dla pokrzywdzonego z tytułu poniesionej przez niego szkody lub przyczynić się do naprawienia szkody wyrządzonej wskutek popełnionego czynu zabronionego lub do resocjalizacji sprawcy.
W przypadku mediacji w sprawach karnych pokrzywdzony i sprawca mogą czynnie uczestniczyć w rozwiązywaniu kwestii wynikających z czynu zabronionego w celu naprawienia wszelkiego rodzaju szkód poniesionych w wyniku jego popełnienia. Procesem tym kieruje mediator do spraw karnych wyznaczony przez prokuratora. Mediator musi zapewnić pokrzywdzonemu możliwość swobodnego wypowiedzenia się, zrelacjonowania stanu faktycznego i przedstawienia jego oczekiwań odnośnie do poniesionej szkody i pożądanego sposobu jej naprawienia. Bezpośrednia konfrontacja z ofiarą ma sprawić, że sprawca uświadomi sobie swoje czyny i ich skutki, co ma zapobiec ich powtórnemu popełnieniu.
Jeżeli nie przeprowadzono mediacji w sprawie karnej ze względu na zachowanie sprawcy, prokurator może wszcząć postępowanie, chyba że pojawią się nowe dowody w sprawie. Mediacja jest zakazana w sprawach karnych dotyczących przemocy ze strony partnera na mocy art. 132-80 kodeksu karnego od czasu przyjęcia ustawy nr 2020-936 z dnia 30 lipca 2020 r. mającej na celu ochronę ofiar przemocy domowej.
Na poziomie krajowym obowiązuje kodeks etyki zawodowej mediatorów przyjęty przez UE.
Rzecznik Praw Przedsiębiorców również działa w oparciu o regulamin postępowania, który jest jawny.
Instytucje korzystające z akredytowanych usług mediacji rodzinnej – tj. usług finansowanych ze środków publicznych z kasy świadczeń rodzinnych, rolniczej kasy wzajemnych ubezpieczeń społecznych i przez Ministerstwo Sprawiedliwości – zobowiązały się do przestrzegania określonych norm dotyczących świadczenia i jakości tych usług. Normy te określono w krajowym ramach odniesienia.
Jeżeli chodzi o mediację w sprawach administracyjnych, w 2017 r. przyjęto kartę etyki zawodowej mediatorów w sprawach administracyjnych.
Ponadto w dekrecie nr 2017-1457 z dnia 9 października 2017 r. w sprawie wykazów mediatorów prowadzonych przez sądy apelacyjne określono przesłanki, które trzeba spełnić, aby zostać wpisanym do takiego wykazu. Zgodnie z tymi przesłankami:
Obecnie francuskie prawo nie przewiduje żadnego szczególnego programu kształcenia umożliwiającego prowadzenie mediacji.
Istnieje możliwość uzyskania państwowego dyplomu mediatora rodzinnego (DEMF). Uzyskanie tego dyplomu nie jest warunkiem koniecznym prowadzenia mediacji rodzinnej, lecz jest on wymagany przy zatrudnieniu w akredytowanej służbie mediacji rodzinnej.
W sprawach karnych do pełnienia funkcji mediacyjnych w okręgach właściwości sądów powszechnych pierwszej instancji (tribunal judiciaire) oraz sądów apelacyjnych uprawnione są osoby fizyczne oraz należycie zgłoszone stowarzyszenia na warunkach przewidzianych w art. R. 15-33-30 kodeksu postępowania karnego. Mediatorom zapewnia się co najmniej 35-godzinne szkolenie wprowadzające, jak również kursy doszkalające przez cały okres aktywności zawodowej.
Mediacja pozasądowa lub sądowa jest płatna, a jej koszty ponoszą osoby, które skorzystały z tego alternatywnego sposobu rozstrzygania sporów.
Mediacja jest nieodpłatna w przypadku korzystania z jednej z wielu publicznych usług mediacyjnych lub jeśli została zarządzona w sprawach karnych. Ta sama zasada dotyczy sytuacji, w których mediacja jest obowiązkowym warunkiem wstępnym wniesienia środka zaskarżenia do sądu administracyjnego.
Wynagrodzenie mediatora może wchodzić w zakres pomocy prawnej, jak przewidziano w art. 118-9 i nast. dekretu nr 91-1266 z dnia 19 grudnia 1991 r. Nie może ono jednak przekraczać kwoty 256 euro w przypadku jednej strony lub 512 euro w przypadku wszystkich stron.
W przypadku mediacji sądowej wynagrodzenie jest ustalane przez urzędnika sądowego odpowiedzialnego za obliczenie opłat po wykonaniu zadania i przedstawieniu rachunku lub wykazu kosztów (art. 119 dekretu nr 91-1266 z dnia 19 grudnia 1991 r.). Sędzia ustala wartość depozytu i wynagrodzenia (art. 131-6 i 131-13 kodeksu postępowania cywilnego). Z powodu braku jasno określonego w przepisach wykazu stawek koszt jednostkowy usług mediacji rodzinnej jest zmienny.
Instytucje świadczące usługi mediacji finansowane ze środków publicznych zobowiązują się przestrzegać krajowego wykazu stawek zmiennych przy obliczaniu udziału finansowego w kosztach ponoszonego przez rodziny. Udział finansowy każdej ze stron w przeliczeniu na sesję mediacyjną i osobę wynosi od 2 euro do 131 euro w zależności od dochodów stron.
Gdy strony dojdą do porozumienia, jest ono dla nich wiążące jak każda inna umowa.
Jeżeli strony wyrażają taką wolę, wykonanie ugody może nastąpić w drodze przedłożenia jej do zatwierdzenia przez sąd właściwy (zob. art. 1565 kodeksu postępowania cywilnego; art. L. 213-4 kodeksu postępowania administracyjnego) lub, zgodnie z ustawą z dnia 22 grudnia 2021 r., przedłożenia dokumentu sporządzonego przez adwokata do zatwierdzenia przez sekretariat sądu.
W przypadku mediacji sądowej art. 131-12 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że sędzia, który rozpoznaje sprawę, zatwierdza przedłożoną mu ugodę na wniosek stron.
Art. L111-3 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że ugody zawarte w ramach mediacji sądowej lub pozasądowej stanowią tytuł egzekucyjny, o ile sąd powszechny lub administracyjny nadał im klauzulę wykonalności.
W odniesieniu do mediacji w sprawach karnych art. 41-1 pkt 5 postępowania karnego stanowi, że jeśli sprawca zobowiązał się do wypłaty ofierze odszkodowania, ofiara może – w świetle tego zobowiązania – żądać odszkodowania w trybie procedury wydania nakazu zapłaty, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, można również rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno organy publiczne, jak i przedstawiciele zawodów prawniczych są zdania, że mediacja to bardzo skuteczne narzędzie.
System mediacji w sprawach cywilnych i gospodarczych, mający na celu rozstrzyganie sporów dotyczących uprawnień, którymi strony mogą dowolnie rozporządzać (diritti disponibili), wprowadzono we Włoszech dekretem legislacyjnym nr 28/2010.
Do świadczenia usług mediacji upoważnione są podmioty zajmujące się mediacją, które mogą mieć charakter publiczny lub prywatny, wpisane do rejestru podmiotów zajmujących się mediacją (registro degli organismi di mediazione) prowadzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Wszelkie informacje na temat mediacji można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Rejestr akredytowanych podmiotów zajmujących się mediacją jest opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Rejestr ten ma umożliwić osobom zainteresowanym nawiązanie kontaktu z wybranym podmiotem zajmującym się mediacją i skorzystanie z usług mediatorów, którzy są jego członkami. Szczegółowe informacje można uzyskać, kontaktując się bezpośrednio z konkretnym podmiotem.
Podmioty zajmujące się mediacją świadczą pomoc w zawarciu ugody pozasądowej w każdym sporze cywilnym lub gospodarczym, który dotyczy uprawnień, którymi strony mogą swobodnie rozporządzać. We Włoszech skorzystanie z mediacji jest warunkiem wstępnym wszczęcia postępowania w przypadku sporów dotyczących współwłasności, praw rzeczowych, podziału, dziedziczenia, umów rodzinnych, najmu/dzierżawy, umów użyczenia (comodato), wynajmu przedsiębiorstw (affitto di aziende), odszkodowania za szkody wynikające z odpowiedzialności za błędy medyczne i odpowiedzialności placówek opieki zdrowotnej oraz zniesławienia za pośrednictwem prasy lub innych środków masowego przekazu, a także umów ubezpieczenia, umów bankowych i umów finansowych. W takich sprawach przewidziano przymus adwokacki. Mediacja może mieć również charakter fakultatywny – przeprowadza się ja na wniosek sądu lub na podstawie zobowiązania zaciągniętego w umowie przez strony.
Zasady regulujące mediację w sprawach cywilnych i gospodarczych określono obecnie w dekrecie legislacyjnym nr 28/2010 (zmienionym dekretem z mocą ustawy nr 69 z dnia 21 czerwca 2013 r., przekształconym w ustawę nr 98 z dnia 9 sierpnia 2013 r., a następnie dekretem z mocą ustawy nr 132 z dnia 12 września 2014 r., przekształconym, ze zmianami, w ustawę nr 162 z dnia 10 listopada 2014 r., i dekretem legislacyjnym nr 130 z dnia 6 sierpnia 2015 r.) oraz w dekrecie ministerialnym nr 180/2010.
kandydat na mediatora musi w szczególności mieć stopień naukowy lub dyplom odpowiadający co najmniej dyplomowi uniwersyteckiemu uzyskiwanemu po trzech latach nauki lub też być członkiem stowarzyszenia branżowego lub organizacji branżowej oraz ukończyć co najmniej dwuletni kurs doskonalenia zawodowego organizowany przez ośrodek szkoleniowy akredytowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przy czym w trakcie trwania takiego kursu jest zobowiązany uczestniczyć w przynajmniej dwudziestu mediacjach w charakterze stażysty.
Ośrodki szkoleniowe, które wydają świadectwa ukończenia przez mediatorów niezbędnych szkoleń, to podmioty publiczne lub prywatne, które uzyskały akredytację Ministerstwa Sprawiedliwości pod warunkiem spełnienia określonych wymogów.
Kryteria ustalania wysokości opłaty za mediację (indennità di mediazione), która obejmuje opłatę za wszczęcie postępowania oraz opłatę za konkretne czynności podejmowane w ramach mediacji, określa art. 16 dekretu ministerialnego nr 180/2010.
Konkretne kwoty wskazano w tabeli A stanowiącej załącznik do tego dekretu. Kwoty te zależą od wartości przedmiotu sporu.
Art. 12 dekretu legislacyjnego nr 28/2010 stanowi, że w przypadku gdy wszystkie strony biorące udział w mediacji są wspierane przez adwokata, ugoda podpisana przez strony i samych adwokatów stanowi tytuł wykonawczy uprawniający do przymusowego wywłaszczenia (espropriazione forzata), przeniesienia faktycznego władztwa nad ruchomością lub nieruchomością z osoby aktualnie wykonującej takie władztwo na osobę uprawnioną do jego wykonywania (esecuzione per consegna e rilascio), wyegzekwowania zobowiązania do działania lub zaniechania (esecuzione degli obblighi di fare e non fare) oraz wpisu hipoteki przymusowej (ipoteca giudiziale). Adwokaci poświadczają i potwierdzają, że ugoda jest zgodna z przepisami bezwzględnie obowiązującymi i porządkiem publicznym. W pozostałych przypadkach ugodę załączoną do protokołu zatwierdza się, na wniosek strony, zarządzeniem prezesa sądu, po stwierdzeniu jej formalnej poprawności oraz zgodności z przepisami bezwzględnie obowiązującymi i wymogami porządku publicznego. W przypadku sporu transgranicznego, o którym mowa w art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r., protokół zatwierdza prezes sądu, w którego okręgu ugoda ma zostać wykonana.
Obecnie Ministerstwo Sprawiedliwości regularnie publikuje na swojej stronie internetowej wykaz podmiotów zajmujących się mediacją oraz mediatorów zarejestrowanych w każdym z tych podmiotów.
To jest link, o którym mowa w sekcji 1; dostęp do strony jest nieograniczony i nieodpłatny.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Aby uzyskać informacje o mediacji na Cyprze, należy skontaktować się z Ministerstwem Sprawiedliwości i Porządku Publicznego (Ypourgeío Dikaiosýnis kai Dimosías Táxeos), Cypryjską Izbą Adwokacką (Pankýprios Dikigorikós Sýllogos), Cypryjską Izbą Handlowo-Przemysłową (Kypriako Emporikó kai Viomichanikó Epimelitírio) lub Cypryjską Izbą Nauki i Techniki (Epistimonikó Technikó Epimelitírio Kýprou).
Jeżeli strony sporu wyrażą na to zgodę, drogą mediacji można rozstrzygać wszelkie spory cywilne – niezależnie od tego, czy mają one charakter transgraniczny czy krajowy – w tym spory gospodarcze. Nie dotyczy to sporów rodzinnych ani sporów pracowniczych, które nie zaliczają się do kategorii sporów transgranicznych.
Zgodnie z przepisami ustawy o niektórych kwestiach dotyczących mediacji w sporach cywilnych z 2012 r. [ustawa 159(I)/2012] strony wyznaczają mediatora za obopólną zgodą. Procedura ta nie jest sformalizowana. Strony w porozumieniu z mediatorem ustalają sposób prowadzenia postępowania, czas jego trwania, obowiązek zachowania poufności postępowania, honorarium mediatora i warunki płatności oraz wszelkie inne kwestie, jakie uznają za konieczne.
Zgodnie z przepisami ustawy przed rozpoczęciem postępowania mediacyjnego strony w porozumieniu z mediatorem ustalają szereg kwestii, w tym sposób obliczania honorarium mediatora i warunki jego wypłaty oraz wszelkie inne koszty postępowania. W związku z tym w przypadku mediacji nie obowiązują koszty stałe; wysokość kosztów zależy zwykle od stopnia złożoności sprawy.
Jeżeli strony osiągną porozumienie, mediator sporządza ugodę na piśmie, przy czym obie strony wspólnie – albo jedna ze stron za wyraźną zgodą strony przeciwnej – mogą złożyć w sądzie wniosek o nadanie tej ugodzie klauzuli wykonalności. W takim przypadku ugoda powinna być egzekwowana w taki sam sposób jak orzeczenie sądu.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy działający w wymiarze sprawiedliwości na Łotwie są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Na Łotwie korzystanie z mediacji w ramach rozstrzygania sporów cywilnych dopiero się rozwija. Nie istnieje centralny organ rządowy odpowiedzialny za regulowanie zawodu mediatora.
Rada Mediacyjna (Mediācijas padome) to stowarzyszenie utworzone 25 lipca 2011 r. Zrzesza ono szereg łotewskich stowarzyszeń prowadzących działalność w obszarze mediacji. Jego celem jest opracowanie wspólnych standardów szkolenia mediatorów, wprowadzenie certyfikacji dla programów szkoleniowych, opracowanie i przyjęcie kodeksu postępowania dla certyfikowanych mediatorów, jak również reprezentowanie certyfikowanych mediatorów oraz przedstawianie ich poglądów władzom krajowym, organom lokalnym, innym organom oraz urzędnikom, a także opiniowanie kwestii związanych z ustawodawstwem oraz praktyką prawną dotyczącą mediacji.
Rada Mediacyjna została powołana przez następujące stowarzyszenia:
Stowarzyszenie Mediacja i ADR (Mediācija un ADR) zostało utworzone 7 kwietnia 2005 r. Do jego zadań należy:
Stowarzyszenie doradza stronom uczestniczącym w sporze i ich przedstawicielom w zakresie wyboru specjalisty, jak również prowadzi wykłady i seminaria na temat mediacji oraz metod alternatywnego rozwiązywania sporów. Wielu jego członków to praktykujący mediatorzy specjalizujący się w sprawach cywilnych i karnych. Członkowie stowarzyszenia nabywają umiejętności w zakresie negocjacji i mediacji na Łotwie i za granicą poprzez uczestnictwo w kursach z udziałem doświadczonych mediatorów i osób zajmujących się rozwiązywaniem konfliktów ze Stanów Zjednoczonych, Zjednoczonego Królestwa, Niemiec i z innych krajów.
Stowarzyszenie Zintegrowana Mediacja na Łotwie (Integrētā mediācija Latvijā — IMLV) powstało 10 sierpnia 2007 r. Wizją przyświecającą temu stowarzyszeniu jest stworzenie społeczeństwa, w którym z powodzeniem udaje się rozstrzygać spory, interesy wszystkich stron są jednakowo reprezentowane, zaś proces rozstrzygania sporu uwzględnia aspekt humanitarny, jest sprawiedliwy i oparty na współpracy. IMLV ustanowiono w ścisłej współpracy z niemiecką organizacją pod nazwą Integrierte Mediation. Planowana jest współpraca w dziedzinie kształcenia, szkoleń dodatkowych, nadzoru, wprowadzania usług mediacji i przyjmowania dobrych praktyk.
Celem IMLV jest promowanie rozwoju mediacji na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym poprzez włączenie mediacji w proces rozstrzygania sporów w instytucjach i organizacjach, a także uwzględnienie jej w działalności profesjonalistów i ogółu społeczeństwa.
Aby osiągnąć ten cel stowarzyszenie IMLV podjęło się realizacji następujących zadań:
IMLV skupia przedstawicieli różnych zawodów – w tym mediatorów praktyków – umożliwiając im zastosowanie umiejętności w dziedzinie mediacji w pracy oraz kształtując w świadomości społecznej przekonanie, że mediacja daje rzeczywistą możliwość rozwiązania sporu.
Ośrodek Wsparcia dla Ofiar utworzony przez stowarzyszenie Integracja dla Społeczeństwa rozpoczął działalność w 2003 r. Jego głównym celem jest udzielanie pomocy ofiarom przestępstw. Od 2004 r. ośrodek zatrudnia 20 mediatorów posiadających fachową wiedzę w zakresie postępowania mediacyjnego i potrafiących ją wykorzystać w rozstrzyganiu sporów z zakresu prawa cywilnego i administracyjnego.
W jakich dziedzinach dopuszcza się korzystanie z mediacji lub jest ona najbardziej rozpowszechniona?
Korzystanie z mediacji dopuszcza się wielu dziedzinach. Wydaje się, że mediacja jest najbardziej rozpowszechniona w sporach cywilnych na gruncie prawa rodzinnego i handlowego.
Korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne.
Przeprowadzenie mediacji nie stanowi warunku niezbędnego do wszczęcia lub prowadzenia niektórych rodzajów postępowań sądowych.
Mediacja na Łotwie nie jest uregulowana żadnymi zewnętrznymi przepisami.
Strona internetowa poświęcona mediacji: http://www.mediacija.lv.
Stowarzyszenia Mediacja i ADR oraz Integracja dla Społeczeństwa współpracują z trenerami, którzy oferują podstawowy kurs mediacji przeznaczony dla przyszłych mediatorów oraz kurs poświęcony podstawowym umiejętnościom w zakresie rozwiązywania konfliktów do wykorzystania w sytuacjach o charakterze zawodowym i osobistym.
Rozstrzyganie sporów cywilnych w drodze mediacji nie jest bezpłatne. Koszty mediacji zależą od szeregu czynników: kwalifikacji i doświadczenia mediatora, stopnia złożoności sporu, liczby wymaganych spotkań mediacyjnych oraz innych okoliczności.
Jednak w sprawach dotyczących interesów i praw dzieci, Rada Spraw Zagranicznych i Koncyliacji przy Sądzie Rodzinnym w Rydze (Rīgas Bāriņtiesas Ārlietu un samierināšanas pārvalde) świadczy bezpłatne usługi dla mieszkańców miasta Rygi. Spory dotyczą głownie alimentów, ustalenia miejsca zamieszkania dziecka, prawa do kontaktów z dzieckiem, opieki nad dzieckiem i wychowania.
Dyrektywa 2008/52/WE przewiduje, że strony sporu mogą wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie informują Komisję o tym, które sądy lub inne organy są właściwe do rozpatrywania takich wniosków.
Łotwa nie przekazała jeszcze tych informacji.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy działający w wymiarze sprawiedliwości na Litwie są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Nie istnieje organ centralny ani rządowy zajmujący się kwestiami mediacji (tarpininkavimas) i Litwa nie planuje ich utworzenia.
W celu polubownego rozwiązania sporu (taikinamasis tarpininkavimas) można skorzystać z mediacji w sporach cywilnych (tj. w sporach rozpoznawanych w ramach postępowania cywilnego przez sąd o właściwości ogólnej).
Mediacja regulowana jest ustawą o polubownej mediacji w sporach cywilnych (Civilinių ginčų taikinamojo tarpininkavimo įstatymas). W ramach wyznaczonych przez tę ustawę korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne. Nie istnieją szczególne uregulowania, takie jak kodeks postępowania dla mediatorów.
Nie wprowadzono jak dotąd żadnego krajowego programu szkoleń. Szkolenia prowadzą jednak ośrodek szkoleniowy Ministerstwa Sprawiedliwości (Teisingumo ministerija) oraz instytucje prywatne. Działalność instytucji prywatnych nie jest regulowana.
Zgodnie z ustawą o polubownej mediacji w sporach cywilnych, świadczenie polubownej mediacji może być odpłatne lub bezpłatne. Kiedy mediacja prowadzona jest odpłatnie, postępowanie może się rozpocząć jedynie wtedy, gdy mediator uzgodni kwotę, która ma być wypłacona, jak również sposób płatności z obiema stronami sporu, w formie pisemnej.
Dyrektywa 2008/52/WE stwarza stronom sporu możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie powiadomią o tym sądy i inne organy właściwe do składania takich wniosków.
Zgodnie ustawą o polubownej mediacji w sporach cywilnych strony sporu wybierają sąd właściwy. Może to być sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania lub dla siedziby jednej ze stron sporu.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy działający w wymiarze sprawiedliwości w Wielkim Księstwie Luksemburga są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Nie istnieje centralny organ odpowiedzialny za regulację zawodu mediatora.
Poza mediacją w konkretnych sektorach (bankowość, ubezpieczenia itp.), a także oprócz rzecznika praw obywatelskich, który odpowiada za mediację w sprawach administracyjnych, i Komitetu Obrony Praw Dziecka (Ombudskommittee fir t’Rechter vun de Kanner), istnieją stowarzyszenia prawnicze, które prowadzą działalność w zakresie mediacji. Są to:
Mediacja jest dopuszczalna głównie w:
Podstawowe cechy mediacji w sprawach cywilnych i handlowych to ugodowość, poufność procesu, a także udział niezależnego, bezstronnego i kompetentnego mediatora. Mediacja może odnosić się do całego sporu lub jego części. Dotyczy to zarówno mediacji umownej, jak i mediacji sądowej, ze szczególnym uwzględnieniem mediacji rodzinnej.
W ramach mediacji umownej każda ze stron może zaproponować mediację drugiej stronie lub pozostałym stronom na każdym etapie postępowania sądowego, tak długo, jak nie zapadł wyrok w danej sprawie, niezależnie od postępowania sądowego lub arbitrażowego.
W ramach mediacji sądowej sąd rozpatruje już spór w sprawie cywilnej, handlowej lub rodzinnej i w dowolnym momencie postępowania może zastosować mediację sądową, tak długo, jak nie zapadł wyrok w sprawie. Wyjątkiem są sprawy przed Sądem Kasacyjnym i sprawy, w których wydano zarządzenia tymczasowe. Sąd może wezwać strony z własnej inicjatywy lub na wspólny wniosek stron mediacji, lecz w każdym przypadku strony muszą wyrazić zgodę. Jeżeli sąd rozpatruje spór, który dotyczy problemu z zakresu prawa rodzinnego, przy czym przypadki te stanowią katalog zamknięty, może zaproponować stronom mediację i zarządzić nieodpłatne spotkanie informacyjne, na którym wyjaśnia się zasady, procedurę i skutki mediacji.
W sprawach karnych prokurator (procureur d'Etat) może, pod pewnymi warunkami i przed podjęciem decyzji o ściganiu z urzędu, postanowić o zastosowaniu mediacji, jeżeli:
Zastosowanie mediacji nie stanowi przeszkody dla późniejszego podjęcia decyzji o wszczęciu postępowania sądowego, zwłaszcza jeżeli warunki mediacji nie są przestrzegane.
Korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne.
Mediacja w sprawach administracyjnych i karnych, a także tzw. mediacja «sektorowa», są regulowane szczegółowymi przepisami.
System mediacji w sprawach karnych wprowadzono ustawą z dnia 6 maja 1999 r. i rozporządzeniem wielkoksiążęcym z dnia 31 maja 1999 r. Przed podjęciem decyzji o ściganiu z urzędu prokurator może zastosować mediację, jeżeli wydaje mu się, że przyczyni się to do zadośćuczynienia lub naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu lub położy kres zakłóceniu wynikającym z danego czynu bądź też przyczyni się do resocjalizacji sprawcy czynu. Jeżeli prokurator podejmie decyzję o zastosowaniu mediacji w sprawie karnej, może wyznaczyć na mediatora dowolną osobę posiadającą stosowne uprawnienia.
Uzyskanie uprawnień:
Osoba, która chce uzyskać uprawnienia do występowania jako mediator w sprawach karnych, składa wniosek do Ministerstwa Sprawiedliwości, które rozpatruje wniosek po uzyskaniu opinii prokuratora generalnego (Procureur général d'Etat).
Krajowe ramy ustawodawcze dotyczące mediacji w sprawach cywilnych i handlowych w formie nowego kodeksu postępowania cywilnego nakreśla ustawa z dnia 24 lutego 2012 r. Za pomocą tej ustawy Luksemburg dokonał transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, przejmując określone w niej zasady dotyczące sporów transgranicznych również w odniesieniu do sporów krajowych. Ustawę uzupełnia rozporządzenie wielkoksiążęce z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie procedury nadawania uprawnień mediatorom sądowym i rodzinnym, specjalnego kształcenia z zakresu mediacji i nieodpłatnego spotkania informacyjnego.
Mediator jest osobą trzecią, której zadanie polega na wysłuchaniu stron razem, a w stosownym przypadku – osobno, tak aby znalazły rozwiązanie dzielącego je sporu. Mediator nie narzuca stronom rozwiązań, lecz zachęca je do uzgodnienia rozwiązania w drodze negocjacji i w sposób polubowny.
Mediacja sądowa i mediacja rodzinna może zostać powierzona mediatorowi posiadającemu uprawnienia lub mediatorowi bez uprawnień. Uprawnionym mediatorem jest osoba fizyczna posiadająca stosowne uprawnienia nadane przez ministra sprawiedliwości.
W przypadku mediacji umownej oraz w razie sporu transgranicznego strony mogą powołać mediatora bez uprawnień.
Uzyskanie uprawnień:
Kompetencje do nadawania uprawnień mediatorom posiada minister sprawiedliwości. W sprawach cywilnych i handlowych mediatorzy nie potrzebują uprawnień do mediacji umownej.
Każda osoba fizyczna może złożyć wniosek o nadanie uprawnień, jeżeli spełnia warunki przewidziane w ustawie z dnia 24 lutego 2012 r. o wprowadzeniu zagadnień dotyczących mediacji w sprawach cywilnych i handlowych do nowego kodeksu postępowania cywilnego, a także w rozporządzeniu wielkoksiążęcym z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie procedury nadawania uprawnień mediatorom sądowym i rodzinnym, specjalnego programu kształcenia w zakresie mediacji i nieodpłatnego spotkania informacyjnego.
Na mocy ww. dyrektywy 2008/52/WE i art. 1251-3 ust. 1 akapit trzeci ustawy z dnia 24 lutego 2012 r. o mediacji osoba świadcząca usługi z zakresu mediacji, która spełnia równoważne lub w znacznym stopniu porównywalne warunki uzyskania uprawnień w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jest zwolniona z konieczności uzyskania uprawnień w Wielkim Księstwie Luksemburga.
Uprawnienia nadaje się na czas nieokreślony.
W art. 1251-3 ust. 2 nowego kodeksu postępowania cywilnego i w rozporządzeniu wielkoksiążęcym z dnia 25 czerwca 2012 r., o którym mowa powyżej, określono wszystkie warunki, które musi spełniać osoba fizyczna wnioskująca o nadanie uprawnień.
Uniwersytet w Luksemburgu prowadzi specjalny program kształcenia (studia magisterskie) w zakresie mediacji.
Mediacja często jest bezpłatna. W przypadku gdy mediacja jest odpłatna, jest to zawsze wyraźnie zaznaczone.
W ramach mediacji umownej wynagrodzenie mediatorów jest ustalane w sposób dowolny. W tym przypadku strony ponoszą koszty wynagrodzenia w równych częściach, chyba że postanowią inaczej.
W ramach mediacji sądowej i rodzinnej, wysokość wynagrodzeń ustala rozporządzenie wielkoksiążęce.
Należy zauważyć, że ugody zawarte w drodze mediacji w sprawach cywilnych i handlowych mają taką samą moc dowodową co orzeczenie sądu. Ugody zawarte w drodze mediacji w innym państwie Unii Europejskiej lub na szczeblu krajowym są objęte klauzulą wykonalności w Unii Europejskiej na mocy dyrektywy 2008/52/WE, o której mowa powyżej. Ugoda, całkowita lub częściowa, staje się wykonalna po jej poświadczeniu przez właściwy sąd.
Ustawą z dnia 24 lutego 2012 r. dokonano transpozycji dyrektywy do prawa krajowego. Na mocy ustawy mediacja uzyskała ten sam status co obowiązujące postępowania sądowe.
Luksemburskie Stowarzyszenie Mediacji i Uprawnionych Mediatorów (ALMA asbl – stowarzyszenie o charakterze niezarobkowym);
Centrum Mediacji w Sprawach Cywilnych i Handlowych (CMCC);
Centrum Mediacji w Sprawach Cywilnych i Handlowych (CMCC asbl – stowarzyszenie o charakterze niezarobkowym);
Centrum Mediacji (asbl – stowarzyszenie o charakterze niezarobkowym);
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów (alternatív vitarendezés),w ramach którego mediator (közvetítő) pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości na Węgrzech są dobrze świadomi korzyści płynących z mediacji.
Zgodnie z węgierską ustawą nr LV z 2002 r. o mediacji (a közvetítői tevékenységről szóló 2002. évi LV. törvény), minister właściwy do spraw sprawiedliwości odpowiada za rejestrację mediatorów i osób prawnych zatrudniających mediatorów.
Rejestr mediatorów i osób prawnych zatrudniających mediatorów jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Administracji Publicznej i Sprawiedliwości.
Strona ta zawiera ogólne informacje na ten temat i umożliwia przeszukiwanie rejestru mediatorów według nazwiska, obszaru specjalizacji, umiejętności językowych oraz kraju, w którym mieści się biuro mediatora. Wyszukiwanie osób prawnych jest możliwe według nazwy, państwa siedziby oraz skróconej wersji nazwy.
Na tej samej stronie internetowej znajdują się również formularze rejestracyjne dla mediatorów oraz osób prawnych zatrudniających mediatorów.
Do organizacji pozarządowych prowadzących działalność w dziedzinie mediacji należą między innymi:
Ustawa nr LV z 2002 r. o mediacji dotyczy mediacji w sporach cywilnych, z wyłączeniem mediacji w postępowaniu o zniesławienie, postępowaniu administracyjnym, postępowaniu w sprawie opieki i kurateli, postępowaniu w sprawie pozbawienia władzy rodzicielskiej, postępowaniu egzekucyjnym, postępowaniu w sprawie ustalenia ojcostwa lub pochodzenia oraz skarg konstytucyjnych.
Korzystanie z mediacji jest dobrowolne, ale daje pewne korzyści, przewidziane ustawą o opłatach (az illetékekről szóló törvény) i kodeksem postępowania cywilnego (polgári perrendtartás).
Jeżeli strony uczestniczą w mediacji po pierwszym posiedzeniu sądu i zawarta ugoda zostanie zatwierdzona przez przewodniczącego składu sędziowskiego, zapłacie podlega jedynie połowa mających zastosowanie opłat. Nawet honorarium należne mediatorowi + VAT (HÉA) (jednak nie więcej niż 50 000 HUF) można odliczyć od tej już obniżonej kwoty. Jedynym ograniczeniem jest to, że ostateczna kwota opłaty sądowej nie może wynosić mniej niż 30% pierwotnej kwoty. Zniżka ta nie ma zastosowania, gdy w niektórych przypadkach mediacja nie jest prawnie dozwolona.
Jeśli strony skorzystają z mediacji jeszcze przed rozpoczęciem postępowania przed sądem cywilnym, wówczas kwota należnej opłaty sądowej ulegnie zmniejszeniu o honorarium mediatora +VAT, które nie może jak przekroczyć 50 000 HUF, pod warunkiem, że faktycznie zapłacona kwota opłaty sądowej jest równa co najmniej 50% kwoty początkowej. Zniżki tej nie stosuje się jeżeli w danej sprawie prawo nie dopuszcza możliwości skorzystania z mediacji lub też jeśli strony zdecydują się wnieść sprawę do sądu pomimo przeprowadzenia mediacji zakończonej ugodą (przy czym wyjątkiem jest wniosek o wykonanie ugody w przypadku odmowy dobrowolnego podporządkowania się jej postanowieniom przez którąkolwiek ze stron).
Nie istnieje krajowy kodeks postępowania mediatorów, ale większość organizacji mediatorów przestrzega przepisów europejskiego kodeksu postępowania dla mediatorów (közvetítők európai magatartási kódexe).
Istnieje szczególny kodeks postępowania w sprawach sporów z zakresu prawa pracy, który został opracowany przez służbę ds. postępowań porozumiewawczych i mediacji w sprawach pracowniczych (Munkaügyi Közvetítői és Döntőbírói Szolgálat).
W niektórych sądach strony mogą nieodpłatnie korzystać z mediacji w ramach toczącego się postępowania. Szczegółowe zasady dotyczącego tego rozwiązania oraz wykaz stosujących go sądów znajdują się na stronie ogólnej poświęconej węgierskim sądom. (http://birosag.hu/allampolgaroknak/mediacio/birosagi-kozvetitoi-eljaras)
Informacje i szkolenia
Nie istnieje specjalna strona internetowa dotycząca mediacji dostępna w języku angielskim ani instytucja zajmująca się szkoleniem mediatorów na poziomie krajowym.
Strona internetowa poświęcona mediacji jest dostępna wyłącznie w języku węgierskim.
Mediacja nie jest bezpłatna; wysokość zapłaty strony uzgadniają z mediatorem.
Na podstawie przepisów dyrektywy 2008/52/WE strony, które zawarły pisemną ugodę w drodze mediacji, powinny mieć możliwość złożenia wniosku o nadanie ich ugodzie klauzuli wykonalności. Państwa członkowskie informują Komisję, które sądy lub inne organy są właściwe do przyjmowania tego rodzaju wniosków.
Strony mogą domagać się nadania klauzuli wykonalności ugodzie, którą zawarły w drodze mediacji. Mogą one zwrócić się do sądu lub do notariusza o uwzględnienie ugody w rozstrzygnięciu dokonanym przez sąd lub włączenie jej treści do oficjalnego dokumentu, który następnie stanie się wykonalny.
Strona internetowa rejestru mediatorów węgierskich (A magyar közvetítők adatbázisának honlapja)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Mediacja jest alternatywną metodą rozstrzygania sporów (ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i przedstawiciele zawodów prawniczych na Malcie są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Organem rządowym odpowiedzialnym za mediację na Malcie jest Maltański Ośrodek Mediacji ustanowiony na mocy przepisów rozdziału 474 ustawy o mediacji z 2004 r. Ośrodek Mediacji stanowi forum, do którego strony sporu mogą się zwrócić lub zostać skierowane w celu rozstrzygnięcia sporu za pośrednictwem mediatora.
Z Maltańskim Ośrodkiem Mediacji można skontaktować się za pośrednictwem Sekretarza Ośrodka pod adresem 158 Triq il-Merkanti, Valletta VLT 1176.
Można również zadzwonić na numer +356 23279220 lub wysłać wiadomość e-mail na adres info@mediation.mt.
Ośrodek przekazuje zainteresowanym stronom listę mediatorów odpowiednio akredytowanych przez Ośrodek i prosi je o wybranie z tej listy mediatora, którego akceptują wszystkie strony. Jeżeli strony nie są w stanie dojść do porozumienia w sprawie wyboru mediatora, Ośrodek wyznacza kolejną osobę z listy zatwierdzonych mediatorów.
Mediacja jest dopuszczalna w sporach w sprawach cywilnych, rodzinnych, społecznych, gospodarczych i przemysłowych. Należy podkreślić, że mediacja rodzinna dotyczy niektórych sporów rodzinnych, takich jak spory spadkowe lub spory związane z prowadzeniem przedsiębiorstw rodzinnych. Mediacja taka nie obejmuje separacji ani rozwodu podlegających właściwości Wydziału Rodzinnego Sądu Cywilnego i regulowanych przepisami szczególnymi.
Udział w postępowaniu mediacyjnym jest dobrowolny. Strony każdego postępowania mogą jednak zwrócić się wspólnie do sądu z wnioskiem o zawieszenie postępowania na czas, w którym podejmą próbę rozwiązania przedmiotowego sporu drogą mediacji. Sąd może również z urzędu zawiesić postępowanie na czas postępowania mediacyjnego i nakazać stronom podjęcie próby rozwiązania przedmiotowego sporu drogą mediacji. Należy jednak podkreślić, że mediacja jest obowiązkowa w sprawach rodzinnych, w szczególności w sprawach dotyczących separacji, kontaktów z dziećmi, sprawowania opieki i pieczy nad dzieckiem oraz alimentów na rzecz dzieci lub małżonka.
Maltański Ośrodek Mediacji ma kodeks postępowania, którego mediatorzy mają obowiązek przestrzegać, prowadząc postępowanie mediacyjne.
W kodeksie przewidziano wewnętrzne środki kontroli służące zapewnieniu jego przestrzegania. Stanowi on na przykład, że Rada Zarządzająca Ośrodka jest uprawniona do zastosowania środków dyscyplinarnych wobec mediatora, którego postępowanie jest niezgodne z zasadami postępowania przewidzianymi w kodeksie lub który wykazuje niedociągnięcia w tym względzie. Mediator, w przypadku którego stwierdzono, że naruszył przepisy kodeksu lub zachował się niestosownie, zostaje skreślony z listy mediatorów na okres, jaki Rada uzna za odpowiedni.
Zgodnie z kodeksem postępowania dla mediatorów mediatorzy powinni aktywnie śledzić pojawiające się co pewien czas możliwości kształcenia i szkolenia pozwalające na doskonalenie umiejętności mediacyjnych, a także wykorzystywać takie możliwości. Maltański Ośrodek Mediacji organizuje od czasu do czasu kursy szkoleniowe dla mediatorów. Pierwszy z takich kursów, poświęcony umiejętnościom mediacyjnym, zorganizowano w lipcu 2008 r. Kolejny kurs w zakresie umiejętności mediacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem psychologicznych, społecznych i prawnych aspektów separacji odbył się w dniach 16–18 kwietnia 2009 r.
Taryfę opłat regulują rozporządzenia 2 i 4 do obwieszczenia nr 309 z 2008 r. zmienionego obwieszczeniem nr 365 z 2020 r. (zob. przepisy uzupełniające 474.01).
W przypadku mediacji w sprawie toczącej się przed sądem rodzinnym strony mogą, za obopólną zgodą, wybrać dowolnego mediatora z listy osób powołanych do tego celu przez Ministra Sprawiedliwości (w takim przypadku strony same ponoszą koszty mediacji) albo mediatora wyznacza sąd na zasadach rotacyjnych z listy osób wyznaczonych przez Ministra Sprawiedliwości do pełnienia funkcji mediatorów sądowych [wynagrodzenie mediatora wypłaca wówczas Sekretarz ds. Sądów Cywilnych (Registrar of Civil Courts and Tribunals)].
Zgodnie z dyrektywą 2008/52/WE należy zapewnić możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Ustawę o mediacji z 2004 r. zmieniono ustawą IX z 2010 r. – głównie w celu transpozycji przepisów dyrektywy regulującej rozwiązywanie sporów transgranicznych – rozszerzając zakres jej stosowania również na sprawy krajowe.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Mediacja polega na tym, że strony razem rozstrzygają spór pod kierunkiem niezależnego mediatora. Ten sposób pozasądowego rozstrzygania sporów niesie za sobą szereg korzyści. W wielu przypadkach mediacja jest konieczna tylko przez krótki czas i pozwala uniknąć długich i kosztownych postępowań sądowych. Mediacja pomaga również utrzymać stosunki między stronami, ponieważ wspólnie pracują one nad znalezieniem rozwiązania.
W Niderlandach funkcjonują różne rejestry mediatorów. Niderlandzka Federacja Mediatorów (Mediatorsfederatie Nederland) prowadzi rejestr mediatorów (wcześniej znany jako rejestr NMI). Niderlandzka Federacja Mediatorów reprezentuje największe stowarzyszenia mediatorów w Niderlandach. W prowadzonym przez federację rejestrze figurują wyłącznie mediatorzy spełniający starannie dobrane standardy jakości. Rząd niderlandzki stosuje standardy Niderlandzkiej Federacji Mediatorów jako podstawę do tworzenia rejestru mediatorów, którzy pracują w ramach systemu pomocy prawnej [rejestr Rady Pomocy Prawnej (Raad voor Rechtsbijstand)]. Funkcjonuje również Międzynarodowy Rejestr ADR (ADR International Register).
Adres Niderlandzkiej Federacji Mediatorów:
Westblaak 140
3012 KM Rotterdam
Adres pocztowy:
PO Box 21499
3001 AL Rotterdam
Numer telefonu: 010 - 201 23 44
Adres e-mail: info@mediatorsfederatienl.nl
Mediacja jest zawsze możliwa, lecz najczęściej stosuje się ją w sprawach z zakresu prawa cywilnego i publicznego. Od wielu lat możliwa jest również mediacja w sprawach karnych.
Korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne. W przepisach prawa nie nałożono na strony uczestniczące w mediacji obowiązku podpisania umowy o mediację, która jest umową zawierającą klauzule dotyczące takich kwestii jak poufność i reprezentowanie stron. Zgodnie jednak z regulaminem mediacji Niderlandzkiej Federacji Mediatorów z 2017 r. (Mediationreglement 2017) do podpisania umowy o mediację zobowiązane są strony korzystające z usług mediatora należącego do Niderlandzkiej Federacji Mediatorów.
Mediatorzy należący do Niderlandzkiej Federacji Mediatorów są zobowiązani do przestrzegania kodeksu etyki federacji oraz przyjętego przez nią regulaminu mediacji. Skargę na pracę mediatora można złożyć w Fundacji na rzecz Jakości Mediatorów (Stichting Kwaliteit Mediators).
Aby mediator mógł zostać wpisany do rejestru mediatorów, musi ukończyć uznane podstawowe szkolenie w zakresie mediacji, złożyć egzamin teoretyczny, pozytywnie przejść ocenę oraz przedstawić zaświadczenie o niekaralności (Verklaring Omtrent het Gedrag, VOG).
Musi również aktualizować swoją wiedzę, spełniając co trzy lata określone wymagania. W szczególności w każdym trzyletnim okresie mediator ma obowiązek poprowadzenia co najmniej dziewięciu mediacji w łącznym wymiarze co najmniej 36 godzin posiedzeń mediacyjnych oraz co roku – zakończenia co najmniej dwóch mediacji w łącznymi wymiarze co najmniej 8 godzin posiedzeń mediacyjnych. Spośród dziewięciu mediacji, które mediatorzy muszą poprowadzić w każdym trzyletnim okresie, co najmniej trzy mediacje muszą zakończyć się zawarciem pisemnej ugody, a nie więcej niż trzy mogą być prowadzone w ramach współmediacji. Ponadto mediatorzy mają obowiązek uzyskania w każdym trzyletnim okresie 48 punktów za kształcenie ustawiczne. Niektóre z tych punktów należy uzyskać poprzez udział w branżowych panelach dyskusyjnych. Mediatorzy muszą również co trzy lata uczestniczyć we wzajemnej ocenie. Jest to narzędzie kontroli jakości, w ramach którego inny niezależny i bezstronny mediator ocenia, czy usługi świadczone przez danego mediatora odpowiadają przeciętnym standardom, których można wymagać od specjalisty. Innymi słowy, mediatorzy figurujący w niderlandzkim rejestrze mediatorów podlegają rygorystycznym wymogom jakościowym.
Poszczególni mediatorzy mogą stosować różne stawki godzinowe. Na wysokość stawki wpływają takie czynniki jak doświadczenie mediatora, jego wykształcenie zawodowe i dziedzina specjalizacji. Warto zatem dowiedzieć się przed rozpoczęciem mediacji, jaka jest stawka godzinowa danego mediatora i z jakimi dodatkowymi kosztami należy się liczyć. Mediatorzy zawsze muszą określić swoje wynagrodzenie, którego wysokość zależy również od czasu trwania mediacji oraz liczby konsultacji z mediatorem. Średnie wynagrodzenie mediatora wynosi 150 euro za godzinę (bez podatku VAT).
Osoby, których nie stać na skorzystanie z usług mediatora, mogą – po spełnieniu określonych kryteriów – skorzystać z pomocy prawnej. Osoba uprawniona do pomocy prawnej pokryje wyłącznie część kosztów mediacji określoną na podstawie uzyskiwanych dochodów.
Dodatkowe informacje na temat kosztów mediacji można znaleźć tutaj.
Zgodnie z przepisami prawa strony sporu mają możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji.
Niderlandzka Federacja Mediatorów
Regulamin mediacji Niderlandzkiej Federacji Mediatorów z 2017 r.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Mediacja to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie.
Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi wykaz zarejestrowanych mediatorów. W wykazie tym figurują tylko wykwalifikowani mediatorzy posiadający odpowiednie wykształcenie.
Nie istnieje żaden organ rządowy, który byłby odpowiedzialny za usługi w zakresie mediacji.
Istnieją natomiast stowarzyszenia świadczące usługi w zakresie mediacji na zasadach komercyjnych i niekomercyjnych, a także kilka organizacji pozarządowych udzielających wsparcia mediatorom.
Mediacja w sprawach cywilnych służy rozwiązywaniu sporów, w których z reguły orzekają sądy powszechne. Uczestnictwo w mediacji jest dobrowolne, co umożliwia stronom samodzielne rozwiązanie spornej sytuacji.
W określonych sprawach konfliktów sąsiedzkich przed wniesieniem pozwu wymagane jest podjęcie próby pozasądowego rozwiązania sporu poprzez przekazanie sprawy do organu pojednawczego, próbę pozaprocesowego polubownego rozwiązania sprawy przed sądem lub mediację.
Nie wprowadzono szczególnych przepisów ani krajowego kodeksu postępowania dla mediatorów. Osoby wpisane do wykazu mediatorów mają jednak pewne szczególne prawa i obowiązki.
Mediatorzy nie są rejestrowani według specjalności, np. jako mediatorzy specjalizujący się w dziedzinie mediacji rodzinnej, medycyny lub budownictwa. Obszary specjalności zarejestrowanych mediatorów są wymienione osobno, jako dodatkowa informacja.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami do wykazu zarejestrowanych mediatorów może zostać wpisany każdy, kto posiada odpowiednie wykształcenie. Samo określenie „mediator” nie jest chronioną nazwą zawodu; określenie „zarejestrowany mediator” (eingetragener Mediator/eingetragene Mediatorin) nie może być jednak używane przez osoby nieuprawnione.
Informacje i szkolenie
Dodatkowe informacje, m.in. na temat szkolenia i wymogów dotyczących rejestracji mediatorów w Austrii, są dostępne tutaj. Informacje te są dostępne wyłącznie w języku niemieckim.
Mediacja nie jest nieodpłatna.
Wynagrodzenie mediatora podlega uzgodnieniu pomiędzy prywatnym mediatorem i stronami sporu.
Zgodnie z dyrektywą 2008/52/WE strony sporu muszą mieć możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie powiadamiają, które sądy lub inne organy publiczne są właściwe do składania takich wniosków.
Ugoda zawarta w drodze mediacji może być podstawą egzekucji wyłącznie wówczas, gdy została zawarta przed sądem lub spisana w postaci aktu notarialnego w obecności notariusza.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Mediacja to alternatywny sposób rozwiązywania sporów (ADR), w ramach którego mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie.
W 2010 r. utworzono w Ministerstwie Sprawiedliwości merytoryczną komórkę zajmującą się problematyką mediacji - Wydział ds. Pokrzywdzonych Przestępstwem i ds. Promocji Mediacji w Departamencie Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka. Obecnie w Ministerstwie Sprawiedliwości sprawami z zakresu mediacji zajmuje się Wydział ds. Mediacji w Departamencie Strategii i Funduszy Europejskich. Podstawowe informacje o działalności mediacyjnej znaleźć można w zakładce "Mediacje" na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Przez ostatnie lata Ministerstwo Sprawiedliwości zwraca szczególną uwagę na zagadnienia związane z rozwojem i popularyzacją mediacji oraz innych form ADR w Polsce, a także podnoszeniem efektywności działań całego wymiaru sprawiedliwości wraz z zapewnieniem lepszej jego dostępności dla obywateli.
W 2010 r. z inicjatywy Ministerstwa powołano sieć koordynatorów ds. mediacji. Natomiast od 2016 r. w strukturze sądów okręgowych w Polsce umocowano sędziów koordynatorów ds. mediacji.
W zakresie doradczym i opiniodawczym Minister Sprawiedliwości współpracuje ze Społeczną Radą ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów (dalej jako Społeczna Rada ds. ADR - adres e-mail: adr_rada@ms.gov.pl), która odgrywa istotną rolę w zakresie propagowania idei mediacji i komunikacji pomiędzy administracją rządową, wymiarem sprawiedliwości a środowiskiem mediatorów.
Po raz pierwszy została powołana zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 sierpnia 2005 r. jako zespół doradczy Ministra do spraw szeroko rozumianej problematyki Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów i Konfliktów. W dorobku prac Rady pierwszej kadencji znalazły się następujące dokumenty:
Społeczna Rada ds. ADR drugiej kadencji została powołana na mocy zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 kwietnia 2009 r. (zmienionego zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 lipca 2011 r.). Najważniejszym dokumentem opracowanym przez Radę tej kadencji są Założenia do zmian systemowych (marzec 2012 r.).
W dniu 2 marca 2015 r. Minister Sprawiedliwości powołał Społeczną Radę ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów trzeciej kadencji, a 18 czerwca 2019 r. czwartej kadencji, która 30 czerwca 2023 r. zakończyła swoją działalność. Najważniejszym dokumentem opracowanym przez Radę tej kadencji są Standardy Szkoleń Mediatorów.
W skład każdej kadencji Rady wchodzi zazwyczaj kilkunastu członków - sędziów, mediatorów, profesjonalnych pełnomocników oraz przedstawicieli nauki i administracji.
Kompetencje Rady dotyczą przede wszystkim opracowywania zaleceń w zakresie zasad funkcjonowania krajowego systemu alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji, a ponadto:
Istnieje także duża liczba organizacji pozarządowych i korporacyjnych, odgrywających ważną rolę w promowaniu mediacji . Organizacje te ustanawiają swoje własne normy w zakresie: szkoleń, wymogów stawianych kandydatom pragnącym zostać mediatorami, metod prowadzenia mediacji, standardów etycznych i dobrych praktyk zawodowych. Regulacje te mają charakter wewnętrzny i skierowane są tylko do mediatorów zrzeszonych w danej organizacji.
Do najważniejszych stowarzyszeń należą:
Również korporacje zawodowe prowadzą zinstytucjonalizowaną działalność na rzecz promocji mediacji, a należą do nich m.in.:
Organizacje pozarządowe, w zakresie swoich zadań statutowych, oraz uczelnie mogą prowadzić listy mediatorów. Informacje o listach i o ośrodkach przekazywane są prezesom sądów okręgowych.
Rozwiązanie sporu w drodze mediacji dopuszczalne jest w sprawach z licznych dziedzin. Zgodnie z prawem polskim z mediacji można skorzystać w następujących sprawach:
Szczegółowe informacje dotyczące mediacji znajdują się w broszurach i ulotkach przygotowanych i dystrybuowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Mediacja jest dobrowolną metodą rozwiązywania sporów i konfliktów, którą prowadzi się na podstawie:
Jeśli strony nie wybiorą mediatora sąd jest uprawniony do wyznaczenia go z listy stałych mediatorów prowadzonej przez Prezesa Sądu Okregowego.
Mediacja jest uregulowana w kodeksie postępowania cywilnego, kodeksie postępowania karnego, kodeksie postępowania administracyjnego, w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich, ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i in. Ponadto wydane zostały akty rangi podustawowej, regulujące szczegółowo postępowanie mediacyjne w odniesieniu do określonych rodzajów spraw.
W przypadku nieletnich rozporządzenie reguluje:
Rozporządzenie w sprawach karnych określa:
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotom wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym określa wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (patrz poniżej – Jakie są koszty mediacji?).
Podstawowe informacje o mediacji w Polsce, dokumenty i zalecenia wypracowane przez Społeczną Radę ds. ADR, wersje elektroniczne broszur, ulotek, informatorów i plakatów, które są przygotowywane i publikowane w celu promowania idei mediacji znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Publikowane są tam również bieżące informacje na temat działań promujących mediację na poziomie ogólnokrajowym i regionalnym w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Mediacji . [Od 2008 w Polsce obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Mediacji (MDM), a od 2013 Tydzień Mediacji.]
Zagadnienia mediacji są przedmiotem szkoleń w ramach aplikacji ogólnej, prokuratorskiej i sędziowskiej, a także ujęte są w programach szkoleń dla sędziów i prokuratorów prowadzonych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
Dla koordynatorów ds. mediacji zostały przeprowadzone, na zlecenie Ministerstwa Sprawiedliwości, szkolenia przygotowujące do pełnienia funkcji koordynatora ds. mediacji z zakresu: komunikacji, zarządzania zespołem ludzkim i współpracy z mediatorem.
Mediatorzy dokonują wyboru spośród szkoleń oferowanych przez ośrodki mediacyjne, uczelnie i inne podmioty.
Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi statystyki w zakresie mediacji z uwzględnieniem m. in.:
W sprawach o prawa niemajątkowe i w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postepowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne - 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.
W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych za całość postepowania.
Koszty mediacji w sprawach karnych (wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji) ponosi Skarb Państwa.
Jeśli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji, strona otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu.
W przypadku mediacji pozasądowej, wysokość wynagrodzenia mediatora i zwrot jego wydatków wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego lub strony uzgadniają je razem z mediatorem przed rozpoczęciem mediacji. Od ponoszenia kosztów mediacji strona nie może zostać zwolniona, nawet jeśli korzysta ze zwolnienia od kosztów sądowych. Mediator w obu rodzajach mediacji (sądowej i pozasądowej) może zrezygnować ze swojego wynagrodzenia.
W sprawach cywilnych jeżeli strony zawarły ugodę, zostaje ona dołączona do protokołu. Mediator informuje strony, że przez podpisanie ugody wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie. Mediator przekazuje protokół wraz z ugodą do właściwego sądu oraz doręcza stronom odpis protokołu. Sąd niezwłocznie przeprowadza postępowanie, co do zatwierdzenia lub nadania klauzuli wykonalności dla ugody zawartej przed mediatorem.
Sąd odmówi zatwierdzenia ugody lub nadania jej klauzuli wykonalności w całości lub w części, gdy ugoda jest: sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a atakże gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
W sprawach cywilnych wszczęcie postępowania mediacyjnego nie przerywa biegu przedawnienia, jedynie go zawiesza.
W sprawach karnych i nieletnich ugoda zawarta podczas mediacji nie zastępuje wyroku sądu ani nie jest dla sądu wiążąca, jednak sąd powinien honorować jej treść w orzeczeniu kończącym postępowanie.
Warunkami ugody mogą być: przeproszenie, naprawienie szkody, zadośćuczynienie za wyrządzoną krzywdę, wykonanie pracy na cel społeczny, wykonanie świadczenia na rzecz pokrzywdzonego, wykonanie świadczenia na cel społecznych i inne.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Mediacja jest jedną z alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) w Portugalii obok postępowania polubownego (arbitragem) i postępowania w sądach ds. drobnych roszczeń (sądach pokoju – julgados de paz). W ustawie nr 29/2013 z dnia 19 kwietnia 2013 r. („ustawa o mediacji”) wprowadzono krajowe ramy mediacji jako jednej z metod ADR. Ustawa określa ogólne zasady mające zastosowanie do mediacji w Portugalii – niezależnie od charakteru sporu będącego przedmiotem mediacji – oraz przepisy dotyczące mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, mediatorów i mediacji publicznej. Ustawa o mediacji zawiera następujące definicje:
Korzystanie z mediacji jest całkowicie dobrowolne. Postępowanie mediacyjne jest poufne. Od zasady poufności można odstąpić wyłącznie ze względu na porządek publiczny – w szczególności w celu ochrony dobra dziecka – lub gdy w grę wchodzi integralność fizyczna lub psychiczna danej osoby, lub gdy jest to konieczne do zastosowania lub wyegzekwowania ugody uzyskanej w drodze mediacji, i tylko w zakresie, w jakim jest to konieczne w praktyce do ochrony zainteresowanych stron. Treść posiedzeń mediacyjnych nie może być wykorzystana jako dowód przed sądem.
Ugoda uzyskana w drodze mediacji podlega wykonaniu, pod warunkiem że:
Ugoda mediacyjna uzyskana w drodze mediacji w innym państwie członkowskim UE, która jest zgodna z lit. a) i d) powyżej, podlega wykonaniu, jeżeli jest również wykonalna w ramach systemu prawnego tego państwa.
Mediacja jest dopuszczalna w sprawach cywilnych, handlowych, rodzinnych, z zakresu prawa pracy i w sprawach karnych. W tych trzech ostatnich obszarach funkcjonuje system mediacji publicznej, w ramach którego każdy obszar podlega odrębnym przepisom szczegółowym.
Przy sądach pokoju (julgados de paz) działa służba mediacyjna, która jest uprawniona do prowadzenia mediacji we wszelkich sporach, które mogą być przedmiotem mediacji, nawet jeżeli nie podlegają one jurysdykcji sądów pokoju.
Ustawa o mediacji zawiera odrębny rozdział określający prawa i obowiązki mediatorów (art. 23–29). Ponadto mediatorzy muszą działać zgodnie z Europejskim kodeksem postępowania dla mediatorów.
Nie istnieje organ publiczny odpowiedzialny za szkolenie mediatorów. Są oni szkoleni przez podmioty prywatne certyfikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości (Direção-Geral da Política de Justiça) na mocy zarządzenia (Portaria) nr 345/2013 z dnia 27 listopada 2013 r.
Za korzystanie z publicznej usługi mediacji rodzinnej od każdej ze stron postępowania pobiera się opłatę w wysokości 50 euro, z wyjątkiem następujących sytuacji:
Korzystanie z publicznych usług mediacji w sprawach karnych jest bezpłatne.
Za korzystanie z publicznej usługi mediacji w sprawie z zakresu prawa pracy każda strona postępowania musi uiścić opłatę w wysokości 50 euro, chyba że stronie przyznano pomoc prawną.
Poza opłatami za korzystanie z publicznych usług mediacji mediatorzy zarejestrowani w celu świadczenia tychże usług również pobierają za nie opłaty. Są to opłaty stałe, ale zależą od tego, czy osiągnięto porozumienie i jakie środki zostały zastosowane w celu osiągnięcia porozumienia.
W przypadku mediacji przy sądach pokoju (julgados de paz) po osiągnięciu porozumienia każda ze stron ponosi koszty w wysokości 25 euro.
Koszty mediacji prywatnej określa mediator wybrany przez strony.
Organem rządowym odpowiedzialnym za regulację mediacji publicznej jest Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości (DGPJ), działająca za pośrednictwem swojego Biura ds. Pozasądowego Rozstrzygania Sporów (Gabinete de Resolução Alternativa de Litígios – GRAL). Dyrekcja Generalna ds. Polityki w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości DGPJ nie udziela informacji na temat tego, w jaki sposób znaleźć mediatora, ale prowadzi wykazy mediatorów świadczących publiczne usługi mediacji. Zgodnie z przepisami dotyczącymi mediacji publicznej po podjęciu decyzji o przystąpieniu do mediacji mediator zostaje przydzielony automatycznie.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rumuński rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości w Rumunii zwracają uwagę na korzyści płynące z mediacji.
Za nadzór nad mediacją w Rumunii odpowiada Rada ds. Mediacji, ustanowiona na mocy ustawy 192/2006 o mediacji. Jest ona autonomicznym, działającym w interesie publicznym podmiotem prawnym, z siedzibą w Bukareszcie.
Ustawa 192/2006 stanowi ramy prawne wprowadzenia instytucji mediacji, regulujące wykonywanie zawodu mediatora.
Członkowie Rady ds. Mediacji są wybierani przez mediatorów i powoływani przez Ministerstwo Sprawiedliwości Rumunii.
Do głównych zadań Rady ds. Mediacji należy podejmowanie decyzji w następującym zakresie:
Poniżej przedstawiono dane kontaktowe Rady ds. Mediacji:
Adres: Cuza Vodă Street, 64, sector 4, Bucureşti
Telefon: 004 021 315 25 28; 004 021 330 25 60; 004 021 330 25 61
Faks: 004 021 330 25 28
Adresy e-mail: secretariat@cmediere.ro, Consiliul_de_mediere@yahoo.com
Rada ds. Mediacji utworzyła Krajowy Rejestr Stowarzyszeń Zawodowych Mediatorów. Rejestr zawiera wykaz organizacji pozarządowych propagujących mediację i reprezentujących zawodowe interesy mediatorów.
Poniżej przedstawiono wykaz stowarzyszeń zawodowych prowadzących działalność w zakresie świadczenia usług mediacji:
Zgodnie z art. 12 ustawy 192/2006, posiadający uprawnienia mediatorzy są wpisani na listę mediatorów, zarządzaną przez Radę ds. Mediacji i publikowaną w rumuńskim Dzienniku Urzędowym, część I.
Lista mediatorów jest również dostępna za pośrednictwem oficjalnych stron internetowych Rady ds. Mediacji i Ministerstwa Sprawiedliwości.
Lista mediatorów posiadających uprawnienia zawiera następujące informacje:
Osoby zainteresowane rozstrzygnięciem sporu w drodze mediacji mogą zwracać się do dowolnego mediatora w ciągu jednego miesiąca od dnia ogłoszenia „listy mediatorów” w siedzibach sądów i jej opublikowania na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Rada ds. Mediacji ma określony prawem obowiązek regularnego uaktualniania – przynajmniej raz w roku – listy mediatorów i informowania o tym sądów, organów władz lokalnych oraz Ministerstwa Sprawiedliwości.
Zgodnie art. 2 ustawy 192/2006 z mediacji mogą korzystać strony sporów dotyczących spraw cywilnych lub karnych i rodzinnych oraz z zakresu innych dziedzin prawa określonych przepisami. W drodze mediacji mogą być również rozstrzygane spory konsumenckie i inne spory w przedmiocie praw zbywalnych. Nie można jednak rozstrzygać w drodze mediacji spraw dotyczących praw osobistych i praw niezbywalnych.
Korzystanie z mediacji jest dobrowolne. Strony nie mają obowiązku korzystania z usług mediacji i mogą zrezygnować z mediacji na każdym etapie. Innym słowy, strony posiadają swobodę wyboru, w dowolnym momencie, innych metod rozstrzygania sporu: w drodze postępowania sądowego lub arbitrażu. Strony zainteresowane mediacją mogą zwrócić się do mediatora przed skierowaniem sprawy do sądu lub w toku postępowania przed sądem.
W dziedzinie mediacji różne przepisy krajowe nakładają jednak na sędziów obowiązek informowania stron w niektórych przypadkach o możliwości skorzystania z mediacji i o jej korzyściach. W innych przypadkach stronom decydującym się na skorzystanie z mediacji lub innej metody alternatywnego rozwiązywania sporu oferuje się szereg zachęt finansowych.
W dniu 17 lutego 2007 r. Rada ds. Mediacji przyjęła kodeks postępowania i etyki mediatorów. Kodeks obowiązuje wszystkich mediatorów wpisanych na listę mediatorów.
Głównym źródłem informacji na temat mediacji w Rumunii jest strona internetowa Rady ds. Mediacji.
Szkolenia w zakresie mediacji prowadzą jedynie podmioty sektora prywatnego, przy czym Rada ds. Mediacji odpowiada za akredytację podmiotów oferujących kursy szkoleniowe w celu zapewnienia jednakowych standardów szkolenia na wszystkich kursach.
Lista podmiotów oferujących programy szkoleń również znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Rady ds. Mediacji.
Kursy szkoleniowe odbywają się regularnie. Obecnie prowadzony jest program szkoleń, który traktowany jest jako wstępne szkolenie dla mediatorów (80 godzin). W programie określono cele szkolenia, umiejętności, jakie powinien uzyskać jego uczestnik po ukończeniu szkolenia i metody oceny. Osiem instytucji uprawnionych do prowadzenia tych szkoleń odpowiedzialnych jest za opracowywanie pomocy naukowych i ćwiczeń na podstawie ram określonych w krajowym programie szkoleń.
Mediacja nie jest bezpłatna; wysokość opłaty podlega uzgodnieniu pomiędzy prywatnym mediatorem a stronami.
Obecnie nie jest dostępna pomoc prawna ani finansowa ze strony władz lokalnych lub krajowych na rzecz świadczenia usług mediacyjnych.
Dyrektywa 2008/52/WE stwarza możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji klauzuli wykonalności. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje na temat sądów i innych organów właściwych do składania takich wniosków.
Rumunia nie przekazała jeszcze tych informacji.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w organach wymiaru sprawiedliwości w Słowenii są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Ustawa o alternatywnym rozstrzyganiu sporów w sprawach sądowych (ZARSS, Dziennik Urzędowy Republiki Słoweńskiej nr 97/09 i 40/12 – ZUJF), która została przyjęta w dniu 19 listopada 2009 r. i weszła w życie w dniu 15 czerwca 2010 r. nakłada na sądy orzekające w pierwszej i drugiej instancji obowiązek wprowadzenia programu alternatywnego rozstrzygania sporów, by umożliwić stronom skorzystanie z alternatywnych metod rozwiązywania sporów w sprawach gospodarczych, pracowniczych, rodzinnych i innych sprawach cywilnoprawnych. Zgodnie z tym programem sądy zobowiązane są umożliwić stronom wykorzystanie mediacji obok innych form alternatywnego rozstrzygania sporów.
Ministerstwo Sprawiedliwości i Administracji Publicznej prowadzi centralny rejestr mediatorów, którzy pracują w sądach w ramach programów alternatywnego rozstrzygania sporów.
Szereg organizacji pozarządowych prowadzi działalność w obszarze mediacji:
Pod auspicjami Ministerstwa Sprawiedliwości i Administracji Publicznej funkcjonuje też Rada ds. Alternatywnego Rozstrzygania Sporów. Rada została ustanowiona w marcu 2009 r. i jest scentralizowanym, niezależnym organem eksperckim ministerstwa, pełniącym rolę koordynacyjną i konsultacyjną.
Z mediacji można skorzystać w sprawach cywilnych, rodzinnych, gospodarczych, pracowniczych i innych sprawach majątkowych, w odniesieniu do roszczeń, o których strony mogą decydować i uzgodnić sposób ich zaspokojenia. Mediację można prowadzić również w innych sprawach, jeśli tylko nie zabrania tego prawo.
Mediacja jest najbardziej rozpowszechniona w sprawach cywilnych, rodzinnych i handlowych.
Skorzystanie z mediacji jest dobrowolne. Ustawa o mediacji w sprawach cywilnych i gospodarczych (ZMCGZ, Dziennik Urzędowy Republiki Słoweńskiej nr 56/08) odnosi się do mediacji w ogólności, tzn. do mediacji związanej z procedurami sądowymi oraz mediacji pozasądowej. Zawiera ona jedynie podstawowe reguły procedur mediacyjnych, które w pozostałym zakresie regulowane są poprzez mechanizmy samoregulacji. Określa ona przykładowo kiedy mediacja rozpoczyna się i kończy, kto mianuje mediatora, podstawowe zasady postępowania mediatora, formę porozumienia rozstrzygającego spór, w jaki sposób można je wyegzekwować itd. Strony mogą odstąpić od przepisów ustawy, z wyjątkiem przepisów regulujących zasadę bezstronności mediatora oraz wpływ mediacji na terminy prekluzji i przedawnienia.
Słoweńskie Stowarzyszenie Mediatorów przyjęło kodeks postępowania dla mediatorów, ale stosuje się on wyłącznie do członków stowarzyszenia.
Istotne informacje na temat mediacji i sposobów skontaktowania się z mediatorem dostępne są na stronach różnych organizacji pozarządowych. Należą do nich:
Szkolenia dla mediatorów prowadzą różne organizacje pozarządowe oraz Ośrodek Edukacji Sądowej przy Ministerstwie Sprawiedliwości i Administracji Publicznej.
Aktualnie mediacja sądowa prowadzona na mocy ZARSS w sporach wynikających ze stosunków między rodzicami a dziećmi oraz w sporach pracowniczych związanych z zakończeniem stosunku zatrudnienia jest dla stron bezpłatna – płacą one jedynie koszty swoich adwokatów. We wszelkich innych sporach, z wyjątkiem sporów gospodarczych, sąd pokrywa wynagrodzenie mediatora za pierwsze trzy godziny mediacji.
Organizacje prywatne pobierają za mediację różne stawki.
Umowa zawarta w wyniku mediacji nie jest sama w sobie bezpośrednio wykonalna. Strony mogą jednak uzgodnić, że umowa taka będzie miała formę bezpośrednio wykonalnego aktu notarialnego, ugody sądowej lub orzeczenia arbitrażowego opartego na ugodzie.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i przedstawiciele zawodów prawniczych w Słowacji są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Słowackiej znajduje się zakładka poświęcona mediacji, dostępna wyłącznie w języku słowackim.
Mechanizmy mediacji opisano w ustawie nr 420/2004 o mediacji i o zmianie niektórych ustaw, z późniejszymi zmianami. W ustawie tej określono:
Ustawa ta ma zastosowanie do sporów z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego, prawa umów handlowych oraz prawa pracy.
Mediacja jest postępowaniem pozasądowym, w toku którego zainteresowane strony korzystają z pomocy mediatora w celu rozstrzygnięcia sporu wynikającego z łączącego je stosunku umownego lub innego stosunku prawnego. Jest to postępowanie, w którym co najmniej dwie strony sporu korzystają z pomocy mediatora w celu rozstrzygnięcia tego sporu.
§ 170 ust. 2 ustawy nr 160/2015 – kodeks postępowania cywilnego, z późniejszymi zmianami, stanowi, że: „Jeżeli jest to możliwe i właściwe, sąd podejmuje próbę polubownego rozstrzygnięcia sporu lub zaleca stronom podjęcie próby osiągnięcia polubownego rozstrzygnięcia w drodze mediacji”.
W zakładce poświęconej mediacji na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Słowackiej można znaleźć informacje na temat mediacji w języku słowackim. Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Europejskiej Sieci Sądowej.
Mediacja jest usługą płatną. Honorarium mediatora ustala się w trybie indywidualnym, zazwyczaj według stawki godzinowej lub ryczałtowej. Mediacja stanowi działalność gospodarczą, w związku z czym nie obowiązują koszty stałe.
Dyrektywa 2008/52/WE zapewnia stronom sporu możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie powiadamiają o tym sądy i inne organy właściwe do przyjmowania takich wniosków.
Mediacja jest nieformalnym, dobrowolnym i prowadzonym z zachowaniem poufności postępowaniem mającym na celu pozasądowe rozstrzyganie sporów z pomocą mediatora. Celem mediacji jest doprowadzenie do ugody korzystnej dla obu stron.
Ugoda zawarta w drodze postępowanie mediacyjnego wymaga formy pisemnej. Ma ona zastosowanie w pierwszym rzędzie do stron ugody i jest dla nich wiążąca. Na podstawie takiej ugody uprawniona strona może wystąpić z wnioskiem o sądową egzekucję decyzji lub o nadanie klauzuli wykonalności, pod warunkiem że ugoda została:
Jeżeli mediacja nie doprowadziła do zawarcia ugody, sprawę można skierować na drogę sądową.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości w Finlandii są świadomi korzyści płynących z mediacji.
Odpowiedzialność za ogólne zarządzanie, wytyczne i nadzór w kwestiach mediacji w sprawach karnych i w niektórych sprawach cywilnych spoczywa na Ministerstwie Spraw Społecznych. Urzędy regionalne administracji państwowej ds. zdrowia muszą zapewnić dostępność i odpowiednie świadczenie usług mediacji we wszystkich częściach kraju.
Informacje na temat mediacji można znaleźć na stronie internetowej Krajowego Instytutu Zdrowia i Opieki Społecznej (THL).
Usługami mediacji sądowej zarządzają sądy rejonowe. Sądy rejonowe mogą postanowić o wszczęciu mediacji w sporach cywilnych. Celem mediacji jest udzielenie stronom sporu pomocy w znalezieniu rozwiązania, które będzie do przyjęcia dla obu stron. Rezultaty osiągnięte w drodze mediacji opierają się zatem w większym stopniu na rozsądnym podejściu w danych okolicznościach niż na ścisłym stosowaniu prawa. Dalsze informacje dotyczące sądów rejonowych dostępne są na stronie internetowej fińskiego Ministerstwa Sprawiedliwości. Dostępna jest także broszura na temat mediacji sądowej.
Mediacja stosowana jest zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych.
Z mediacji najczęściej korzysta się w sporach cywilnych, szczególnie w sprawach cywilnych mniejszej wagi. Jednak nie we wszystkich sporach cywilnych trzeba uciekać się do mediacji sądowej. Przykładowo, spory konsumenckie może rozstrzygać doradca konsumenta i Rada ds. Reklamacji Konsumenckich. W sprawach karnych istnieje jednak szczególna procedura mediacji.
W sprawach cywilnych w sporach wnoszonych do sądów powszechnych może być przeprowadzana mediacja zgodnie z zapisem ustawy o mediacji sądowej (ustawa 663/2005). Celem mediacji sądowej jest polubowne rozstrzyganie sporów. Warunkiem wstępnym mediacji sądowej jest to, by sprawa podlegała mediacji, a mediacja była sposobem właściwym biorąc pod uwagę roszczenia stron. Jedna ze stron sporu lub obie mogą sporządzić pisemny wniosek przed zwróceniem się do sądu. Wniosek musi być złożony na piśmie, zawierać określenie przedmiotu sporu oraz różnic w stanowiskach stron. Ponadto należy przedstawić uzasadnienie, określając, dlaczego sprawa może podlegać mediacji.
Postępowanie pojednawcze (mediacyjne) może również być zastosowane w sprawach cywilnych, w których przynajmniej jedna ze stron jest osobą fizyczną. Sprawy cywilne inne niż dotyczące roszczeń odszkodowawczych wynikające z przestępstwa mogą jednak być kierowane na drogę postępowania pojednawczego jedynie wtedy, gdy spór ma mniej istotny charakter, z uwzględnieniem przedmiotu i roszczeń wysuniętych w sprawie. Przepisy ustawy dotyczące postępowania pojednawczego w sprawach karnych, mają odpowiednio zastosowanie do postępowania pojednawczego w sprawach cywilnych.
Postępowanie pojednawcze może być prowadzone z udziałem stron, które osobiście i dobrowolnie wyrażą zgodę na przeprowadzenie postępowania pojednawczego. Muszą być one zdolne do zrozumienia znaczenia i rozwiązań, do których ma doprowadzić postępowanie pojednawcze. A zatem zanim strony wyrażą zgodę na postępowanie pojednawcze, należy wyjaśnić im ich prawa w związku z postępowaniem pojednawczym oraz ich sytuację w tym postępowaniu. Każda ze stron ma prawo w dowolnym czasie podczas postępowania pojednawczego wycofać zgodę.
Małoletni muszą osobiście wyrazić zgodę na postępowanie pojednawcze. Ponadto uczestnictwo małoletniego w postępowaniu pojednawczym wymaga zgody jego opiekuna lub innego przedstawiciela prawnego. Osoby dorosłe nieposiadające zdolności do czynności prawnych mogą uczestniczyć w postępowaniu pojednawczym, jeżeli rozumieją znaczenie sprawy i wyrażą osobistą zgodę na udział w postępowaniu.
Z postępowania pojednawczego można skorzystać w sprawach przestępstw, które uznane są za kwalifikujące się do zastosowania postępowania pojednawczego, z uwzględnieniem charakteru i sposobu popełnienia przestępstwa, stosunku pomiędzy podejrzanym a ofiarą oraz innych kwestii dotyczących przestępstwa w ogólności. W przypadku przestępstw na szkodę ofiar małoletnich nie można stosować postępowania pojednawczego, jeśli ofiara wymaga szczególnej ochrony ze względu na charakter przestępstwa lub na wiek ofiary.
Wnioski o przeprowadzenie mediacji składane są w biurach mediacji, które w trakcie postępowania mediacyjnego współpracują z różnymi organami. Każda sprawa podlegająca mediacji przydzielana jest mediatorowi społecznemu wybranemu przez specjalistów pracujących w biurze mediacji. Mediatorzy prowadzą sprawy mediacji i rozwiązują związane z tym kwestie praktyczne we współpracy z biurem mediacji. Pracownicy biura udzielają mediatorom wskazówek i nadzorują ich pracę.
W sprawach karnych postępowanie pojednawcze może być prowadzone jedynie pomiędzy stronami, które osobiście i dobrowolnie wyrażą zgodę na postępowanie pojednawcze i są zdolne zrozumieć jego znaczenie oraz rozwiązania, do których ma ono doprowadzić. W sprawach cywilnych (mediacja sądowa) do rozpoczęcia mediacji wymagana jest zgoda wszystkich stron.
W Finlandii istnieje krajowy kodeks postępowania mediatorów, wraz z sektorowymi kodeksami postępowania dla mediatorów (np. według dziedzin specjalizacji mediatorów, takich jak prawo rodzinne, medycyna, budownictwo).
Broszura na temat mediacji sądowej dostępna jest na stronie internetowej fińskiego Ministerstwa Sprawiedliwości.
Krajowy Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej (THL) organizuje szkolenia dla mediatorów.
Instytut przetwarza także dane statystyczne na temat mediacji w sprawach karnych i cywilnych, działalności w dziedzinie mediacji oraz prowadzi badania w tym zakresie, jak również koordynuje wysiłki na rzecz rozwoju tej dziedziny. Działalność ta wspierana jest przez Radę Doradczą ds. Mediacji w Sprawach Karnych i Cywilnych.
Mediacja w sprawach karnych jest świadczona bezpłatnie. Pozwala to ofierze przestępstwa i sprawcy za pośrednictwem bezstronnego mediatora omówić kwestię strat moralnych i szkód materialnych poniesionych przez ofiarę i zawrzeć ugodę w sprawie środków zadośćuczynienia (ustawa 1016/2005).
Mediacja pociąga za sobą niższe koszty dla zainteresowanych stron niż proces sądowy. Każda ze stron pokrywa jedynie własne koszty i nie jest zobowiązana do pokrycia kosztów strony przeciwnej. Jeżeli strony sobie tego życzą, mogą zatrudnić doradcę prawnego. Strona ma także możliwość zwrócenia się o pomoc prawną w biurze pomocy prawnej.
Podczas mediacji sądowej w charakterze mediatora występuje sędzia sądu rejonowego. Mediacja w sporach jest w istocie jednym ze zwykłych zadań sędziego. Jeżeli sprawa wymaga posiadania określonej wiedzy w jakiejś dziedzinie, mediator może, za zgodą stron, zaangażować pomocnika, którego honorarium pokrywają strony.
Za mediację sądową pobierana jest opłata, tak jak we wszystkich innych sprawach prowadzonych przez sąd.
Dyrektywa 2008/52/WE stwarza stronom sporu możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie informują Komisję o tym, które sądy lub inne organy są właściwe do przyjmowania wniosków.
Finlandia nie przekazała jeszcze tych informacji.
broszura na temat mediacji sądowej, strona internetowa na temat mediacji (Krajowy Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej (THL)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, można rozważyć rozstrzygnięcie sporu w sprawie cywilnej drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów (alternative dispute resolution, ADR), w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości w Szwecji są świadomi korzyści płynących z mediacji. Mediację można zastosować również w sprawach karnych, ale nie stanowi ona sankcji za przestępstwo i nigdy nie zastępuje procesu karnego. Celem mediacji w sprawach karnych jest umożliwienie sprawcy zapoznanie się z konsekwencjami przestępstwa, a pokrzywdzonym pochylenie się nad swoimi doświadczeniami.
Nie istnieje centralny organ odpowiedzialny za regulowanie zawodu mediatora. Aby uzyskać informacje na temat mediacji należy skontaktować się ze szwedzką Krajową Administracją Sądową (Domstolsverket). Szwedzka krajowa administracja sądowa sporządziła również wykaz osób gotowych podjąć się mediacji przed sądem. Wykaz ten jest dostępny na stronie internetowej: https://www.domstol.se.
W dziedzinie mediacji w sprawach gospodarczych działają Izba Handlowa w Sztokholmie (Stockholms handelskammare) i Izba Przemysłowo-Handlowa Zachodniej Szwecji (Västsvenska industri- och handelskammaren).
Mediacja jest dopuszczalna w wielu dziedzinach, ale jest najbardziej rozpowszechniona w sprawach z zakresu prawa cywilnego.
Istnieje możliwość korzystania z usług mediatora w toku postępowania sądowego.
Korzystanie z mediacji jest w pełni dobrowolne. Nie istnieją szczególne uregulowania, takie jak kodeksy postępowania dla mediatorów.
Nie ma szczególnych informacji na temat szkoleń w dziedzinie mediacji ani ogólnokrajowej instytucji szkolącej mediatorów.
Mediacja nie jest bezpłatna; opłata jest uzgadniana między prywatnym mediatorem i stronami. Strony ponoszą koszty w równych częściach.
Od 1 stycznia 2008 r. od wszystkich szwedzkich samorządów lokalnych wymaga się zaproponowania mediacji, jeżeli czyn został popełniony przez osobę poniżej 21 roku życia. Policja lub organ samorządu terytorialnego może zwrócić się z pytaniem do sprawcy, czy nie chciałby skorzystać z mediacji.
Mediacja może być zastosowana wobec sprawców czynów w każdym wieku i na każdym etapie postępowania sądowego. Ustawa w sprawie mediacji nie określa maksymalnego progu wiekowego, ale od 1stycznia 2008 r. od wszystkich szwedzkich samorządów terytorialnych wymaga się, by proponowały mediację, jeżeli czyn został popełniony przez osobę poniżej 21 roku życia.
Mediacja nie stanowi elementu kary. Stosuje się w niej następujące warunki:
Zgodnie z ustawą osoby wyznaczone jako mediatorzy muszą być kompetentne i uczciwe. Muszą być również bezstronne.
Więcej informacji na temat mediacji mogą udzielić organy samorządu terytorialnego lub Krajowa Rada Zapobiegania Przestępczości (Brottsförebyggande rådet).
Mediacja jest bezpłatna zarówno dla pokrzywdzonego, jak i sprawcy czynu.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której bezstronny mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i osoby wykonujące zawody prawnicze w Anglii i Walii są świadomi korzyści płynących z mediacji. Podmioty te są zainteresowane rozpowszechnianiem i stosowaniem mediacji – w odpowiednich przypadkach – jako alternatywy dla postępowania sądowego. Pomoc prawna w danej sprawie może być przyznana pod warunkiem spełnienia zwykłych kryteriów kwalifikowalności.
Za politykę w dziedzinie mediacji w sprawach cywilnych i rodzinnych, w tym propagowanie tej metody, w zakresie, w jakim odnosi się to do Anglii i Walii, odpowiada Ministerstwo Sprawiedliwości.
W celu zapewnienia odpowiedniej jakości mediacji sądowej w sporach cywilnych (z wyłączeniem sporów rodzinnych na obszarze Anglii i Walii), Ministerstwo Sprawiedliwości i Służba ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości (HMCTS) wprowadziły dwa rodzaje postępowania mediacyjnego w sprawach cywilnych, w których strony mogą rozstrzygać spory (w zależności od wartości przedmiotu sporu). Small Claims Mediation Service to wewnętrzna służba, którą prowadzi Służba ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości, zajmująca się drobnymi roszczeniami, czyli sprawami, w których wartość przedmiotu sporu jest co do zasady niższa niż 10 000 GBP. Co do spraw, w których wartość przedmiotu sporu wynosi powyżej 10 000 GBP, Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło współpracę z Radą ds. Mediacji w Sprawach Cywilnych (Civil Mediation Council – CMC), mającą na celu wprowadzenie systemu akredytacji, w którym podmioty świadczące usługi mediacji mogłyby ubiegać się o wpis do wykazu podmiotów świadczących usługi mediacji w sprawach cywilnych, a z kolei sądy – w odpowiednich przypadkach – mogłyby kierować strony do akredytowanych podmiotów. CMC jest organizacją reprezentującą podmioty świadczące usługi mediacji w sprawach cywilnych i handlowych.
W przypadku sporów rodzinnych, mediacja podlega samoregulacji i zaangażowanych jest w nią wiele organizacji członkowskich lub instytucji akredytujących, w których stowarzyszeni są mediatorzy. Instytucje te połączyły się, tworząc Radę ds. Mediacji w Sprawach Rodzinnych (Family Mediation Council – FMC) w celu zharmonizowania standardów mediacji rodzinnej. Innym zadaniem Rady ds. Mediacji w Sprawach Rodzinnych jest ogólne reprezentowanie założycielskich organizacji członkowskich i osób prowadzących mediację rodzinną w stosunkach z rządem.
Rada ta jest organizacją pozarządową, przy czym odgrywa ona główną rolę pośród organizacji członkowskich, z których wszystkie są organizacjami pozarządowymi/stowarzyszeniami i jej członkami-założycielami. Najważniejsze z tych organizacji to:
Obecnie rząd nie planuje utworzenia organu regulacyjnego w zakresie mediacji w sprawach cywilnych i rodzinnych.
Akredytowanego mediatora w sprawach cywilnych można znaleźć w wykazie mediatorów w sprawach cywilnych, korzystając ze strony internetowej wymiaru sprawiedliwości. W wykazie można znaleźć miejscowego mediatora, przy czym koszt mediacji jest ustalany na podstawie opłat stałych, w zależności od wartości przedmiotu sporu. Strony, które nie mają środków, by opłacić mediatora, mogą skorzystać z bezpłatnej mediacji świadczonej przez LawWorks, w przypadku gdy kwalifikują się do uzyskania pomocy. Z LawWorks można się skontaktować pod numerem telefonu 01483 216 815 lub za pośrednictwem strony internetowej LawWorks.
Narzędzie umożliwiające wyszukiwanie mediatorów w sprawach rodzinnych jest dostępne na stronie internetowej GovUK (dawnej DirectGov): Family Mediation Service Finder. Należy zauważyć, że nie funkcjonuje już infolinia w sprawach mediacji rodzinnej (Family Mediation Helpline).
Więcej informacji na temat pomocy prawnej, w tym dotyczących kryteriów jej uzyskania, można znaleźć w nowym serwisie informacyjnym Legal Aid na stronie internetowej Gov.UK w zakładce pomoc prawna
Mediacja może być wykorzystywana w szeregu typowych sporów cywilnych i handlowych – w tym dotyczących spraw mieszkaniowych, handlowych, pracowniczych, drobnych roszczeń, dochodzenia wierzytelności, granic, zatrudnienia, umów, roszczeń z tytułu szkody na osobie i niedbalstwa, jak również sporów dotyczących zasad życia społecznego, takich jak zakłócanie porządku publicznego lub nękanie.
Mediacja może być również wykorzystywana w sporach rodzinnych, w tym w przypadku rozwodu, rozwiązania związku małżeńskiego bez orzekania o winie (dissolution), rozwiązania związku partnerskiego, wniosków na podstawie ustawy o dzieciach (Children Act), w tym dotyczących prawa do kontaktów z dzieckiem i miejsca zamieszkania. Mechanizm ten nie obejmuje wyłącznie byłych małżonków i partnerów. Z mediacji mogą skorzystać na przykład dziadkowie, aby dojść do porozumienia dotyczącego ich kontaktów z wnukami.
Mediacja cywilna nie jest uregulowana przepisami prawa, nie stanowi też warunku wstępnego wszczęcia postępowania sądowego. W sprawach cywilnych od stron wymaga się jednak, by poważnie rozważyły możliwość skorzystania z mediacji przed zwróceniem się do sądu.
W przepisach postępowania cywilnego (PPC) uregulowano praktykę i zasady postępowania, którymi mają się kierować przy orzekaniu w sprawach cywilnych wydziały cywilne Sądu Apelacyjnego, Wysokiego Trybunału i sądów hrabstw. Przepisy te zawierają kodeks postępowania, którego nadrzędnym celem jest pomoc sądom w rzetelnym rozstrzyganiu spraw. Realizacja nadrzędnego celu wymaga, aby sądy aktywnie zarządzały wpływającymi do nich sprawami. Obejmuje to zachęcanie stron do korzystania z alternatywnej metody rozwiązywania sporów, jeżeli sąd uzna to za właściwe i ułatwi skorzystanie z takiej procedury.
Chociaż mediacja jest całkowicie dobrowolna, przepisy postępowania cywilnego określają czynniki, które należy uwzględnić przy orzekaniu o kwocie kosztów. Sąd musi uwzględnić w stosownym przypadku wysiłki podjęte w celu rozstrzygnięcia sporu przed postępowaniem i w toku postępowania. W wyniku tego, jeśli strona wygrywająca odrzuciła wcześniej rozsądną propozycję mediacji, sędzia może orzec, że nie będzie się wymagać od strony przegrywającej pokrycia kosztów strony wygrywającej.
Obecnie mediacja rodzinna jest procesem całkowicie dobrowolnym. Od kwietnia 2011 r. wszyscy wnioskodawcy (nie tylko podmioty otrzymujące finansowanie publiczne) muszą rozważyć skorzystanie z mediacji poprzez udział w spotkaniu informacyjnym dotyczącym mediacji (Mediation Information and Assessment – MIAM), zanim złożą w sądzie wniosek na podstawie protokołu w sprawie postępowania wstępnego (President’s Pre Application Protocol). Jeżeli zażyczyła sobie tego druga strona, na spotkaniu powinien się stawić również ewentualny pozwany. Jeżeli wnioskodawca skieruje sprawę do sądu, powinien wypełnić formularz FM1, oprócz wniosku, w którym wskaże, że jest zwolniony z obowiązku uczestnictwa w spotkaniu MIAM, już w nim uczestniczył i mediacja nie została uznana za właściwe rozwiązanie, lub rozpoczęto postępowanie mediacyjne, które zostało przerwane, lub strony nie były w stanie rozwiązać wszystkich problemów.
W odpowiedzi na zalecenia zawarte w Family Justice Review, rząd wprowadził w lutym 2013 r. przepis w ustawie dotyczącej dzieci i rodzin (Children and Families Bill), mający na celu zmianę zasady dobrowolnego uczestnictwa w spotkaniu informacyjnym dotyczącym mediacji (MIAM) w obowiązek ustawowy (z ograniczoną liczbą wyjątków, np. gdy dowody świadczą o tym, że doszło do przemocy domowej).
Jak wspomniano wyżej, wypełnienie formularza FM1, oprócz wniosku, stanie się obowiązkiem ustawowym. Oczekuje się, że ustawa wejdzie w życie, a przepisy zostaną wdrożone, na wiosnę 2014 r.
Tak jak przepisy postępowania cywilnego, przepisy postępowania rodzinnego (całościowy zbiór przepisów dotyczących postępowania sądowego) zachęcają do korzystania z alternatywnych metod rozwiązywania sporów.
Nie stworzono krajowego kodeksu postępowania dla mediatorów na obszarze Anglii i Walii. Jednakże, aby uzyskać akredytację CMC, osoba prowadząca mediację cywilną musi przestrzegać kodeksu postępowania – jako model stosowany jest w tym przypadku Unijny kodeks postępowania. Zawód ten podlega samoregulacji, a rząd nie odgrywa żadnej roli w zachęcaniu do stosowania jakiegokolwiek dobrowolnie przyjmowanego kodeksu.
Od wszystkich członków-założycieli FMC wymaga się zapewnienia, by ich członkowie (mediatorzy rodzinni) przestrzegali Kodeksu postępowania Rady ds. Mediacji w Sprawach Rodzinnych.
Informacje dotyczące mediacji w sprawach rodzinnych, usług i cen są dostępne na rządowej stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: mediacja w sprawach cywilnych
Wykaz mediatorów w sprawach cywilnych obejmuje narzędzie umożliwiające wyszukanie mediatora, który jest w stanie świadczyć usługi w miejscowości, którą są zainteresowane strony. Strony internetowe Rady ds. Mediacji w Sprawach Cywilnych i strony internetowe organizacji świadczących usługi mediacji, stowarzyszonych w CMC, zawierają więcej informacji o mediacji i usługach mediacji.
Narzędzie służące wyszukaniu mediatora w sprawach rodzinnych umożliwia znalezienie miejscowego mediatora. Strony internetowe organizacji świadczących usługi mediacji, stowarzyszonych w FMC, zawierają więcej informacji na temat usług mediacji.
W Anglii i Walii nie istnieje krajowa instytucja szkoleniowa dla mediatorów w sprawach cywilnych. Mediatorzy w sprawach cywilnych szkoleni są przez podmioty sektora prywatnego, które podlegają samoregulacji. Mediatorzy sami regulują swoją działalność i odpowiadają za szkolenie zrzeszonych członków.
Mediatorzy rodzinni mają różne wykształcenie, w tym wykształcenie prawnicze lub w zakresie usług terapeutycznych i socjalnych, i nie są prawnie zobowiązani do podejmowania specjalistycznego szkolenia. Rozmaite organizacje członkowskie/akredytujące mają jednak własne zestawy szkoleń i standardów zawodowych, przewidujących wymogi w zakresie szkoleń. Od mediatorów, którzy mają umowę na świadczenie usług mediacji finansowanych ze środków publicznych, oczekuje się szczególnie wysokich standardów w zakresie akredytacji i szkolenia, by byli w stanie prowadzić spotkania informacyjne dotyczące mediacji (MIAM) i mediację.
Koszty mediacji różnią się zależnie od osoby świadczącej mediację i nie są zazwyczaj regulowane przez państwo. W sprawach cywilnych koszt mediacji zależy od wartości przedmiotu sporu i czasu potrzebnego do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Stawki usług mediacyjnych świadczonych za pośrednictwem wykazu mediatorów w sprawach cywilnych (online) są dostępne na stronie internetowej wymiaru sprawiedliwości. Organizacja LawWorks świadczy bezpłatne usługi mediacji na rzecz tych, których nie stać na mediację. Z organizacją LawWorks można się skontaktować pod numerem telefonu 01483216815 lub za pośrednictwem strony internetowej Law Works poświęconej mediacji.
Dyrektywa 2008/52/WE, wdrożona w Zjednoczonym Królestwie na podstawie rozporządzeń dotyczących mediacji transgranicznej z 2011 r. (dziennik urzędowy 2011 nr 1133) stwarza stronom sporu transgranicznego (gdy jedna ze stron ma miejsce pobytu w państwie członkowskim w momencie prowadzenia sporu) możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje na temat sądów i innych organów właściwych do składania takich wniosków.
W przypadku Anglii i Walii dane dotyczące sądów właściwych dostępne są na stronie internetowej Służby ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości.
Strony sporów cywilnych, które zawarły między sobą ugodę, korzystając z usług mediatora, mogą zwrócić się do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie tej ugody przez sędziego. W przypadku gdy sąd jest przekonany o sprawiedliwym charakterze ugody, staje się ona prawnie wiążąca i wykonalna z chwilą jej zatwierdzenia przez sędziego.
W przypadku gdy sąd jest przekonany o sprawiedliwym charakterze ugody, strony sporów rodzinnych, które zawarły między sobą ugodę, korzystając z usług prawnika zwanego solicitor lub mediatora, mogą zwrócić się do sądu z wnioskiem o przekształcenie zawartej przez nie ugody na prawnie wiążącą ugodę sądową. Ma to zastosowanie raczej w przypadkach, gdy zawarto ugodę dotyczącą spraw finansowych, a nie ugodę dotyczącą dzieci.
Rada ds. Mediacji w Sprawach Cywilnych, Rada ds. Mediacji w Sprawach Rodzinnych, wykaz mediatorów w sprawach cywilnych (online), Family Mediation Service Finder, Unijny kodeks postępowania dla mediatorów,Kodeks postępowania Rady ds. Mediacji w Sprawach Rodzinnych, LawWorks: mediacja
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości w Irlandii Północnej są świadomi korzyści płynących z mediacji.
W Irlandii Północnej nie ma żadnego wydziału rządowego odpowiedzialnego za usługi mediacyjne. Istnieją jednakże organizacje świadczące usługi mediacji i prowadzące programy w dziedzinie doradztwa.
Law Society of Northern Ireland (Towarzystwo Prawnicze Irlandii Północnej) opracowało usługę alternatywnego rozwiązywania sporów, w celu świadczenia usług mediacji w rozstrzyganiu sporów. Usługa ta nie ogranicza się do sporów sądowych, ale można z niej skorzystać na każdym etapie sporu.
Usługa rozwiązywania sporów świadczona jest przez zespół prawników (solictorów i barristerów) odpowiednio przeszkolonych i akredytowanych, aby mogli działać jako mediatorzy pomiędzy stronami sporów.
Inne organizacje społeczne, takie jak Relate i Barnardos, prowadzą usługi doradztwa i mediacji w rozwiązywaniu problemów rodzinnych. Labour Relations Agency (Agencja ds. Stosunków Pracowniczych) oferuje program arbitrażu w sporach dotyczących zatrudnienia.
Główne dziedziny stanowią spory cywilne/handlowe oraz mediacja w sprawach rodzinnych, pracowniczych i sąsiedzkich.
W ramach systemu prawnego Irlandii Północnej nie istnieje system mediacji sądowej. Jednakże sądy często zezwalają na odroczenie spraw, w których istnieje szansa na rozwiązanie kwestii w drodze mediacji – Northern Ireland Court Service (Służba Sądowa Irlandii Północnej).
Law Society of Northern Ireland ustanawia reguły i procedury dotyczące usług w dziedzinie rozwiązywania sporów.
Grupa solicitorów i barristerów wchodzących w skład panelu ds. rozwiązywania sporów jest przeszkolona przez Law Society i akredytowana przy tej organizacji.
Koszty mediacji różnią się zależnie od świadczącego usługi i nie są regulowane przez państwo.
Ugoda zawarta w drodze mediacji i podpisana przez strony jest uznawana przez sądy jako rozstrzygnięcie sprawy sądowej. Jeżeli nie wniesiono sprawy do sądu, ugoda może być także egzekwowana jako wiążąca umowa między stronami.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Zamiast zwracać się do sądu, warto spróbować rozstrzygnąć spór drogą mediacji. Jest to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, w ramach której mediator pomaga stronom sporu osiągnąć porozumienie. Zarówno rząd, jak i prawnicy zatrudnieni w wymiarze sprawiedliwości w Szkocji są świadomi potencjalnych korzyści płynących z mediacji.
W Zjednoczonym Królestwie okręg jurysdykcyjny Szkocji posiada szczególną organizację i przepisy dotyczące mediacji.
Za politykę dotyczącą mediacji w Szkocji odpowiada Legal System Division, Constitution, Law and Courts Directorate (Wydział ds. Systemu Prawnego, Dyrekcja ds. Konstytucji, Prawa i Sądów) rządu szkockiego.
Ważne adresy w sprawach mediacji:
Korzystanie z mediacji jest dopuszczalne we wszystkich dziedzinach prawa. Najczęściej korzysta się z mediacji w przypadkach konfliktów rodzinnych i sporów sąsiedzkich. Coraz częściej przekazywane są do rozstrzygnięcia w drodze mediacji spory handlowe i gospodarcze. Mediację należy umożliwić w sporach dotyczących dodatkowych świadczeń alimentacyjnych, a postępowanie pojednawcze musi być dostępne w sprawach skarg o dyskryminację ze względu na niepełnosprawność.
Nie istnieją obowiązujące ramy prawne kształtującego się zawodu mediatora w Szkocji. Nie jest to także warunek wstępny wszczęcia określonego rodzaju postępowań sądowych. Mediacja jest całkowicie dobrowolna.
W Szkocji istnieje jednakże kodeks postępowania w zakresie mediacji. W kodeksie uwzględniono różne dziedziny specjalizacji, takie jak prawo rodzinne, medycyna i budownictwo. Rząd Szkocji wspiera działalność SMN (szkockiej sieci mediacji) oraz rozwój Scottish Mediation Register (SMR – Szkockiego Rejestru Mediacji). Od wszystkich członków SMN w Szkocji wymaga się przestrzegania kodeksu postępowania podczas mediacji. Mediatorzy i służby mediacyjne zarejestrowani w SMR mogą także stosować wyższe standardy. Dostęp do stron internetowych obu tych inicjatyw jest bezpłatny i są one szeroko wykorzystywane, a mediatorzy, którzy pragną występować na tych stronach, obowiązani są przestrzegać wspomnianego kodeksu.
Informacje na temat mediacji są dostępne na stronie internetowej Scottish Mediation Network (SMN), a Scottish Mediation Register (SMR) zawiera informacje na temat możliwości znalezienia mediatora w Szkocji. Obie te strony są publicznie dostępne i oferują bezpłatny dostęp do wszelkich informacji.
Scottish Mediation Register jest niezależnym rejestrem mediatorów i usług mediacji. Ta strona internetowa umożliwia bezpłatny dostęp do informacji na temat osób świadczących wszelkiego rodzaju usługi mediacji. Rejestrem administruje Scottish Mediation Network (SMN).
Dane zawarte na tej stronie są aktualizowane przez mediatorów przynajmniej raz do roku.
Scottish Mediation Register ma zapewniać o wysokich kwalifikacjach zawodowych wybranych mediatorów, poświadczając, że spełniają minimalne standardy. Standardy wyznacza niezależna Standards Board (SMRB) (komisja ds. standardów). Mediatorzy, którzy występują w SMR, mogą określać się mianem Scottish Mediation Registered Mediator (mediatorów zarejestrowanych w Szkockim Rejestrze Mediacji) i używać logo SMR przy nazwisku.
Jeżeli organizacja regulacyjna poświadcza, że mediator spełnia dodatkowe standardy organizacji w danym sektorze działalności, wizytówka tej organizacji może zostać dołączona do wpisu mediatora w rejestrze.
Od 2004 r. na stronie internetowej sieci SMN znajduje się mapa mediacji. Sposób przedstawienia informacji był wielokrotnie udoskonalany w ramach prac finansowanych ze środków rządu szkockiego. Łącze do mapy pojawia się w wielu materiałach informacyjnych i na wielu stronach internetowych. Mapa jest obecnie połączona ze Scottish Mediation Register w celu zapewnienia jednego miejsca wyszukiwania wykwalifikowanych mediatorów.
Do biura SMN można również zgłaszać zapytania telefoniczne, które są kierowane do odpowiednich służb mediacyjnych.
SMR zawiera również informacje o kwalifikacjach mediatora, aby osoby wybierające mediatora miały większą wiedzę na ten temat.
W Szkocji prowadzone są programy szkoleń w zakresie różnych dziedzin mediacji. Wszystkie te szkolenia trwają co najmniej 30 godzin i powinny obejmować szkolenia w następującym zakresie:
Koszty mediacji różnią się w zależności od usługodawcy i nie są regulowane przez państwo.
Mediacja świadczona na rzecz osób fizycznych jest zazwyczaj bezpłatna gdy spór dotyczy dzieci, konfliktów sąsiedzkich i konfliktów lokalnych, dodatkowych świadczeń alimentacyjnych oraz w przypadku postępowań pojednawczych w sprawach dotyczących dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność.
Dzienna stawka wynagrodzenia prywatnych mediatorów kształtuje się w granicach od 200 GBP do 2 000 GBP lub więcej.
Dyrektywa 2008/52/WE stwarza stronom sporu możliwość wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pisemnej ugodzie zawartej w drodze mediacji. Państwa członkowskie powiadomią o tym sądy i inne organy właściwe do składania takich wniosków.
Obecnie w Szkocji odbywa się Review of the Civil Courts (przegląd sądów cywilnych). Po przedstawieniu zaleceń z tego przeglądu udostępnione zostanie więcej informacji.
Scottish Mediation Network, Scottish Mediation Register, standardy, Scottish Mediation: Registered Mediators, organizacja regulacyjna
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.