Uzyskanie niezależnej porady prawnej, w sytuacji gdy jesteś uczestnikiem postępowania karnego, jest niezwykle ważne. W poniższych arkuszach informacyjnych wyjaśniono, kiedy i w jakich okolicznościach przysługuje ci prawo do bycia reprezentowanym przez adwokata. Znajdziesz tu również informacje o zakresie czynności, które w twoim imieniu podejmie adwokat. Dowiesz się też, jak znaleźć adwokata oraz co zrobić, jeśli koszty z tytułu udziału adwokata przekraczają twoje możliwości finansowe.
W trakcie postępowania przygotowawczego musisz mieć adwokata od chwili uzyskania wglądu do akt sprawy (zobacz arkusz informacyjny 2). Na wcześniejszych etapach postępowania musisz mieć adwokata w następujących przypadkach:
W trakcie rozprawy musisz być reprezentowany przez adwokata. Udział adwokata w rozprawie jest obowiązkowy.
Masz prawo do wskazania adwokata, który będzie cię reprezentował na podstawie umowy, którą z nim podpiszesz. Na stronie internetowej Estońskiej Izby Adwokackiej można znaleźć listę adwokatów wraz z ich danymi kontaktowymi.
Jeśli nie masz adwokata, z którym podpisałeś umowę, lub twój adwokat nie może cię reprezentować, masz prawo wystąpić o wyznaczenie ci adwokata. W takim przypadku adwokata, który będzie cię reprezentował, wyznacza Estońska Izba Adwokacka.
Prawo do adwokata wyznaczonego przez Estońską Izbę Adwokacką nie zależy od twojej sytuacji finansowej. Składając wniosek o wyznaczenie adwokata, nie musisz ujawniać jej szczegółów.
Jeśli chcesz, aby adwokata wyznaczyła Estońska Izba Adwokacka, musisz wystąpić z wnioskiem do organów ścigania, prokuratury lub sądu.
W pewnych postępowaniach udział adwokata jest obligatoryjny. Jeśli bierzesz udział w takim postępowaniu i sam nie dokonałeś wyboru adwokata, zrobią to za ciebie organ ścigania, prokuratura lub sąd. Nie musisz składać wniosku o jego wyznaczenie.
Ustanowionemu przez siebie adwokatowi musisz zapłacić za usługi. Honorarium adwokackie i warunki płatności określa się w umowie, którą zawierasz z adwokatem.
Jeśli nie chcesz ustanowić adwokata, masz prawo do obrońcy z urzędu. Koszty z tytułu udziału adwokata wskazanego przez Estońską Izbę Adwokacką są pokrywane z budżetu państwa. Nie musisz opłacać kosztów jego usług. Jeśli sąd uzna cię za winnego, będziesz zobowiązany do zwrotu kosztów z tytułu udziału adwokata do budżetu państwa.
Masz prawo zmienić adwokata, którego wybrałeś. Jeśli adwokat został wyznaczony, masz prawo zmienić go wyłącznie za jego zgodą oraz zgodą nowo wyznaczonego adwokata. Jeśli wyznaczony obrońca okazał się niekompetentny lub dopuścił się niedbalstwa, masz prawo złożyć do sądu wniosek o jego odwołanie i wyznaczenie przez Estońską Izbę Adwokacką nowego adwokata.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Postępowanie karne dzieli się na dwa etapy: postępowanie przygotowawcze, w tym dochodzenie, oraz rozprawę sądową. Postępowanie karne może zakończyć się przed wniesieniem sprawy do sądu (przykładowo, jeśli dochodzenie wykaże, że nie doszło do popełnienia przestępstwa). Jedynie sąd może orzec o tym, że dana osoba jest winna zarzucanych jej czynów.
Celem dochodzenia jest ustalenie, czy i w jakich okolicznościach doszło do popełnienia przestępstwa. W toku dochodzenia zbierany jest materiał dowodowy dotyczący domniemanego przestępstwa, ustalane są okoliczności faktyczne oraz zapada decyzja, czy dowody są wystarczające, aby oskarżyć cię o popełnienie przestępstwa.
Dochodzenie wszczynają organy ścigania (policja lub inny właściwy organ państwowy) bądź prokuratura. Wszczęcie dochodzenia następuje po otrzymaniu przez policję lub prokuraturę zawiadomienia o domniemanym przestępstwie.
Jeżeli organy ścigania mają uzasadnione podejrzenia, że popełniłeś przestępstwo, możesz zostać zatrzymany w charakterze podejrzanego na okres do 48 godzin. W przypadku zatrzymania organy ścigania muszą cię bezzwłocznie przesłuchać.
Jeśli w toku dochodzenia okaże się, że twoje zatrzymanie było bezpodstawne, zostaniesz natychmiast zwolniony. W razie gdy prokurator jest przekonany, że należy cię zatrzymać na dłużej, ponieważ obawia się, że będziesz próbował uniknąć dochodzenia bądź popełnisz nowe przestępstwo, musi wystąpić do sądu o wydanie postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania.
W takim przypadku w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania zostaniesz przekazany do dyspozycji sądu. Sędzia zdecyduje o zasadności zastosowania tymczasowego aresztowania. Jeśli sędzia stwierdzi, że nie ma podstaw do zastosowania wobec ciebie tymczasowego aresztowania, zostaniesz natychmiast zwolniony.
Dochodzenie służy zebraniu dowodów potwierdzających okoliczności popełnienia przestępstwa. W tym celu przesłuchuje się podejrzanego, pokrzywdzonego (ofiarę) oraz świadków, zbiera materiał dowodowy, przeprowadza analizy kryminalistyczne oraz podejmuje czynności obserwacyjne. Wszystkie czynności służące zgromadzeniu materiału dowodowego muszą być udokumentowane zgodnie z prawem. Do postawienia zarzutów można wykorzystać wyłącznie dowody przewidziane prawem i zebrane zgodnie z prawem.
Tworzy się akta sprawy zawierające szczegóły dotyczące dochodzenia i materiału dowodowego. Po zakończeniu dochodzenia prokurator przekazuje obrońcy kopię akt sprawy. Twój obrońca powiadomi cię o zebranych dowodach oraz o podstawach zarzutów.
Ty i twój obrońca macie prawo składania wniosków do prokuratora (np. o włączenie dodatkowych dowodów do akt, o umorzenie postępowania itp.). Prokurator musi rozpatrzeć te wnioski. Jeśli prokurator odrzuci dany wniosek, można go złożyć ponownie w sądzie podczas rozprawy.
Jeśli po udostępnieniu akt sprawy oraz rozpatrzeniu wszystkich wniosków, prokurator uzna, że istnieją wystarczające dowody, aby wnieść sprawę do sądu, sporządza akt oskarżenia.
Jest to dokument określający okoliczności faktyczne oraz dowody będące podstawą oskarżenia. Prokuratura przedstawia akt oskarżenia obrońcy i przesyła go do sądu. Na podstawie aktu oskarżenia sędzia rozpoczyna rozprawę przed sądem.
Postępowanie karne wszczyna się, ponieważ organy ścigania otrzymały zawiadomienie wskazujące na popełnienie przestępstwa. Podstawą zawiadomienia może być skarga złożona przez daną osobę bądź ujawnienie okoliczności faktycznych wskazujących na popełnienie przestępstwa.
Celem postępowania karnego jest ustalenie, czy doszło do popełnienia przestępstwa, a jeśli tak, to czy istnieją wystarczające dowody, aby przedstawić podejrzanemu zarzut popełnienia przestępstwa.
Postępowanie karne prowadzi prokuratura, a samo dochodzenie prowadzą organy ścigania według wytycznych prokuratora. Co do zasady, dochodzenie prowadzi policja. Dochodzenie może również prowadzić Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służba Podatkowa i Celna, Inspektorat ds. Środowiska, Departament ds. Więziennictwa oraz Służba Więzienna Ministerstwa Sprawiedliwości, Żandarmeria Wojskowa i Urząd ds. Konkurencji.
Organy ścigania mogą podejmować określone czynności procesowe wyłącznie za zgodą prokuratora albo sądu.
Wszczęcie postępowania karnego następuje wraz z pierwszą czynnością procesową. Jeśli jesteś podejrzany o popełnienie przestępstwa, dowiesz się o tym na początku postępowania karnego, kiedy zostaniesz zatrzymany w charakterze podejrzanego bądź wezwany przez oficera śledczego i przesłuchany.
Możesz zostać uznany za podejrzanego, jeśli organy ścigania mają wystarczające podstawy, aby przypuszczać, że popełniłeś przestępstwo. Podstawy te mogą mieć różne uzasadnienie, m.in.:
Do podstawowych praw podejrzanego należą:
Masz obowiązek:
Jeżeli jesteś podejrzanym, funkcjonariusze organu ścigania muszą cię pouczyć o twoich prawach i obowiązkach. Dostaniesz do podpisania pisemny protokół z przesłuchania, przy czym składając podpis, potwierdzisz, że zostałeś pouczony na temat swoich prawach i obowiązkach.
Następnie dowiesz się, o co jesteś podejrzany. Oznacza to, że zostanie ci przedstawiony krótki opis czynu, o którego popełnienie jesteś podejrzany. Dowiesz się również szczegółowo, jaka jest podstawa prawna kwalifikacji tego czynu. Ani organ ścigania, ani prokuratura nie mają obowiązku udzielenia ci dalszych informacji przed zakończeniem postępowania przygotowawczego.
Od chwili, w której uznano cię za podejrzanego w postępowaniu karnym, masz prawo do spotkania i rozmowy z adwokatem. Masz prawo do rozmowy z adwokatem, zanim organ ścigania zacznie cię przesłuchiwać.
Możesz zostać zatrzymany w charakterze podejrzanego, jeżeli:
Możesz również zostać zatrzymany, jeżeli organ ścigania posiada inne informacje wskazujące na ciebie jako podejrzanego oraz:
Możesz zostać zatrzymany i tymczasowo aresztowany celem przekazania lub ekstradycji do innego państwa (zob. Przesłuchanie i zebranie dowodów (3)).
Do dokonywania zatrzymań uprawnione są organy ścigania. Jeśli zostałeś schwytany na gorącym uczynku popełniania przestępstwa lub bezpośrednio po jego popełnieniu, bądź próbujesz ucieczki, każda osoba może doprowadzić cię na policję w celu zatrzymania.
Po twoim zatrzymaniu funkcjonariusz organów ścigania musi powiadomić cię o powodach zatrzymania oraz pouczyć cię o twoich prawach i obowiązkach. Funkcjonariusz sporządza protokół zatrzymania, w którym podaje podstawę prawną zatrzymania oraz okoliczności przestępstwa, o którego popełnienie jesteś podejrzany. Masz prawo składać wnioski oraz żądać ich włączenia do treści protokołu zatrzymania.
Funkcjonariusze organów ścigania muszą niezwłocznie powiadomić cię w zrozumiałym dla ciebie języku oraz w zrozumiały dla ciebie sposób o podstawach zatrzymania oraz o twoich prawach. W razie potrzeby organy ścigania są zobowiązane do sprowadzenia tłumacza. Zapewnia się jednak jedynie tłumaczenie ustne (nie pisemne).
Masz prawo powiadomić co najmniej jedną wskazaną przez siebie osobę. Zostaje ona powiadomiona za pośrednictwem organów ścigania. Oznacza to, że masz prawo żądać przekazania wybranej przez siebie osobie wiadomości o zatrzymaniu przez organy ścigania.
Jeśli organy ścigania uznają, że powiadomienie wskazanej przez ciebie osoby o zatrzymaniu może zaszkodzić postępowaniu karnemu, odmówi jej powiadomienia. Do udzielenia takiej odmowy wymagana jest zgoda prokuratora.
Możesz zostać zatrzymany na okres do 48 godzin. Jeśli przed upływem 48 godzin od chwili zatrzymania sąd nie wyda postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, organy ścigania muszą cię bezzwłocznie zwolnić.
Możesz zostać aresztowany na wniosek prokuratora, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby przypuszczać, że możesz unikać postępowania karnego lub popełnić nowe przestępstwo. Postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydaje wyłącznie sędzia.
Organy ścigania stawiają cię do dyspozycji sądu w celu wydania postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. Przed sądem mogą stawić się również prokurator oraz, na twój wniosek, twój obrońca. Sędzia odczytuje akta sprawy i zadaje ci pytania w celu stwierdzenia, czy zachodzą przesłanki tymczasowego aresztowania. Po wysłuchaniu stron sąd postanawia o wydaniu lub odmowie wydania postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. W razie odmowy wydania tego postanowienia musisz zostać bezzwłocznie zwolniony.
Na etapie postępowania przygotowawczego nie możesz przebywać w areszcie dłużej niż 6 miesięcy. W nadzwyczajnych przypadkach termin ten może ulec przedłużeniu. Każdorazowo po upływie dwóch miesięcy masz prawo wnieść o ponowne rozpatrzenie przesłanek zastosowania tymczasowego aresztowania, a sąd jest zobowiązany do rozstrzygnięcia w terminie 5 dni o zasadności jego dalszego stosowania. Jeśli sąd uzna, że twój dalszy pobyt w areszcie jest bezzasadny, zostaniesz natychmiast zwolniony.
Masz prawo wnieść o zastosowanie poręczenia majątkowego zamiast tymczasowego aresztowania. Taki wniosek składasz do sądu. Zostaniesz postawiony przed sądem, który rozpatrzy wniosek o zastosowanie poręczenia majątkowego po uprzednim wysłuchaniu ciebie i twojego adwokata.
Jeśli sąd przychyli się do wniosku, to po wpływie kwoty poręczenia majątkowego na rachunek sądu zostaniesz zwolniony z aresztu.
Masz prawo zaskarżyć postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. W tym celu twój adwokat musi złożyć pisemne zażalenie do sądu okręgowego za pośrednictwem sądu, który wydał postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. Termin na złożenie zażalenia wynosi 10 dni od daty powzięcia informacji o wydaniu postanowienia o tymczasowym aresztowaniu.
Celem przesłuchania i zebrania dowodów jest ustalenie okoliczności domniemanego przestępstwa oraz sporządzenie pisemnego protokołu, tak aby potwierdzić te okoliczności na rozprawie sądowej. Organy ścigania i prokuratura mają obowiązek zebrania informacji zarówno na twoją niekorzyść, jak i na twoją korzyść. Nie musisz dowodzić swojej niewinności.
Jeśli jesteś podejrzanym, funkcjonariusze organów ścigania muszą cię niezwłocznie przesłuchać.
Nie musisz informować funkcjonariuszy organów ścigania o tym, co wiesz, lub odpowiadać na ich pytania. Masz prawo zachować milczenie. Milczenie w żadnym razie nie może być uznane za przyznanie się do winy. Nie możesz zostać zmuszony do składania wyjaśnień na swoją niekorzyść lub niekorzyść osób najbliższych.
Na początku przesłuchania zostaniesz pouczony o przysługującym ci prawie do odmowy składania wyjaśnień oraz o tym, że twoje wyjaśnienia mogą zostać wykorzystane na twoją niekorzyść. Najpierw zostaniesz zapytany o to, czy popełniłeś przestępstwo, o które jesteś podejrzewany.
Możesz również poinformować o tym, co wiesz na temat przestępstwa objętego dochodzeniem. Funkcjonariusze organów ścigania będą ci także zadawać pytania. Z przesłuchania sporządza się pisemny protokół. Masz prawo przeczytać protokół przed jego podpisaniem. Masz również prawo włączenia swoich uwag do treści protokołu.
Twoje wyjaśnienia mogą posłużyć jako dowody na twoją niekorzyść.
Podczas przesłuchania możesz przyznać się do wszystkich lub niektórych zarzutów. Masz do tego prawo również w każdym czasie po przesłuchaniu, nawet jeśli podczas przesłuchania twierdziłeś, że nie jesteś winny.
Przyznanie się do winy nie kończy postępowania karnego. Organy ścigania wciąż muszą ustalić okoliczności popełnienia przestępstwa oraz ich dowieść. Nie możesz zostać skazany wyłącznie na podstawie przyznania się do zarzucanych czynów.
Jeśli przyznałeś się do winy, masz prawo powrócić do swoich wcześniejszych wyjaśnień i odwołać przyznanie się do winy później w postępowaniu karnym, również przed sądem. W takim jednak przypadku twoje wcześniejsze przyznanie się do zarzucanych czynów może zostać przytoczone przed sądem i użyte jako dowód na twoją niekorzyść. Jeśli na twoją winę wskazują inne dowody, twoje odwołanie przyznania się do zarzucanych czynów nie zostanie uwzględnione jako niewiarygodne.
W toku postępowania karnego organ ścigania nie ma obowiązku informować cię o tym, którzy świadkowie zeznawali na twoją niekorzyść i co powiedzieli. O świadkach i ich zeznaniach dowiesz się po wglądzie do akt sprawy na końcu dochodzenia (zob. Wgląd akt sprawy, wnioski dotyczące sprawy i wniesienie oskarżenia (4)).
Funkcjonariusze mogą zadawać pytania na temat przestępstw popełnionych przez ciebie wcześniej, ale możesz odmówić udzielenia im na nie odpowiedzi. Organy ścigania mają prawo ustalić, czy popełniłeś już jakieś przestępstwa, zasięgając informacji w rejestrze karnym. Wszelkie uprzednio popełnione przestępstwa zostaną wyszczególnione w akcie oskarżenia.
Organy ścigania mają prawo dokonać przeszukania osoby, aby odnaleźć ślady kryminalistyczne, znaki szczególne na ciele przeszukiwanego oraz inne informacje istotne dla dochodzenia.
Organy ścigania mają prawo pobrać od ciebie próbki do badań kryminalistycznych, w tym odciski palców i materiał biologiczny do analizy DNA.
Jeśli sprzeciwisz się pobraniu próbek, organy ścigania mają prawo użyć siły w celu ich pobrania. Jeśli mimo wszystko sprzeciwisz się pobraniu próbek, lub jeśli wiązałoby się to z naruszeniem integralności cielesnej, pobranie próbek może nastąpić wyłącznie na podstawie nakazu organów ścigania. Masz prawo zobaczyć nakaz.
Twój dom, lokal użytkowy lub samochód mogą zostać przeszukane w celu znalezienia dowodów przestępstwa lub innych przedmiotów potrzebnych do wyjaśnienia sprawy. Nakaz przeszukania musi być wydany przez prokuratora lub sąd. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, dopuszcza się również dokonanie przeszukania na podstawie nakazu organów ścigania.
Nakaz okazuje się osobie, u której ma nastąpić przeszukanie, jednocześnie żądając od niej wydania przedmiotu określonego w nakazie. W razie niewydania tego przedmiotu funkcjonariusze organów ścigania dokonują przeszukania.
W razie naruszenia twoich praw możesz wnieść do prokuratury skargę na czynności organów ścigania. Jeśli skarga dotyczy czynności prokuratora, można ją wnieść do Prokuratury Krajowej. Skarga zostanie rozpatrzona w terminie 30 dni. Otrzymasz odpis decyzji. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją Prokuratury Krajowej, możesz wnieść zażalenie do sądu w terminie 10 dni.
Do akt sprawy włącza się cały materiał dowodowy zebrany w toku dochodzenia oraz podsumowanie postępowania przygotowawczego, w którym opisano okoliczności popełnienia przestępstwa. Dla podejrzanego uzyskanie wglądu do akt jest niezbędne, aby mógł poznać postawione zarzuty oraz ich uzasadnienie.
Jeżeli jesteś podejrzanym, wgląd do akt sprawy uzyskasz po zakończeniu dochodzenia.
Musisz mieć ustanowionego adwokata od chwili udostępnienia ci akt sprawy (zob. arkusz informacyjny 1). Prokuratura przekazuje kopię akt sprawy twojemu adwokatowi. Adwokat informuje cię o treści akt sprawy.
Nie ma ustalonego terminu na zapoznanie się z aktami sprawy. Jeśli prokurator stwierdzi, że zapoznawanie się z aktami sprawy się przeciąga, może wyznaczyć taki termin. Musi jednak określić okres, który umożliwi ci faktyczne skorzystanie z prawa do obrony.
Po zapoznaniu się z aktami sprawy ty i twój adwokat macie prawo składać wnioski do prokuratury. Celem składania wniosków jest zapewnienie przeprowadzenia dochodzenia w sposób skrupulatny i uczciwy.
Masz prawo wnioskować o:
Masz również prawo wnioskować o umorzenie postępowania karnego przez prokuraturę, jeśli twoim zdaniem nie istnieją przesłanki do jego dalszego prowadzenia. Ponadto masz prawo wnioskować o zastosowanie w sprawie procedury uproszczonej przewidzianej przepisami prawa (np. postępowanie prowadzące do zawarcia ugody), bez przeprowadzania pełnej rozprawy sądowej.
Wnioski składa się do prokuratury na piśmie. Należy je składać w terminie 10 dni od daty zapoznania się z aktami sprawy. Jeżeli sprawa jest skomplikowana i złożona, prokuratura może przedłużyć ten termin (art. 225 estońskiego kodeksu postępowania karnego, który wszedł w życie 1 września 2011 r.).
Prokurator rozpatruje wnioski w terminie 10 dni od daty ich złożenia. Jeśli prokurator nie przychyli się do wniosku, wydaje postanowienie i przesyła ci jego odpis. W przypadku odrzucenia wniosku na tym etapie możesz złożyć go ponownie podczas rozprawy.
Po zapoznaniu się przez ciebie z aktami sprawy i rozpatrzeniu twoich wniosków przez prokuratora zostaniesz postawiony w stan oskarżenia, jeśli prokurator jest przekonany, że istnieją wystarczające dowody, aby wnieść sprawę do sądu.
Akt oskarżenia sporządza prokurator. Akt oskarżenia to dokument zawierający wyszczególnienie okoliczności faktycznych stanowiących podstawy zarzutów oraz dowodów na ich potwierdzenie. Prokurator przekazuje akt oskarżenia tobie i twojemu adwokatowi oraz przesyła go do sądu.
Sąd rozpoznaje sprawę wyłącznie w granicach aktu oskarżenia. Prokuratura może zmienić lub uzupełnić zarzuty, lecz w takim przypadku wymagane jest wniesienie nowego aktu oskarżenia.
Jeśli zostałeś uznany za winnego popełnienia tego samego przestępstwa w innym państwie lub umorzono postępowanie karne w przedmiocie tych zarzutów, nie można ci ponownie postawić zarzutów popełnienia tego samego przestępstwa. W takiej sytuacji, jeśli w Estonii zostało wszczęte postępowanie przeciwko tobie, musi ono zostać umorzone bez postawienia zarzutu popełnienia tego samego przestępstwa.
Po zapoznaniu się z aktami sprawy masz prawo złożyć wniosek do prokuratury o wszczęcie postępowania prowadzącego do zawarcia ugody. Jeśli prokurator przychyli się do wniosku, rozpocznie z tobą i twoim adwokatem rozmowy na temat kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu oraz wymiaru kary.
Jeśli w tym postępowaniu dojdzie do zawarcia ugody, zostanie ona spisana i przedstawiona sądowi do zatwierdzenia. Jeśli sąd zatwierdzi ugodę, zostaniesz skazany za przestępstwo na warunkach określonych w ugodzie.
Europejski nakaz aresztowania to wniosek składany przez organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej o zatrzymanie, tymczasowe aresztowanie lub przekazanie wskazanej osoby państwu wnioskującemu, aby mogło ono kontynuować postępowanie karne, lub o wykonanie kary pozbawienia wolności wobec tej osoby.
Jeśli zostałeś zatrzymany, należy wyjaśnić ci podstawę zatrzymania oraz pouczyć cię o możliwości wyrażenia zgody na przekazanie do innego państwa członkowskiego. Jeśli zgodzisz się na przekazanie, nie będziesz mógł już zmienić tej decyzji. Jako zatrzymany masz prawo do bezpłatnej pomocy prawnej oraz pomocy tłumacza.
O przekazaniu bądź odmowie przekazania rozstrzyga sąd. Ty, twój adwokat i prokurator będziecie obecni na posiedzeniu sądu. Sąd wysłucha twojej opinii o przekazaniu. Następnie sąd wyda postanowienie o przekazaniu bądź odmowie przekazania. W terminie trzech dni od otrzymania postanowienia możesz wnieść zażalenie do sądu okręgowego. Sąd okręgowy rozpatruje zażalenie w terminie 10 dni, a jego rozstrzygnięcie jest ostateczne.
Jeśli zgadzasz się na przekazanie, postanowienie musi zostać wydane w ciągu 10 dni. Jeśli nie zgadzasz się na przekazanie, ostateczna decyzja o przekazaniu bądź odmowie przekazania musi zapaść w terminie 60 dni od twojego aresztowania. W nadzwyczajnych przypadkach termin ten może zostać przedłużony o 30 dni. Po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o przekazaniu musisz zostać przekazany do państwa wnioskującego w terminie 10 dni. Jeśli w tym terminie nie dojdzie do ekstradycji, musisz zostać zwolniony.
Jeśli inne państwo wszczęło postępowanie karne oraz wystosowało europejski nakaz aresztowania, lub sąd tego państwa skazał cię na karę pozbawienia wolności, państwo to może wystąpić o twoją ekstradycję. Jeśli Estonia otrzyma wniosek innego państwa o ekstradycję lub aresztowanie za pośrednictwem Interpolu, możesz zostać zatrzymany i aresztowany na czas trwania procedury ekstradycyjnej. Podczas procedury ekstradycyjnej możesz przebywać w areszcie nie dłużej niż jeden rok. O dopuszczalności ekstradycji decyduje sąd.
Jeżeli jesteś obywatelem innego państwa, odpis twojego nakazu aresztowania przesyła się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ministerstwo Spraw Zagranicznych powiadamia ambasadę lub placówkę konsularną twojego państwa o twoim aresztowaniu. Masz prawo żądać spotkania z urzędnikiem konsularnym ze swojego państwa.
Organy ścigania i prokuratura są zobowiązane do zapewnienia pomocy tłumacza, który musi być obecny podczas wszystkich czynności procesowych z twoim udziałem. Tłumacz ma obowiązek przetłumaczyć dokładnie i w pełni wszystko, co ma związek z daną czynnością procesową. Zapewnia się jedynie tłumaczenie ustne (nie pisemne).
Możesz ubiegać się o pisemne tłumaczenie aktu oskarżenia na twój język ojczysty lub inny język, który znasz. Inne dokumenty postępowania karnego nie są tłumaczone pisemnie.
W toku postępowania karnego nie musisz przebywać w kraju i możesz wyjechać za granicę, lecz masz obowiązek stawiennictwa przed organami ścigania, jeżeli zajdzie taka potrzeba, w celu przeprowadzenia przez organ czynności procesowej. Organy ścigania mogą zakazać ci opuszczania miejsca stałego pobytu bez ich zezwolenia.
Jeśli w takim przypadku zechcesz opuścić miejsce stałego pobytu na dłużej niż 24 godziny, wówczas będziesz potrzebował uprzedniego zezwolenia organów ścigania. Jeśli nie stawisz się przed organami ścigania, o ile zajdzie taka potrzeba, bądź naruszysz zakaz opuszczania miejsca stałego pobytu, możesz zostać aresztowany.
Organy ścigania mogą przeprowadzić twoje przesłuchanie w obcym państwie za pośrednictwem wideokonferencji. Takie przesłuchanie może się odbyć wyłącznie za twoja zgodą.
Kodeks postępowania karnego w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
We wszystkich sprawach karnych orzekają sądy rejonowe. Na ogół sąd orzeka w składzie jednoosobowym. Sprawy karne dotyczące najpoważniejszych przestępstw są rozpoznawane przez sąd w składzie przewodniczącego i dwóch ławników.
Rozprawa będzie jawna.
Sąd może częściowo lub w całości wyłączyć jawność rozprawy:
Przed zakończeniem rozprawy głównej prokurator może zmienić zarzuty lub dodać nowe zarzuty. W takim przypadku prokurator sporządza nowy akt oskarżenia. Takiej konieczności nie ma w razie zmiany zarzutów na korzyść oskarżonego. W razie zmiany zarzutów ty i twój obrońca macie prawo wnioskować o odroczenie rozprawy, co umożliwi przygotowanie obrony.
Przyznanie się do zarzucanych czynów jest traktowane jako jeden z dowodów popełnienia przestępstwa. Jeżeli przyznasz się do winy, prokuratura będzie musiała mimo to dowieść twojej winy za pomocą innych dowodów.
Stawiennictwo oskarżonego na rozprawie jest obowiązkowe. Wyjątkowo rozprawa może odbyć się bez stawiennictwa oskarżonego w następujących przypadkach:
Sąd może zezwolić ci na udział w rozprawie za pośrednictwem wideokonferencji, jeżeli twoje stawiennictwo w sądzie jest utrudnione. Taki sposób prowadzenia rozprawy wymaga jednak twojej zgody.
Jeżeli nie rozumiesz języka postępowania, sąd musi zapewnić ci pomoc tłumacza ustnego w trakcie rozprawy. Pomoc obejmuje wyłącznie tłumaczenie ustne (a nie pisemne).
Musisz być reprezentowany przez adwokata, a jeśli nie wybierzesz go sam, zostanie on wyznaczony z urzędu przez Estońską Izbę Adwokacką (zobacz arkusz informacyjny 1).
Masz prawo zabierać głos na rozprawie i wyrażać swoje zdanie na temat wszystkich okoliczności sprawy. Nie masz obowiązku składania wyjaśnień w trakcie rozprawy i masz prawo zachować milczenie.
Oskarżony nie ma obowiązku mówienia prawdy w sądzie. Jeżeli nie powiesz prawdy, sąd nie może cię ukarać. Jeżeli w trakcie rozprawy zostanie ci udowodnione, że skłamałeś w sądzie, całe twoje wyjaśnienia (w tym wyjaśnienia zgodne z prawdą) mogą zostać uznane za niewiarygodne. W takim przypadku twoje wyjaśnienia nie zostaną uznane za dowód w sprawie.
Masz prawo podważyć dowody na twoją niekorzyść, które zostały przedstawione przed sądem. Dowody nie zostaną dopuszczone do wykorzystania w sądzie, jeżeli zdobyto je z rażącym naruszeniem prawa. Masz prawo podważać wiarygodność dowodów, a także ich dopuszczalność w świetle prawa.
Ty i twój adwokat możecie podważać dowody ustnie i na piśmie na każdym etapie postępowania, aż do zakończenia procesu.
Możesz przedstawiać w sądzie wszelkie dowody istotne w sprawie i uzyskane zgodnie z prawem.
Co do zasady, w celu przedstawienia nowych dowodów, należy przedłożyć stosowny wniosek po zapoznaniu się z aktami sprawy lub najpóźniej 3 dni robocze przed rozpoczęciem posiedzenia wstępnego. Możliwe jest jednak przedstawienie nowych dowodów również w trakcie rozprawy, o ile ich uprzednie przedstawienie było niemożliwe z obiektywnych powodów.
Masz prawo korzystać z usług prywatnego detektywa, aby zdobyć dowody. Dowody zebrane przez prywatnego detektywa są dopuszczalne w sądzie, o ile zostały uzyskane bez naruszenia prawa.
Masz prawo złożyć wniosek o wezwanie na rozprawę osób dysponujących ważnymi informacjami koniecznymi do rozstrzygnięcia sprawy.
Ty i twój adwokat macie prawo zadawać pytania wszystkim świadkom. Macie prawo wyrażać swoją opinię na temat istotności i prawdziwości zeznań świadków. Macie prawo przedstawiać dowody, które wykażą nieprawdziwość zeznań świadka lub podadzą w wątpliwość ich wiarygodność.
Sąd może uwzględnić informacje o uprzednio popełnionym przez ciebie przestępstwie jedynie wówczas, gdy figuruje ono w rejestrze karnym, przy czym skazanie nie uległo jeszcze zatarciu (skazanie ulega zatarciu w ciągu 1–15 lat od wykonania kary, w zależności od powagi przestępstwa).
Sąd może również wziąć pod uwagę pochodzące z innych krajów informacje o uprzednio popełnionych przez ciebie przestępstwach. Aby sąd uwzględnił te przestępstwa, muszą być one wyszczególnione w akcie oskarżenia. W razie wcześniejszego popełnienie przez ciebie podobnego przestępstwa możesz liczyć się z zaostrzeniem orzeczonej kary, w zależności od rodzaju przestępstwa.
Po zakończeniu rozprawy sąd wydaje wyrok uniewinniający albo skazujący. Zostaniesz uniewinniony, jeżeli w trakcie rozprawy nie dowiedziono, że przestępstwo zostało popełnione lub że zostało popełnione przez ciebie. Wyrok uniewinniający zapadnie również w przypadku, gdy prokurator wycofa akt oskarżenia. Zostaniesz skazany, jeżeli w sądzie udowodniono ci popełnienie przestępstwa.
Jeżeli zostaniesz uznany za winnego, sąd orzeknie wobec ciebie karę przewidzianą prawem. Sąd może orzec następujące kary:
Za twoją zgodą sąd może zamienić karę pozbawienia wolności na pracę na cele społeczne.
W niektórych okolicznościach sąd może również postanowić o warunkowym zawieszeniu wykonania kary. W takim przypadku nie będziesz musiał odbywać pierwotnie orzeczonej kary lub będziesz musiał odbyć jej część, chyba że w trakcie okresu próby popełnisz nowe przestępstwo. Okres próby wynosi od 3 do 5 lat.
Oprócz kary głównej, sąd może orzec kary dodatkowe, takie jak zakaz prowadzenia danej działalności lub wydalenie z Estonii. Sąd może również postanowić o przepadku przedmiotów związanych z przestępstwem.
Pokrzywdzony (ofiara przestępstwa) ma prawo uczestniczyć w postępowaniu przed sądem, zeznawać i wnosić o przeprowadzenie dowodów, żądać odszkodowania za szkodę powstałą w związku z przestępstwem i wyrazić opinię na temat kary, której żąda prokurator.
Kodeks postępowania karnego w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Kodeks karny w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Przysługuje ci prawo wniesienia apelacji od wyroku. Możesz zaskarżyć zarówno wyrok co do winy, jak i co do kary. Masz prawo wnieść apelację od całości wyroku lub od jego części.
O zamiarze wniesienia apelacji musisz poinformować sąd, który wydał wyrok skazujący. Musisz uczynić to na piśmie, w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku sądu. Można zrobić to również faksem.
Apelacja trafia do sądu, który wydał wyrok, w terminie 15 dni od dnia, w którym po raz pierwszy miałeś możliwość zapoznania się z wyrokiem. Apelację wnosi się na piśmie i przesyła do sądu pocztą lub faksem. Apelacje wnoszone przez prokuraturę i zastępców procesowych mogą być również przesyłane do sądu elektronicznie.
Sąd, który wydał wyrok, przesyła apelację wraz z aktami sprawy do sądu okręgowego.
Jeżeli wniosłeś apelację, wyrok pierwszoinstancyjny nie zostanie wykonany do czasu wydania orzeczenia przez sąd okręgowy. Jeżeli zostałeś aresztowany przed wydaniem lub po wydaniu wyroku, nie zostaniesz zwolniony z uwagi na sam fakt wniesienia apelacji. Możesz pozostać w areszcie do chwili rozstrzygnięcia apelacji. Przepisy prawa nie przewidują terminów na rozpoznanie apelacji, ale musi to nastąpić w rozsądnym terminie.
W związku z apelacją przysługuje ci prawo przedstawienia nowych dowodów, jeżeli miałeś uzasadniony powód, dla którego nie przedstawiłeś danego dowodu wcześniej.
Na rozprawie w sądzie okręgowym zostaną rozpoznane zarzuty wskazane w apelacji. Jeżeli nie stawisz się w sądzie, sąd okręgowy może rozpatrzyć apelację bez twojego udziału. Po rozpatrzeniu apelacji sąd okręgowy może:
Od orzeczenia sądu okręgowego można wnieść kasację do Sądu Najwyższego. Kasację można wnieść wyłącznie przez adwokata.
Jeżeli chcesz wnieść kasację, musisz poinformować o tym sąd okręgowy w terminie 7 dni od ogłoszenia orzeczenia drugoinstancyjnego.
Sama kasacja musi zostać wniesiona w terminie 30 dni od dnia, w którym uzyskałeś możliwość zapoznania się z orzeczeniem sądu okręgowego. Kasację wnosi się do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu okręgowego, który wydał orzeczenie drugoinstancyjne.
Sąd Najwyższy decyduje o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia kasacji. W razie odmowy wszczęcia postępowania kasacyjnego nie podaje się uzasadnienia tego orzeczenia.
Wyrok skazujący uprawomocnia się z chwilą upływu terminu na wniesienie apelacji lub kasacji. W przypadku kasacji wyrok wejdzie w życie, jeżeli Sąd Najwyższy odmówi wszczęcia postępowania kasacyjnego lub wyda w sprawie orzeczenie.
Wyrok skazujący zostanie wpisany do rejestru karnego jedynie wówczas, gdy będzie podlegał wykonaniu. Jeżeli Sąd Najwyższy uchyli wyrok skazujący, nie zostanie on odnotowany w rejestrze karnym.
Masz prawo do odszkodowania za wyrządzoną szkodę, jeżeli zostałeś bezzasadnie pozbawiony wolności. Możesz złożyć na piśmie wniosek o odszkodowanie do Ministerstwa Finansów w terminie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku uniewinniającego lub postanowienia kończącego postępowanie karne.
Kwota odszkodowania jest stała i odpowiada siedmiokrotności minimalnego dziennego wynagrodzenia obowiązującego w Republice Estonii za każdy dzień spędzony w areszcie. Ponadto masz prawo domagać się zwrotu przez państwo kosztów poniesionych przez ciebie z tytułu udziału adwokata.
Jeżeli jesteś obywatelem innego państwa legalnie przebywającym w Estonii i zostałeś skazany za umyślne popełnienie przestępstwa na karę więzienia, sąd może, w ramach dodatkowej kary, postanowić o wydaleniu cię z Estonii i nałożeniu na ciebie zakazu wjazdu do Estonii przez 10 lat. Wydalenie z Estonii stanowi karę, dlatego masz prawo wnieść w tej sprawie apelację.
Jeżeli nie masz prawa pobytu w Estonii, wydalenie następuje automatycznie, bez orzekania przez sąd. Masz prawo zaskarżyć postanowienie o wydaleniu do sądu administracyjnego. Zaskarżenie postanowienia o wydaleniu nie wstrzymuje samego wydalenia na czas trwania postępowania sądowego.
Jeżeli zostałeś skazany, nie ma możliwości wszczęcia nowego postępowania przeciwko tobie na podstawie tych samych zarzutów.
Informacje o twoim wyroku skazującym są wpisywane do rejestru karnego. Rejestr ten prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości, a zarządza nim Centrum Rejestrów i Systemów Informatycznych. Informacje przechowywane w rejestrze są dostępne publicznie, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez prawo.
Informacje te mogą zostać przekazane władzom państw obcych, jeżeli tak stanowią umowy międzynarodowe. Informacja na temat kary jest przechowywana w rejestrze bez konieczności uzyskania twojej zgody. Dane zostaną usunięte po upływie przewidzianego przepisami prawa terminu (1-15 lat od chwili zakończenia odbywania wyroku w zależności od powagi przestępstwa).
Kodeks postępowania karnego w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Ustawa o rejestrze karnym w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.
Kary za przekroczenie dozwolonej prędkości oraz za naruszenie przepisów dotyczących parkowania i innych przepisów ruchu drogowego są nakładane w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Postępowanie w sprawach o wykroczenia prowadzi policja w miejscu, w którym popełniono wykroczenie albo na posterunku policji.
Policja nie ma obowiązku wymierzenia kary na miejscu zdarzenia. W zamian może cię pouczyć lub nałożyć grzywnę o charakterze ostrzegawczym w drodze mandatu karnego (do wysokości 15 EUR). Policja może również przeprowadzić postępowanie w trybie przyspieszonym na miejscu zdarzenia i nałożyć grzywnę do wysokości 400 EUR. Takie postępowanie na miejscu zdarzenia może być przeprowadzone wyłącznie za twoją zgodą. Na nagraniach dźwiękowych lub wizualnych mogą zostać zapisane oświadczenia świadków zdarzenia.
Jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość i zostanie to wykryte przez radar drogowy, na właściciela lub zarejestrowanego użytkownika pojazdu może zostać nałożona grzywna o charakterze ostrzegawczym w drodze mandatu karnego. Wysokość grzywny o charakterze ostrzegawczym nie przekracza 190 EUR. Zawiadomienie o nałożeniu mandatu jest wysyłane pocztą. Jeśli nie zgadzasz się na przyjęcie mandatu, masz prawo złożyć wniosek o uchylenie mandatu w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. Wniosek należy złożyć na posterunku policji, z którego zostało wysłane zawiadomienie o nałożeniu mandatu. Jeżeli osoba fizyczna odpowiedzialna za pojazd mechaniczny sprzeciwia się nałożeniu grzywny, ponieważ pojazd był użytkowany przez inną osobę, musi określić w skardze imię i nazwisko osoby korzystającej z samochodu o godzinie wskazanej w zawiadomieniu o nałożeniu grzywny, jak również podać jej adres, numer prawa jazdy, datę urodzenia oraz numer dokumentu tożsamości.
Jeśli nie zgadzasz się z ustaleniami policji dotyczącymi zarzucanego ci wykroczenia, masz prawo nie zgodzić się na przeprowadzenie postępowania na miejscu zdarzenia. W takim przypadku policja sporządzi dokumenty dotyczące wykroczenia na miejscu zdarzenia, lecz samo wymierzenie kary nastąpi później.
Dokumenty zostaną następnie przesłane na posterunek policji. Funkcjonariusze policji muszą bowiem zebrać dowody dotyczące popełnionego wykroczenia. Jeśli jesteś przesłuchiwany, masz prawo odmówić składania wyjaśnień. Masz prawo do obecności adwokata i tłumacza ustnego. Masz prawo wglądu do materiałów zebranych w toku tego postępowania i możesz sprzeciwić się stawianym ci zarzutom.
W terminie 15 dni od dnia otrzymania protokołu w sprawie wykroczenia możesz wnieść zastrzeżenia do jego treści. Zostaniesz poinformowany o tym, kiedy masz się stawić na posterunku policji w celu odbioru odpisu decyzji w sprawie wykroczenia. Aby otrzymać odpis, musisz udać się na posterunek policji. Może to także uczynić twój adwokat. Odpis decyzji nie jest wysyłany pocztą.
Wykroczenia w ruchu drogowym mogą być karane grzywną do wysokości 1200 EUR. Za popełnienie poważnego wykroczenia w ruchu drogowym grozi ci kara aresztu do 30 dni. Karę aresztu może wymierzyć wyłącznie sąd. Może zostać także orzeczony wobec ciebie zakaz prowadzenia pojazdów na okres do 2 lat.
Jeśli nie zgadzasz się z decyzją policji, przysługuje ci prawo do wniesienia środka zaskarżenia do sądu rejonowego. Środek zaskarżenia możesz wnieść w terminie 15 dni od dnia wydania decyzji.
Za wykroczenia w ruchu drogowym mogą być także karani obywatele innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Kary za wykroczenia w ruchu drogowym są odnotowywane w rejestrze karnym, z wyjątkiem grzywien o charakterze ostrzegawczym. Informacja na temat wykroczeń ulega zatarciu i zostaje zarchiwizowana rok po zapłacie grzywny nałożonej za wykroczenie, zakończeniu odbywania kary izolacyjnej, wykonaniu pracy na cele społeczne lub nałożeniu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (jako głównej sankcji).
Ustawa o ruchu drogowym w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia w języku angielskim (nie zawiera wszystkich zmian)
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.